Minsk
Koordinat: 53°54′N 27°34′E / 53.900°N 27.567°EMinsk (Belarus: Мінск, [mʲinsk]) adalah ibu negara dan bandar terbesar di Belarus, terletak di sungai Svislach dan Nyamiha. Ia merupakan pusat pentadbiran Komanwel Negara-Negara Merdeka (CIS). Sebagai ibu negara, Minsk mempunyai status pentadbiran khas di Belarus dan pusat pentadbiran Wilayah Minsk (voblast) dan Minsk Raion (daerah). Pada tahun 2017, ia mempunyai penduduk seramai 1,974,800 orang.[1]
Minsk
Мінск · Минск | |
|---|---|
Bandaraya - Ibu Negara | |
 Ikut arah jam: Katedral Roh Kudus Minsk (Ortodoks Timur), Katedral Saint Mary Virgin (Roman Katolik), Dewan Rakyat Belarus, Dataran Kemerdekaan Minsk, "Gerbang Minsk" di Train Station Square | |
 Bendera  Jata | |
| Negara | Belarus |
| Ditubuh | 1067 |
| Pentadbiran | |
| • Datuk Bandar | Andrey Shorats (2014–sekarang) |
| Keluasan | |
| • Bandaraya - Ibu Negara | 409.5 km2 (158.1 batu persegi) |
| Aras | 280.6 m (920.6 ft) |
| Penduduk (2017) | |
| • Bandaraya - Ibu Negara | 1,974,800 |
| • Kepadatan | 4,822/km2 (12,490/batu persegi) |
| • Bandar | 2,101,018 |
| Zon waktu | UTC+3 (FET) |
| Postal Code | 220001-220141 |
| Kod kawasan | +375 17 +375 29 (mobile) |
| Plat pendaftaran motokar | 7 |
| Laman sesawang | www.minsk.gov.by |
Rujukan sejarah terawal untuk Minsk adalah pada abad ke-11 (1067), apabila ia tercatat sebagai sebuah bandar dalam wilayah Principality of Polotsk yang dibangunkan di sungai-sungai. Dalam 1242, Minsk menjadi sebahagian daripada Grand Duchy Lithuania. Ia menerima keistimewaan status bandar pada tahun 1499.
Dari tahun 1569, ia merupakan ibu kota Minsk Voivodship dalam Komanwel Poland-Lithuania. Ia adalah sebahagian daripada rantau dirampas oleh Empayar Rusia pada tahun 1793, akibat daripada Revolusi Kedua Poland. Dari 1919-1991, selepas Revolusi Rusia, Minsk merupakan ibu kota kepada Republik Sosialis Soviet Belarusia dalam Kesatuan Soviet.
Etimologi sunting
Nama lama dalam Slavik Timur Kuno, Мѣньскъ (Měnsk pada Proto-Slavik awal atau Mēnĭskŭ dalam Indo-Eropah lewat), bermakna "sungai lelaki". Penerusan langsung nama ini dalam Belarus adalah Miensk (disebut [mʲɛnsk]). Bentuk yang terhasil daripada nama, Minsk (dieja sama ada Минскъ atau Мѣнскъ), telah mengambil alih kedua-dua di Rusia (ejaan moden: Минск) dan Poland (Minsk), dan di bawah pengaruh terutamanya Rusia ia juga telah menjadi nama rasmi semasa era Belarusia. Walau bagaimanapun, sesetengah pengkaji Belarus terus menggunakan Miensk (dieja Менск) sebagai nama pilihan mereka bagi bandar ini.
Apabila Belarus berada di bawah pemerintahan Poland, nama Minsk Litewski "Minsk Grand Duchy dari Lithuania" dan Minsk Białoruski "Minsk di Belarus" telah digunakan untuk membezakan nama tempat ini dari Minsk Mazowiecki "Minsk dalam Masovia". Di Poland moden, Minsk tanpa sesuatu sifat biasanya merujuk kepada bandar di Belarus, iaitu kira-kira 50 kali lebih besar daripada Minsk Mazowiecki; (rujuk Brest-Litovsk dan Brześć Kujawski untuk kes yang sama).
Band rock Belarus N.R.M. telah mencatatkan lagu berjudul Miensk i Minsk (Miensk dan Minsk) pada album 2007 mereka "06".
Demografi sunting
Pertumbuhan penduduk sunting
|
|
|
|
* Bancian
Etnik sunting
Semasa abad pertama, Minsk adalah sebuah bandar dengan kebanyakannya terdiri daripada penduduk Slavik Timur awal (nenek moyang etnik Belarus moden). Selepas 1569, Kesatuan Poland-Lithuania, bandar ini menjadi destinasi untuk berhijrah bagi warga Poland (yang bekerja sebagai pentadbir, ulama, guru-guru dan tentera) dan orang-orang Yahudi (sebagian besar berketurunan Ashkenazim, yang bekerja dalam perdagangan runcit dan sebagai tukang. Semasa abad terakhir Komanwel Poland-Lithuania, ramai penduduk Minsk menjadi lebih kepada Poland akibat dasar polonisasi oleh pemerintah, menggunakan bahasa Poland adalah lebih dominan dan mengasimilasikan dengan budaya Poland.
Pada masa banci 1897 di bawah Empayar Rusia, orang-orang Yahudi terdiri dari kumpulan bangsa yang terbesar di Minsk, mewakili 52% daripada jumlah penduduk, dengan 47,500 orang daripada keseluruhan 91,000 penduduk. Lain-lain kumpulan etnik utama ialah Russia (25.5%), Poland (11.4%) dan Belarusians (9%). Angka ini boleh menjadi tidak tepat kerana beberapa Belarusians tempatan mungkin dikira sebagai orang Rusia. Masyarakat kecil tradisional Lipka Tatar telah tinggal di Minsk selama berabad-abad.
Penduduk Yahudi Minsk memuncak pada awal tahun 1970 di mana bilangan mereka adalah 50,000 orang menurut angka rasmi; anggaran bebas meletakkan angka di antara 100,000 dan 120,000.[4] Bermula pada tahun 1980-an, terdapat penghijrahan besar-besaran orang Yahudi ke Israel, Amerika Syarikat dan Jerman. Hari ini hanya terdapat kira-kira 10,000 orang Yahudi tinggal di Minsk. Minoriti tradisional Poland dan tentera Tatar telah kekal pada saiz populasi yang sama iaitu 17,000 dan 3,000 masing-masing. Penduduk Poland luar bandar telah berhijrah dari bahagian barat dari Belarus ke Minsk, dan ramai juga orang Tatar telah berpindah ke Minsk dari Tatarstan.
Agama sunting
Setakat 2006, terdapat kira-kira 30 buah komuniti agama di Minsk dari pelbagai aliran.[5][6] Setakat kini, tiada statistik yang kukuh berkenaan dengan kepercayaan agama dalam masyarakat Minsk mahupun Belarus secara umum.
Geografi sunting
Minsk terletak di tenggara lereng kawasan perbukitan Minsk, sebuah kawasan bukit-bukau dari barat daya (hulu sungai Nioman) sehingga ke timur laut iaitu Tasik Lukomskaye di barat laut Belarus. Ketinggian purata di atas paras laut ialah 220 meter (720 kaki). Geografi fizikal Minsk dibentuk sejak zaman ais. Sungai Svislach, yang mengalir di seluruh bandar dari barat laut ke tenggara, adalah dalam urstromtal, satu lembah sungai purba dibentuk oleh air yang mengalir dari lapisan ais mencair pada akhir Zaman Air Batu. Terdapat enam sungai yang lebih kecil dalam had bandar, sebahagian daripada lembangan Laut Hitam.
Minsk mempunyai kawasan hutan campuran biasa seperti di kebanyakan kawasan di Belarus. Pinewood dan hutan campuran sempadan pinggir bandar, terutama di utara dan timur. Antara hutan yang telah dipelihara sebagai taman (misalnya, Taman Chelyuskinites) sebagai bandar raya hijau yang semakin berkembang.
Bandar ini pada mulanya dibina di bukit, yang membenarkan untuk pembinaan kubu pertahanan, dan bahagian-bahagian barat bandar adalah kawasan yang paling berbukit.
Iklim sunting
Minsk mempunyai iklim hemiboreal iaitu musim panas iklim benua lembap (Koppen DFB), kerana lokasinya di antara pengaruh yang kuat daripada udara lembab dari Lautan Atlantikdan udara kering daratan Eurasia. Cuaca adalah tidak stabil dan cenderung untuk berubah secara tiba-tiba. Purata suhu Januari ialah -4.5 °C (23.9 °F), manakala suhu pada Julai secara purata 18.5 °C (65.3 °F). Suhu terendah dicatatkan pada 17 Januari 1940, pada -40 °C (-40 °F) dan paling panas pada 29 Julai 1936, pada 35 °C (95 °F). Ini menyebabkan kabus berlaku kerap, biasa pada musim luruh dan musim bunga.
Minsk menerima hujan tahunan 690 milimeter (27 inci), di mana satu pertiga jatuh dalam tempoh yang sejuk (seperti salji dan hujan) dan dua pertiga dalam tempoh yang hangat. Sepanjang tahun ini, angin bertiup dari arah barat dan barat laut, membawa udara sejuk dan lembap dari Atlantik. Di dunia Barat, keadaan iklim yang serupa terdapat dalam Stockholm, Sweden dan di Halifax, Kanada.
| Data iklim untuk Minsk (1981–2016) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bulan | Jan | Feb | Mac | Apr | Mei | Jun | Jul | Ogo | Sep | Okt | Nov | Dis | Tahun |
| Rekod tinggi suhu, °C (°F) | 10.3 (50.5) |
13.6 (56.5) |
18.9 (66.0) |
28.8 (83.8) |
30.9 (87.6) |
32.5 (90.5) |
35.0 (95.0) |
35.8 (96.4) |
31.0 (87.8) |
24.7 (76.5) |
16.0 (60.8) |
11.1 (52.0) |
35.6 (96.1) |
| Purata maksimum suhu harian, °C (°F) | −2.1 (28.2) |
−1.4 (29.5) |
3.8 (38.8) |
12.2 (54.0) |
18.7 (65.7) |
21.5 (70.7) |
23.6 (74.5) |
22.8 (73.0) |
16.7 (62.1) |
10.2 (50.4) |
2.9 (37.2) |
−1.2 (29.8) |
10.6 (51.1) |
| Purata suhu harian, °C (°F) | −4.5 (23.9) |
−4.4 (24.1) |
0.0 (32.0) |
7.2 (45.0) |
13.3 (55.9) |
16.4 (61.5) |
18.5 (65.3) |
17.5 (63.5) |
12.1 (53.8) |
6.6 (43.9) |
0.6 (33.1) |
−3.4 (25.9) |
6.7 (44.0) |
| Purata minimum suhu harian, °C (°F) | −6.7 (19.9) |
−7.0 (19.4) |
−3.3 (26.1) |
2.6 (36.7) |
8.1 (46.6) |
11.7 (53.1) |
13.8 (56.8) |
12.8 (55.0) |
8.2 (46.8) |
3.6 (38.5) |
−1.3 (29.7) |
−5.5 (22.1) |
3.1 (37.6) |
| Rekod rendah suhu, °C (°F) | −39.1 (−38.4) |
−35.1 (−31.2) |
−30.5 (−22.9) |
−18.4 (−1.1) |
−5.0 (23.0) |
0.0 (32.0) |
4.3 (39.7) |
1.7 (35.1) |
−4.7 (23.5) |
−12.9 (8.8) |
−20.4 (−4.7) |
−30.6 (−23.1) |
−39.1 (−38.4) |
| Purata kerpasan, mm (inci) | 45 (1.8) |
39 (1.5) |
44 (1.7) |
42 (1.7) |
65 (2.6) |
89 (3.5) |
89 (3.5) |
68 (2.7) |
60 (2.4) |
52 (2.0) |
48 (1.9) |
49 (1.9) |
690 (27.2) |
| Purata bilangan hari kerpasan | 11 | 9 | 11 | 13 | 18 | 19 | 18 | 15 | 18 | 18 | 17 | 13 | 180 |
| Purata bulanan jangka masa sinaran matahari | 46.5 | 70.6 | 127.1 | 177.0 | 254.2 | 261.0 | 257.3 | 235.6 | 165.0 | 99.2 | 36.0 | 24.8 | 1,754.3 |
| Sumber 1: "Weather and climate" [7] | |||||||||||||
| Sumber 2: HKO (sun only, 1961–1990).[8] | |||||||||||||
Pentadbiran sunting
Pembahagian pentadbiran sunting
Pentadbiran Minsk dibahagikan kepada sembilan buah daerah, raion seperti di bawah:
- Tsentralny
- Savetski
- Pershamayski
- Partyzanski
- Zavodski
- Leninski
- Kastrychnitski
- Maskouski
- Frunzenski
Ekonomi sunting
Minsk adalah pusat kegiatan ekonomi di Belarus. Ia telah membangunkan sektor perindustrian dan perkhidmatan yang memenuhi keperluan bukan sahaja bandar, tetapi seluruh negara. Sumbangan Minsk ini membentuk hampir 46% daripada bajet Belarus. Menurut keputusan 2010, Minsk membayar BYR15 trilion terhadap bajet manakala keseluruhan pendapatan dari semua kawasan-kawasan lain adalah BYR19.9 trilion. Pada tempoh Januari 2013 hingga Oktober 2013, 70.6% daripada cukai dalam bajet Minsk telah dibayar oleh perusahaan bukan negeri, 26.3% oleh perusahaan negeri, dan 1.8% oleh usahawan individu. Antara 10 pembayar cukai teratas adalah lima syarikat minyak dan gas (termasuk dua Gazprom dan satu anak syarikat Lukoil), dua pengendali rangkaian mudah alih (MTS dan Velcom), dua syarikat yang mengeluarkan minuman beralkohol (Minsk-Kristall dan Minsk wain anggur kilang) dan satu pengeluar barangan tembakau.[9]
Pada tahun 2012, Keluaran Produk Dalam Serantau (GRP) Minsk telah ditubuhkan terutamanya oleh industri (26.4%), perdagangan borong (19.9%), pengangkutan dan komunikasi (12.3%), runcit (8.6%) dan pembinaan (5.8%). GRP Minsk diukur dalam ruble adalah hampir 13 trilion, atau 23.7% daripada Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) Belarus.[10]
Pada 2011, perangkaan rasmi menunjukkan peratusan pengangguran Minsk ialah 0.3%. Dalam bancian 2009, 5.6% penduduk Minsk dalam usia boleh bekerja menggelar diri mereka sebagai penganggur.[11]
Pengangkutan sunting
Minsk memiliki sistem pengangkutan awam yang menyeluruh, dengan memiliki lapan buah laluan trem, lebih daripada 70 buah laluan bas troli, dua buah laluan bawah tanah dan lebih daripada 100 buah laluan bas.
Rujukan sunting
- ^ "Численность населения по областям и г. Минску" (dalam bahasa Rusia). Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-09-02. Dicapai pada 2017-08-26.
- ^ a b c d "Численность и естественный прирост населения Минска" (dalam bahasa Rusia).
- ^ "census 2009" (PDF) (dalam bahasa Rusia). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2010-09-18. Dicapai pada 2017-08-26.
- ^ Joshua D. Zimmerman, Poles, Jews, and the Politics of Nationality, Univ of Wisconsin Press, 2004, ISBN 0-299-19464-7, Google Print, p.16
- ^ local-life.com: minsk
- ^ "gov.by" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2017-09-08. Dicapai pada 2019-12-02.
- ^ "Climate of Minsk" (dalam bahasa Rusia). pogodaiklimat.ru "Weather and climate". 2017. Dicapai pada 26 August 2017.
- ^ Climatological Information for Minsk, Belarus Diarkibkan 2012-11-20 di Wayback Machine, accessed 19 March 2012.
- ^ 73,7 % поступлений в консолидированный бюджет города Минска за 10 месяцев 2013 года обеспечено негосударственным сектором экономики
- ^ Социально-экономическое положение Республики Беларусь в январе-октябре 2013 г. (Rusia)
Pautan luar sunting
Kategori berkenaan Minsk di Wikimedia Commons
| Bandar Raya Pahlawan untuk bekas Kesatuan Soviet | 
|
|---|---|
|
Odessa | Kiev | Kubu Brest | Kerch | Leningrad | Minsk | Moscow | Murmansk | Novorossiysk | Sevastopol | Smolensk | Stalingrad | Tula | |