Wikipedia

Psikologi Gestalt

Psikologi Gestalt, gestaltisme atau konfigurasisme[1] ialah aliran psikologi yang muncul pada awal abad ke-20 di Austria dan Jerman sebagai teori persepsi yang merupakan penolakan terhadap prinsip asas ahli elemen dan strukturalis Wilhelm Wundt dan Edward Titchener.[2][3][4]

Seperti dalam aliran ini, perkataan Jerman Gestalt ("bentuk"[5]) ditafsirkan sebagai "corak" atau "konfigurasi".[6] Ahli psikologi Gestalt menekankan bahawa suatu organisma melihat keseluruhan corak atau konfigurasi, bukan hanya komponen individu.[6] Pandangan itu kadangkala diringkaskan menggunakan pepatah, "keseluruhan adalah lebih daripada jumlah bahagiannya."[7]:13 Prinsip Gestalt: kedekatan, kesamaan, angka-tanah, kesinambungan, penutupan dan sambungan, menerangkan cara manusia melihat visual berkaitan dengan objek dan persekitaran yang berbeza.

Asal usul dan sejarah sunting

Max Wertheimer (1880–1943), Kurt Koffka (1886–1941), dan Wolfgang Köhler (1887–1967) mengasaskan psikologi Gestalt pada awal abad ke-20. [7]:113–116 Pandangan dominan dalam psikologi pada masa itu ialah strukturalisme, dengan contoh utama termasuk karya Hermann von Helmholtz (1821–1894), Wilhelm Wundt (1832–1920), dan Edward B. Titchener (1867–1927).[8][9]:3 Strukturalisme berakar kukuh dalam empirisme British[8][9]:3 dan berdasarkan tiga teori yang saling berkait rapat:

  1. "atomisme," juga dikenali sebagai "elementalisme,"[9]:3 pandangan bahawa semua pengetahuan, termasuk idea abstrak yang kompleks, dibina daripada juzuk asas yang mudah
  2. "sensasionalisme," pandangan bahawa konstituen paling mudah—atom pemikiran—ialah makulmat deria asas
  3. "fahaman persatuan," pandangan bahawa idea yang lebih kompleks timbul daripada persatuan idea yang lebih mudah.[9]:3[10]

Bersama-sama, ketiga-tiga teori ini menimbulkan pandangan bahawa minda membina semua persepsi dan juga pemikiran abstrak secara ketat daripada sensasi peringkat rendah yang berkaitan semata-mata dengan dikaitkan rapat dalam ruang dan masa.[8] Golongan Gestalt mengambil isu dengan pandangan "atomistik" yang meluas ini bahawa matlamat psikologi adalah untuk memecahkan kesedaran kepada unsur-unsur asas yang diduga.[5]

Sebaliknya, ahli psikologi Gestalt percaya bahawa memecahkan fenomena psikologi kepada bahagian yang lebih kecil tidak akan membawa pemahaman psikologi.[7]:13 Ahli psikologi Gestalt percaya sebaliknya, bahawa cara yang paling bermanfaat untuk melihat fenomena psikologi sebagai suatu struktur keseluruhan.[7]:13 Mereka berhujah bahawa "keseluruhan" psikologi mempunyai keutamaan dan bahawa "bahagian" ditakrifkan sebagai struktur keseluruhan, bukan sebaliknya. Seseorang boleh mengatakan bahawa pendekatan itu berdasarkan pandangan makroskopik psikologi dan bukannya pendekatan mikroskopik.[11] Teori persepsi Gestalt adalah berdasarkan sifat manusia yang cenderung untuk memahami objek sebagai keseluruhan struktur dan bukannya juzuk-juzuknya.[12]

Sumbangan sunting

Psikologi Gestalt membuat banyak sumbangan kepada badan psikologi. Golongan Gestalt adalah orang pertama yang menunjukkan secara empirikal dan mendokumentasikan banyak fakta tentang persepsi—termasuk fakta tentang persepsi pergerakan, persepsi kontur, keteguhan serta ilusi persepsi.[13] Penemuan Wertheimer tentang fenomena phi adalah salah satu contoh sumbangan sedemikian.[14] Di samping menemui fenomena persepsi, sumbangan psikologi Gestalt termasuk: (a) rangka kerja dan metodologi teori yang unik, (b) satu set prinsip persepsi, (c) satu set undang-undang pengelompokan persepsi yang terkenal, (d) teori penyelesaian masalah berdasarkan wawasan, dan (e) teori ingatan. Subseksyen berikut membincangkan sumbangan-sumbangan ini.

Kerangka teori dan metodologi sunting

Ahli psikologi Gestalt mengamalkan satu set prinsip teori dan metodologi yang cuba mentakrifkan semula pendekatan kepada penyelidikan psikologi. Ini berbeza dengan gaya penyiasatan yang dibangunkan pada awal abad ke-20, berdasarkan metodologi saintifik tradisional, yang membahagikan objek kajian kepada satu set elemen yang boleh dianalisis secara berasingan dengan objektif untuk mengurangkan kerumitan objek ini.

Prinsip teori adalah seperti berikut:

  • Prinsip totaliti—Pengalaman sedar mesti dipertimbangkan secara global (dengan mengambil kira semua aspek fizikal dan mental individu secara serentak) kerana sifat minda menuntut setiap komponen dianggap sebagai sebahagian daripada sistem perhubungan dinamik. Wertheimer menyifatkan holisme sebagai asas kepada psikologi Gestalt,[8] menulis "Terdapat keseluruhan, tingkah laku yang tidak ditentukan oleh unsur-unsur individu mereka, tetapi di mana bahagian-proses itu sendiri ditentukan oleh sifat intrinsik keseluruhan."[15] Dengan kata lain, keseluruhan persepsi adalah berbeza daripada apa yang akan diramalkan berdasarkan bahagian individunya sahaja.[8] Selain itu, sifat bahagian bergantung kepada keseluruhan di mana ia tertanam.[8] Köhler, sebagai contoh, menulis "Dalam psikologi...kita mempunyai keseluruhan yang, bukannya jumlah bahagian yang wujud secara bebas, memberikan bahagiannya fungsi atau sifat khusus yang hanya boleh ditakrifkan berhubung dengan keseluruhan yang berkenaan."[16] Oleh itu, pepatah bahawa keseluruhan adalah lebih daripada jumlah bahagiannya bukanlah huraian yang tepat bagi pandangan Gestalt.[8] Sebaliknya, "Keseluruhan adalah sesuatu yang lain daripada jumlah juzuknya, kerana penjumlahan adalah prosedur yang tidak bermakna, sedangkan hubungan keseluruhan bahagian adalah bermakna."[17]
  • Prinsip isomorfisme psikofizikal - Köhler membuat hipotesis bahawa terdapat korelasi antara pengalaman sedar dan aktiviti otak.[18]

Berdasarkan prinsip di atas, prinsip metodologi berikut ditakrifkan:

  • Analisis eksperimen fenomena—Berhubung dengan Prinsip Totaliti, mana-mana penyelidikan psikologi harus mengambil satu fenomena sebagai titik permulaan dan tidak hanya tertumpu pada kualiti deria.
  • Eksperimen biotik—Ahli psikologi Gestalt mewujudkan keperluan untuk menjalankan eksperimen sebenar yang sangat berbeza dan menentang eksperimen makmal klasik. Ini termasuk percubaan dalam situasi semula jadi, dibangunkan dalam keadaan sebenar, di mana ia mungkin untuk menghasilkan semula, dengan fideliti yang lebih tinggi dengan perkara yang akan menjadi kebiasaan bagi subjek.[19]

Prinsip sunting

Prinsip utama sistem gestalt ialah kemunculan, reifikasi, kestabilan berbilang dan invarians.[20]

Reifikasi sunting

 
Reifikasi

Reifikasi ialah aspek persepsi yang membina atau generatif, di mana persepsi yang berpengalaman mengandungi maklumat ruangan yang lebih eksplisit daripada rangsangan deria yang berasaskannya.

Sebagai contoh, suatu segi tiga dapat dirasai dalam gambar A, walaupun tiada segi tiga di sana. Dalam gambar B dan D, mata mengenali bentuk yang berbeza sebagai "kepunyaan" satu bentuk, dan dalam C, bentuk tiga dimensi yang lengkap dapat dirasai, sungguhpun tiada bentuk sedemikian dilukis.

Reifikasi boleh dijelaskan melalui kemajuan dalam kajian kontur ilusi, yang dianggap oleh sistem visual sebagai kontur "sebenar".

Kestabilan berbilang sunting

 
Kubus Necker dan pasu Rubin, dua contoh kestabilan berbilang.

Kestabilan berbilang (atau persepsi multistabil) ialah kecenderungan pengalaman persepsi yang samar-samar untuk muncul seccara berulang-alik secara tidak stabil antara dua atau lebih tafsiran alternatif. Ini dilihat, sebagai contoh, dalam kiub Necker dan ilusi rajah/pasu Rubin yang ditunjukkan di sini. Sekali lagi, psikologi Gestalt tidak menerangkan bagaimana imej kelihatan berbilang stabil, tetapi hanya hakikat bahawa ia mampu berlaku sebegitu.

Invarians sunting

 
Invarians

Invarians ialah sifat persepsi di mana objek geometri mudah dikenal pasti bebas daripada putaran, terjemahan dan skala; serta beberapa variasi lain seperti ubah bentuk herotan, pencahayaan yang berbeza, dan ciri komponen yang berbeza. Sebagai contoh, objek dalam A dalam rajah semuanya segera dikenali sebagai bentuk asas yang sama, yang serta-merta boleh dibezakan daripada bentuk dalam B. Ia juga diiktiraf walaupun perspektif dan ubah bentuk terherot seperti dalam C, dan apabila digambarkan menggunakan unsur grafik yang berbeza seperti dalam D. Teori komputasi penglihatan, seperti yang dibuat oleh David Marr, telah memberikan penjelasan alternatif tentang gaya persepsi objek dikelaskan.

Organisasi rajah-latar sunting

Medan persepsi (apa yang dirasakan oleh organisma) disusun. Organisasi latar adalah salah satu bentuk organisasi persepsi.[18] Organisasi rajah-latar ialah tafsiran elemen persepsi dari segi bentuk dan lokasi relatifnya dalam susun atur permukaan dalam dunia 3D.[18] Organisasi rajah-latar menstrukturkan medan persepsi menjadi rajah (menonjol di hadapan medan persepsi) dan latar belakang (menurun di belakang rajah).[21] Kerja-kerja perintis mengenai organisasi rajah telah dijalankan oleh ahli psikologi Denmark Edgar Rubin. Ahli psikologi Gestalt menunjukkan bahawa kita cenderung untuk menganggap sebagai angka bahagian-bahagian medan persepsi kita yang cembung, simetri, kecil dan tertutup.[18]

Prägnanz sunting

Hukum kehampiran sunting

 
Hukum kehampiran

Hukum kehampiran menyatakan bahawa apabila seseorang individu melihat pelbagai jenis objek, mereka menganggap objek yang berdekatan antara satu sama lain sebagai membentuk satu kumpulan. Sebagai contoh, dalam rajah yang menggambarkan hukum ini, terdapat 72 bulatan, tetapi berlakunya persepsi koleksi bulatan dalam beberapa kumpulan. Secara khusus, terdapat sekumpulan 36 bulatan di sebelah kiri imej dan tiga kumpulan 12 bulatan di sebelah kanan imej. Hukum ini sering digunakan dalam logo pengiklanan untuk menekankan aspek acara atau perihal berkait.[22][23]

Hukum keserupaan sunting

 
Hukum keserupaan

Hukum keserupaan menyatakan bahawa unsur-unsur dalam pelbagai objek secara persepsi dikumpulkan bersama jika mereka serupa antara satu sama lain. Persamaan ini boleh berlaku dalam bentuk bentuk, warna, lorekan atau kualiti lain. Sebagai contoh, rajah yang menggambarkan hukum ini menggambarkan 36 bulatan berjarak sama antara satu sama lain membentuk suatu segi empat sama. Dalam gambaran ini, 18 daripada bulatan berlorek gelap dan 18 daripada bulatan berlorek terang. Bulatan gelap boleh dilihat dikumpulkan bersama, dan sama juga bagi bulatan terang lalu membentuk enam garis mendatar dalam segi empat sama bulatan. Persepsi garis ini disebabkan oleh hukum keserupaan.[23]

Hukum tutupan sunting

 
Hukum tutupan

Ahli psikologi Gestalt percaya bahawa manusia cenderung untuk melihat objek sebagai objek lengkap daripada memberi tumpuan kepada jurang atau ketaksempurnaan pada objek.[24] Contohnya, bulatan mempunyai "Gestalt yang baik" sekiranya dilukis sempurna. Walau bagaimanapun, bulatan yang tidak lengkap juga dapat dilihat sebagai bulatan lengkap.[21] Kecenderungan untuk melengkapkan bentuk dan rajah dipanggil sebagai hukum tutupan.[21] Hukum tutupan menyatakan bahawa individu menganggap objek seperti bentuk, huruf, gambar, dan lain-lain, sebagai keseluruhan apabila ia tidak lengkap. Khususnya, apabila sebahagian daripada keseluruhan gambar hilang, persepsi diri akan mengisi jurang visual. Penyelidikan menunjukkan bahawa sebab minda melengkapkan rajah biasa yang tidak dilihat melalui sensasi adalah untuk meningkatkan keteraturan rangsangan sekeliling. Contohnya, rajah yang menggambarkan hukum penutupan menggambarkan perkara yang kita anggap sebagai bulatan di sebelah kiri imej dan segi empat tepat di sebelah kanan imej. Walau bagaimanapun, ada jurang dalam bentuk. Jika hukum ini tidak wujud, imej itu akan menggambarkan pelbagai jenis garisan yang berbeza dengan panjang, putaran dan lengkungan yang berbeza—tetapi dengan hukum ini, persepsi diri akan menggabungkan garisan itu lalu membayangkan bentuk keseluruhan.[22][23][25]

Hukum simetri sunting

Hukum simetri menyatakan bahawa minda menganggap objek sebagai simetri dan terbentuk di sekeliling titik pusat. Persepsi akan menjadi senang untuk membahagikan objek kepada bilangan bahagian simetri yang genap. Oleh itu, apabila dua elemen simetri tidak tersambung, minda secara persepsi menghubungkannya untuk membentuk satu bentuk yang koheren. Persamaan antara objek simetri meningkatkan kemungkinan objek dikumpulkan untuk membentuk objek simetri gabungan.[22][23]

Hukum nasib bersama sunting

Hukum nasib biasa menyatakan bahawa objek dianggap sebagai garis yang bergerak di sepanjang laluan yang paling lancar. Eksperimen dengan modaliti deria visual mendapati bahawa pergerakan unsur-unsur objek menghasilkan laluan yang dilihat oleh individu bahawa objek itu berada. Unsur-unsur objek dibayangkan mempunyai aliran pergerakan dengan laluan keberadaan objek. Hukum kesinambungan pula membayangkan pengumpulan bersama objek yang mempunyai aliran gerakan yang sama dan oleh itu, berada pada laluan yang sama. Sebagai contoh, jika terdapat sekumpulan titik, dan separuh daripada titik-titik itu bergerak ke atas manakala separuh lagi bergerak ke bawah, kita akan menganggap titik-titik ini sebagai dua unit yang berbeza.[26]

Hukum kesinambungan sunting

 
Hukum kesinambungan

Hukum kesinambungan menyatakan bahawa unsur-unsur objek cenderung untuk dikumpulkan bersama, dan oleh itu disepadukan ke dalam keseluruhan persepsi jika ia sejajar dalam objek. Dalam kes di mana terdapat persimpangan antara objek, individu cenderung untuk menganggap kedua-dua objek sebagai dua entiti tunggal tanpa gangguan. Rangsangan kekal berbeza walaupun dengan pertindihan. Persepsi berkemungkinan rendah untuk mengumpulkan elemen dengan perubahan arah mendadak sebagai satu objek. Sebagai contoh, rajah yang menggambarkan hukum kesinambungan menunjukkan konfigurasi dua kekunci bersilang. Apabila imej dilihat, kita cenderung untuk melihat kunci di latar belakang sebagai satu kunci tanpa gangguan dan bukannya dua bahagian kunci yang berasingan.[22]

Legasi sunting

Psikologi Gestalt bergelut untuk mentakrifkan istilah seperti Prägnanz dengan tepat, untuk membuat ramalan tingkah laku tertentu, dan untuk menyatakan model yang boleh diuji bagi mekanisme neural yang mendasari.[8] Ia dikritik sebagai hanya deskriptif.[27] Kelemahan ini menyebabkan, menjelang pertengahan abad ke-20, rasa tidak puas hati yang semakin meningkat terhadap Gestaltisme dan pelapukan seterusnya dalam kesannya terhadap psikologi.[8] Di sebalik kemerosotan ini, psikologi Gestalt telah membentuk asas kepada banyak penyelidikan lanjut ke dalam persepsi corak dan objek[28] dan penyelidikan ke atas tingkah laku, pemikiran, penyelesaian masalah dan psikopatologi.

Dalam reka bentuk sunting

Undang-undang gestalt digunakan dalam beberapa medan reka bentuk visual, seperti reka bentuk antara muka pengguna dan kartografi. Hukum keserupaan boleh, sebagai contoh, digunakan sebagai panduan untuk meletakkan butang radio. Ia juga boleh digunakan dalam mereka bentuk komputer dan perisian untuk kegunaan manusia yang lebih intuitif. Contohnya termasuk reka bentuk dan reka letak pintasan desktop dalam baris dan lajur.[23]

Dalam reka bentuk peta, prinsip Prägnanz atau pengelompokan adalah penting untuk membayangkan susunan konsep kepada ciri geografi yang digambarkan, sekali gus memudahkan penggunaan peta yang dimaksudkan.[29] Hukum keserupaan digunakan dengan memilih simbol peta yang serupa bagi jenis ciri atau ciri yang serupa dengan sifat yang serupa; hukum kehampiran pula penting untuk mengenal pasti corak dan wilayah geografi; dan hukum tutupan dan kesinambungan membenarkan pengguna mengenali ciri yang mungkin dikaburkan oleh ciri lain (seperti apabila jalan merentasi sungai).

Rujukan sunting

  1. ^ GESTALT PSİKOLOJİSİ (dalam bahasa Inggeris), diarkibkan daripada yang asal pada 2021-07-25, dicapai pada 2021-03-05
  2. ^ Mather, George (2006) Foundations of Perception, Psychology Press, ch.1 p.32 Diarkibkan 2021-01-21 di Wayback Machine
  3. ^ Gestalt psychology Diarkibkan 2021-01-19 di Wayback Machine, Encyclopædia Britannica, 2020
  4. ^ David B. Baker (ed.) 2012 The Oxford Handbook of the History of Psychology: Global Perspectives, p.576 Diarkibkan 2021-04-15 di Wayback Machine
  5. ^ a b "Gestalt". The Columbia Encyclopedia (dalam bahasa Inggeris). Columbia University Press. 2018. ISBN 9781786848468. Diarkibkan daripada yang asal pada 2019-07-22. Dicapai pada 2019-08-01.
  6. ^ a b "Gestalt psychology". Britannica Concise Encyclopedia (dalam bahasa Inggeris). Encyclopaedia Britannica, Inc. 2008-05-01. m/s. 756. ISBN 9781593394929. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-04-15. Dicapai pada 2020-10-02.
  7. ^ a b c d Sternberg, Robert J.; Sternberg, Karin (2012). Cognitive Psychology (ed. 6th). Belmont, CA: Cengage Learning. ISBN 978-1-133-31391-5.
  8. ^ a b c d e f g h i Wagemans, Johan; Feldman, Jacob; Gepshtein, Sergei; Kimchi, Ruth; Pomerantz, James R.; van der Helm, Peter A.; van Leeuwen, Cees (2012). "A century of Gestalt psychology in visual perception: II. Conceptual and theoretical foundations". Psychological Bulletin. 138 (6): 1218–1252. doi:10.1037/a0029334. ISSN 1939-1455. PMC 3728284. PMID 22845750.
  9. ^ a b c d Kolers, Paul A. (1972). Aspects of Motion Perception: International Series of Monographs in Experimental Psychology. New York: Pergamon. ISBN 978-1-4831-7113-5.
  10. ^ Hamlyn, D. W. (1957). The Psychology of Perception: A Philosophical Examination of Gestalt Theory and Derivative Theories of Perception (ed. eBook). London: Routledge. m/s. 88–89. ISBN 978-1-315-47329-1. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-21. Dicapai pada 2019-10-19.
  11. ^ The Corsini Encyclopedia of Psychology. 2010. doi:10.1002/9780470479216.corpsy0386. ISBN 9780470479216.
  12. ^ Pohl, Rüdiger F. (2016-07-22). Cognitive Illusions: Intriguing Phenomena in Judgement, Thinking and Memory (dalam bahasa Inggeris). Psychology Press. ISBN 9781317448280. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-04-15. Dicapai pada 2020-10-02.
  13. ^ Smith, Barry (1988). "Gestalt Theory: An Essay in Philosophy". Dalam Smith, Barry (penyunting). Foundations of Gestalt Theory. Vienna: Philosophia Verlag. m/s. 11–81. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2012-02-22. Dicapai pada 2019-10-12.
  14. ^ Gobet, Fernand (2017), "Entrenchment, Gestalt formation, and chunking", dalam Schmid, H. J. (penyunting), Entrenchment and the psychology of language learning: How we reorganize and adapt linguistic knowledge, American Psychological Association, m/s. 245–267, doi:10.1037/15969-012, ISBN 978-3110341300, diarkibkan daripada yang asal pada 2022-02-26, dicapai pada 2019-10-14
  15. ^ Wertheimer, Max (1938) [Original work published 1924]. "Gestalt theory". Dalam Ellis, Willis D. (penyunting). A Source Book of Gestalt Psychology. London: Routledge & Kegan Paul. m/s. 2. Dicapai pada 2019-10-16.
  16. ^ Köhler, Wolfgang (1971) [Original work published 1930]. "Human perception". Dalam Henle, Mary (penyunting). The Selected Papers of Wolfgang Köhler. Liveright. m/s. 145. ISBN 978-0-87140-253-0.
  17. ^ Koffka, K. (1935). Principles of Gestalt Psychology. New York: Harcourt, Brace. m/s. 176. Dicapai pada 2019-10-13.
  18. ^ a b c d Wagemans, Johan; Elder, James H.; Kubovy, Michael; Palmer, Stephen E.; Peterson, Mary A.; Singh, Manish; von der Heydt, Rüdiger (2012). "A century of Gestalt psychology in visual perception: I. Perceptual grouping and figure-ground organization". Psychological Bulletin. 138 (6): 1172–1217. doi:10.1037/a0029333. ISSN 1939-1455. PMC 3482144. PMID 22845751.
  19. ^ William Ray Woodward, Robert Sonné Cohen – World views and scientific discipline formation: science studies in the German Democratic Republic: papers from a German-American summer institute, 1988
  20. ^ Steven., Lehar (2003). The World in your Head: A Gestalt View of the Mechanism of Conscious Experience. Mahwah, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. ISBN 0805841768. OCLC 52051454. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-07-19. Dicapai pada 2005-08-19.
  21. ^ a b c Brennan, James F.; Houde, Keith A. (2017-10-26). History and Systems of Psychology. Cambridge University Press. doi:10.1017/9781316827178. ISBN 9781107178670.
  22. ^ a b c d Stevenson, Herb. "Emergence: The Gestalt Approach to Change". Unleashing Executive and Orzanizational Potential. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 June 2012. Dicapai pada 7 April 2012.
  23. ^ a b c d e Soegaard, Mads. Gestalt Principles of form Perception. Interaction Design. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 April 2012. Dicapai pada 8 April 2012.
  24. ^ Hamlyn, D. W. (2017-03-27). The Psychology of Perception. doi:10.4324/9781315473291. ISBN 9781315473291.
  25. ^ "Why Your Brain Thinks These Dots Are a Dog". Gizmodo UK (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-09-24. Dicapai pada 2018-03-23.
  26. ^ Todorovic, Dejan (2008). "Gestalt Principles". Scholarpedia. 3 (12): 5345. Bibcode:2008SchpJ...3.5345T. doi:10.4249/scholarpedia.5345. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 April 2012. Dicapai pada 5 April 2012.
  27. ^ Bruce, V.; Green, P.; Georgeson, M. (1996). Visual perception: Physiology, psychology and ecology (ed. 3rd). LEA. m/s. 110.
  28. ^ Carlson, Neil R.; Heth, C. Donald (2010). Psychology: The Science of Behaviour. Ontario: Pearson Education Canada. m/s. 20–22.
  29. ^ Tait, Alex (2018-04-01). "Visual Hierarchy and Layout". Geographic Information Science & Technology Body of Knowledge. University Consortium for Geographic Information Science. 2018 (Q2). doi:10.22224/gistbok/2018.2.4. ISSN 2577-2848.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Psikologi_Gestalt&oldid=5674767"