Saloma
Allahyarhamah Biduanita Negara Puan Sri Datin Amar Salmah binti Ismail atau lebih dikenali sebagai Saloma (22 Januari 1935 – 25 April 1983) merupakan seorang penyanyi dan pelakon wanita Singapura-Malaysia yang popular sekitar tahun 1950-an sehingga awal 1980-an.[1][2][3] Dilahirkan di Pasir Panjang, Singapura, beliau merupakan adik kepada seniwati Mariam Ismail (yang lebih dikenali sebagai Mariani). Selain itu, beliau juga ialah kakak sebapa kepada penyanyi dan pelakon, Aminah Ismail (yang lebih dikenali sebagai Mimi Loma). Saloma merupakan isteri ketiga kepada pengarah, penerbit, pelakon filem, komposer dan penerbit, Tan Sri Datuk Amar P. Ramlee.[4]
Allahyarhamah Biduanita Negara Puan Sri Datin Amar Saloma Ismail | |
---|---|
Kelahiran | Salmah binti Ismail 22 Januari 1935 |
Meninggal dunia | 25 April 1983 | (umur 48)
Sebab kematian | Demam kuning |
Dikebumikan | Tanah Perkuburan Islam Jalan Ampang, Kuala Lumpur |
Pekerjaan | Penyanyi, pelakon, model |
Tahun aktif | 1950–1983 |
Pasangan |
|
Anak-anak |
|
Ibu bapa |
|
Saudara |
Di awal permulaan kerjayanya, Saloma terkenal melalui nyanyian menerusi filem-filem yang diterbitkan pada tahun 50-an. Filem pertama lakonannya ialah Azimat (1958) diikuti oleh filem Kaki Kuda (1958). Sejak itu, Saloma mula berlakon dalam pelbagai filem antaranya ialah Seniman Bujang Lapok (1961), Ragam P. Ramlee (1964) dan Ahmad Albab (1968). Setelah kematian suaminya, Saloma mula diselubungi kemurungan dan kesedihan. Akibat daripada itu, beliau ditimpa pelbagai penyakit sehingga menyebabkan beliau semakin kurus dan tidak bermaya. Beliau meninggal dunia pada 25 April 1983 akibat penyakit demam kuning pada usia 48 tahun.[5]
Saloma telah dianugerahkan gelaran Biduanita Pertama Negara pada tahun 1978 dan gelaran Puan Sri pada tahun 1990 setelah kematiannya kerana suaminya, P. Ramlee turut menerima anugerah yang sama. Gelaran itu menunjukkan status beliau sebagai isteri kepada seorang Tan Sri.[4]
Kehidupan awal
suntingSaloma dilahirkan pada Selasa 22 Januari 1935 Masihi bersamaan 16 Syawal 1353 Hijrah di Pasir Panjang, Singapura sebagai Salmah binti Ismail.[4] Beliau merupakan anak perempuan kedua kepada pasangan Ismail bin Osman dan Umi Kalsom binti Mahbon. Saloma amat meminati dunia nyanyian semenjak zaman kanak-kanak lagi. Pada peringkat permulaan, beliau sering meluahkan hasratnya untuk menjadi seorang penyanyi kepada kakaknya, Mariani. Menurut kakaknya, Saloma pernah menyatakan bahawa beliau ingin menjadi penyanyi kerana beliau kulit gelap dan beliau menyuruh kakaknya menjadi pelakon disebabkan kakaknya menpunyai kulit putih. Pada usia seawal lima tahun, Saloma sudah mula menyanyi dengan kugiran jalanan tempatan di kawasan tempat tinggalnya. Sejak itu, keinginan beliau untuk menjadi seorang penyanyi semakin menebal.[4]
Selepas perceraian ibu bapanya, Saloma dan kakaknya Mariani mengikut bapa mereka pulang ke kampung halaman bapa beliau di Tanjung Karang, Selangor, Tanah Melayu (kini Malaysia) dan tinggal bersama ibu tiri mereka. Semasa Perang Dunia II, mereka telah membantu bapa mereka di sawah padi, namun kerana tidak tahan dengan kesempitan hidup, kedua-dua mereka nekad untuk lari kembali ke Singapura.[6] Di sana, Saloma dan kakaknya Mariani tinggal bersama ibu dan bapa tiri mereka yang hanya dikenali sebagai Mum Yusoff. Mum Yusoff adalah seorang pemuzik untuk sebuah kumpulan keroncong tempatan yang dikenali dengan nama The Singapore Boys. The Singapore Boys kemudiannya mendapat kontrak untuk membuat persembahan di kelab yang dipanggil The New World Cabaret. Kerana Saloma sering meluahkan hasratnya mahu menjadi penyanyi, akhirnya pada suatu malam, bapa tirinya telah membawa beliau ke kelab malam atau kabaret dan seterusnya memperkenalkannya kepada penonton. Beliau kemudian diminta untuk menyanyikan sebuah lagu berjudul "Seven Lonely Days" nyanyian asal Georgia Gibbs. Tidak disangka teknik nyanyian dan suara beliau telah mengagumkan penonton di sana. Saloma seterusnya diminta menyanyi beberapa buah lagu lain. Disinilah kerjaya nyanyian beliau bermula dalam usia beliau yang hanya 13 tahun ketika itu.
Kerjaya
sunting1949–1953: Kerjaya awal
suntingSuara Saloma mula keluar di radio tempatan buat kali pertama secara tidak sengaja apabila bapa tirinya membawa beliau untuk melihat orkestra membuat persembahan untuk siaran di Radio Malaya. Penyanyi Rokiah Hanafi, juga dikenali sebagai Rokiah Wandah, dijadualkan untuk menyanyi beberapa lagu-lagu dengan orkestra tersebut. Malangnya Rokiah tidak hadir seperti yang dijanjikan. Di saat genting tersebut, Ibu Yusoff telah memujuk Saloma untuk cuba menyanyikan lagu-lagu yang sepatutnya dinyanyikan oleh Rokiah. Saloma telah berjaya menyanyikan lagu lagu tersebut dengan amat baik. Semenjak daripada peristiwa tersebut, beliau menerima banyak tawaran dari orkestra seluruh Singapura untuk menjadi penyanyi utama mereka. Salah satu lagunya yang dinyanyikan di Radio Malaya bertajuk "Sang Rang Bulan". Lagu ini dimainkan dalam filem "Rachun Dunia" dan pernah dirakamkan oleh seorang penyanyi tempatan yang bernama Rubiah.
Pada tahun 1950, Saloma jatuh cinta dengan hero filem 'Aloha' iaitu Wira lakonan selepas menonton filem itu untuk kali pertama.. cintanya untuk Ramlee semakin kuat setiap hari dan Saloma bersumpah bahawa dia akan berkahwin dengan pelakon itu satu hari. Semasa blockbuster filem itu, P.Ramlee pernah berjalan kaki dari rumahnya ke studio. Di tengah-tengah jalan, dia terpaksa berjalan kaki ke rumah Saloma di Mount Emily. Setiap kali dia berjalan ke arah rumah, seorang budak Cina menjual Cincau akan lari ke rumah Saloma untuk memberitahu beliau mengenai kehadiran hero tercinta. Saloma kemudian akan mengusik P. Ramlee dengan memanggil keluar "Banjo" (watak lakonannya dalam filem itu) dan kemudian bersembunyi apabila menoleh ke belakang untuk melihat siapa yang telah menyerunya.
Semasa awal 1950-an, kerjaya impiannya untuk menjadi seorang penyanyi tidak pergi dengan cara yang dia mahu. Sebaliknya, beliau memulakan kerjayanya sebagai seorang pelakon filem, yang ditawarkan oleh Nusantara Film. Filem pertama beliau bertajuk Pelangi, yang menerima ulasan positif di kalangan penonton. Selepas itu, beliau menerima beberapa tawaran dari Nusantara Film untuk berlakon dalam filem-filem lain. Dalam tempoh itu, dia telah berlakon dalam dua filem lain, iaitu Perkahwinan Rahsia dan Norma. Pada Januari 1952, beliau ditawarkan peranan kecil sebagai penyanyi kelab dalam filem yang dipanggil Chinta Murni dengan Nusantara Filem, yang diarahkan oleh Aman Ramlie atau lebih dikenali sebagai AR Tompel. Pada masa itu, ia adalah filem keempat beliau.
Pada April 1952, beberapa bulan selepas keluaran filem Chinta Murni, peminat filem Melayu yang terkejut dengan berita yang mengumumkan perkahwinannya dengan Aman Ramlie. Pada masa itu, Aman Ramlie adalah seorang pengarah terkenal dan pelawak ketika dia hanya mula dikenali dengan filem 'Norma' itu. Perkahwinan mereka bertahan selama lima bulan dan mereka bercerai pada September 1952 apabila Saloma mengandung anak mereka.
Menurut kakaknya, Mariam, Saloma telah dibawa balik ke rumah mereka di Mount Emily untuk tinggal dengan ibu mereka. Selepas filem terakhir beliau dengan Nusantara Film Company, iaitu filem Sesal Tak Sudah, Saloma segera menamatkan kontraknya dengan syarikat tersebut. Alasan yang diberikan adalah bahawa beliau memerlukan rehat kerana kehamilannya dan keengganan beliau untuk bekerjasama dengan bekas suaminya lagi. Pada akhir tahun 1952 sehingga 1953, Saloma menamatkan kerjayanya sebagai seorang penghibur.
1954–1960: Puncak kemasyhuran
suntingSelepas pulang dari perjalanan beliau ke Sarawak dan Brunei pada 23 Julai 1954, Saloma telah ditawarkan oleh Pathe untuk merakam suaranya. Ia telah disokong kuat oleh Syed Hamid, yang dikenali sebagai S. Hamid, yang meningkat kepada kemasyhuran pada masa itu. Mereka tahu antara satu sama lain selepas berlakon dalam filem Sesal Tak Sudah. Sebuah lagu bertajuk "Pandang Kasih", dicipta oleh Rahmat Ali dan lirik oleh Ismadi, adalah gaya-rumba manakala lagu "Jika Tak Berjumpa" datang dari melodi Arab yang ketika itu digubah semula oleh S.Hussein Bagushir dan lirik oleh Wan Chu. Kedua-dua lagu diiringi oleh Orkes Al Aishu Wal Meleh, yang dijalankan oleh S.Omar Bagushir. Solo pertama Saloma dan (PTH bernombor 143) juga lagu pertama dirakamkan dalam bentuk vinil oleh Pathe ialah "Pandang Kasih" manakala lagu "Jika Tak Berjumpa" adalah duet pertama dengan S. Hamid.
Pada tahun 1955, Saloma telah ditawarkan peranan lakonan dalam filem oleh Studio Jalan Ampas yang diterimanya. Filem pertama beliau dengan Studio Jalan Ampas, Empat Isteri. Ini adalah filem terakhir yang diarahkan oleh B.S. Rajhans. Filem ini turut dibintangi Daeng Harris, Normadiah, Latifah Omar dan kakak Salmah, Mariam (Mariani). Pada tahun ini, Saloma juga merakamkan beberapa lagu termasuk "Burong Punggok". Pada Februari 1956, beliau telah ditawarkan untuk menggantikan pelakon Siput Sarawak dalam filem Adekku. Terdapat khabar angin berkata Siput Sarawak telah berhenti selepas kebanyakan adegan filem yang dirakam.[7]
Pada September tahun yang sama, Saloma merupakan salah seorang daripada beberapa artis termasuk Musalmah dan Rosnani Jamil yang mengambil bahagian dalam forum Kongres Kesusasteraan dan Bahasa Melayu yang berlangsung di Universiti Malaya (UM).[8] Pada tahun 1958, beliau bersama pengasas Shaw Brothers, Run Run Shaw berlepas ke Manila, Filipina bagi menghadiri Pesta Filem Asean yang diadakan pada April. Filem lakonannya, The Seal of Solomon ialah salah satu daripada filem yang dihantar oleh Shaw Brothers untuk dipertandingkan di festival itu.[9][10] Beliau membawa pulang trofi Anugerah Golden Harvest.[11][12]
Pada Mac 1959, Saloma menerima tawaran istimewa daripada pengarah dan pemilik Merdeka Enterprise, Ho Ah Loke untuk mengambil bahagian di Pesta Malam Malaya di Jakarta, Indonesia yang dianjurkan oleh Ah Loke dan Duta Besar Kerajaan, Senu Abdul Rahman.[13]
Pada 28 September 1959, beliau kembali ke Singapura setelah tamat menyanyi di sebuah kelab malam di Australia. Di Australia, beliau menyanyi di beberapa kelab malam seperti Oriental Hotel, Melbourne dan disiarkan di televisyen di sana.[14][15][16][17] Seterusnya beliau menandatangani kontrak menyanyi di kelab malam Tanglin - Golden Venus. Beliau berhasrat menyanyi di Amerika Syarikat dan Eropah. Beliau pernah menyanyi di Ocean Park Hotel dan Percy Proctors.[18]
Selepas kejayaan beliau sebagai seorang penyanyi dan juga pelakon, Shaw Brothers telah memilih untuk memberinya nama yang lebih komersial. Beliau mendapat nama pentas berdasarkan filem Salome dibintangi Rita Hayworth. Pada tahun yang sama, Saloma menyertai Panca Sitara, sebuah band yang diketuai oleh P. Ramlee.[4]
1961–1983: Kejayaan antarabangsa dan penghujung kerjaya
suntingBeliau mula menyanyi pada usia tujuh tahun dan menjadi penyanyi profesional pada usia belasan tahun.[19] Asalnya beliau menyanyi secara kebetulan. Beliau banyak belajar menyanyi gaya nyanyian Ella Fitzgerald. Saloma lebih cenderung sebagai penyanyi berbanding sebagai pelakon. Pada awalnya, beliau mengasah bakat bersama Orkes Fajar Murni pimpinan Yusof Osman.[4] Lagu Pandang Kasih ciptaan Rahmat Ali membawa tuah kejayaan awalnya sebagai penyanyi. Beliau pernah menyertai Panca Sitara pada 1960-an.
Saloma menerima tawaran menyanyi di Calcutta, India, namun menolaknya secara baik. Beliau bagaimanapun, tidak menjelaskan sebab beliau menolak tawaran itu.[20] Pada Mei 1964, beliau telah diundang sebagai penyanyi jemputan di Talivishen Malaysia (kini Radio Televisyen Malaysia) selama 6 minggu.[21] Pada November tahun yang sam, Saloma dan suaminya, P. Ramlee diundang menjayakan persembahan anekawara di Persatuan Kwong Tong bagi tabung Kaum Ibu dan Muslim UMNO.[22] Dari 1967 sehingga 1972, Saloma merakamkan lima album yang kesemuanya mengambil namanya sebagai tajuk album.
Beliau turut merakamkan beberapa lagu untuk filem Dajal Suchi.[23] Pada tahun 1965, Saloma memegang watak sebagai Sabarina, seorang isteri yang bermain kayu tiga dalam filem Sabaruddin Tukang Kasut (1965). Beliau turut menyumbangkan suaranya untuk 8 lagu dalam filem ini, yang kesemuanya ialah ciptaan suaminya, P. Ramlee.[24]
1967 dan 1968 merupakan tahun paling sibuk untuk Saloma apabila beliau membuat penampilan khas dalam beberapa filem, antaranya ialah Keluarga 69 dan Anak Bapak. Beliau juga melakonkan watak Mastura dalam filem Ahmad Albab bersama kakaknya, Mariani. Saloma juga membuat penampilan khas dalam filem Dr. Rushdi (1970) dan Putus Sudah Kaseh Sayang (1971).
Pada 21 Jun 1969, Saloma dan suaminya, P. Ramlee berlepas ke Medan, Indonesia bagi menyertai rombongan kebudayaan Malaysia yang berada di sana. Turut berlepas ke Medan ialah Sharifah Rodziah Syed Alwi Barakbah, isteri Perdana Menteri, Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj yang telah diundang khas oleh Pemerintah republik itu.[25]
Berita Harian Singapura melaporkan pada Jun 1974 bahawa Saloma berhasrat mahu menulis kisah derita Ramlee dengan "menceritakan segala apa yang belum pernah tertulis, belum pernah diketahui oleh masyarakat ramai" dalam sebuah buku yang tebal dan lengkap. Pada masa yang sama, Saloma memenuhi undangan untuk merakamkan lagu-lagu dalam rancangan Pesta Ria di TV Singapura dan menyiapkan album baharu yang memuatkan lagu-lagu ciptaan Ramlee.[26][27] Pada Disember tahun yang sama, Saloma melancarkan album terbaharu, Sesudah Suboh yang memuatkan sebanyak 12 lagu.[28]
Pada 28 November 1980, Saloma telah dijemput bagi menjayakan persembahan yang dihadiri seramai 300 anggota delegasi Pesta Filem ASEAN yang berlangsung di Hotel Hilton. Beliau mempersembahkan lagu bertajuk "Kada'an Tuhan" ciptaan bekas suaminya, P. Ramlee dengan iringan Orkestra Perbadanan Penyiaran Singapura (SBC) di bawah pimpinan Ahmad Jaafar.[29]
Pada tahun 1981, Saloma merakamkan album di bawah label Indra Recording. Namun ia hanya boleh ditempah menerusi tempahan mengisi borang yang dikeluarkan menerusi iklan di akhbar sahaja sebelum ia dipasarkan ia kedai muzik.[30][31] Dikeluarkan pada 28 Julai 1981, album Anak Rantau memuatkan sebanyak 12 lagu lama dan merupakan album Melayu termahal apabila kos pembikinannya dianggarkan berjumlah lebih RM100,000. 8 daripada 12 lagu dalam album ini ialah hasil nukilan penerbit album ini, Kassim Masdor dan lagu P. Ramlee yang belum sempat dirakamkan, "Ku Kejar Bayangan".[32][33] Pada tahun yang sama, Saloma membintangi sebuah filem Inggeris bertajuk Malay Trader dengan melakonkan peranan kecil.[34][35]
Pada Mac 1982, Saloma bersama Sudirman Arshad menerima kontak menyanyi ikut Orkestra Tentera Darat mengelilingi seluruh Malaysia.[36]
Filem terakhir lakonan beliau ialah Bila Hati Telah Retak (1983) terbitan Filem Negara Malaysia (FNM), yang mana beliau membuat penampilan khas dan ia dikeluarkan sebelum kematiannya.
Kehidupan peribadi
suntingSaloma telah berkahwin sebanyak 3 kali semasa hayatnya. Perkahwinan pertama beliau ialah pada 1952 bersama pelakon, A. R. Tompel. Namun perkahwinan mereka tidak bertahan lama dan bercerai. Hasil perkongsian hidup Saloma dan Tompel, mereka dikurniakan seorang anak lelaki dan anak tunggal, Armali Aman Ramlie.[4]
Selepas bercerai dengan Tompel, Saloma berkahwin buat kali kedua, kali ini bersama Kaswan Yusak pada 1957. Saloma dan Kaswan mula berkenalan dalam satu kelas petang di Sekolah Inggeris Tanglin. Perkahwinan mereka tidak kekal lama dan pasangan itu bercerai. Saloma juga pernah bertunang dengan seorang lelaki warga Scotland, Ken Buchanan Davis, namun juga tidak bertahan lama.[37][38][39][40]
Beliau kemudian berkahwin dengan P. Ramlee pada 21 November 1961.[41] Pasangan ini melangsungkan perkahwinan mereka di sebuah rumah milik rakan karib mereka di Jalan Tembeling. Saloma dan Ramlee mula berkenalan pada 1948 ketika masing-masing mula bertapak dalam industri seni.[42] Perkahwinan mereka bertahan selama 12 tahun sehingga Ramlee meninggal dunia pada 29 Mei 1973 akibat serangan jantung pada usia 44 tahun.[43]
Kematian dan legasi
suntingSelepas kematian suaminya, P. Ramlee pada Mei 1973,[44] Saloma diselubungi dengan kesedihan dan kemurungan yang menjejaskan kesihatannya. Ini menyebabkan beliau mengalami beberapa penyakit yang menyebabkan beliau kelihatan kurus dan uzur.[45][46][47] Beliau dimasukkan ke Hospital Assunta, Petaling Jaya, Selangor sebelum disahkan meninggal dunia pada 25 April 1983 di usia 48 akibat kegagalan hati yang berkaitan dengan penyakit kuning.[48][49] Beliau telah dikebumikan di Tanah Perkuburan Islam Jalan Ampang, Kuala Lumpur antara kubur bekas suaminya Aman Ramlie dan suami P. Ramlee.[50][51]
Pada November 1991, sebuah pameran 11 hari yang dinamakan Festival Saloma telah diadakan di Pasar Seni, Kuala Lumpur. Festival ini antara lain mempamerkan memorabilia dan bahan berkaitan Saloma.[52][53][54][55]
Restoran Saloma Bistro & Theatre di Jalan Ampang, Kuala Lumpur dibuka pada tahun 2003 dan dinamakan sempena nama Saloma sebagai penghormatan kepada sumbangannya kepada industri hiburan Malaysia. Selain itu, Pintasan Saloma, jambatan pejalan kaki berhampiran dengan perkuburannya, juga dinamakan sempena namanya dan dibuka kepada umum pada 5 Februari 2020.[56][57][58] Semasa zaman kegemilangannya, Saloma juga dikenali sebagai 'Marilyn Monroe Asia', kerana kebolehannya menarik sanjungan lelaki seperti pelakon Hollywood, Marilyn Monroe.[59]
Beliau dilakonkan oleh Nabila Huda dalam telefilem biopik 2 bahagian yang bertajuk Saloma terbitan Kus Semangat Aktor.[60] Telefilem ini disiarkan di Astro First pada 28 Oktober 2014.[61][62]
Pada 26 November 2020, Google menampilkan doodle khas Saloma bagi meraikan tarikh penganugerahan Biduanita Pertama Negara kepada beliau. Doodle itu menampilkan lukisan karikatur sosok Saloma dengan penataan gaya ikonik lengkap bersanggul, sedang memegang mikrofon, dikelilingi nota lagu serta bintang sesuai dengan statusnya sebagai bintang.[63][64][65][66][67]
Dari 14 April sehingga 31 Julai 2022, Fahrenheit 88 dengan kerjasama Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya Malaysia dan Arkib Negara Malaysia telah mengadakan pameran khas yang dinamakan Galeri P. Ramlee yang didakan di pusat beli-belah itu. Pameran ini terdiri daripada sekian banyak gambar bersejarah serta riwayat hidup mereka dalam bidang kesenian sehinggalah kepada pakaian yang asli pernah digunakan dalam filem dan pertunjukan pentas.[68][69][70][71][72]
Bakat dan reputasi
suntingSaloma mempunyai kehebatan yang unik dan tersendiri kerana suaranya yang merdu dan tidak mampu dimiliki oleh orang lain. Selain menyanyi dalam bahasa Melayu, beliau juga berkebolehan menyanyi dalam bahasa Inggeris.[4]
Diskografi
suntingLagu-lagu yang didendangkan olehnya yang menjadi popular seperti:
- Aku, Dia Dan Lagu
- Alunan Biola
- Assalamualaikum (Bersama P. Ramlee)
- Belo-Belo (Bersama Ahmad CB)
- Biarlah Aku Pergi (1962)
- Bila Hati Telah Retak
- Bila Larut Malam (Bersama Pancha Sitara)
- Bila Mama Pakai Celana (Bersama P. Ramlee)
- Bimbang
- Bossanova
- Bunga Tanjung
- Gelora
- Hilang Terang Timbul Gelap
- Inang Baru
- Jangan Pilih Yang Cantik
- Jari-Jariku Sakit Semua
- Joget Malaysia (Bersama P. Ramlee)
- Kain Songket
- Kalau Jodoh Tak Kemana (Bersama P. Ramlee) (Filem Anak Bapak (1965))
- Kenek-Kenek Udang (Filem Gergasi (1958))
- Ketipang Payung (Filem Nujum Pa' Blalang)
- Kopi Susu
- Kuala Sedeli
- Lagu Anak Rantau
- Lenggang Kangkung (Filem Semerah Padi (1956))
- Mak Inang Melayu (Filem Sumpitan Rachun (1961))
- Mastura (Pengantin Baru) (Bersama P. Ramlee) (Filem Ahmad Albab (1968))
- Mengapa Di Rindu (Filem Dua Pendekar (1964)). Lagu ini kemudiannya dipopularkan kembali oleh Biduanita Uji Rashid dengan identitinya yang tersendiri pada tahun 1977
- Perwira (Filem Masam Masam Manis (1965))
- Polynesia Mambo
- Rukun Islam (Bersama P. Ramlee)
- Sam Pek Eng Tai
- Sedangkan Lidah Lagi Tergigit (Bersama P. Ramlee) (Filem Tiga Abdul (1964))
- Sekapur Sirih, Seulas Pinang (Filem Semerah Padi (1956))
- Selamat Hari Raya
- Selamat Pengantin Baru
- Singapura Waktu Malam (Filem Labu Dan Labi (1962))
- Siti Payung
- Sudah Kahwinkah Belum? (Bersama Ahmad Daud)
- Tanjung Katong
- Tari Budaya (Filem Amok Tok Nading (1968))
- Tari Silat Melayu
- Tiru Macam Saya
- Tudung Periuk (Bersama P. Ramlee) (Filem Sumpah Orang Minyak (1958))
- Yang Mana Satu (Bersama P. Ramlee) (Filem Labu Dan Labi (1962))
Filemografi
suntingBeliau juga berbakat dalam bidang lakonan. Filem yang dibintanginya iaitu:
Tahun | Tajuk | Watak | Catatan |
---|---|---|---|
1951 | Pelangi | — | Filem pertama |
Perkahwinan Rahsia | Penyanyi Pancaragam | ||
Norma | — | ||
1952 | Sesal Tak Sudah | — | |
1954 | Angin Berpesan | — | |
1955 | Empat Isteri | Rokiah | |
1958 | Azimat | — | |
Kaki Kuda | Bedah | ||
1961 | Saudagar Minyak Urat | — | Penampilan khas |
Seniman Bujang Lapok | Salmah | ||
1962 | Labu dan Labi | Biduanita Saloma | Penampilan khas |
1963 | Love Parade | — | |
Nasib Si Labu Labi | Biduanita Saloma | ||
1964 | Madu Tiga | — | |
Melanchong Ka Tokyo | — | ||
Tiga Abdul | Dirinya sendiri | Penampilan khas | |
Ragam P. Ramlee | Dirinya sendiri | ||
1966 | Do Re Mi | — | Pelakon undangan |
Dajal Suchi | Dirinya sendiri | Penampilan khas | |
Sabarudin Tukang Kasut | Puteri Sabarina | ||
Nasib Do Re Mi | — | Penampilan khas | |
1967 | Sesudah Suboh | — | |
Keluarga 69 | — | ||
1968 | Ahmad Albab | Mastura | |
Anak Bapak | — | Penampilan khas | |
Gerimis | — | ||
1970 | Dr. Rushdi | — | |
1971 | Putus Sudah Kaseh Sayang | — | |
1983 | Bila Hati Telah Retak | — | Filem terakhir, penampilan khas |
Anugerah dan pengiktirafan
sunting- Darjah kebesaran
Saloma telah menerima beberapa anugerah dan darjah kebesaran seperti berikut:
- Malaysia
- Ahli Mangku Negara - A.M.N - 1975
- Kesatria Mangku Negara - K.M.N - 1990 (secara anumerta)[73]
- Anugerah pencapaian
- Malaysia
- Biduanita Negara - 1978 - penerima pertama
- Penggunaan nama pada bangunan atau binaan
- Jalan Saloma[74] - sebuah jalan kecil bersebelahan Menara Public Bank Kuala Lumpur dan Tanah Perkuburan Islam Jalan Ampang.
- Pintasan Saloma[74] - sebuah jejantas menghubungkan Kampung Baru melalui Lorong Raja Muda Musa 3 dengan KLCC melalui Jalan Saloma.
Rujukan
sunting- ^ Ramlah Zainal (6 Julai 2004). "Biduanita Saloma tetap diingati". Harian Metro. Dicapai pada 11 November 2019.
- ^ Bibi Nurshuhada Ramli (22 Ogos 2014). "Saloma in her own right". New Straits Times. Dicapai pada 6 November 2015.
- ^ "Legacy of a singing star". Singapore Monitor. 29 April 1983. m/s. 24.
- ^ a b c d e f g h "Wanita Pertama Ditawar Bernyanyi Di Luar Negara, Ini Perjalanan Hidup Biduan Negara, 'Saloma'". Siakap Keli. 27 November 2020. Dicapai pada 11 November 2021.
- ^ "Saloma lives on in her songs". The Straits Times. 28 April 1983. m/s. 12. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ Anuar Othman (25 September 1990). "Saloma's childhood still a mystery". The New Paper. m/s. 19. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ "Local films have a hard time, says Saloma". The Singapore Free Press. 26 April 1958. m/s. 3. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "SALOMA SINGS". The Straits Budget. 27 September 1956. m/s. 10. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "SHAW DAN SALOMA TERBANG KA-PESTA". Berita Harian. 18 April 1958. m/s. 5. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "SHAW AND SALOMA FLY OFF TO FESTIVAL". The Straits Times. 18 April 1958. m/s. 7. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Saloma balek dengan piala". Berita Harian. 29 April 1958. m/s. 5. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "SALOMA BRINGS HOME AWARD". Singapore Standard. 29 April 1958. m/s. 4.
- ^ "SALOMA MENDAPAT TAWARAN KA-PESTA, DI-JAKARTA". Berita Harian. 13 Mac 1959. m/s. 7. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "SALOMA BERANGKAT KA-AUSTRALIA". Berita Harian. 30 Julai 1959. m/s. 5. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ "SALOMA MENDAPAT SAMBUTAN YANG HANGAT DI-AUSTRALIA". Berita Harian. 8 Ogos 1959. m/s. 7. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ "SALOMA TO SING IN AUSTRALIA". The Singapore Free Press. 29 Julai 1959. m/s. 3. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Saloma is star turn in Australia". The Singapore Free Press. 6 Ogos 1959. m/s. 10. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "SALOMA ('next stop America') BACK in TOWN". The Singapore Free Press. 28 September 1959. m/s. 7. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ "IT ONLY TOOK SIX LETTERS TO SPELL OUT THAT MAGIC NAME OF SUCCESS-S-A-L-O-M-A: NOW THE OFFERS POUR IN". The Singapore Free Press. 30 Julai 1960. m/s. 4. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ "Saloma menolak tawaran". Berita Harian Singapura. 26 November 1961. m/s. 10. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Saloma di-tawar menyanyi di-TV". Berita Harian Singapura. 16 Mei 1964. m/s. 11. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Ramlee, Saloma in show". The Straits Budget. 11 November 1964. m/s. 10. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "SALOMA BERHENTI MENJADI BIDUANITA KELAB MALAM?". Berita Harian Singapura. 14 Mac 1965. m/s. 9. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Saloma akan jadi 'ratu' dalam filem Sabaruddin Tukang Kasut". Berita Harian Singapura. 18 September 1965. m/s. 10. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "P. Ramlee, Saloma ka-Medan sertai rombongan". Berita Harian. 20 Jun 1969. m/s. 10. Dicapai pada 7 November 2018.
- ^ "Saloma ingin tulis kisah derita Ramlee tapi..." Berita Harian Singapura. 16 September 1974. m/s. 7. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Saloma cari penulis utk membukukan kisah cintanya dgn P Ramlee". Berita Harian Singapura. 11 Ogos 1975. m/s. 15. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Saloma berjaya teruskan alunan 'suara' P. Ramlee yang telah pergi..." Berita Harian Singapura. 8 Disember 1974. m/s. 15. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Saloma kembali dengan persembahan yang mempesonakan". Berita Harian Singapura. 29 November 1980. m/s. 2. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ Juwie (21 Jun 1981). "Saloma kini kembali segar seperti dulu". Berita Minggu. m/s. 7. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ "Saloma kini hadapi dilema..." Berita Minggu. 23 November 1980. m/s. 7. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "'Anak Rantau' album baru Saloma dilancar 28 Julai". Berita Harian. 18 Julai 1981. m/s. 4. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ "Suara Saloma terbukti semerdu dulu". Berita Minggu. 13 September 1981. m/s. 7. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ Eunos Asah (11 Oktober 1981). "Saloma tunjuk cara baiki mutu suara..." Berita Harian Singapura. m/s. 7. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ "Saloma berlakon dlm filem Inggeris". Berita Harian Singapura. 9 September 1981. m/s. 5. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Saloma kembali 'ligat'". Berita Minggu. 4 April 1982. m/s. 7. Dicapai pada 6 November 2018.
- ^ "Saloma marries her evening class friend". The Straits Times. 26 Jun 1957. m/s. 9. Dicapai pada 25 November 2020.
- ^ "Malaya's M-M to wed shortly". The Straits Budget. 21 Jun 1956. m/s. 13. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "PHFFFT... SALOMA AND KEN CALL THE WHOLE THING OFF". The Straits Times. 28 Ogos 1956. m/s. 1. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "SALOMA AND SWEETHEART: ALL SET FOR THE BIG DAY". The Straits Times. 24 Jun 1956. m/s. 1. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Two Malay stars wed in quiet ceremony". The Straits Times. 21 November 1961. m/s. 18. Dicapai pada 7 November 2018.
- ^ "Singer Saloma, 25, is new wife of film star Ramlee". Sraits Budget. 29 November 1961. m/s. 8. Dicapai pada 14 Ogos 2018.
- ^ "Sinar hidup Saloma mula gemerlapan sejak berkahwin dengan P. Ramlee". Berita Harian Singapura. 12 November 1978. m/s. 7. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Jangan ambil kesempatan dari kematian suami saya - Saloma". Berita Harian Singapura. 8 Julai 1973. m/s. 6. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Kegemilangan Saloma menjadi pudar dan hidupnya tak terurus tanpa P. Ramlee..." Berita Harian Singapura. 19 November 1978. m/s. 7. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "SALOMA KELUAR DARI HOSPITAL". Berita Harian Singapura. 22 Oktober 1978. m/s. 7. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "SALOMA... SELEPAS AWAN GELAP MERANGKAK PERGI". Berita Minggu. 16 Mac 1980. m/s. 7. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Saloma meninggal: Ramai yang terkejut". Berita Harian Singapura. 26 April 1983. m/s. 1. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ "Sejak 1950-an suara Saloma terus pikat masyarakat". Berita Harian. 27 April 1983. m/s. 5. Dicapai pada 14 Ogos 2018.
- ^ "Saloma dies". The Straits Times. 25 April 1983. m/s. 40.
- ^ "Saloma dikebumi di sebelah pusara P. Ramlee". Utusan Malaysia. 26 April 1983. m/s. 1.
- ^ Elaine Jeyakumar (23 November 1991). "Moving tribute to a legendary singer". New Straits Times. Dicapai pada 11 November 2020.
- ^ Elaine Jeyakumar (27 November 1991). "Saloma's kin turn up in full force". New Straits Times. Dicapai pada 11 November 2020.
- ^ Rosidi Daud (22 November 1991). "Trubute to Saloma". The Malay Mail. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ Yushaimi Yahaya (11 November 1991). "In search of Saloma". The Malay Mail. Dicapai pada 11 November 2018.
- ^ Raja Noraina Raja Rahim (18 Februari 2020). "Saloma Link tarikan baru di ibu kota". Harian Metro. Dicapai pada 12 November 2020.
- ^ Syazwan Kamal (15 Mac 2020). "Sirih junjung di tengah kota". Malaysiakini. Dicapai pada 12 November 2020.
- ^ "Long awaited pedestrian bridge Saloma Link opens today". The Star Online. 5 Februari 2020. Dicapai pada 19 Februari 2020.
- ^ "DON'T CALL ME MONROE, SAYS SALOMA". Singapore Standard. 28 Jun 1958. m/s. 5.
- ^ Azyyati Ahmad (30 Mei 2014). "Aura Saloma hidup dalam Nabila Huda". Astro Awani. Dicapai pada 12 November 2017.
- ^ "Kesan besar Saloma Biopic". Harian Metro. 11 Oktober 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-25. Dicapai pada 25 November 2020.
- ^ "Saloma remembered". The Sun Daily. 27 Ogos 2014. Dicapai pada 12 November 2017.
- ^ Fatin Farhana Ariffin (26 November 2020). "Google rai Saloma menerusi 'doodle khas'". Berita Harian. Dicapai pada 11 November 2021.
- ^ Syafil Syazwan Jefri (26 November 2020). "Doodle Saloma di Google". Harian Metro. Dicapai pada 11 November 2021.
- ^ Dennis Chua (26 November 2020). "#Showbiz: Saloma gets Google Doodle to commemorate her Biduanita Negara award anniversary". New Straits Times. Dicapai pada 11 November 2021.
- ^ "Google papar 'doodle' khas hargai biduanita Saloma". Sinar Harian. 26 November 2020. Dicapai pada 11 November 2021.
- ^ "Google Doodle celebrates Saloma's legacy". The Sun Daily. 26 November 2020. Dicapai pada 11 November 2021.
- ^ Nazeri Nong Samah (26 Jun 2022). "Pameran koleksi P. Ramlee, Saloma di Fahrenheit". Bebas News. Dicapai pada 11 November 2022.
- ^ Siti Murni (20 April 2022). "Pameran Khas P. Ramlee & Saloma Di Fahrenheit88, Bukit Bintang, KL. Nostalgik!". The Rakyat Post. Dicapai pada 11 November 2022.
- ^ "Rebut peluang dekati khazanah P. Ramlee, Saloma dalam pameran 'Aku, Dia dan Lagu' di Fahrenheit88". mStar Online. 24 April 2022. Dicapai pada 12 November 2022.
- ^ Serimah Mohd Sallehuddin (30 Mei 2022). "Koleksi peribadi P Ramlee, Saloma dipamer". Berita Harian. Dicapai pada 12 November 2022.
- ^ "Pesona gaun retro Saloma!". Harian Metro. 23 April 2022. Dicapai pada 12 November 2022.
- ^ "Senarai penuh penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Persekutuan Tahun 1990" (PDF). Bahagian Istiadat & Urusetia Persidangan Antarabangsa Jabatan Perdana Menteri. Dicapai pada 26 November 2020.
- ^ a b Sharen Kaur (13 Februari 2020). "Pintasan Saloma a boost to the city". New Straits Times. Dicapai pada 26 November 2020.