Senarai objek membulat secara graviti dari Sistem Suria
Pada 2006, Kesatuan Astronomi Antarabangsa (IAU) mentakrifkan planet sebagai jasad cakerawala yang mengorbit Matahari yang cukup besar untuk mencapai keseimbangan hidrostatik dan telah membersihkan jiranan sekitar orbitnya.[1] Satu objek dalam keseimbangan hidrostatik ialah objek yang cukup besar bagi gravitinya mengatasi ketegaran dalam, dan dikucupkan dalam bentuk bulat (elipsoid). Maksud amali "membersihkan jiranan" adalah bahawa sesebuah planet itu cukup besar, di mana gravitinya mampu mengawal orbit-orbit bagi semua objek yang berada di kawasan sekitarannya. Menurut takrifan IAU, terdapat lapan buah planet di dalam Sistem Suria. Objek-objek mengelilingi Matahari yang telah mencapai keseimbangan hidrostatik tetapi belum membersihkan jiranan mereka dipanggil sebagai planet kerdil dan baki objek yang lain diistilahkan sebagai jasad kecil Sistem Suria. Walau bagaimanapun, terdapat banyak objek di dalam Sistem Suria, termasuklah Matahari sendiri, 19 satelit semula jadi dan planet minor yang berpotensi, juga cukup besar untuk mencapai keseimbangan hidrostatik.[2] Kesemua objek di dalam Sistem Suria dengan bentuk hidrostatik disenaraikan di bawah, dengan contoh objek terbesar yang bentuknya masih belum dapat ditentukan dengan tepat. Ciri-ciri orbit Matahari disenaraikan berhubung dengan pusat galaksi. Semua objek lain disenaraikan dalam turutan jarak mereka dari Matahari.
Matahari sunting
Matahari adalah suatu bintang berjujukan utama jenis G. Ia mengandungi hampir 99.9 peratus kesemua jisim di dalam Sistem Suria.
| Matahari[3] | ||
|---|---|---|
| ||
| Simbol astronomi[q] | 
| |
| Jarak min dari pusat galaksi |
km tahun cahaya |
~2.5×1017 ~26,000 |
| Jejari min | km :E[f] |
696,342 109.3 |
| Luas permukaan | km2 :E[f] |
6.0877×1012 11,990 |
| Isi padu | km3 :E[f] |
1.4122×1018 1,300,000 |
| Jisim | kg :E[f] |
1.9855×1030 332,978.9 |
| Parameter graviti | m3/s2 | 1.327×1020 |
| Ketumpatan | g/cm3 | 1.409 |
| Graviti khatulistiwa | m/s2 | 274.0 |
| Halaju lepas | km/s | 617.7 |
| Tempoh putaran | hari[g] | 25.38 |
| Tempoh orbit mengenai pusat galaksi[4] | juta tahun | 225–250 |
| Min kelajuan orbit[4] | km/s | ~220 |
| Kecondongan paksi[i] ke gerhana | darjah | 7.25 |
| Kecondongan paksi[i] ke satah galaksi | darjah | 67.23 |
| Min suhu permukaan | K | 5,778 |
| Min suhu korona[5] | K | 1–2×106 |
| Komposisi fotosfera | H, He, O, C, Fe, S | |
Planet sunting
| Petunjuk | ||
|---|---|---|
| * planet bumian |
° gergasi gas |
‡ gergasi ais |
Planet-planet adalah cukup besar untuk mencapai keseimbangan hidrostatik dan telah membersihkan jiranan objek-objek serupa. Kesatuan Astronomi Antarabangsa (IAU) mentakrifkan bahawa terdapat lapan buah planet dalam Sistem Suria; empat daripadanya merupakan planet bumian (juga dikenali sebagai planet berbatu) dan empat lagi merupakan planet gergasi. Planet gergasi tersebut boleh dibahagikan kepada dua iaitu gergasi gas dan gergasi ais. Apabila kecualikan Matahari, empat planet gergasi itu menyumbang lebih daripada 99 peratus daripada jisim Sistem Suria.
| *Utarid[6] | *Zuhrah[7] | *Bumi[8] | *Marikh[9] | °Musytari[10] | °Zuhal[11] | ‡Uranus[12] | ‡Neptun[13] | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
_flatten_crop.jpg)
| ||
| Simbol astronomi[q] | 
|
|
|
|
|
|
|
| |
| Jarak min dari Matahari |
km AU |
57,909,175 0.38709893 |
108,208,930 0.72333199 |
149,597,890 1.00000011 |
227,936,640 1.52366231 |
778,412,010 5.20336301 |
1,426,725,400 9.53707032 |
2,870,972,200 19.19126393 |
4,498,252,900 30.06896348 |
| Jejari khatulistiwa | km :E[f] |
2,439.64 0.3825 |
6,051.59 0.9488 |
6,378.1 1 |
3,397.00 0.53260 |
71,492.68 11.209 |
60,267.14 9.449 |
25,557.25 4.007 |
24,766.36 3.883 |
| Luas permukaan | km2 :E[f] |
75,000,000 0.1471 |
460,000,000 0.9020 |
510,000,000 1 |
140,000,000 0.2745 |
64,000,000,000 125.5 |
44,000,000,000 86.27 |
8,100,000,000 15.88 |
7,700,000,000 15.10 |
| Isi padu | km3 :E[f] |
6.083×1010 0.056 |
9.28×1011 0.857 |
1.083×1012 1 |
1.6318×1011 0.151 |
1.431×1015 1,321.3 |
8.27×1014 763.62 |
6.834×1013 63.102 |
6.254×1013 57.747 |
| Jisim | kg :E[f] |
3.302×1023 0.055 |
4.8690×1024 0.815 |
5.972×1024 1 |
6.4191×1023 0.107 |
1.8987×1027 318 |
5.6851×1026 95 |
8.6849×1025 14.5 |
1.0244×1026 17 |
| Parameter graviti | m3/s2 | 2.203×1013 | 3.249×1014 | 3.986×1014 | 4.283×1013 | 1.267×1017 | 3.793×1016 | 5.794×1015 | 6.837×1015 |
| Ketumpatan | g/cm3 | 5.43 | 5.24 | 5.52 | 3.940 | 1.33 | 0.70 | 1.30 | 1.76 |
| Graviti khatulistiwa | m/s2 | 3.70 | 8.87 | 9.81 | 3.71 | 23.12 | 10.44 | 8.69 | 11.00 |
| Halaju lepas | km/s | 4.25 | 10.36 | 11.18 | 5.02 | 59.54 | 35.49 | 21.29 | 23.71 |
| Tempoh putaran[g] | hari | 58.646225 | 243.0187 | 0.99726968 | 1.02595675 | 0.41354 | 0.44401 | 0.71833 | 0.67125 |
| Tempoh orbit[g] | tahun | 0.2408467 | 0.61519726 | 1.0000174 | 1.8808476 | 11.862615 | 29.447498 | 84.016846 | 164.79132 |
| Min kelajuan orbit | km/s | 47.8725 | 35.0214 | 29.7859 | 24.1309 | 13.0697 | 9.6724 | 6.8352 | 5.4778 |
| Kesipian | 0.20563069 | 0.00677323 | 0.01671022 | 0.09341233 | 0.04839266 | 0.05415060 | 0.04716771 | 0.00858587 | |
| Kecondongan[f] | darjah | 7.00 | 3.39 | 0[8] | 1.85 | 1.31 | 2.48 | 0.76 | 1.77 |
| Kecondongan paksi[i] | darjah | 0.0 | 177.3[h] | 23.44 | 25.19 | 3.12 | 26.73 | 97.86[h] | 29.58 |
| Min suhu permukaan | K | 440–100 | 730 | 287 | 227 | 152 [j] | 134 [j] | 76 [j] | 73 [j] |
| Min suhu udara[k] | K | 288 | 165 | 135 | 76 | 73 | |||
| Komposisi atmosfera | He, Na+ P+ |
CO2, N2, SO2 | N2, O2, Ar, CO2 | CO2, N2 Ar |
H2, He | H2, He | H2, He CH4 |
H2, He CH4 | |
| Bilangan bulan yang diketahui[v] | 0 | 0 | 1 | 2 | 69 | 62 | 27 | 14 | |
| Gelang? | Tiada | Tiada | Tiada | Tiada | Ya | Ya | Ya | Ya | |
| Pembeza layan planet[l][o] | 9.1×104 | 1.35×106 | 1.7×106 | 1.8×105 | 6.25×105 | 1.9×105 | 2.9×104 | 2.4×104 | |
Rujukan sunting
- ^ "IAU 2006 General Assembly: Result of the IAU Resolution votes" (Siaran akhbar). Kesatuan Astronomi Antarabangsa (IAU0603). 24 Ogos 2006. Dicapai pada 31 Disember 2007.
- ^ Mike Brown. "The Dwarf Planets". Institut Teknologi California (CalTech). Dicapai pada 25 September 2008.
- ^ "NASA Solar System exploration Sun factsheet". Diarkibkan daripada yang asal pada 2 Januari 2008. dan "NASA Sun factsheet". NASA. Dicapai pada 17 November 2008. (kecuali dipetik sebaliknya)
- ^ a b Stacy Leong (2002). Glenn Elert (penyunting). "Period of the Sun's Orbit around the Galaxy (Cosmic Year)". The Physics Factbook (terbitan sendiri). Dicapai pada 26 Jun 2008.
- ^ Markus J. Aschwanden (2007). "The Sun". Dalam Lucy Ann McFadden; Paul R. Weissman; Torrence V. Johnsson (penyunting). Encyclopedia of the Solar System. Academic Press. m/s. 80.
- ^ NASA Mercury Fact Sheet dan NASA Solar System Exploration Factsheet. NASA. Dicapai pada 17 November 2008 (kecuali dipetik sebaliknya)
- ^ NASA Venus Factsheet dan NASA Solar System Exploration Factsheet Diarkibkan 29 September 2006 di Wayback Machine. NASA. Dicapai pada 17 November 2008 (kecuali dipetik sebaliknya)
- ^ a b NASA Earth factsheet dan NASA Solar System Exploration Factsheet. NASA. Dicapai pada 17 November 2008 (kecuali dipetik sebaliknya)
- ^ NASA Mars Factsheet dan NASA Mars Solar System Exploration Factsheet. NASA. Dicapai pada 17 November 2008 (kecuali dipetik sebaliknya)
- ^ NASA Jupiter factsheet dan NASA Solar System Exploration Factsheet. NASA. Dicapai pada 17 November 2008 (kecuali dipetik sebaliknya)
- ^ NASA Saturn factsheet dan NASA Solar System Exploration Saturn Factsheet. NASA. Dicapai pada 17 November 2008 (kecuali dipetik sebaliknya)
- ^ NASA Uranus factsheet dan NASA Solar System Exploration Uranus Factsheet. NASA. Dicapai pada 17 November 2008 (kecuali dipetik sebaliknya)
- ^ NASA Neptune factsheet dan NASA Solar System Exploration Neptune Factsheet. NASA. Dicapai pada 17 November 2008 (kecuali dipetik sebaliknya)