Wikipedia

Senarai penerima Hadiah Nobel dalam Fizik

rencana senarai Wikimedia

Hadiah Nobel dalam Fizik (Svensk: Nobelpriset i fysik) dianugerahkan setiap tahun oleh Akademi Sains Diraja Sweden kepada para saintis dalam pelbagai bidang fizik. Ia merupakan salah satu daripada lima Hadiah Nobel yang telah ditubuhkan mengikut wasiat 1895 Alfred Nobel (yang telah meninggal dunia pada tahun 1896), dianugerahkan bagi sumbangan cemerlang dalam fizik.[1] Seperti yang ditetapkan mengikut wasiat Nobel, anugerah ini ditadbir oleh Yayasan Nobel dan dianugerah oleh sebuah jawatankuasa yang terdiri daripada lima ahli yang dipilih oleh Akademi Sains Diraja Sweden.[2] AAnugerah ini disampaikan di Stockholm dalam sebuah majlis tahunan pada 10 Disember, ulang tahun kematian Nobel.[3] Setiap penerima menerima sebuah pingat, segulung diploma dan hadiah anugerah kewangan yang berbeza setiap tahun.[4]

Hadiah Nobel dalam Fizi pertama telah dianugerahkan pada tahun 1901 kepada Wilhelm Conrad Röntgen, dari negara Jerman, yang telah menerima 150,782 SEK, yang bersamaan dengan 7,731,004 SEK pada Disember 2007. John Bardeen merupakan satu-satunya pemenang Nobel yang memenangi hadiah ini dua kali—pada tahun 1956 dan 1972. Maria Skłodowska-Curie juga telah memenangi dua Hadiah Nobel, bagi fizik pada tahun 1903 dan kimia pada tahun 1911. William Lawrence Bragg telah, sehingga Oktober 2014, merupakan pemenang Nobel termuda; beliau telah memenangi hadiah pada tahun 1915 ketika berumur 25 tahun.[5] Dua orang wanita telah memenangi hadiah ini: Curie dan Maria Goeppert-Mayer (1963), yang merupakan paling sedikit dari mana-mana lima Hadiah Nobel yang asli.[6] Pada tahun 2014, hadiah ini telah dianugerahkan kepada 198 orang individu. Terdapat enam tahun di mana Hadiah Nobel dalam Fizik telah tidak dianugerahkan (1916, 1931, 1934, 1940–1942).

Pemenang sunting

Yang berikut ialah senarai penerima Hadiah Nobel dalam Fizik sejak diperkenalkan pada 1901 hingga sekarang.

Tahun Penerima[A] Negara[B] Sebab[C]
1901   Wilhelm Conrad Röntgen Jerman "penemuan sinar luar biasa yang dinamakan sempena nama beliau"[7]
1902   Hendrik Lorentz Belanda "penyelidikan pengaruh magnetisme terhadap fenomena sinaran"[8]
  Pieter Zeeman Belanda
1903   Antoine Henri Becquerel Perancis "penemuan keradioaktifan spontan oleh beliau"[9]
Pierre Curie Perancis "penyelidikan bersama fenomena sinaran yang ditemui oleh Profesor Henri Becquerel"[9]
  Marie Curie Poland
1904   John William Strutt United Kingdom "penyelidikan ketumpatan gas-gas terpenting dan penemuan argon berhubungan kajian-kajian tersebut"[10]
1905   Philipp Eduard Anton von Lenard Jerman "kerja sinar katod beliau"[11]
1906   Joseph John Thomson United Kingdom "penyelidikan teori dan ujikaji beliau mengenai pengaliran elektrik melalui gas"[12]
1907   Albert Abraham Michelson Amerika Syarikat "alat-alat ketepatan optik serta penyelidikan spektroskopi dan metrologi yang dijalankan dengan bantuan alat-alat tersebut"[13]
1908   Gabriel Lippmann Perancis "kaedah menghasilkan warna secara fotografi oleh berdasarkan fenomena gangguan"[14]
1909   Guglielmo Marconi Itali "sumbangan kepada pembangunan telegrafi wayarles"[15]
  Karl Ferdinand Braun Jerman
1910   Johannes Diderik van der Waals Belanda "kerana kerja persamaan keadaan keadaan gas dan cecair"[16]
1911 Wilhelm Wien Jerman "penemuan beliau tentang hukum-hukum sinaran haba"[17]
1912   Nils Gustaf Dalén Sweden "penciptaan injap matahari yang digunakan bersama pengumpul gas di rumah api dan boya"[18]
1913   Heike Kamerlingh-Onnes Belanda "penyelidikan ciri-ciri jirim dalam keadaan suhu rendah yang antara lainnya, menyebabkan penghasilan helium cecair"[19]
1914   Max von Laue Jerman "penemuan belauan sinar X oleh hablur"[20]
1915 William Henry Bragg United Kingdom "khidmat mereka dalam analisa struktur hablur melalui sinar X"[21]
  William Lawrence Bragg United Kingdom
1916 "Tiada penghadiahan"
1917   Charles Glover Barkla United Kingdom "penemuan sinaran unsur-unsur yang bercirikan Röntgen"[22]
1918 Max Planck Jerman "khidmatnya terhadap pemajuan bidang Fizik melalui penemuan kuantum tenaga"[23]
1919   Johannes Stark Jerman "penemuan kesan Doppler dalam sinar terusan dan pemecahan garis spektrum dalam medan elektrik"[24]
1920   Charles Édouard Guillaume Switzerland "khidmatnya kepada penyukatan persis dalam bidang Fizik melalui penemuan anomali dalam aloi keluli nikel"[25]
1921   Albert Einstein Jerman
Switzerland 		"khidmatnya kepada Fizik Teori, dan khususnya kerana penemuan hukum kesan fotoelektrik"[26]
1922   Niels Bohr Denmark "khidmatnya dalam penyelidikan struktur atom dan sinaran yang datang dari atom"[27]
1923   Robert Andrews Millikan Amerika Syarikat "kerja beliau mengenai cas asas elektrik dan kesan fotoelektrik"[28]
1924 Manne Siegbahn Sweden "penemuan dan penyelidikan dalam bidang spektroskopi sinar X"[29]
1925   James Franck Jerman "penemuan hukum-hukum impak elektron terhadap atom"[30]
Gustav Hertz Jerman
1926 Jean Baptiste Perrin Perancis "kerjanya terhadap struktur jirim tak selanjar, dan khususnya penemuan keseimbangan pemendapan"[31]
1927   Arthur Holly Compton Amerika Syarikat "penemuan kesan yang dinamakan sempena beliau"[32]
  Charles Thomson Rees Wilson United Kingdom "kaedah menampakkan alur-alur zarah bercas elektrik secara pemeluwapan wap"[32]
1928   Owen Willans Richardson United Kingdom "kerjanya mengenai fenomena termion dan khususnya penemuan hukum yang dinamakan sempena beliau"[33]
1929   Putera Louis-Victor Pierre Raymond de Broglie Perancis "penemuan sifat gelombang elektron"[34]
1930 Chandrasekhara Venkata Raman India "kerja mengenai penyerakan cahaya dan penemuan kesan yang dinamakan sempena beliau"[35]
1931 "Tiada penghadiahan"
1932   Werner Heisenberg Jerman "penghasilan mekanik kuantum, yang mana penggunaannya telah, antara lainnya, membawa kepada penemuan bentuk-bentuk alotrop hidrogen"[36]
1933 Erwin Schrödinger Austria "penemuan bentuk-bentuk baru teori atom yang produktif"[37]
  Paul Dirac United Kingdom
1934 "Tiada penghadiahan"
1935 James Chadwick United Kingdom "penemuan neutron"[38]
1936   Victor Francis Hess Austria "penemuan sinar kosmik"[39]
  Carl David Anderson Amerika Syarikat "penemuan positron"[39]
1937   Clinton Joseph Davisson Amerika Syarikat "penemuan belauan elektron oleh kristal melalui uji kaji"[40]
  George Paget Thomson United Kingdom
1938   Enrico Fermi Itali "pembuktian kewujudan unsur-unsur radioaktif baru yang dihasilkan oleh penyinaran neutron, serta penemuan berkaitan mengenai tindakbalas nuklear yang dihasilkan oleh neutron-neutron yang perlahan"[41]
1939   Ernest Lawrence Amerika Syarikat "penciptaan dan pembangunan siklotron dan hasil-hasil yang diperolehnya, terutamanya mengenai unsur-unsur radioaktif buatan"[42]
1940 "Tiada penghadiahan"
1941 "Tiada penghadiahan"
1942 "Tiada penghadiahan"
1943 Otto Stern Amerika Syarikat "sumbangannya kepada pembangunan kaedah sinar molekul dan penemuan momen magnet proton"[43]
1944   Isidor Isaac Rabi Amerika Syarikat "kaedah salunan untuk merakam ciri-ciri magnetik nukleus atom"[44]
1945   Wolfgang Pauli Austria "penemuan Prinsip Pengecualian, juga dikenali sebagai prinsip Pauli"[45]
1946 Percy Williams Bridgman Amerika Syarikat "penciptaan alat yang menghasilkan tekanan amat tinggi, serta penemuan dalam bidang fizik tekanan tinggi"[46]
1947   Edward Victor Appleton United Kingdom "penyelidikan fizik atmosfera tinggi, khususnya penemuan yang dikenali sebagai lapisan Appleton"[47]
1948   Patrick Maynard Stuart Blackett United Kingdom "pengembangan kaedah kebuk wasap Wilson, yang membawa kepada penemuan dalam bidang-bidang fizik nuklear dan sinaran kosmik"[48]
1949 Hideki Yukawa Jepun "ramalan kewujudan meson berasaskan kerja teori mengenai daya nuklear"[49]
1950 Cecil Frank Powell United Kingdom "pembangunan kaedah fotogarfi untuk mengkaji proses nuklear dan penemuan mengenai meson yang dihasilkan dengan kaedah ini"[50]
1951 John Douglas Cockcroft United Kingdom "kerja perintisan transmutasi nukleus atom oleh zarah-zarah atom yang dipercepat secara buatan"[51]
Ernest Thomas Sinton Walton Ireland
1952   Felix Bloch Amerika Syarikat "pembangunan kaedah-kaedah baru untuk penyukatan persis magnetik nuklear dan penemuan-penemuan yang berkaitan"[52]
  Edward Mills Purcell Amerika Syarikat
1953   Frits Zernike Belanda "pembuktian kaedah beza jelas fasa, khususnya ciptaan mikroskop beza jelas fasa"[53]
1954   Max Born United Kingdom "penyelidikan asas mekanik kuantum, khususnya tafsiran fungsi gelombang secara statistik"[54]
Walther Bothe Jerman Barat "kaedah persamaan dan penemuan-penemuan darinya"[54]
1955   Willis Eugene Lamb Amerika Syarikat "penemuan berkaitan struktur halus spektrum hidrogen"[55]
  Polykarp Kusch Amerika Syarikat "penentuan persis momen magnet elektron"[55]
1956 John Bardeen Amerika Syarikat "penyelidikan semikonduktor dan penemuan kesan transistor"[56]
Walter Houser Brattain Amerika Syarikat
  William Bradford Shockley Amerika Syarikat
1957 Tsung-Dao Lee Republik China "penyelidikan mendalam mengenai apa yang dikenali sebagai hukum pariti yang membawa kepada penemuan penting mengenai zarah asas"[57]
  Chen Ning Yang Republik China
1958 Pavel Alekseyevich Cherenkov Kesatuan Soviet "penemuan dan pentafsiran kesan Cherenkov"[58]
Il'ya Frank Kesatuan Soviet
Igor Yevgenyevich Tamm Kesatuan Soviet
1959   Owen Chamberlain Amerika Syarikat "penemuan antiproton"[59]
  Emilio Gino Segrè Itali
1960   Donald Arthur Glaser Amerika Syarikat "penciptaan kebuk gelembung"[60]
1961 Robert Hofstadter Amerika Syarikat "kajian perintis penyerakan elektron dalam nukleus atom, sekaligus mencapai penemuan berkaitan struktur nukleon"[61]
Rudolf Ludwig Mössbauer Jerman Barat "penyelidikan berkenaan serapan resonans gamma radiation dan sehubungan itu, penemuan kesan yang membawa namanya"[61]
1962 Lev Davidovich Landau Kesatuan Soviet "teori perintis jirim memeluwap, terutamanya helium cecair"[62]
1963 Eugene Paul Wigner Amerika Syarikat "sumbangannya kepada teori nukleus atom dan zarah-zarah asas, khususnya melalui penemuan dan aplikasi prinsip-prinsip simetri asas"[63]
Maria Goeppert-Mayer Amerika Syarikat "kerana penemuan berkenaan struktur petala nuklear"[63]
  J. Hans D. Jensen Jerman Barat
1964 Nicolay Gennadiyevich Basov Kesatuan Soviet "kerja asas dalam bidang elektronik kuantum yang membawa kepada pembinaan pengayun dan amplifier berdasaskan prinsip maser-laser principle"[64]
Aleksandr Prokhorov Kesatuan Soviet
Charles Hard Townes Amerika Syarikat
1965 Richard Phillips Feynman Amerika Syarikat "kerja asas dalam bidang elektrodinamik kuantum yang membawa kepentingan mendalam untuk bidang fizik zarah asas"[65]
  Julian Schwinger Amerika Syarikat
  Sin-Itiro Tomonaga Jepun
1966 Alfred Kastler Perancis "penemuan dan pembangunan kaedah-kaedah optik untuk kajian resonans Hertz dalam atom"[66]
1967   Hans Albrecht Bethe Amerika Syarikat "sumbangannya kepada teori tindak balas nuklear, khususnya penemuannya berkenaan penghasilan tenaga dalam bintang"[67]
1968   Luis Walter Alvarez Amerika Syarikat "sumbangan terpentingnya kepada bidang fizik zarah asas, khususnya penemuan sebilangan besar keadaan resonans yang dibolehkan melalui melalui pembangunan teknik beliau yang menggunakan kebuk gelembung dan analisa data"[68]
1969   Murray Gell-Mann Amerika Syarikat "sumbangan dan penemuannya berkenaan pengelasan dan interaksi antara zarah-zarah asas"[69]
1970 Hannes Olof Gösta Alfvén Sweden "kerja asas dan penemuan dalam bidang magneto-hidrodinamik dengan aplikasi yang berhasil di pelbagai sudut fizik plasma"[70]
Louis Eugène Félix Néel Perancis "kerja asas dan penemuan berkenaan keantiferomagnetan dan keferimagnetan yang membawa kepada aplikasi penting dalam bidang fizik keadaan pepejal"[70]
1971 Dennis Gabor United Kingdom "penciptaan dan pembangunan kaedah holografi"[71]
1972 John Bardeen Amerika Syarikat "pembangunan bersama teori kesuperkonduksian, biasanya dipanggi teori BCS"[72]
Leon Neil Cooper Amerika Syarikat
John Robert Schrieffer Amerika Syarikat
1973 Leo Esaki Jepun "penemuan uji kaji mengenai fenomena penerowongan dalam semikonduktor dan superkonduktor"[73]
Ivar Giaever Amerika Syarikat
Brian David Josephson United Kingdom "ramalan teori sifat-sifat arus super melalui sawar terowong, khususnya fenomena yang dikenali umum sebagai kesan Josephson"[73]
1974 Martin Ryle United Kingdom "penyelidikan rintis dalam bidang astrofizik radio: Pemerhatian dan ciptaan Ryle, khususnya teknik sintesis apertur, dan peranan penting Hewish dalam penemuan pulsar"[74]
Antony Hewish United Kingdom
1975 Aage Niels Bohr Denmark "penemuan hubungan antara gerakan kolektif dan gerakan zarah dalam nukleus atom dan sehubungannya, pengembangan teori struktur nukleus atom"[75]
Ben Roy Mottelson Denmark
Leo James Rainwater Amerika Syarikat
1976   Burton Richter Amerika Syarikat "kerja perintisan penemuan jenis zarah asas berat yang baru"[76]
Samuel Chao Chung Ting Amerika Syarikat
1977   Philip Warren Anderson Amerika Syarikat "penyelidikan teori asas struktur elektronik untuk sistem magnetik tak tertib"[77]
Nevill Francis Mott United Kingdom
John Hasbrouck Van Vleck Amerika Syarikat
1978   Pyotr Leonidovich Kapitsa Kesatuan Soviet "ciptaan dan penemuan asas dalam bidang fizik suhu rendah"[78]
  Arno Allan Penzias Amerika Syarikat "penemuan sinaran latar gelombang mikro asas"[78]
Robert Woodrow Wilson Amerika Syarikat
1979   Sheldon Lee Glashow Amerika Syarikat "sumbangan mereka kepada teori interaksi elektromagnet lemah antara zarah-zarah asas, termasuk ramalan arus neutral lemah antara lainnya"[79]
Abdus Salam Pakistan
  Steven Weinberg Amerika Syarikat
1980   James Watson Cronin Amerika Syarikat "penemuan pencabulan prinsip simetri asas dalam penguraian K-meson neutral"[80]
Val Logsdon Fitch Amerika Syarikat
1981   Nicolaas Bloembergen Amerika Syarikat "sumbangan mereka kepada pembangunan spektroskopi laser"[81]
  Arthur Leonard Schawlow Amerika Syarikat
Kai Manne Börje Siegbahn Sweden "sumbangannya kepada pembangunan spektroskopi elektron berleraian tinggi"[81]
1982 Kenneth G. Wilson Amerika Syarikat "teorinya mengenai fenomena terpenting berhubungan dengan peralihan fasa"[82]
1983 Subrahmanyan Chandrasekhar Amerika Syarikat "kajian-kajian teori proses fizik mengenai kepentingan struktur dan evolusi bintang"[83]
William Alfred Fowler Amerika Syarikat "kajian-kajian teori dan uji kaji tindak balas nuklear yang penting untuk pembentukan unsur-unsur kimia di alam semesta"[83]
1984   Carlo Rubbia Itali "sumbangan penting mereka kepada projek besar yang membawa kepada penemuan zarah-zarah medan W dan Z, iaitu komunikator interaksi rendah"[84]
Simon van der Meer Belanda
1985   Klaus von Klitzing Jerman Barat "penemuan kesan Hall terkuantum"[85]
1986 Ernst Ruska Jerman Barat "kerja asas dalam bidang optik elektron, serta rekaan mikroskop elektron pertama"[86]
  Gerd Binnig Jerman Barat "rekaan mikroskop penerowongan imbasan"[86]
  Heinrich Rohrer Switzerland
1987 Johannes Georg Bednorz Jerman Barat "pencapaian terpenting dalam penemuan kesuperkonduksian dalam bahan seramik"[87]
  Karl Alexander Müller Switzerland
1988   Leon Max Lederman Amerika Syarikat "keadah pancaran neutrino dan pembuktian struktur dublet lepton melalui penemuan neutrino muon"[88]
Melvin Schwartz Amerika Syarikat
  Jack Steinberger Amerika Syarikat
1989 Norman Foster Ramsey Amerika Syarikat "ciptaan kaedah medan berayun terpisah serta penggunaannya dalam maser hidrogen dan jam atom yang lain"[89]
Hans Georg Dehmelt Amerika Syarikat "pembanguna teknik perangkap ion"[89]
Wolfgang Paul Jerman Barat
1990 Jerome I. Friedman Amerika Syarikat "penyelidikan perintis berkenaan serakan tak anjal lampau yang dialami elektron pada proton dan neutron terikat, yang amat penting kepada perkembangan model kuark dalam bidang fizik zarah"[90]
Henry Way Kendall Amerika Syarikat
Richard E. Taylor Kanada
1991   Pierre-Gilles de Gennes Perancis "penemuan bahawa kaedah-kaedah yang dimajukan untuk mengkaji fenomena susunan dalam sistem-sistem ringkas boleh diitlakkan untuk bentuk-bentuk jirim yang lebih rumit, khususnya hablur cair dan polimer"[91]
1992 Georges Charpak Perancis "ciptaan dan pembangunan pengesan zarah, khususnya kebuk perkadaran berbilang dawai"[92]
1993 Russell Alan Hulse Amerika Syarikat "penemuan jenis pulsar baru yang membuka peluang baru untuk kajian gravitasi"[93]
Joseph Hooton Taylor, Jr. Amerika Syarikat
1994   Bertram Brockhouse Kanada "pembangunan spektroskopi neutron" dan "sumbangan perintis kepada perkembangan serakan serakan neutron untuk kajian jirim memeluwap"[94]
Clifford Glenwood Shull Amerika Syarikat "pembangunan teknik belauan neutron" dan "sumbangan perintis kepada pembangunan teknik belauan neutron untuk kajian jirim memeluwap"[94]
1995   Martin Lewis Perl Amerika Syarikat "penemuan lepton tau" dan "sumbangan uji kaji perintis kepada bidang fizik lepton"[95]
  Frederick Reines Amerika Syarikat "pengesanan neutrino" dan "sumbangan uji kaji perintis kepada bidang fizik lepton"[95]
1996 David Morris Lee Amerika Syarikat "penemuan keadaan bendalir super dalam helium-3"[96]
  Douglas D. Osheroff Amerika Syarikat
Robert Coleman Richardson Amerika Syarikat
1997   Steven Chu Amerika Syarikat "pembangunan kaedah-kaedah menyejukkan dan memerangkap atom dengan cahaya laser"[97]
  Claude Cohen-Tannoudji Perancis
  William Daniel Phillips Amerika Syarikat
1998   Robert B. Laughlin Amerika Syarikat "penemuan bentuk bendalir kuantum yang baru yang boleh diujakan secara cas berperingkat"[98]
  Horst Ludwig Störmer Jerman
Daniel Chee Tsui Amerika Syarikat
1999   Gerardus 't Hooft Belanda "menjelaskan struktur kuantum interaksi elektrolemah dalam bidang fizik"[99]
Martinus J. G. Veltman Belanda
2000   Zhores Ivanovich Alferov Russia "membangunkan heterostruktur semikonduktor dalam bidang elektronik kelajuan tinggi dan optoelektronik"[100]
Herbert Kroemer Jerman
Jack St. Clair Kilby Amerika Syarikat "peranannya dalam ciptaan litar bersepadu"[100]
2001 Eric Allin Cornell Amerika Syarikat "pencapaian pemeluwapan Bose-Einstein dalam gas atom alkali cair, serta kajian asas awal sifat-sifat luwapan"[101]
Carl Edwin Wieman Amerika Syarikat
  Wolfgang Ketterle Jerman
2002 Raymond Davis, Jr. Amerika Syarikat "sumbangan perintis kepada bidang astrofizik, terutamanya pengesanan neutrino kosmik"[102]
Masatoshi Koshiba Jepun
  Riccardo Giacconi Amerika Syarikat "sumbangan perintis kepada bidang astrofizik, yang membawa kepada penemuan sumber sinar X kosmik"[102]
2003   Alexei Alexeyevich Abrikosov Rusia
Amerika Syarikat 		"sumbangan perintis kepada teori superkonduktor dan bendalir adi"[103]
VItali Lazarevich Ginzburg Rusia
Anthony James Leggett United Kingdom
Amerika Syarikat
2004   David J. Gross Amerika Syarikat "penemuan kebebasan berasimptot dalam teori interaksi kuat"[104]
H. David Politzer Amerika Syarikat
  Frank Wilczek Amerika Syarikat
2005   Roy J. Glauber Amerika Syarikat "sumbangannya kepada teori kuantum kekoheranan optik"[105]
John L. Hall Amerika Syarikat "sumbangan mereka kepada pembangunan stereoskopi persis berasaskan laser, termasuk teknik sikat frekuensi optik"[105]
  Theodor W. Hänsch Jerman
2006   John C. Mather Amerika Syarikat "penemuan bentuk jasad hitam dan ketakisotropan sinaran latar gelombang mikro kosmik"[106]
  George F. Smoot Amerika Syarikat
2007   Albert Fert Perancis "penemuan rintangan magnet gergasi"[107]
  Peter Grünberg Jerman
2008   Makoto Kobayashi Jepun "penemuan asal-usul simetri terputus yang meramal kewujudan sekurang-kurangnya tiga keluarga kuark dalam alam"[108]
  Toshihide Maskawa Jepun
  Yoichiro Nambu Amerika Syarikat "penemuan mekanisme simetri terputus spontan dalam bidang fizik subatom"[108]
2009   Charles K. Kao China
United Kingdom 		"pencapaian perintis mengenai pancaran cahaya dalam gentian komunikasi optik"[109]
  Willard S. Boyle Kanada
Amerika Syarikat 		"ciptaan litar semikonduktor imejan, iaitu pengesan CCD"[109]
  George E. Smith Amerika Syarikat
2010   Andre Geim Rusia
Belanda 		"uji kaji perintis mengenai bahan dua dimensi, grafena"[110]
  Konstantin Novoselov Rusia
United Kingdom
2011   Saul Perlmutter Amerika Syarikat "penemuan peluasan Alam Semesta yang makin memecut melalui pemerhatian supernova yang jauh"[111][112]
  Brian P. Schmidt Amerika Syarikat
Australia
  Adam G. Riess Amerika Syarikat
2012   Serge Haroche Perancis "kerana mempelopori kaedah-kaedah uji kaji yang membolehkan penyukatan dan manipulasi satu demi satu sistem kuantum."[113]
  David J. Wineland Amerika Syarikat
2013   François Englert Belgium "atas penemuan suatu mekanisme secara teori yang menyumpang kepada pemahaman kita terhadap asal-usul jisim zarah subatom, malah telah disahkan baru-baru ini menerusi penemuan zarah asas yang diduga oleh ujikaji-ujikaji ATLAS dan CMS di Large Hadron Collider oleh CERN"[114]
  Peter Higgs United Kingdom
2014   Isamu Akasaki Jepun "kerana mencipta diod pemancar cahaya biru efisyen yang membolehkan punca cahaya putih yang terang serta menjimatkan tenaga"[115]
  Hiroshi Amano Jepun
  Shuji Nakamura Jepun
Amerika Syarikat
2015   Takaaki Kajita Jepun "atas penemuan ayunan neutrino yang menunjukkan bahawa neutrino mempunya jisim"[116]
  Arthur B. McDonald Kanada
2016   David J. Thouless United Kingdom
Amerika Syarikat 		"untuk penemuan teoretikal peralihan fasa topologi dan fasa topologi jisim"[117]
  F. Duncan M. Haldane United Kingdom
Amerika Syarikat
  John M. Kosterlitz United Kingdom
Amerika Syarikat
2017   Rainer Weiss Jerman
Amerika Syarikat 		"untuk sumbangan pemutus mereka terhadap pembangunan pengesan LIGO serta pemerhatian gelombang graviti"[118]
  Kip Thorne Amerika Syarikat
  Barry Barish Amerika Syarikat
2018 Arthur Ashkin Amerika Syarikat "bagi ciptaan mengujakan berkenaan bidang fizik laser", secara khususnya "bagi penyepit optik dan aplikasinya terhadap sistem biologi"
Gérard Mourou Perancis "bagi ciptaan mengujakan berkenaan bidang fizik laser", secara khususnya "bagi kaedah mereka untuk menghasilkan denyutan optik ultrapendek berintensiti tinggi"
Donna Strickland Kanada
2019 James Peebles Kanada

Amerika Syarikat

"bagi penemuan teori dalam kosmologi fizikal"
Michel Mayor Switzerland "bagi penemuan eksoplanet yang mengorbit bintang saiz suria"
Didier Queloz
2020 Roger Penrose United Kingdom "bagi penemuan bahawa pembentukan lohong hitam merupakan ramalan kuat teori kerelatifan am"
Reinhard Genzel Jerman "bagi penemuan sebuah objek mampat supermasif di pusat galaksi kita"
Andrea Ghez Amerika Syarikat
2021 Syukuro Manabe Jepun

Amerika Syarikat

"bagi pemodelan iklim Bumi, pengkuantitian kecamukan dan meramal pemanasan global secara pasti"
Klaus Hasselmann Jerman
Giorgio Parisi Itali "bagi penemuan kesinambungan dalam ketidaktentuan dan naik turun sistem fizikal daripada skala atom hingga samawi"

Catatan sunting

↑ A. Bentuk dan ejaan nama di lajur nama mengikut nobelprize.org, laman web rasmi Yayasan Nobel. Ejaan dan bentuk nama lain, sekiranya wujud, diberi dalam rencana-rencana yang berpautan dengan lajur ini. Gambar setiap Pemenang Nobel disediakan sekiranya ada. Untuk gambar-gambar rasmi yang diberi oleh Yayasan Nobel, rujuk laman setiap Pemenang Nobel di nobelprize.org.

↑ B. Maklumat dalam lajur negara mengikut nobelprize.org, laman web rasmi Yayasan Nobel, dan mungkin tidak tepat dengan tempat lahir atau kewarganegaraan penerima.

↑ C. Petikan untuk setiap penganugerahan dipetik dan diterjemah dari nobelprize.org, laman web rasmi Yayasan Nobel.

Rujukan sunting

  1. ^ "Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize". Yayasan Nobel. Dicapai pada 2008-10-29.
  2. ^ "The Nobel Prize Awarders". Yayasan Nobel. Dicapai pada 2008-10-29.
  3. ^ "The Nobel Prize Award Ceremonies". Yayasan Nobel. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-08-22. Dicapai pada 2008-10-29.
  4. ^ "The Nobel Prize". Yayasan Nobel. Dicapai pada 2008-10-29.
  5. ^ "Nobel Laureates Facts". Yayasan Nobel. Dicapai pada 2008-10-29.
  6. ^ "Women Nobel Laureates". Yayasan Nobel. Dicapai pada 2008-10-29.
  7. ^ "The Nobel Prize in Physics 1901". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  8. ^ "The Nobel Prize in Physics 1902". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  9. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1903". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  10. ^ "The Nobel Prize in Physics 1904". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  11. ^ "The Nobel Prize in Physics 1905". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  12. ^ "The Nobel Prize in Physics 1906". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  13. ^ "The Nobel Prize in Physics 1907". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  14. ^ "The Nobel Prize in Physics 1908". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  15. ^ "The Nobel Prize in Physics 1909". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  16. ^ "The Nobel Prize in Physics 1910". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  17. ^ "The Nobel Prize in Physics 1911". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  18. ^ "The Nobel Prize in Physics 1912". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  19. ^ "The Nobel Prize in Physics 1913". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  20. ^ "The Nobel Prize in Physics 1914". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  21. ^ "The Nobel Prize in Physics 1915". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  22. ^ "The Nobel Prize in Physics 1917". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  23. ^ "The Nobel Prize in Physics 1918". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  24. ^ "The Nobel Prize in Physics 1919". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  25. ^ "The Nobel Prize in Physics 1920". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  26. ^ "The Nobel Prize in Physics 1921". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  27. ^ "The Nobel Prize in Physics 1922". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  28. ^ "The Nobel Prize in Physics 1923". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  29. ^ "The Nobel Prize in Physics 1924". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  30. ^ "The Nobel Prize in Physics 1925". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  31. ^ "The Nobel Prize in Physics 1926". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  32. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1927". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  33. ^ "The Nobel Prize in Physics 1928". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  34. ^ "The Nobel Prize in Physics 1929". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  35. ^ "The Nobel Prize in Physics 1930". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  36. ^ "The Nobel Prize in Physics 1932". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  37. ^ "The Nobel Prize in Physics 1933". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  38. ^ "The Nobel Prize in Physics 1935". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  39. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1936". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  40. ^ "The Nobel Prize in Physics 1937". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  41. ^ "The Nobel Prize in Physics 1938". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  42. ^ "The Nobel Prize in Physics 1939". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  43. ^ "The Nobel Prize in Physics 1943". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  44. ^ "The Nobel Prize in Physics 1944". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  45. ^ "The Nobel Prize in Physics 1945". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  46. ^ "The Nobel Prize in Physics 1946". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  47. ^ "The Nobel Prize in Physics 1947". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  48. ^ "The Nobel Prize in Physics 1948". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  49. ^ "The Nobel Prize in Physics 1949". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  50. ^ "The Nobel Prize in Physics 1950". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  51. ^ "The Nobel Prize in Physics 1951". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  52. ^ "The Nobel Prize in Physics 1952". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  53. ^ "The Nobel Prize in Physics 1953". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  54. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1954". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  55. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1955". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  56. ^ "The Nobel Prize in Physics 1956". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  57. ^ "The Nobel Prize in Physics 1957". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  58. ^ "The Nobel Prize in Physics 1958". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  59. ^ "The Nobel Prize in Physics 1959". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  60. ^ "The Nobel Prize in Physics 1960". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  61. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1961". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  62. ^ "The Nobel Prize in Physics 1962". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  63. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1963". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  64. ^ "The Nobel Prize in Physics 1964". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  65. ^ "The Nobel Prize in Physics 1965". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  66. ^ "The Nobel Prize in Physics 1966". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  67. ^ "The Nobel Prize in Physics 1967". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  68. ^ "The Nobel Prize in Physics 1968". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  69. ^ "The Nobel Prize in Physics 1969". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  70. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1970". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  71. ^ "The Nobel Prize in Physics 1971". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  72. ^ "The Nobel Prize in Physics 1972". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  73. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1973". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  74. ^ "The Nobel Prize in Physics 1974". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  75. ^ "The Nobel Prize in Physics 1975". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  76. ^ "The Nobel Prize in Physics 1976". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  77. ^ "The Nobel Prize in Physics 1977". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  78. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1978". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  79. ^ "The Nobel Prize in Physics 1979". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  80. ^ "The Nobel Prize in Physics 1980". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  81. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1981". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  82. ^ "The Nobel Prize in Physics 1982". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  83. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1983". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  84. ^ "The Nobel Prize in Physics 1984". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  85. ^ "The Nobel Prize in Physics 1985". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  86. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1986". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  87. ^ "The Nobel Prize in Physics 1987". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  88. ^ "The Nobel Prize in Physics 1988". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  89. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1989". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  90. ^ "The Nobel Prize in Physics 1990". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  91. ^ "The Nobel Prize in Physics 1991". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  92. ^ "The Nobel Prize in Physics 1992". Yayasan Nobel. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  93. ^ "The Nobel Prize in Physics 1993". Yayasan Nobel. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  94. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1994". Yayasan Nobel. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  95. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 1995". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  96. ^ "The Nobel Prize in Physics 1996". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  97. ^ "The Nobel Prize in Physics 1997". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  98. ^ "The Nobel Prize in Physics 1998". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  99. ^ "The Nobel Prize in Physics 1999". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  100. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 2000". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  101. ^ "The Nobel Prize in Physics 2001". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  102. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 2002". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  103. ^ "The Nobel Prize in Physics 2003". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  104. ^ "The Nobel Prize in Physics 2004". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  105. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 2005". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  106. ^ "The Nobel Prize in Physics 2006". Nobel Foundation. Dicapai pada 2008-10-09.
  107. ^ "The Nobel Prize in Physics 2007". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  108. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 2008". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 Oktober 2008.
  109. ^ a b "The Nobel Prize in Physics 2009". Nobel Foundation. Dicapai pada 6 Oktober 2009.
  110. ^ "The Nobel Prize in Physics 2010". Nobel Foundation. Dicapai pada 5 Oktober 2010.
  111. ^ "The Nobel Prize in Physics 2011". Nobel Foundation. Dicapai pada 2011-10-04.
  112. ^ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2011/press.html Perlmutter dapat separuh hadiah, separuh hadiah yang satu lagi dikongsi oleh Schmidt dan Riess.
  113. ^ "The Nobel Prize in Physics 2012". Nobel Foundation. Dicapai pada 9 October 2012.
  114. ^ "The Nobel Prize in Physics 2013 Press Release" (PDF). Nobel Foundation. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2016-06-08. Dicapai pada 2013-10-08.
  115. ^ "The Nobel Prize in Physics 2014". Yayasan Nobel. Dicapai pada 7 Oktober 2014.
  116. ^ "The Nobel Prize in Physics 2015". Yayasan Nobel. Dicapai pada 5 Oktober 2015.
  117. ^ "The Nobel Prize in Physics 2016". Yayasan Nobel. Dicapai pada 4 Oktober 2016. for theoretical discoveries of topological phase transitions and topological phases of matter
  118. ^ "The Nobel Prize in Physics 2017". Yayasan Nobel. Dicapai pada 3 Oktober 2017. for decisive contributions to the LIGO detector and the observation of gravitational waves

Lihat juga sunting

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Senarai_penerima_Hadiah_Nobel_dalam_Fizik&oldid=5954693"