Siti Noerbaja
Siti Noerbaja (EYD: Siti Nurbaya) ialah sebuah filem 1941 dari Hindia Timur Belanda. Diarahkan oleh Lie Tek Swie, ia merupakan filem adaptasi pertama novel berjudul sama karya Marah Roesli, dengan . Lakonan Asmanah, Momo, dan Soerjono, ia berkisarkan dua pasangan kekasih remaja.
| Siti Noerbaja | |
|---|---|
 Iklan akhbar, Surabaya | |
| Pengarah | Lie Tek Swie |
| Berdasarkan | Sitti Nurbaya oleh Marah Roesli |
| Dihasilkan oleh | Tan Khoen Yauw |
| Dibintangi |
|
Syarikat penerbitan | Standard Film |
Tarikh tayangan |
|
| Negara | Hindia Timur Belanda |
| Bahasa | Indonesia |
Plot sunting
Di Padang, rakan-rakan zaman kanak-kanak Samsoelbahri dan Siti Noerbaja jatuh cinta dan bercium di beranda, tetapi tidak lama lagi berpisah dengan ibu bapa mereka. Samsoelbahri pergi ke Batavia (Jakarta) untuk belajar, manakala Noerbaja mesti berkahwin dengan Datuk Meringgih supaya dia akan memaafkan hutang ayahnya.
Bertulis kepada Samsoelbahri, Noerbaja memberitahu beliau bahawa mereka tidak boleh bersama-sama kerana dia telah berkahwin. Walau bagaimanapun, apabila dia menyedari sifat ganas Merringih itu dia melarikan diri ke Batavia untuk menyertai Samsoelbahri. Mereka jatuh cinta lagi, tetapi mesti berpisah selepas Noerbaja mendengar kematian ayahnya. Beliau segera kembali ke Padang, di mana orang-orang Meringgih membunuhnya dengan makanan beracun. Menerima berita kematian beliau melalui surat, Samsu seolah-olah membunuh diri.
Sepuluh tahun kemudian, Meringgih membawa pemberontakan terhadap kerajaan kolonial Belanda untuk membantah kenaikan cukai yang baru-baru ini. Semasa pemberontakan, Samsoelbahri (kini seorang askar untuk Belanda) memenuhi Meringgih dan membunuhnya, tetapi sampai mati mencederakan dirinya. Selepas dia mati, dia dikebumikan bersebelahan dengan Noerbaja.
Penerbitan sunting
Siti Noerbaja telah diarahkan oleh Lie Tek Swie dan dihasilkan Touw Ting IEM Standard Film. Ia dibintangi Asmanah, Momo, Soerjono, A Thys dan HA Rasjid. Filem hitam putih dirakamkan pada tahun 1941 [1] dan diiklankan sebagai mengandungi gaya-Padang pencak. [2]
Siti Noerbaja adalah adaptasi pertama daripada novel karya Marah Roesli, Siti Nurbaya (1922). [1] Buku ini, pengkritik Indonesia Zuber Usman menulis telah diilhamkan oleh kesedihan hati penulis selepas keluarganya menolaknya mengambil isteri bukan Minangkabau, [3] adalah salah satu daripada karya Balai Pustaka yang paling popular, dan sebelum ini telah disesuaikan untuk pentas. [4][5] Lie Tek Swie sebelum ini mengarahkan dua adaptasi filem, Njai Dasima pada tahun 1929 dan Melati van Agam pada tahun 1931. [6][7]
Keluaran dan sambutan sunting
Siti Noerbaja dikeluarkan pada lewat 1941,[8] dan pada 23 Januari 1942 ia telah mencapai Surabaya.[9] Filem ini merupakan filem terakhir Lie bersama Standard Film. Beliau meninggalkan syarikat selepas itu, bersama Henry L. Duarte menyiapkan filem terakhir studio, Selendang Delima.[8]
Ia diadaptasikan berbanyak kali sebagai sinetron. Pertama, pada 1991, diarahkan oleh Dedi Setiadi, dan dibintangi oleh Novia Kolopaking, Gusti Randa, dan HIM Damsyik.[10] Versi kedua, bermula pada Disember 2004, diarahkan oleh Encep Masduki dan dibintangi oleh Nia Ramadhani, Ser Yozha Reza, dan Anwar Fuady; siri ini memperkenalkan watak baru sebagai pesaing Samsoelbahri.[11]
Siti Noerbaja berkemungkinan tergolong dalam filem hilang. Ahli antropologi visual Amerika Syarikat Karl G. Heider menulis bahawa semua filem Indonesia yang dibuat sebelum tahun 1950 tidak diketahui lagi keberadaannya ataupun kewujudan salinannya.[12] Walau bagaimanapun, Katalog Filem Indonesia yang disusun JB Kristanto merekodkan beberapa filem masih tersimpan di Sinematek Indonesia dan Biran menulis bahawa beberapa filem propaganda Jepun masih wujud dalam simpanan Perkhidmatan Maklumat Kerajaan Belanda.[13]
Rujukan sunting
- ^ a b Filmindonesia.or.id, Siti Noerbaja.
- ^ Soerabaijasch Handelsblad 1942, (tanpa tajuk).
- ^ Foulcher 2002, m/s. 101.
- ^ Foulcher 2002, m/s. 88–89.
- ^ Cohen 2003, m/s. 215–216.
- ^ Biran 2009, m/s. 99–100.
- ^ Said 1982, m/s. 142–143.
- ^ a b Biran 2009, m/s. 238.
- ^ Soerabaijasch Handelsblad 1942, (untitled).
- ^ Eneste 2001, m/s. 48.
- ^ KapanLagi 2004, broadcast.
- ^ Heider 1991, m/s. 14.
- ^ Biran 2009, m/s. 351.
Sumber petikan sunting
- Biran, Misbach Yusa (2009). Sejarah Film 1900–1950: Bikin Film di Jawa. Jakarta: Komunitas Bamboo working with the Jakarta Art Council. ISBN 978-979-3731-58-2.CS1 maint: ref=harv (link)
- Cohen, Matthew Isaac (August 2003). Trussler, Simon; Barker, Clive (penyunting). "Look at the Clouds: Migration and West Sumatran 'Popular' Theatre" (PDF). New Theatre Quarterly. Cambridge: Cambridge University Press. 19 (3): 214–229. doi:10.1017/s0266464x03000125. ISSN 0266-464X. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2012-09-02. Dicapai pada 3 September 2012.CS1 maint: ref=harv (link)
- Eneste, Pamusuk (2001). Bibliografi Sastra Indonesia [Bibliografi Sastera Indonesia]. Magelang, Indonesia: Yayasan Indonesiatera. ISBN 978-979-9375-17-9. Dicapai pada 13 August 2011.CS1 maint: ref=harv (link)
- Foulcher, Keith (2002). "Dissolving into the Elsewhere: Mimicry and ambivalence in Marah Roesli's 'Sitti Noerbaja'". Dalam Foulcher, Keith; Day, Tony (penyunting). Clearing a Space: Postcolonial Readings of Modern Indonesian Literature. Leiden: KITLV Press. m/s. 85–108. ISBN 978-90-6718-189-1. OCLC 51857766. Dicapai pada 11 August 2011.CS1 maint: ref=harv (link)
- Heider, Karl G (1991). Indonesian Cinema: National Culture on Screen. Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-1367-3.CS1 maint: ref=harv (link)
- Said, Salim (1982). Profil Dunia Film Indonesia [Profil Industri Perfileman Indonesia]. Jakarta: Grafiti Pers. OCLC 9507803.CS1 maint: ref=harv (link)
- "Siti Noerbaja". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-26. Dicapai pada 26 July 2012.
- "Sitti Nurbaya Versi Baru akan di Tayangkan di Trans TV". KapanLagi.com. 2004. Dicapai pada 14 August 2011.
- "(untitled)". Soerabaijasch Handelsblad. Kolff & Co. 23 January 1942. m/s. 7.