Skala Bortle

Skala Bortle (juga dikenali sebagai skala Bottle) ialah skala berangka sembilan peringkat yang mengukur kecerahan langit malam di lokasi tertentu. Ia mengukur kebolehcerapan astronomi bagi objek angkasa dan gangguan yang disebabkan oleh pencemaran cahaya. John E. Bortle mencipta skala ini dan menerbitkannya dalam majalah Sky & Telescope edisi Februari 2001 untuk membantu ahli astronomi amatur menilai kegelapan tapak pemerhatian, dan untuk membandingkan kegelapan tapak pencerapan. Skala diberi julat dari Kelas 1, langit paling gelap yang terdapat di Bumi, hingga Kelas 9, langit dalam bandar. Ia memberikan beberapa kriteria untuk setiap tahap melebihi magnitud had mata kasar (NELM). ^[1] Ketepatan dan kegunaan skala ini juga telah dipersoalkan dalam penyelidikan baru-baru ini.^[2] Jadual di bawah meringkaskan penerangan Bortle tentang kelas skala. Sesetengah kelas boleh mempunyai perbezaan yang sangat drastik daripada kelas sebelum atau selepasnya, contohnya, Bortle 4 hingga 5.

Kelas	Tajuk	NELM	Anggaran SQM^[3]mag/arcsec²	Penerangan	Warna
1	Tapak langit gelap yang sangat baik	7.6–8.0	21.99–22.0	cahaya zodiak kelihatan dan berwarna-warni teja songsang kelihatan jalur zodiak kelihatan teja udara mudah dilihat kawasan Scorpius dan Sagittarius di Bima Sakti memberikan bayang-bayang yang jelas banyak buruj, terutamanya yang lebih samar, hampir tidak dapat dikenali di tengah-tengah bilangan bintang yang banyak banyak objek Messier dan kelompok globul adalah objek mata kasar M33 (Galaksi Triangulum) ialah objek penglihatan langsung dengan mata kasar magnitud pengehad dengan pemantul 12.5 in (32 sm) ialah 17.5 (dengan tambahan usaha) Zuhrah dan Musytari mempengaruhi penyesuaian kegelapan	Hitam
2	Tapak biasa yang benar-benar gelap	7.1–7.5	21.89–21.99	cahaya zodiak jelas kekuningan dan cukup terang untuk memberikan bayang-bayang pada waktu senja dan fajar teja udara mungkin kelihatan lemah berhampiran ufuk awan hanya kelihatan sebagai lubang gelap di langit persekitaran hampir tidak kelihatan bebayang bentuk di langit Bima Sakti musim panas sangat berstruktur banyak objek Messier dan kelompok globul ialah objek mata kasar M33 mudah dilihat dengan mata kasar magnitud pengehad dengan pemantul 12.5" ialah 16.5	Kelabu
3	Langit luar bandar	6.6–7.0	21.69–21.89	cahaya zodiak menyerlah pada musim bunga dan musim luruh, dan warna masih kelihatan beberapa pencemaran cahaya jelas di kaki langit awan diterangi dekat ufuk, atasnya gelap persekitaran yang lebih dekat kelihatan samar-samar Bima Sakti musim panas masih kelihatan kompleks M15, M4, M5 dan M22 ialah objek mata kasar M33 mudah dilihat dengan penglihatan yang dielakkan magnitud pengehad dengan pemantul 12.5" ialah 16	Biru
4	Peralihan luar bandar/ pinggir bandar	6.1–6.5	20.49–21.69	cahaya zodiak masih kelihatan, tetapi tidak separuh memanjang ke zenit pada waktu senja atau fajar kubah pencemaran cahaya kelihatan dalam beberapa arah awan diterangi dalam arah sumber cahaya, di atasnya gelap persekitaran jelas kelihatan walaupun dari jauh Bima Sakti jauh di atas ufuk masih mengagumkan, tetapi kurang terperinci M33 ialah objek penglihatan sukar dielakkan, hanya boleh dilihat apabila tinggi di langit magnitud pengehad dengan pemantul 12.5" ialah 15.5	Hijau/Kuning
5	Langit pinggir bandar	5.6–6.0	19.50–20.49	hanya bayangan cahaya zodiak dilihat pada malam terbaik pada musim luruh dan musim bunga pencemaran cahaya boleh dilihat dalam kebanyakan arah, jika tidak semua arah awan kelihatan lebih terang daripada langit Bima Sakti sangat pudar atau tidak kelihatan berhampiran ufuk, dan kelihatan samar-samar di atas kepala apabila bulan separa (suku pertama/terakhir) di lokasi gelap, langit kelihatan sebegini, tetapi dengan perbezaan langit kelihatan biru tua gelap magnitud pengehad dengan pemantul 12.5" ialah 15	Jingga
6	Langit pinggir bandar yang terang	5.1–5.5	18.94–19.50	cahaya zodiak tidak kelihatan pencemaran cahaya menjadikan langit dalam lingkungan 35° dari ufuk bersinar putih kekelabuan awan di mana-mana di langit kelihatan agak terang malah awan tinggi (sirus) kelihatan lebih terang daripada latar langit persekitaran mudah dilihat Bima Sakti hanya kelihatan berhampiran zenit M33 tidak kelihatan, M31 kelihatan sederhana terang magnitud pengehad dengan pemantul 12.5" ialah 14.5	Merah
7	Peralihan pinggir bandar/bandar	4.6–5.0	18.38–18.94	pencemaran cahaya menjadikan seluruh langit menjadi kelabu terang sumber cahaya yang kuat dapat dilihat dalam semua arah awan terang benderang Bima Sakti hampir atau tidak kelihatan sama sekali M31 dan M44 mungkin dilihat sekilas, tetapi tanpa perincian melalui teleskop, objek Messier yang paling terang menjadi pucat samar apabila bulan purnama di lokasi gelap, langit kelihatan seperti ini, tetapi dengan perbezaan langit kelihatan biru magnitud pengehad dengan pemantul 12.5" ialah 14	Merah
8	Langit bandar	4.1–4.5	<18.38	langit berwarna kelabu muda atau jingga – seseorang boleh membaca dengan mudah bintang yang membentuk corak buruj yang biasa mungkin lemah atau tidak kelihatan M31 dan M44 hampir tidak dapat dilihat oleh pemerhati yang berpengalaman pada malam yang indah walaupun dengan teleskop, hanya objek Messier yang terang dapat dikesan magnitud pengehad dengan pemantul 12.5" ialah 13	Putih
9	Langit dalam bandar raya	4.0	<18.38	langit terang benderang banyak bintang yang membentuk buruj tidak kelihatan dan kebanyakan buruj samar juga tidak kelihatan selain Pleiades, tiada objek Messier boleh dilihat dengan mata kasar satu-satunya objek yang dapat diperhatikan ialah Bulan, planet-planet, dan beberapa kelompok bintang yang paling terang	Putih

Lihat jugaSunting

Dalam foto pendedahan selama 10 saat ini, menghadap ke selatan ke arah Sagittarius, pencemaran cahaya mengaburkan bintang dan Bima Sakti pula kelihatan samar-samar di langit malam di pinggir bandar di California Selatan .

RujukanSunting

Pautan luarSunting

Tapak web rasmi oleh Sky & Telescope
Demo interaktif Skala Bortle
Persatuan Langit Gelap Antarabangsa
ObservingSites.com (tapak Amerika Utara sahaja)

^ Bortle, John E. (February 2001). "Gauging Light Pollution: The Bortle Dark-Sky Scale". Sky & Telescope. Sky Publishing Corporation. Dicapai pada 2020-05-29.
^ Crumey, Andrew (2014). "Human Contrast Threshold and Astronomical Visibility". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 442 (3): 2600–2619. arXiv:1405.4209. Bibcode:2014MNRAS.442.2600C. doi:10.1093/mnras/stu992.
^ "Dark Skies Awareness".

[1] Bortle, John E. (February 2001). "Gauging Light Pollution: The Bortle Dark-Sky Scale". Sky & Telescope. Sky Publishing Corporation. Dicapai pada 2020-05-29.

[2] Crumey, Andrew (2014). "Human Contrast Threshold and Astronomical Visibility". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 442 (3): 2600–2619. arXiv:1405.4209. Bibcode:2014MNRAS.442.2600C. doi:10.1093/mnras/stu992.

[3] "Dark Skies Awareness".

[1]

[2]

[3]