Sukan Paralimpik Musim Panas 2020
Sukan Paralimpik Musim Panas 2020 (Bahasa Jepun: 2020年夏季パラリンピック会, Hepburn: 2020-Nen Kaki Pararinpikku) lebih dikenali sebagai Sukan Paralimpik Tokyo 2020 merupakan sebuah acara sukan utama bagi atlet kurang upaya yang dikendalikan oleh Jawatankuasa Paralimpik Antarabangsa.Juga dikenali sebagai Sukan Paralimpik Musim Panas ke-16, temasya ini telah diadakan di Tokyo, Jepun dari 24 Ogos hingga 5 September 2021.[1] Acara ini sebelumnya dijadualkan berlangsung dari 25 Ogos hingga 6 September 2020. Walau bagaimanapun, pada 24 Mac 2020, pihak Jawatankuasa Olimpik Antarabangsa dan Jawatankuasa Penganjur Tokyo secara rasmi mengumumkan bahawa Sukan Olimpik dan Paralimpik Musim Panas 2020 ditunda ke tahun 2021 kerana masalah pandemik COVID-19, menandakan kali pertama Sukan Paralimpik ditangguhkan. Meskipun begitu, acara ini masih dipasarkan secara rasminya sebagai Paralimpik Musim Panas 2020 sungguhpun dengan penundaan penjadualan selama satu tahun.[2]
Bandar tuan rumah | Tokyo, Jepun |
---|---|
Cogan kata | United by Emotion (Jepun: 感動で、私たちはひとつになる Melayu: Bersatu atas emosi |
Penyertaan negara | 163 |
Penyertaan atlet | 4,537 |
Acara | 539 dalam 22 sukan |
Upacara pembukaan | 24 Ogos 2021 |
Upacara penutupan | 5 September 2021 |
Pembukaan dirasmikan oleh | Maharaja Naruhito |
Obor paralimpik | Yui Kamiji
Karin Morisaki Shunsuke Uchida |
Stadium utama | Stadium Tokyo |
Bidaan
suntingTokyo, Istanbul dan Madrid merupakan tiga calon bandar raya. Bandar raya Baku dan Doha tidak dinaikkan pangkat kepada status calon. Bidaan Rom ditarik balik.
Undi
sunting48 undi diperlukan untuk pemilihan dalam undian pertama dan & undian semula; 49 dalam undian terakhir.
IOC mengundi untuk memilih bandar raya tuan rumah untuk Sukan Olimpik Musim Panas 2020 pada 7 September 2013 di Sesi IOC ke-125 yang mengambil tempat di Buenos Aires Hilton, Buenos Aires, Argentina. Sistem undi lengkap telah digunakan. Tiada bandar raya yang menang lebih daripada 50% undi di dalam pusingan pertama apabila Madrid dan Istanbul terikat di tempat kedua. Undian semula diantara kedua-dua bandar raya tersebut dijalankan untuk menentukan bandar raya yang akan disingkirkan. Dalam undian terakhir di antara Tokyo and Istanbul, Tokyo dipilih selepas meraih 60 undi berbanding Istanbul yang meraih 36 undi.
Keputusan bidaan Sukan Olimpik Musim Panas 2020[3] | |||||
---|---|---|---|---|---|
Bandar | Negara | Pusingan 1 | Semula | Pusingan 2 | |
Tokyo | Jepun | 42 | — | 60 | |
Istanbul | Turki | 26 | 49 | 36 | |
Madrid | Sepanyol | 26 | 45 | — |
Pemasaran
suntingMaskot
suntingMaskot bagi Tokyo 2020 telah dipilih berdasarkan 2,042 penyertaan yang diterima melalui sebuah pertandingan rekaan maskot. Daripada penyertaan-penyertaan tersebut, tiga penyertaan telah dipilih oleh Panel Pemilihan Maskot pada Disember 2017.[4] Pada 28 Februari 2018, keputusan akhir maskot rasmi telah diumumkan dengan pasangan A mendapat undian tertinggi dengan sebanyak 109,041 undi berdasarkan undian pelajar-pelajar sekolah rendah di serata Jepun.[5]
Nama bagi maskot-maskot tersebut diumumkan pada 22 Julai 2018, yaitu Miraitowa dan Someity. Nama Miraitowa merupakan gabungan dua perkataan, iaitu mirai (未来, "masa depan") dan towa (永遠, "selama-lamanya"). Someity pula diambil daripada nama pokok ceri Yoshino dalam bahasa Jepun, Somei Yoshino (染井吉野, ソメイヨシノ) serta menyerupai ungkapan bahasa Inggeris "So Mighty" (Sungguh Gagah).[6]
Gelanggang
suntingBerikut merupakan gelanggang Sukan Paralimpik Musim Panas 2020:[7]
Zon Warisan
suntingGelanggang | Acara |
---|---|
Stadium Olimpik Kebangsaan | Upacara Pembukaan dan Penutupan |
Olahraga | |
Gimnasium Negara Yoyogi | Badminton |
Ragbi kerusi roda | |
Gimnasium Metropolitan Tokyo | Ping Pong |
Nippon Budokan | Judo |
Forum Antarabangsa Tokyo | Powerlifting |
Taman Ekuestrian Tokyo | Ekuestrian |
Zon Tokyo Bay
suntingGelanggang | Acara |
---|---|
Gelanggang Sukan Urban Aomi | Bola Sepak 5 Sebelah |
Jalan air Sea Forest | Mendayung, Para kanu |
Pusat Akuatik Sukan Olimpik | Renang |
Makuhari Messe | Goalball, Bola Tampar Duduk, Tae Kwon Do, Lawan Pedang Kerusi Roda |
Taman Yumenoshima | Memanah |
Ariake Arena | Bola keranjang kerusi roda |
Taman Marin Odaiba | Para Triatlon |
Pusat Gimnastik Olimpik | Boccia |
Ariake Coliseum | Tenis kerusi roda |
Kawasan lain
suntingGelanggang | Acara |
---|---|
Plaza Sukan Musashina Forest | Bola Keranjang Kerusi Roda (peringkat awal) |
Lapang Sasar Menembak Asaka | Menembak |
Velodrom Izu | Lumba basikal (balapan) |
Litar Fuji | Lumba basikal (jalan raya) |
Bangunan lain
sunting- Kampung Paralimpik, Harumi Futo
- Pusat Media dan Penyiaran Antarabangsa, Menara Persidangan Tokyo Big Sight
Acara sukan
suntingTakwim
suntingTakwim peringkat awal telah diumumkan pada 19 Oktober 2018.[8] Takwim yang muktamad telah diumumkan pada 13 Ogos 2019.[9][10]
Takwim Sukan Paralimpik asalnya adalah dari 25 Ogos hingga 10 September 2020. Oleh kerana pandmik COVID-19, tarikh Sukan Paralimpik telah ditangguhkan sehingga 24 Ogos - 9 September 2021.[11]
- Kesemua tarikh dan masa adalah mengikut Waktu Piawai Jepun (UTC+9)
OC | Upacara pembukaan | ● | Acara pertandingan | 1 | Acara pingat emas | CC | Upacara penutupan |
Ogos/September 2021 | 24 Sel |
25 Rab |
26 Kha |
27 Jum |
28 Sab |
29 Aha |
30 Isn |
31 Sel |
1 Rab |
2 Kha |
3 Jum |
4 Sab |
5 Aha |
Acara | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Upacara | OC | CC | — | ||||||||||||
Memanah | ● | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 9 | ||||||
Olahraga | 13 | 16 | 19 | 16 | 21 | 17 | 18 | 17 | 25 | 5 | 167 | ||||
Badminton | ● | ● | ● | 7 | 7 | 14 | |||||||||
Boccia | ● | ● | ● | ● | 4 | ● | ● | 3 | 7 | ||||||
Lumba basikal | Lebuh raya | 19 | 6 | 5 | 4 | 51 | |||||||||
Balapan | 4 | 5 | 5 | 3 | |||||||||||
Ekuestrian (dressage) | 3 | 2 | ● | 1 | 5 | 11 | |||||||||
Bola sepak 5 sebelah | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | |||||||||
Goalball | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 2 | 2 | ||||
Judo | 4 | 4 | 5 | 13 | |||||||||||
Para kanu | ● | 4 | 5 | 9 | |||||||||||
Para triatlon | 4 | 4 | 8 | ||||||||||||
Powerlifting | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 20 | |||||||||
Lumba dayung | ● | ● | 4 | 4 | |||||||||||
Menembak | 3 | 2 | 2 | 1 | 2 | 2 | 1 | 13 | |||||||
Bola tampar duduk | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 2 | ||||
Renang | 16 | 14 | 14 | 14 | 13 | 15 | 14 | 15 | 15 | 16 | 146 | ||||
Ping pong | ● | ● | ● | 5 | 8 | 8 | ● | ● | 5 | 5 | 31 | ||||
Tae kwon do | 2 | 2 | 2 | 6 | |||||||||||
Bola keranjang kerusi roda | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 2 | ||
Lawan pedang kerusi roda | 4 | 4 | 2 | 4 | 2 | 16 | |||||||||
Ragbi kerusi roda | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | |||||||||
Tenis kerusi roda | ● | ● | ● | ● | ● | 1 | 1 | 2 | 2 | 6 | |||||
Bilangan acara berpingat harian | 24 | 30 | 44 | 55 | 62 | 54 | 58 | 44 | 48 | 55 | 50 | 15 | 539 | ||
Jumlah kumulatif | 24 | 54 | 98 | 153 | 215 | 269 | 327 | 371 | 419 | 474 | 524 | 539 | |||
Ogos/September 2021 | 24 Sel |
25 Rab |
26 Kha |
27 Jum |
28 Sab |
29 Aha |
30 Isn |
31 Sel |
1 Rab |
2 Kha |
3 Jum |
4 Sab |
5 Aha |
Jumlah acara |
Penyertaan
suntingJawatankuasa Paralimpik Kebangsaan yang menyertai Sukan Paralimpik Musim Panas 2020 |
---|
|
Jadual Pingat
sunting* Tuan rumah (Jepun)
Kedudukan | NPC | Emas | Perak | Gangsa | Jumlah |
---|---|---|---|---|---|
1 | China (CHN) | 96 | 60 | 51 | 207 |
2 | Great Britain (GBR) | 41 | 38 | 45 | 124 |
3 | Amerika Syarikat (USA) | 37 | 36 | 31 | 104 |
4 | RPC (RPC) | 36 | 33 | 49 | 118 |
5 | Belanda (NED) | 25 | 17 | 17 | 59 |
6 | Ukraine (UKR) | 24 | 47 | 27 | 98 |
7 | Brazil (BRA) | 22 | 20 | 30 | 72 |
8 | Australia (AUS) | 21 | 29 | 30 | 80 |
9 | Itali (ITA) | 14 | 29 | 26 | 69 |
10 | Azerbaijan (AZE) | 14 | 1 | 4 | 19 |
11 | Jepun (JPN)* | 13 | 15 | 23 | 51 |
12 | Jerman (GER) | 13 | 12 | 18 | 43 |
13 | Iran (IRI) | 12 | 11 | 1 | 24 |
14 | Perancis (FRA) | 11 | 15 | 28 | 54 |
15 | Sepanyol (ESP) | 9 | 15 | 12 | 36 |
16 | Uzbekistan (UZB) | 8 | 5 | 6 | 19 |
17 | Poland (POL) | 7 | 6 | 12 | 25 |
18 | Hungary (HUN) | 7 | 5 | 4 | 16 |
19 | Switzerland (SUI) | 7 | 4 | 3 | 14 |
20 | Mexico (MEX) | 7 | 2 | 13 | 22 |
21 | New Zealand (NZL) | 6 | 3 | 3 | 12 |
22 | Israel (ISR) | 6 | 2 | 1 | 9 |
23 | Kanada (CAN) | 5 | 10 | 6 | 21 |
24 | India (IND) | 5 | 8 | 6 | 19 |
25 | Thailand (THA) | 5 | 5 | 8 | 18 |
26 | Slovakia (SVK) | 5 | 2 | 4 | 11 |
27 | Belarus (BLR) | 5 | 1 | 1 | 7 |
28 | Tunisia (TUN) | 4 | 5 | 2 | 11 |
29 | Algeria (ALG) | 4 | 4 | 4 | 12 |
30 | Maghribi (MAR) | 4 | 4 | 3 | 11 |
31 | Belgium (BEL) | 4 | 3 | 8 | 15 |
32 | Ireland (IRL) | 4 | 2 | 1 | 7 |
33 | Nigeria (NGR) | 4 | 1 | 5 | 10 |
34 | Afrika Selatan (RSA) | 4 | 1 | 2 | 7 |
35 | Cuba (CUB) | 4 | 1 | 1 | 6 |
36 | Jordan (JOR) | 4 | 0 | 1 | 5 |
37 | Colombia (COL) | 3 | 7 | 14 | 24 |
38 | Venezuela (VEN) | 3 | 2 | 2 | 7 |
39 | Malaysia (MAS) | 3 | 2 | 0 | 5 |
40 | Denmark (DEN) | 3 | 1 | 1 | 5 |
41 | Korea Selatan (KOR) | 2 | 10 | 12 | 24 |
42 | Turki (TUR) | 2 | 4 | 9 | 15 |
43 | Indonesia (INA) | 2 | 3 | 4 | 9 |
44 | Republik Czech (CZE) | 2 | 3 | 3 | 8 |
45 | Chile (CHI) | 2 | 3 | 1 | 6 |
Serbia (SRB) | 2 | 3 | 1 | 6 | |
47 | Norway (NOR) | 2 | 0 | 2 | 4 |
48 | Singapura (SGP) | 2 | 0 | 0 | 2 |
49 | Austria (AUT) | 1 | 5 | 3 | 9 |
50 | Sweden (SWE) | 1 | 5 | 2 | 8 |
51 | Yunani (GRE) | 1 | 3 | 7 | 11 |
52 | Finland (FIN) | 1 | 3 | 1 | 5 |
Kazakhstan (KAZ) | 1 | 3 | 1 | 5 | |
54 | Emiriah Arab Bersatu (UAE) | 1 | 1 | 1 | 3 |
55 | Costa Rica (CRC) | 1 | 1 | 0 | 2 |
56 | Ecuador (ECU) | 1 | 0 | 2 | 3 |
57 | Cyprus (CYP) | 1 | 0 | 1 | 2 |
Sri Lanka (SRI) | 1 | 0 | 1 | 2 | |
59 | Habsyah (ETH) | 1 | 0 | 0 | 1 |
Mongolia (MGL) | 1 | 0 | 0 | 1 | |
Pakistan (PAK) | 1 | 0 | 0 | 1 | |
Peru (PER) | 1 | 0 | 0 | 1 | |
63 | Argentina (ARG) | 0 | 5 | 4 | 9 |
64 | Mesir (EGY) | 0 | 5 | 2 | 7 |
65 | Croatia (CRO) | 0 | 3 | 4 | 7 |
66 | Latvia (LAT) | 0 | 3 | 2 | 5 |
67 | Georgia (GEO) | 0 | 3 | 0 | 3 |
68 | Hong Kong (HKG) | 0 | 2 | 3 | 5 |
69 | Bulgaria (BUL) | 0 | 2 | 0 | 2 |
70 | Iraq (IRQ) | 0 | 1 | 2 | 3 |
71 | Kuwait (KUW) | 0 | 1 | 1 | 2 |
Namibia (NAM) | 0 | 1 | 1 | 2 | |
Romania (ROU) | 0 | 1 | 1 | 2 | |
Slovenia (SLO) | 0 | 1 | 1 | 2 | |
75 | Vietnam (VIE) | 0 | 1 | 0 | 1 |
76 | Lithuania (LTU) | 0 | 0 | 3 | 3 |
77 | Portugal (POR) | 0 | 0 | 2 | 2 |
78 | Arab Saudi (KSA) | 0 | 0 | 1 | 1 |
Bosnia dan Herzegovina (BIH) | 0 | 0 | 1 | 1 | |
El Salvador (ESA) | 0 | 0 | 1 | 1 | |
Kenya (KEN) | 0 | 0 | 1 | 1 | |
Montenegro (MNE) | 0 | 0 | 1 | 1 | |
Oman (OMA) | 0 | 0 | 1 | 1 | |
Qatar (QAT) | 0 | 0 | 1 | 1 | |
Taipei Cina (TPE) | 0 | 0 | 1 | 1 | |
Uganda (UGA) | 0 | 0 | 1 | 1 | |
Jumlah (86 NPC) | 539 | 540 | 589 | 1668 |
Penyiaran
suntingAstro Arena HD bertanggungjawab untuk menyiarkan acara Sukan Paralimpik Musim Panas 2020 di Malaysia.[13]
Di Singapura pula, beberapa acara yang dipilih disiarkan secara langsung di Channel 5 manakala acara yang lain pula disiarkan di platform digital meWATCH. Acara kemuncak yang terpilih juga disiarkan di saluran Youtube Mediacorp.[14]
Channel 4 akan kekal sebagai penyiar rasmi Sukan Paralimpik bagi negara UK. Mereka telah menyiarkan sebuah iklan promosi yang bertajuk "Super. Human" yang menerangkan realiti kehidupan atlet Paralimpik dan pengorbanan yang dibuat oleh mereka demi mencapai impian Paralimpik mereka. Acara Sukan Paralimpik akan mendapat liputan televisyen sebanyak 300 jam di saluran percuma Channel 4, 1,200 jam di platform pengstrimannya, More4, serta program acara kemuncak pada waktu petang dan slot yang tersendiri dalam rancangan The Last Leg.[15][16]
Buat kali yang pertama, NBCUniversal akan menyiarkan liputan Sukan Paralimpik selama 1,200 jam di platformnya. NBC telah dikutuk oleh orang ramai semasa edisi-edisi Sukan Paralimpik yang lepas kerana menyiarkan liputan Sukan Paralimpik yang sangat kurang berbanding dengan Sukan Olimpik (NBC tidak menyiarkan sebarang acara Sukan Paralimpik secara langsung semasa 2012).[17][18]
Kontroversi
suntingKemalangan kenderaan tanpa pemandu Toyota
suntingAtlet judo Jepun yang mempunyai kecacatan penglihatan, Aramitsu Kitazono, telah dilanggar oleh kenderaan tanpa pemandu e-Pallete yang dicipta oleh Toyota pada 26 Ogos 2021 di Kampung Paralimpik.[19] Kemalangan ini telah menyebabkan beliau cedera pada kepala dan kakinya dan terpaksa untuk menarik diri daripada pertandingan peringkat penyingkiran 16 bagi acara 81kg lelaki.[20] Pihak Toyota telah menangguhkan projek tersebut pada 27 Ogos dan Ketua Eksekutif Syarikat Toyota telah meminta maaf dalam sebuah video Youtube yang dimuat naik,[21] namun projek tersebut telah dimulakan semula pada 1 September 2021.[22]
Acara lontar peluru lelaki F20
suntingPada 31 Ogos 2021, atlet Malaysia, Muhammad Ziyad Zolkefli, telah memenangi pingat emas dalam acara lontar peluru lelaki F20 dengan memecahkan rekod dunia yang juga dicipta olehnya.[23] Namun, keputusan beliau telah dibatalkan oleh pihak penganjur setelah atlet Ukraine memprotes bahawa Ziyad dan dua atlet yang lain lewat masuk ke call room (bilik panggilan) sebelum pertandingan dimulakan, dan pingat tersebut akhirnya diberikan kepada Maksym Koval dari Ukraine.[24][25] Pasukan Malaysia telah membuat rayuan sebanyak dua kali kepada World Para Athletics (WPA) dan Jawatankuasa Paralimpik Antarabangsa (IPC) tetapi gagal.[26][27] Majlis Paralimpik Malaysia telah mengatakan bahawa mereka akan terus memperjuangkan keputusan pembatalan pingat emas Ziyad dengan mengumpulkan bukti seperti salinan CCTV dan membuat bantahan rasmi kepada IPC dan WPA selepas Sukan Paralimpik 2020 tamat.[28]
Lihat juga
sunting- Sukan Olimpik Musim Panas 2020
- Sukan Paralimpik yang pernah dianjurkan di Tokyo:
Nota
sunting- ^ Atlet Pasukan Paralimpik Pelarian, bertanding di bawah bendera Jawatankuasa Paralimpik Antarabangsa.
- ^ Atlet berkecuali dari Rusia, bertanding di bawah bendera Jawatankuasa Paralimpik Rusia tetapi bukan sebagai pasukan kebangsaan.
Rujukan
sunting- ^ "Tokyo Olympics and Paralympics: New dates confirmed for 2021". BBC Sport. 30 Mac 2020. Dicapai pada 30 Mac 2020.
- ^ "Joint Statement from the International Olympic Committee and the Tokyo 2020 Organising Committee". olympic.org (dalam bahasa Inggeris). 2020-03-24. Dicapai pada 2020-03-24.
- ^ "2020 Olympics Vote Total Box". Associated Press. Miami Herald. 7 September 2013. Dicapai pada 8 September 2013.
- ^ "Tokyo 2020 Games Mascots". Laman rasmi Tokyo 2020.
- ^ "東京五輪・パラのマスコット 「ア」の作品に決定". NHK. 28 Februari 2018.
- ^ Daisuke, Maeda (22 Julai 2018). "未来+永遠…名前は「ミライトワ」、東京五輪マスコット". Asahi Shimbun (dalam bahasa Jepun). Dicapai pada 23 Julai 2018.
- ^ "Paralympic venues". Tokyo 2020. Dicapai pada 31 August 2016.
- ^ "Tokyo 2020 Unveils Paralympic Competition Schedule". tokyo2020.org. 2018-10-19. Diarkibkan daripada yang asal pada 2019-03-23. Dicapai pada 2019-10-11.
- ^ "Paralympic Competition Schedule". tokyo2020.org. 2019-08-13. Dicapai pada 2019-10-11.
- ^ "Tokyo 2020 Paralympic Games schedule announced". tokyo2020.org. 2019-08-13. Dicapai pada 2019-10-11.
- ^ Ingle, Sean (30 March 2020). "Tokyo Olympics to start in July 2021 after coronavirus rescheduling". The Guardian. Dicapai pada 30 March 2020.
- ^ "Tokyo 2021: Paralympic Medal Count". Olympics.com.
- ^ "Catch the Tokyo 2020 Paralympic Games in action on Astro". The Vibes. 24 August 2021. Dicapai pada 28 August 2021.
- ^ "Mediacorp to broadcast Tokyo Paralympics". CNA. 20 August 2021. Dicapai pada 29 August 2021.
- ^ "Channel 4 launches new Paralympics advertising campaign ahead of Tokyo games". independent.
- ^ McLean, Heather (15 July 2021). "Channel 4 launches Tokyo 2020 Paralympic Games campaign with edgy film, Super. Human". SVG Europe (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 20 August 2021.
- ^ Shapiro, Rebecca. NBC Paralympics Coverage Criticized BY IPC Huffpost. 9 Oktober 2012. Dicapai pada 1 September 2021.
- ^ "NBC will present a record 1,200 hours of Paralympics coverage". Awful Announcing (dalam bahasa Inggeris). 17 August 2021. Dicapai pada 18 August 2021.
- ^ "Japanese judoka hit by self-driving vehicle inside Paralympic Village". www.insidethegames.biz. Dicapai pada 2021-09-01.
- ^ "Athlete hit by self-driving car is out of Games | NHK WORLD-JAPAN News". NHK WORLD (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2021-09-01.
- ^ Shivdas, Sanjana dan Kelly, Tim. Toyota halts all self-driving e-Palette vehicles after Olympic village accident (dalam bahasa Inggeris) The Star. 27 Ogos 2021. Dicapai pada 1 September 2021.
- ^ Tokyo 2020: Toyota restarts driverless vehicles after accident BBC. 1 September 2021. Dicapai pada 1 September 2021.
- ^ Paralimpik Tokyo 2020: Ziyad sumbang emas buat rakyat Malaysia pada Hari Kebangsaan Astro Awani. 31 Ogos 2021. Dicapai pada 1 September 2021.
- ^ Paralimpik Tokyo 2020: Protes atlet Ukraine, Ziyad terlepas pingat emas Astro Awani. 30 Ogos 2021. Dicapai pada 1 September 2021.
- ^ Detik gembira menang emas hanya seketika, pingat emas Ziyad ‘direntap’ Free Malaysia Today. 31 Ogos 2021. Dicapai pada 1 September 2021.
- ^ Ziyad terlepas emas: Malaysia gagal pada rayuan pertama Malaysiakini. Dicapai pada 1 September 2021.
- ^ Saiful Affendy Sapran. Rayuan ditolak, Ziyad sah terlepas emas Harian Metro. Dicapai pada 1 September 2021.
- ^ MPM tidak akan mengalah, janji perjuang emas Ziyad Sinar Harian. Dicapai pada 1 September 2021.
Pautan luar
suntingDidahului oleh Rio de Janeiro |
Sukan Paralimpik Musim Panas Tokyo Sukan Paralimpik Musim Panas XVI (2020) |
Diikuti oleh: Paris |