Gunung Tungurahua

(Dilencongkan daripada Tungurahua)
Gunung Tungurahua
frames
Maklumat ringkas
Negara Ecuador
Negeri Provinsi Tungurahua
Daerah {{{Daerah}}}
Mukim {{{Mukim}}}
Kampung {{{Kampung}}}
Jenis gunung Stratovolkano
Taraf gunung Aktif
Letupan terakhir 2008
Tinggi 5,063 meter
16,607 kaki
Koordinat 1° 28' 12S, 78° 26' 41B
Umur: Holosen

Gunung Tungurahua (bahasa Quechua - tunguri bermaksud kerongkongan dan rahua bermaksud bakai, luahan api) ialah sebuah gunung berapi berjenis stratovolkano yang terletak di Kordilera Tengah pada Andes Ecuador, di tengah-tengah hutan hujan Amazon.

Peta menunjukkan lokasi Gunung Tungurahua dan gunung-gunung berapi yang lain di Ecuador.
Imej satelit berwarna palsu Tungurahura (tengah kanan, dengan kepulan asap yang terbit daripadanya) dan jirannya Gunung Chimborazo (tengah kiri).

Lokasi

sunting

Tungurahua mempunyai ketinggian 5,063 m terletak di Kordilera Tengah pada Banjaran Andes di Ecuador tengah, 140 km (87 miles) ke selatan ibu kota, Quito. Gunung-gunung yang berhampiran dengannya termasuklah Gunung Chimborazo (6,267 m) dan El Altar (5,319 m). Ia naik di atas terma kecil kawasan bandar raya Baños yang hanya terletak di kaki gunung di utara lima kilometer. Tungurahua merupakan sebahagian daripada Taman Negara Sangay.

Glasier

sunting

Selepas wujudnya pertambahan aktiviti gunung berapi pada tahun 1999, glasier yang terletak pada puncak gunung telah cair.

Aktiviti gunung berapi

sunting

Letusan terakhir berlaku dalam tahun 1944. Dalam bulan Ogos 2003, ia memuntahkan sebilangan abu dan asap sejauh 3 kilometer (2 batu) ke udara. Pada Mei 2006, ia sekali lagi memuntahkan abu dan asap 3 kilometer ke udara.

Ia juga dikenali sebagai "Si Gergasi Hitam (The Black Giant)". Disebabkan keaktifannya, magma yang keluar daripada bawah tanah menyebabkan banyak berlakunya gegaran pada bandar raya Baños yang berdekatan.

Letusan 2006

sunting

Pada 14 Julai 2006, Tungurahua memulakan letusan yang paling ganas semenjak 1999. Pada sekitar 6:00 p.m., gunung berapi berkenaan memuntahkan 15 kilometer dengan turus abu, wap, dan batuan. Turus berkenaan mengalir ke arah Lautan Pasifik dan memang jelas pada foto-foto satelit.

Semasa malam dan pagi 15 Julai 2006, getaran berterusan, letupan-letupan, pengeluaran abu, dan jatuh batu. Ini memaksa penduduk di Pelileo, Baños, Penipe, dan daerah-daerah lain di wilayah-wilayah Gunung Chimborazo dan wilayah Tungurahua berjaga-jaga. Ia dilaporkan yang aliran lava merosakkan jalan di antara Baños dan Penipe. Abu merosakkan padang dan haiwan terbakar. Sehingga pada 17 Julai, ia nya melaporkan bahawa buat pertama kalinya sejak 1999, aliran piroklas telah berlaku, sehingga memindahkan penduduk kampung di Cusua dan jambatan Las Juntas.

Aktiviti berterusan dengan perlahan untuk sesebuah bulan, sehingga 16 Ogos. Pada pagi hari itu, kira-kira 8:25 (umum), satu letupan yang sangat besar memberi isyarat permulaan, mengapa kelihatan acara utama ini keletusan episod? 8 km kolum lava timbul daripada kawah. Gunung berapi juga memuntahkan sejumlah besar abu. Ia meletakkan abu cendawan magnitud pada kira-kira 285 km persegi dan batu-batu panas. Letusan membangun adalah berunsur suatu sumber berterusan lava kira-kira satu kilometer berkedudukan di atas kawah, gas, dan abu tiang-tiang dianggarkan pada 13 hingga 14 km, dan aliran piroklas.

Blok-blok batu pijar telah kerap jatuh ke dalam rusuk gunung berapi. Tempat-tempat umum terkena letusan dilaporkan mempunyai satu hujan abu dan batu-batu saiz bola golf. Semalaman, banyak daerah Tungurahua, termasuk Ambato, Pelileo, Baños, dan Chimborazo termasuk Riobamba dan Penipe telah diliputi dengan bahan-bahan ini. Ia adalah dianggarkan bahawa setengah 200 km persegi (80 batu persegi) tanaman-tanaman telah dimusnahkan. Juga memusnahkan adalah ternakan dan kolam-kolam penternakan ikan. Pertubuhan petani-petani telah menganggarkan kerugian sekitar US$150,000,000.

Ramai orang dalam bandar-bandar sekeliling melarikan diri. Penduduk Baños telah dipindahkan pada awal pagi tetapi orang telah pulang kerana petang yang ke-17 dan pagi ke-18. Perkampungan desa seperti Bilbao, Chilibú, Choglontuz, dan Juive Grande terletak secara langsung dalam laluan bagi lava, telah dipindahkan kecuali bangunan-bangunan mereka telah dimusnahkan. Dianggarkan 4,000 orang telah dipindahkan. Dilaporkan kampung itu Juive Grande akan secara tetap ditempatkan semula yang ditawarkan oleh kerajaan Ecuadorian.

Sekurang-kurangnya lima orang telah mati, dikurangkan untuk abu dalam bandar Paligtahua. Tiga belas orang telah dilaporkan tercedera dan lebih daripada tiga puluh orang hilang. Ia juga melaporkan bahawa sekurang-kurangnya dua belas orang telah terperangkap. Bandar-bandar Chacauco, Puela, El Mazbah, dan Cotalo telah dirosakkan oleh abu dan batu-batu pijar. Bekalan-bekalan air minuman telah dicemari di kawasan yang terlibat.

Dalam pagi ke-17, transit kenderaan adalah dengan secara rasmi digantung di Ambato dan ada penduduk diminta untuk kekal dalam rumah. Permohonan seumpamanya adalah masih seimbang sehingga pada hari ke-18. Bandar raya, bandar dan antara wilayah yang menaiki bas jenazah transit digantung. Loji hidroelektrik Agoyan telah berhenti kerja. Sungai Chambo dan Sungai Puela tersekat dan perairan mereka telah mengutip di belakang sementara empangan-empangan. Tentera Ecuador belajar bagaimana untuk memungkiri empangan bagi mengelakkan satu pembebasan membawa bencana air. Dalam pagi ke-18, perairan Chambo mula untuk dilepaskan. Sungai Puela tersekat.

Pada waktu petang 17 Ogos, Presiden Republik Ecuador, Dr. Alfredo Palacio, mengisytiharkan wilayah-wilayah Chimborazo dan zon-zon bencana Tungurahua. Pagi ke-18, zon bencana telah dilanjutkan untuk Provice bagi Bolivar. Kerajaan juga secara rasmi ditanya, melalui Kementerian Hal Ehwal Luar negerinya, bahawa pihak antarabangsa membantu dalam urusan dengan akibat-akibat letusan.

Abu juga menjangkau wilayah-wilayah Cotopaxi, wilayah Guayas, wilayah Manabí, wilayah Bolívar(Ecuador), dan wilayah Los Ríos. Di Los Rìos, dilaporkan ladang pisang itu telah rosak teruk. Operasi lapangan-lapangan terbang bagi Latacunga, Riobamba, dan Guayaquil telah terhenti disebabkan bahaya ditimbulkan oleh abu.

Ia dilaporkan bahawa sekurang-kurangnya kerugian US$300,000 iaitu alat-alat permonitoran, termasuk seismometer, seismografik, dan bahan-bahan GPS, telah hilang sewaktu letusan. Ini kerana, rusuk barat Tungurahua pada waktu ini di luar sampai vulcanologists secara langsung pengawasan.

Lihat juga

sunting

Pautan luar

sunting

Rujukan

sunting