Ubat ialah dadah yang digunakan untuk mendiagnosis, menyembuhkan, merawat atau mencegah penyakit.[1][2][3] Terapi ubat (farmakoterapi) adalah bahagian penting dalam bidang perubatan dan bergantung pada sains farmakologi untuk kemajuan berterusan dan pada farmasi untuk pengurusan yang sesuai.

Ubat
Pakej ubat
Nama lainDadah
Ahli farmasi ialah pakar ubat.
Ubat ialah dadah yang digunakan untuk mendiagnosis, menyembuhkan, merawat, atau mencegah penyakit.

Ubat dikelaskan dalam pelbagai jenis. Salah satu bahagian utama adalah mengikut tahap kawalan, yang membezakan ubat preskripsi (yang dikeluarkan oleh ahli farmasi hanya atas arahan pakar perubatan, pembantu pakar perubatan atau jururawat bertauliah) dengan ubat belian kaunter (yang boleh dipesan oleh pengguna untuk diri sendiri). Satu lagi perbezaan utama adalah antara ubat molekul kecil tradisional, biasanya berasal daripada sintesis kimia, dan biofarmaseutikal, yang termasuk protein rekombinan, vaksin, produk darah yang digunakan secara terapeutik (seperti IVIG), terapi gen, antibodi monoklon dan terapi sel (contohnya, terapi sel tunjang). Cara lain untuk mengelaskan ubat adalah mengikut cara tindakan, cara pemberian, sistem biologi yang terjejas atau kesan terapeutik. Sistem pengelasan yang terperinci dan digunakan secara meluas ialah Sistem Pengelasan Kimia Terapeutik Anatomi (sistem ATC). Pertubuhan Kesihatan Sedunia menyimpan senarai ubat-ubatan penting.

Penemuan ubat dan pembangunan ubat adalah usaha yang kompleks dan mahal yang dilakukan oleh syarikat farmaseutikal, saintis akademik dan kerajaan. Hasil daripada laluan kompleks ini daripada penemuan kepada pengkomersilan, perkongsian telah menjadi amalan standard untuk memajukan potensi dadah melalui saluran pembangunan. Kerajaan secara amnya mengawal selia ubat yang boleh dipasarkan, cara ubat dipasarkan dan dalam sesetengah bidang kuasa, penetapan harga ubat. Kontroversi telah timbul mengenai harga ubat dan pelupusan ubat terpakai.

Pengelasan

sunting

Salah satu klasifikasi utama adalah antara ubat molekul kecil tradisional; biasanya diperoleh daripada sintesis kimia, dan produk perubatan biologi; yang termasuk protein rekombinan, vaksin, produk darah yang digunakan secara terapeutik (seperti IVIG), terapi gen dan terapi sel (contohnya, terapi sel stem).

Farmaseutikal atau ubat atau ubat dikelaskan dalam pelbagai kumpulan lain selain asalnya berdasarkan sifat farmakologi seperti cara tindakan dan tindakan atau aktiviti farmakologinya,[4] seperti oleh sifat kimia, cara pemberian, sistem biologi yang terjejas, atau kesan terapeutik. Sistem pengelasan yang terperinci dan digunakan secara meluas ialah Sistem Pengelasan Kimia Terapeutik Anatomi (sistem ATC). Pertubuhan Kesihatan Sedunia menyimpan senarai ubat-ubatan penting.

Persampelan kelas perubatan termasuk:

  1. Antipiretik: mengurangkan demam (pireksia/piresis)
  2. Analgesik: mengurangkan kesakitan (ubat penahan sakit)
  3. Ubat antimalaria: merawat malaria
  4. Antibiotik: menghalang pertumbuhan kuman
  5. Antiseptik: pencegahan pertumbuhan kuman berhampiran lecur dan luka
  6. Penstabil mood: litium dan valpromide
  7. Penggantian hormon: Premarin
  8. Kontraseptif oral: Enovid, pil "biphasic" dan pil "triphasic"
  9. Perangsang: methylphenidate, amphetamine
  10. Trankuilizer/penenteram: meprobamate, chlorpromazine, reserpine, chlordiazepoxide, diazepam, dan alprazolam
  11. Statin: lovastatin, pravastatin, dan simvastatin

Farmaseutikal juga boleh diterangkan sebagai "pengkhususan", bebas daripada klasifikasi lain, iaitu kelas ubat yang tidak jelas yang mungkin sukar untuk diberikan, memerlukan pengendalian khas semasa pemberian, memerlukan pemantauan pesakit semasa dan sejurus selepas pemberian, mempunyai keperluan peraturan tertentu. mengehadkan penggunaannya, dan secara amnya mahal berbanding ubat lain.[5]

Rujukan

sunting
  1. ^ "Drug definition US FDA Drug approval process". Pharmacists Pharma Journal. 11 November 2010.
  2. ^ US Federal Food, Drug, and Cosmetic Act, SEC. 210., (g)(1)(B). Dicapai pada 17 Ogos 2008.
  3. ^ Directive 2004/27/EC of the European Parliament and of the Council of 31 March 2004 amending Directive 2001/83/EC on the Community code relating to medicinal products for human use. Article 1. Diterbitkan pada 31 Mac 2004. Dicapai pada 17 Ogos 2008.
  4. ^ https://www.medthority.com pangkalan data produk farmaseutikal preskripsi termasuk klasifikasi ubat https://www.medthority.com/drugs/
  5. ^ Spatz I, McGee N (25 November 2013). "Specialty Pharmaceuticals". Health Policy Briefs. Health Affairs. What's The Background?. Dicapai pada 28 Ogos 2015.

Pautan luar

sunting