Vincent Tan Chee Yioun[2] (Bahasa Cina:陳志遠;pinyinChén Zhìyuǎn;Pe̍h-ōe-jī:Tân Chì-uán; lahir 23 Februari 1952) ialah seorang ahli perniagaan dan pelabur berbangsa Cina. Beliau adalah pengasas Berjaya Corporation Berhad, sebuah perniagaan konglomerat yang disenaraikan di Bursa Malaysia. Selain memegang saham melalui kumpulan syarikat Berjaya Corporation, antara saham Tan yang lain termasuk saham dalam perniagaan berkaitan internet, utiliti air, media, peruncitan dan telekomunikasi.


Vincent Tan Chee Yioun

陳志遠
Kelahiran (1952-02-23) 23 Februari 1952 (umur 72)
Pekerjaan
  • Ahli perniagaan
  • pelabur
  • dermawan
PangkatPengasas dan Pengurusi di Berjaya Corporation Berhad
Pemilik Cardiff City F.C.
Pemilik Majoriti FK Sarajevo
Parti politik
PasanganEsther Tan[1]
Anak-anak11, termasuk Chryseis Tan, Robin Tan dan Nerine Tan[1]
IbuLow Siew Beng
BapaTan Lam Hui
SaudaraDanny Tan (abang)

Pada tahun 2010, beliau memasuki senarai bilionair Forbes dengan anggaran nilai USD 1.6 bilion (RM4.2 bilion).[3] Kejayaan Tan dalam sektor perniagaan Malaysia sebahagiannya dikaitkan dengan persahabatan akrab beliau dengan tokoh politik Melayu ternama.[2][4]

Kehidupan awal

sunting

Tan dilahirkan di Batu Pahat pada tahun 1952, dan belajar di Sekolah Menengah Batu Pahat.[5] Tan pada asalnya merancang untuk belajar undang-undang di New Zealand, tetapi kerana perniagaan bapanya gagal, dia mencari kerja sebagai kerani di sebuah bank. Dia kemudian menjual insurans hayat di AIA dan menjadi pengurus agensi di AIA pada usia 23 tahun.[6]

Kemudian, Tan memulakan syarikat swasta dalam perdagangan, kredit, insurans am dan hartanah. Beliau memulakan usaha sama dengan Insurans Marin & Kebakaran Tokio yang menjadi United Prime Insurance. Pada tahun 1981, beliau memenangi francais McDonald di Malaysia,dengan mengikuti kursus pemantapan operasi di Hamburger University, dan menjadi pengarah urusan McDonald's Malaysia pada tahun 1982.[6]

Perniagaan

sunting

Berjaya Corporation

sunting

Pada tahun 1984, Tan berpindah ke Berjaya, yang membeli 48% daripada pengguna syarikat barang tahan lasak, Regnis pada tahun yang sama.[6]Tan mempunyai perhubungan dengan menteri kewangan ketika itu Daim Zainuddin.[6] Pada tahun 1985, Tan membeli 51% daripada Sports Toto daripada kerajaan Malaysia. Keuntungan sebelum cukai Sports Toto meningkat daripada RM 5 juta pada tahun 1985 kepada RM 36 menjelang April 1989. Beliau menyuntik sahamnya dalam Sports Toto ke Berjaya untuk menguasai Berjaya. Pada tahun 1988, beliau menukar sahamnya di Berjaya dengan Raleigh Bhd, sebuah syarikat rugi yang dikaitkan dengan Daim, yang kemudiannya dinamakan semula sebagai Inter-Pacific dan bertukar menjadi syarikat induk Berjaya. Di bawah kepimpinannya, keuntungan sebelum cukai Berjaya meningkat daripada RM 700,000 pada tahun 1984 kepada RM 70 juta pada tahun 1989.[6]

Pada 2010, Tan menerima lesen perjudian untuk anak syarikat milik penuhnya Ascot Sports Sdn Bhd.[7] Bagaimanapun lesen itu telah dibatalkan pada Oktober 2010, dan setakat Julai 2018 kerajaan berkata ia tidak bercadang untuk mengeluarkannya semula.[8]

Berikut adalah anak syarikat tersenarai di bawah Berjaya Corporation Berhad[perlu rujukan]:

  • Berjaya Land Berhad
  • Berjaya Sports Toto Berhad
  • Berjaya Food Berhad (including Pappa Rich brand)
  • REDtone International Berhad
  • Berjaya Philippines Inc.

Bola sepak

sunting

Cardiff City

sunting
 
Tan in the rebranded red Cardiff City home kit

Pada Mei 2010, Tan menjadi pemilik Cardiff City selepas konsortium daripada pelabur Malaysia (diketuai oleh Dato Chan Tien Ghee) membeli 30% saham kelab bola tersebut.[9][10]

Pada Mei 2012, konsortium itu berkata mereka akan melabur £100 juta untuk meningkatkan kapasiti stadium dan membina tempat latihan baharu, dengan syarat mereka diberi kebenaran untuk penjenamaan semula kelab daripada biru kepada merah.[11] Rancangan itu mencetuskan kemarahan penyokong Cardiff,[12] yang segera menganjurkan mesyuarat tergempar untuk membincangkan cara mereka akan bertindak balas terhadap cadangan itu.[13] Rancangan itu kemudiannya digugurkan..[14]

Sebulan kemudian, kelab itu meneruskan penjenamaan semula, untuk mengembangkan daya tarikan Cardiff di pasaran asing. Lencana Cardiff telah direka bentuk semula untuk memasukkan naga merah, manakala peralatan sukan dan jersi mereka ditukar daripada biru kepada merah. Hutang £30 juta kelab itu kepada Langston Corporation juga telah dijelaskan.[15]

Pada April 2013, berikutan kenaikan pangkat Cardiff ke Liga Perdana,[16] Tan berjanji untuk membelanjakan £25 juta untuk membantu Cardiff memantapkan diri mereka dalam senarai teratas,[17] dan secara terbuka menyatakan minatnya untuk menyenaraikan 36.1% saham pada Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL).Tawaran awam permulaan (IPO) akan menjual saham dalam kelab itu kepada orang ramai buat kali pertama, dalam usaha mendapatkan modal untuk mengembangkan perniagaan.[10]

Pada Oktober 2013, Tan mewujudkan lebih banyak kontroversi selepas menggantung kerja Iain Moody, ketua pengambilan kelab, yang nampaknya telah terlebih membelanjakan sebanyak £15 juta semasa jendela perpindahan musim panas 2013.[18] Moody pada mulanya diambil sebagai kakitangan bilik belakang oleh pengurus ketika itu Malky Mackay, dan membantu Cardiff menandatangani beberapa pemain sebelum kempen Liga Perdana sulung mereka. Dia digantikan oleh Alisher Apsalyaovby, 23 tahun Kazakhstan yang sebelum ini mempunyai pengalaman bekerja dengan kelab itu dan merupakan kawan kepada anak Tan.[19]Beberapa bulan kemudian, berikutan penyiasatan mengenai visa Apsalyaovby,[20] dia terpaksa meninggalkan kelab itu.[21]

Walaupun melebihi bajet semasa musim panas, Mackay secara terbuka menyatakan rancangannya untuk meningkatkan skuadnya semasa perlawanan jendela perpindahan Januari, yang menyusahkan Tan, yang berkata bahawa tiada wang akan disediakan. Mackay berkata beliau tidak akan meletakkan jawatan berikutan kritikan Tan,[22]dan kemudiannya disokong oleh peminat Cardiff.[23] Menjelang penghujung Disember, Tan memberitahu Mackay untuk meletak jawatan atau dipecat.[24]Dia berjaya dua lagi perlawanan sebelum dipecat.[25]  Selepas dipecat, Mackay didakwa telah menghantar teks seorang anti-Cina alam, yang dipertahankan oleh Dave Whelan, pemilik majikan berikutnya Wigan Athletic. Tan menjawab dengan memanggil kedua-dua mereka rasis, dan berkata "Saya harap itu berhenti pada dua orang rasis di Wigan, dan tidak membesar kepada 2,000 atau 20,000 rasis di Wigan."[25]

Pada 2 Januari 2014, bekas Manchester United penyerang Ole Gunnar Solskjær telah diupah sebagai pengganti Mackay,[26] tetapi dia tidak dapat menyelamatkan Cardiff daripada penyingkiran. Solskjær meninggalkan kelab pada akhir tahun itu dan digantikan oleh Russell Slade.

Pada Oktober 2016, Tan mengupah Neil Warnock, pada masa itu jurulatih kerja tertua di Britain, sebagai pengurus. Menjelang 2018, Cardiff City dinaikkan ke Liga Perdana sekali lagi[27] Dalam satu musim mereka di Liga Perdana, mereka menduduki tempat ke-18 dan diturunkan semula ke Kejohanan.[28]

FK Sarajevo

sunting

Pada Disember 2013 Tan membeli Bosnia kelab FC Sarajevo[29] Di bawah perjanjian itu, Cardiff akan bekerjasama dengan FK Sarajevo, bertukar-tukar pemain dan mengambil bahagian dalam bola sepak akademi, belum ditubuhkan, yang dikatakan oleh Tan akan memikat bakat baharu. FK Sarajevo telah membawa masuk pemain seperti Miloš Stojčev, Džemal Berberović dan Nemanja Bilbi, yang membantu kelab memenangi 2013–14 Piala Bosnia, gelaran pertama mereka sejak memenangi domestik Liga Perdana dalam 2006–07. Sebelum kejayaan Piala, Robert Jarni telah dibawa masuk sebagai pengurus kelab pada Disember 2013 oleh Tan, tetapi dipecat selepas hanya empat bulan (pada 7 April 2014, ketika pasukan itu masih berada di separuh akhir Piala Bosnia) kerana kelab itu gagal mengekalkan prestasi mereka. peluang untuk memenangi gelaran liga perdana secara hidup semasa peringkat akhir musim 2013-14.[petikan diperlukan] Pada Julai 2014 FK Sarajevo bermain perlawanan persahabatan menentang Tan Cardiff City FC U21, menang 4–1.[30]FK Sarajevo layak untuk Pusingan play-off Liga Europa UEFA 2014–15, di mana mereka tewas kepada Jerman Bundesliga sebelah Borussia Mönchengladbach.

Pada Mei 2014, hujan dan banjir paling lebat dalam tempoh 120 tahun melanda Bosnia dan kawasan sekitarnya. Kawasan yang paling teruk terjejas ialah bandar-bandar Dobloj dan Maglaj, yang terputus dari seluruh negara apabila semua jalan utama dinaiki air. Kerosakan akibat tanah runtuh dan banjir dianggarkan mencecah ratusan juta euro dan dua puluh empat orang terbunuh. Kos bencana itu, kata pegawai, boleh melebihi kos Perang Bosnia. Pada Jun 2014, Tan membuat derma peribadi sebanyak €114,000, manakala rakyat Malaysia mengumpul sejumlah €169,000 ke arah Banjir Bosnia tabung bantuan.[31]

Pada 17 Julai 2014, semasa rehat separuh masa Liga Europa perlawanan kelayakan antara FK Sarajevo dan kelab Norway FC Haugesund dekat Stadium Olimpik dalam Sarajevo, Tan menyampaikan ikrar bantuan sebanyak €255,000 setiap satu kepada dua hospital di Doboj dan Maglaj, untuk digunakan bagi peralatan perubatan. Beliau berkata dalam temu bual sebelum perlawanan, "Oleh kerana penglibatan saya dengan Kelab Bola Sepak Sarajevo, apabila saya mendengar tentang banjir, saya menggesa Sun akhbar untuk menjalankan kempen mengumpul derma untuk membantu Bosnia."[32]

KV Kortrijk

sunting

KV Kortrijk was bought for 5 million euro by Vincent Tan on 12 May 2015.[33] In 2019, Tan has convinced the club to sign Malaysian teen sensation Luqman Hakim Shamsudin of Selangor F.C. for a five-year contract.[34]

Los Angeles FC

sunting

Pada 2014, telah diumumkan bahawa Tan adalah sebahagian daripada kumpulan pemilikan besar yang terlibat dengan Major League Soccer kelab Los Angeles FC, yang menyertai liga pada 2018.[35]

Laporan dari 2017 menunjukkan bahawa Tan sedang mencari untuk menjual Cardiff City, kepentingannya dalam Major League Soccer Los Angeles FC, dan pasukan profesionalnya di Bosnia dan Belgium[36][37]

Perlumbaan kuda

sunting

Pada April 2014, Tan (melalui salah seorang wakilnya) membeli seorang anak kuda berusia dua tahun anak kuda jantan daripada Doncaster Bloodstock Breeze-Up Sales untuk £190,000. Ia akan dilatih oleh Jeremy Gask dari Australia Wiltshire. Eamonn Wilmott, rakan kongsi perniagaan Gask, berkata: "Kami sangat teruja, dan berbesar hati untuk melibatkan Encik Tan. Kuda itu kelihatan luar biasa dan mendominasi cincin perbarisan di luar jualan."[38]

Kedermawanan

sunting

Tan ialah pengasas Yayasan Better Malaysia, yang menyediakan pinjaman dan biasiswa tanpa faedah kepada pelajar yang memerlukan. Pada tahun 2011 beliau telah dipaparkan di Forbes Asia Senarai Wira Dermawan kerana ikrarnya untuk mendermakan separuh daripada hartanya untuk tujuan sosial[39]

Pada 2017 Vincent Tan menderma RM500,000 kepada Mercy Malaysia dan Tzu Chi Malaysia, menjadikan jumlah keseluruhan derma beliau kepada kedua-dua organisasi itu kepada RM7.6 juta[40]

Darjah Kebesaran

sunting

Rujukan

sunting
  1. ^ a b "Forbes Profile: Vincent Tan". Forbes. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 April 2014. Dicapai pada 10 November 2023.
  2. ^ a b Rajeswary Ampalavanar Brown (1996). Chinese business enterprise. 4. Taylor & Francis. m/s. 129. ISBN 0-415-14293-8. Dicapai pada 22 Mei 2010.
  3. ^ "Vincent Tan in Forbes billionaires list". The Star. Star Publications. 12 Mac 2010. Dicapai pada 22 Mei 2010.
  4. ^ Qinghuang Yan (2008). The Chinese in Southeast Asia and beyond: socioeconomic and political dimensions. World Scientific. m/s. 54–55. ISBN 978-981-279-047-7.
  5. ^ "I owe my success to English proficiency, says billionaire Vincent Tan". Malay Mail. 11 September 2014.
  6. ^ a b c d Marchand, Christopher (31 Ogos 1989). "The burger kingdom". Far Eastern Economic Review. m/s. 63.
  7. ^ "Vincent Tan's Ascot Sports gaming licence comes with conditions". The Star. 12 Mei 2010.
  8. ^ "No plan to reissue sports betting licence, Putrajaya says". The Edge Markets. 23 Julai 2018. Dicapai pada 29 Ogos 2018.
  9. ^ "Cardiff City's £56m Malaysian investment approved". BBC Sport. 27 Mei 2010. Dicapai pada 1 Mei 2014.
  10. ^ a b "Vincent Tan linked with Cardiff City share offer in Malaysia". BBC Sport. 24 Mei 2013. Dicapai pada 1 Mei 2014.
  11. ^ "Cardiff City could rebrand from blue to red". BBC Sport. 8 Mei 2012. Dicapai pada 1 Mei 2014.
  12. ^ "CardiffCity shirt change proposal angers fans". BBC News. 9 Mei 2012. Dicapai pada 1 Mei 2014.
  13. ^ "Cardiff City fans to meet on colour change row". BBC News. 9 Mei 2012. Dicapai pada 1 Mei 2014.
  14. ^ "Cardiff City FC drop plan for red shirts instead of blue". BBC News. 10 Mei 2012. Dicapai pada 1 Mei 2014.
  15. ^ "Cardiff City to change kit from blue to red amid financial investment". BBC Sport. 6 Jun 2012. Dicapai pada 1 Mei 2014.
  16. ^ Dewi Hughes (16 April 2013). "Cardiff City 0–0 Charlton". BBC Sport. Dicapai pada 1 Mei 2014.
  17. ^ "Cardiff City owner Vincent Tan pledges £25m for new players". BBC Sport. 16 April 2013. Dicapai pada 1 Mei 2014.
  18. ^ "Cardiff City boss Malky Mackay's plans upset owner Vincent Tan". BBC Sport. 16 Disember 2013. Dicapai pada 4 Mei 2014.
  19. ^ "Cardiff replace head of recruitment with 23-year-old Kazakh". BBC Sport. 9 Oktober 2013. Dicapai pada 4 Mei 2014.
  20. ^ "Cardiff scout Alisher Apsalyamov steps aside during visa query". BBC Sport. 1 November 2013. Dicapai pada 1 Mei 2014.
  21. ^ "Cardiff City: Alisher Apsalyamov leaves recruitment role". BBC Sport. 21 Disember 2013. Dicapai pada 4 Mei 2014.
  22. ^ "Cardiff City: Malky Mackay 'will not resign' after owner's criticism". BBC Sport. 17 Disember 2013. Dicapai pada 4 Mei 2014.
  23. ^ "Cardiff City: Fans group backs Malky Mackay in Vincent Tan row". BBC Sport. 17 Disember 2013. Dicapai pada 4 Mei 2014.
  24. ^ "Malky Mackay: Cardiff City sack manager". BBC Sport. 27 Disember 2013. Dicapai pada 4 Mei 2014.
  25. ^ "Vincent Tan accuses Dave Whelan and Malky Mackay of being racist". BBC Sport. 21 November 2014. Dicapai pada 21 November 2014.
  26. ^ "Ole Gunnar Solskjaer: Cardiff City hire former Man Utd striker as boss". BBC Sport. 2 Januari 2014. Dicapai pada 4 Mei 2014.
  27. ^ Sands, Katie (6 Mei 2018). "The unbelievable moment Cardiff City fans stormed the pitch in joy". walesonline. Dicapai pada 4 September 2018.
  28. ^ Falkingham, Katie (12 Mei 2019). "Manchester United 0-2 Cardiff City". BBC Sport. Dicapai pada 12 Julai 2019.
  29. ^ "Cardiff City owner Vincent Tan takes control of club in Bosnia". The Guardian. 25 Disember 2013.
  30. ^ "Uspješna generalka Bordo tima, Sarajevo bolje od juniora Cardiffa" (dalam bahasa Bosnia). Radio Sarajevo. 12 Julai 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 Julai 2014.
  31. ^ Karen Arukesamy (16 Jun 2014). "Help our friends in Bosnia". The Sun.
  32. ^ "Vincent Tan presents donations from theSun-Mercy Malaysia Bosnia Flood Disaster Relief Fund". Malaysia Today. 24 Julai 2014.
  33. ^ Frank Buyse (12 Mei 2015). "Officieel: Maleisische miljardair Vincent Tan neemt KV Kortrijk over" (dalam bahasa Belanda). Nieuwsblad - Sportwereld. Dicapai pada 12 Mei 2015.
  34. ^ Zulhilmi Zainal (6 Ogos 2020). "KV Kortrijk owner Vincent Tan admits having to convince the Belgian top-side club to sign Luqman Hakim". GOAL. Dicapai pada 11 Oktober 2021.
  35. ^ "Club | LAFC.com".
  36. ^ "Embattled Millionaire Plans to Sell Football Teams". Bloomberg.com. 28 Februari 2017. Dicapai pada 4 Oktober 2018.
  37. ^ "Vincent Tan planning to sell football clubs, says report". Free Malaysia Today (dalam bahasa Inggeris). 1 Mac 2017. Dicapai pada 4 Oktober 2018.
  38. ^ Frank Keogh (25 April 2014). "Vincent Tan: Cardiff City owner buys £190,000 racehorse". BBC Sport. Dicapai pada 28 April 2014.
  39. ^ Staff, Forbes Asia. "48 Heroes Of Philanthropy". Forbes (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 25 Oktober 2018.
  40. ^ "Tycoon Vincent Tan donates RM500,000 to charities - Nation | The Star Online". www.thestar.com.my. Dicapai pada 25 Oktober 2018.
  41. ^ "Senarai Penuh Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Persekutuan Tahun 1991" (PDF).
  42. ^ a b c d "SEMAKAN PENERIMA DARJAH KEBESARAN, BINTANG DAN PINGAT". Prime Minister's Department (Malaysia). Dicapai pada 26 Disember 2020.
sunting