Laluan Persekutuan Malaysia 1 (Sarawak)
Laluan Persekutuan 1 bagi Bahagian Sarawak 
, Laluan Lebuhraya Asia 
AH150, juga dikenali sebagai Lebuhraya Pan Borneo Sarawak atau Sarawak First Trunk Road, ialah sebuah lebuh raya persekutuan sepanjang 1077 km di Sarawak, Malaysia, menjadikan lebuh raya itu sebagai komponen terpanjang di Malaysia. sebahagian daripada rangkaian Lebuhraya Pan Borneo yang lebih besar. [1] Pembinaan lebuh raya itu bermula pada tahun 1965 selepas Sarawak menjadi ahli persekutuan Malaysia pada tahun 1963.
 | |
|---|---|
| Lebuhraya Pan Borneo Sarawak (Jalan Batang Pertama Sarawak) | |
| Maklumat laluan | |
| Sebahagian daripada AH150 | |
| Panjang | 1,077.1 km (669.3 mi) |
| Wujud | 1965–kini |
| Sejarah | Siap dibina pada tahun 1995 |
| Simpang utama | |
| Hujung barat | Telok Melano |
| Hujung timur | Laluan Persekutuan Malaysia 1 (Sabah) di Merapok |
| Seksyen 1 | |
| Barat end | Sematan |
| Persimpangan utama |  Lebuhraya Tebedu Lebuhraya Batang Ai Jalan Tanjung Kidurong Kuching Bypass803 Lebuhraya Bakun |
| Hujung timur | Sungai Tujoh |
| Seksyen 2 | |
| Barat end | Kuala Lurah |
| Hujung timur | Pandaruan |
| Seksyen 3 | |
| Barat end | Mengkalap |
| Hujung timur | Laluan Persekutuan Malaysia 1 (Sabah) di Merapok |
| Lokasi | |
| Destinasi utama | Kuching Serian Sri Aman Sarikei Sibu Bintulu Limbang |
| Sistem lebuh raya | |
| Jalan raya di Malaysia Lebuh raya • Persekutuan • Negeri | |
Gabungan panjang Lebuhraya Pan Borneo Sarawak dan rakan sejawatannya di Sabah telah membentuk lebuh raya persekutuan terpanjang di Malaysia, dengan jumlah panjang 1,503 km. [1]
Lebuhraya Pan Borneo Sarawak terkenal kerana mempunyai tiga segmen berasingan, diapit oleh dua segmen Lebuhraya Pan-Borneo Brunei. Laluan Persekutuan 1 tersebut dibina dalam beberapa bahagian, terdiri daripada 92 bahagian kesemuanya. Secara amnya, semua lebuh raya persekutuan dan negeri lain di Sarawak berfungsi sebagai anak sungai di Laluan Persekutuan 1. Lebuh raya ini merupakan satu-satunya lebuh raya berorientasikan timur-barat di Sarawak dan menghubungkan kebanyakan ibu kota bahagian di Sarawak kecuali Kapit dan Mukah . Bahagian dari Miri ke Limbang dan ke Lawas dihubungkan oleh rangkaian lebuh raya Brunei. Di sempadan Sarawak-Sabah di Merapok, pemandu kenderaan mesti melepasi pusat pemeriksaan imigresen untuk memasuki Sabah dan begitu juga sebaliknya. Lebuh raya itu diteruskan sebagai Laluan Persekutuan Malaysia 1 (Sabah) di Sindumin.
Sejarah sunting
Lebuhraya Pan-Borneo Sarawak dibina kerana kekurangan rangkaian lebuh raya antara bandar di wilayah Sarawak. Pada mulanya, rancangan lebuh raya antara bandar di Sarawak hanya wujud selepas Perang Dunia Kedua berakhir pada 1945, selepas Sarawak diserahkan kepada Britain untuk menjadi Tanah Jajahan Mahkota British. [2][3]
Pembinaan lebuh raya batang antara bandar pertama di Wilayah Sarawak telah dimulakan pada tahun 1965, digelar sebagai "Jalan Batang Pertama". [4] Kebanyakan rangkaian lebuh raya di Sarawak telah dibina dalam dekad 1960-an hingga 1980-an. [5][6] Bahagian Lawas–Merapok–Sindumin telah siap pada tahun 1981 [7] manakala pautan terakhir yang hilang dari Sibu ke Bintulu telah siap pada tahun 1985. [8] Bagaimanapun, lebuh raya itu belum diturap sepenuhnya dengan asfalt pada masa itu; hanya pada akhir Rancangan Malaysia Keenam (RMK6) pada tahun 1995 barulah lebuh raya FT1 di Sarawak diturap sepenuhnya. [4]
Sebelum tahun 1996, semua laluan dalam rangkaian Lebuhraya Pan-Borneo di Malaysia, termasuk Lebuhraya Pan-Borneo Sarawak, adalah lebuh raya negeri. Selepas Akta Jalan Persekutuan 1959 dikuatkuasakan di Sabah dan Sarawak pada tahun 1984, lebuh raya tersebut telah diwartakan semula sebagai lebuh raya persekutuan pada tahun 1996 dengan nombor laluan FT1 (dari Sematan ke Kudat melalui Brunei), FT13 (Batu 32 Sandakan ke Tawau) dan FT22 (Tamparuli ke Sandakan). [1] Lebuh raya tersebut kemudiannya diwartakan sebagai sebahagian daripada Laluan Rangkaian Lebuhraya Asia AH150. [9] [10]
Walaupun beberapa bahagian telah dinaik taraf kepada lebuh raya terbahagi, Lebuhraya Pan-Borneo Sarawak terkenal dengan keadaannya yang teruk di banyak bahagian. Keadaan keseluruhan di banyak bahagian Lebuhraya Malaysia adalah teruk dengan banyak jalan berlubang, kerana kebanyakan bahagian lebuh raya dibina dengan standard serendah JKR R3 (had laju reka bentuk: 70 km/j; lebar lorong minimum: 3.0 m). [11] [12] lalu adanya Kajian untuk menaik taraf keseluruhan lebuh raya kepada lebuh raya super dua di bawah piawaian JKR R5 (had laju reka bentuk: 100 km/j; lebar lorong minimum: 3.5 m) telah dilakukan, yang dijangka menelan belanja RM16 bilion. [12] Akhirnya, kerajaan persekutuan Malaysia telah memilih untuk menaik taraf Lebuhraya Pan-Borneo kepada lebuh raya terbahagi. [13] Kerja-kerja menaik taraf Lebuhraya Pan-Borneo Sarawak kepada lebuh raya terbahagi dijangka siap menjelang tahun 2023, dengan kos keseluruhan RM27 bilion termasuk rakan sejawatannya di Sabah. [14]
Bahagian-bahagian Laluan Persekutuan 1 di Sarawak sunting
Terdapat sebanyak 93 bahagian yang membentuk keseluruhan Laluan Persekutuan 1 di Sarawak:
| Nama | Dari – Ke | Nama Jalan | Bahagian |
|---|---|---|---|
| Laluan Persekutuan 1 | Telok Melano – Sematan | Jalan Sematan–Telok Melano | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 1 | Sematan – Perigi Junction | Jalan Lundu–Sematan | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 2 | Perigi Junction - Biawak Junction | Jalan Lundu–Sematan | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 3 | Biawak Junction - Batang Kayan | Jalan Lundu–Sematan | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 4 | Batang Kayan - Selampit Junction | Jalan Bau–Lundu | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 5 | Selampit Junction - Bokah Junction | Jalan Bau–Lundu | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 6 | Bokah Junction - Sg. Topah | Jalan Bau–Lundu | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 7 | Sg. Topah - Bau / Tondong Junction | Jalan Bau–Lundu | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 8 | Bau / Tondong Junction - Kampung Pinang Junction | Jalan Batu Kawa–Tondong | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 9 | Kampung Pinang Junction - Sg. Sarawak (Batu Kawa) | Jalan Batu Kawa–Tondong | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 10 | Batang Sarawak(Batu Kawa) - Mile 3 Roundabout | Jalan Batu Kawa | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 11A | Mile 3 Roundabout - Jtn. Jalan Datuk Bandar Mustapha | Jalan Datuk Tawi Sli |
Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 11B1 | Mile 3 Roundabout - JKR Depot | Jalan Datuk Amar Kalong Ningkan (Menuju selatan) | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 11B2 | JKR Depot - Mile 3 Roundabout | Jalan Datuk Amar Kalong Ningkan (Menuju utara) | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 12A | Mile 6 Roundabout - M 10 K/S Road (UP) | Jalan Penrissen (Menuju selatan) | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 12B | M 10 K/S Road - Mile 6 Roundabout (DOWN) | Jalan Penrissen (Menuju utara) | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 13 | Mile 10 (End Dual cw) - Sg. Du'uh | Jalan Kuching–Serian | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 14 | Sg. Du'uh - Kuching / Samarahan Boundary | Jalan Kuching–Serian | Kuching |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 15 | Kuching / Samarahan Boundary - Sg. Mamat | Jalan Kuching–Serian | Samarahan |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 16 | Sg. Mamat - Serian Roundabout | Jalan Kuching–Serian | Samarahan |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 17A | Serian Roundabout - Sg. Sadong Bridge | Jalan Serian Bypass | Samarahan |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 17B | Sg. Sadong Bridge - Gedong Junction | Jalan Sri Aman–Serian | Samarahan |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 18 | Gedong Junction - Kampung Limau Junction | Jalan Sri Aman–Serian | Samarahan |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 19 | Kampung Limau Junction - Sg. Karang | Jalan Sri Aman–Serian | Samarahan |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 20 | Sg. Karang - Sg. Stabau | Jalan Sri Aman–Serian | Samarahan |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 21 | Sg. Stabau - Samarahan/ Sri Aman Boundary | Jalan Sri Aman–Serian | Samarahan |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 22 | Samarahan / Sri Aman Boundary - Pantu Junction | Jalan Sri Aman–Sarikei | Sri Aman |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 23 | Pantu Junction - Lachau Junction | Jalan Sri Aman–Sarikei | Sri Aman |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 24 | Lachau Junction - Sg. Engkramut | Jalan Sri Aman–Sarikei | Sri Aman |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 25 | Sg. Engkramut - Sri Aman Junction | Jalan Sri Aman–Sarikei | Sri Aman |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 26 | Sri Aman Junction - Batu Lintang Junction | Jalan Sri Aman–Sarikei | Sri Aman |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 27 | Batu Lintang Junction - Engkilili Junction | Jalan Sri Aman–Sarikei | Sri Aman |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 28 | Engkilili Junction - Lubok Antu Junction | Jalan Sri Aman–Sarikei | Sri Aman |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 29 | Lubok Antu - Batang Skrang | Jalan Sri Aman–Sarikei | Sri Aman |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 30 | Batang Skrang - Betong Junction | Jalan Sri Aman–Sarikei | Sri Aman |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 31 | Betong Junction - Batang Layar | Jalan Sri Aman–Sarikei | Betong |
| — | Batang Layar - Sg. Paku | Jalan Sri Aman–Sarikei | Betong |
| — | Sg. Paku - Sg. Rimbas | Jalan Sri Aman–Sarikei | Betong |
| — | Sg. Rimbas - Pusa Junction | Jalan Sri Aman–Sarikei | Betong |
| — | Pusa Junction - Sg. Krian | Jalan Sri Aman–Sarikei | Betong |
| — | Sg. Krian - Saratok Junction | Jalan Sri Aman–Sarikei | Betong |
| — | Saratok Junction - Roban Junction | Jalan Sri Aman–Sarikei | Betong |
| — | Roban Junction - Sri Aman / Sarikei Boundary | Jalan Sri Aman–Sarikei | Betong |
| — | Sri Aman / Sarikei Boundary - Bayong Junction | Jalan Sibu–Sarikei | Sarikei |
| — | Bayong Junction - Sarikei Junction | Jalan Sibu–Sarikei | Sarikei |
| — | Sarikei Junction - Sg. Nyelong | Jalan Sibu–Sarikei | Sarikei |
| — | Sg. Nyelong - Bintangor Junction | Jalan Sibu–Sarikei | Sarikei |
| — | Bintangor Junction - Sg. Mador | Jalan Sibu–Sarikei | Sarikei |
| — | Sg. Mador - Sg. Jikang | Jalan Sibu–Sarikei | Sarikei |
| — | Sg. Jikang - Kanowit Junction | Jalan Sibu–Sarikei | Sarikei |
| — | Kanowit Junction - Durin Ferry Point | Jalan Sibu–Sarikei | Sibu |
| — | Durin Ferry Point - Sibu Junction (M 12 Junction) | Jalan Sibu–Sarikei | Sibu |
| — | Sibu Junction (M 12 Junction ) - Sg. Pasai | Jalan Sibu–Bintulu | Sibu |
| — | Sg. Pasai - Btg. Oya | Jalan Sibu–Bintulu | Sibu |
| — | Btg. Oya - Bukit Singalang | Jalan Sibu–Bintulu | Sibu |
| — | Bukit Singalang - Btg. Mukah | Jalan Sibu–Bintulu | Sibu |
| — | Btg. Mukah - Sg. Buluh | Jalan Sibu–Bintulu | Sibu |
| — | Sg. Buluh - Btg. Balingian | Jalan Sibu–Bintulu | Sibu |
| — | Btg. Balingian - Kemena Junction | Jalan Sibu–Bintulu | Sibu |
| — | Kemena Junction - Sg. Arip Bridge End | Jalan Sibu–Bintulu | Sibu |
| — | Sg. Arip - Sibu / Bintulu Boundary | Jalan Sibu–Bintulu | Bintulu |
| — | Sibu / Bintulu Boundary - Batang Tatau | Jalan Sibu–Bintulu | Bintulu |
| — | Batang Tatau - Sg. Semanok | Jalan Sibu–Bintulu | Bintulu |
| — | Sg. Semanok - Sg. Selad | Jalan Sibu–Bintulu | Bintulu |
| — | Sg. Selad - Batang Kemena | Jalan Sibu–Bintulu | Bintulu |
| — | Batang Kemena - Bintulu Junction | Jalan Sibu–Bintulu | Bintulu |
| — | Bintulu Junction - Sg. Sibiu No.2 | Jalan Miri–Bintulu | Bintulu |
| — | Nyabau Jnt. (end of single CW) - Bintulu Jnt. | Jalan Miri–Bintulu | Bintulu |
| — | Sg. Sibiu No.2 - Sg. Sibiu No.3 | Jalan Miri–Bintulu | Bintulu |
| — | Sg. Sibiu No.3 - Mile 22 Quarry Junction | Jalan Miri–Bintulu | Bintulu |
| — | Mile 22 Quarry junction - Sg. Similajau | Jalan Miri–Bintulu | Bintulu |
| — | Sg. Similajau - Rumah Lankan | Jalan Miri–Bintulu | Bintulu |
| — | Rumah Lankan - Bintulu / Miri Boundary | Jalan Miri–Bintulu | Bintulu |
| — | Bintulu / Miri Boundary - Sg. Suai | Jalan Miri–Bintulu | Bintulu |
| — | Sg. Suai - Telabit Junction | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Telabit Junction - Niah Junction | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Niah junction - Subis 2 Junction | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Subis 2 Junction - Karabungan Junction | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Karabungan Junction - Sg. Bakas | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Sg. Bakas - Bekenu Junction | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Bekenu Junction - Entulang Junction | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Entulang Junction - Sg. Liku | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Sg. Liku - Sg. Rait Junction | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Sg. Rait Junction - Miri Airport Junction | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Miri Airport Junction - Puchong Roundabout | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Puchong Roundabout - Miri Airport Junction | Jalan Miri–Bintulu | Miri |
| — | Puchong Roundabout - Sg. Lutong (UP) | Jalan Miri–Lutong | Miri |
| — | Sg. Miri - Puchong Roundabout (DOWN) | Jalan Miri–Lutong | Miri |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 81 | Sg. Lutong - Kuala Baram Ferry Point | Jalan Lutong–Kuala Baram | Miri |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 82 | Kuala Baram Ferry Point - Sg. Tujuh Checkpoint (Sempadan Malaysia-Brunei) | Jalan Kuala Baram–Sungai Tujuh | Miri |
| — | Tedungan Checkpoint, Limbang (Sempadan Brunei-Malaysia) - Sg. Limbang | Jalan Tedungan-Limbang | Limbang |
| — | Sg. Limbang Bridge - Ng. Medamit / Batu Danau Junction | Jalan Tedungan-Limbang | Limbang |
| — | Ng. Medamit/Batu Danau Jnt.-Kubong/Ng. Medamit Jnt. | Jalan Tedungan-Limbang | Limbang |
| — | Kubong Junction - Limbang Town (Police Station) | Jalan Limbang | Limbang |
| — | Limbang Town - Pandaruan Checkpoint, Limbang (Sempadan Malaysia-Brunei) | Jalan Limbang | Limbang |
| — | Mengkalap Checkpoint, Lawas (Sempadan Brunei-Malaysia) - Sg. Trusan | Jalan Lawas | Limbang |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 89 | Sg. Trusan - Lawas Town | Jalan Lawas | Limbang |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 90 | Lawas Town - Batang Lawas | Jalan Lawas | Limbang |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 91 | Batang Lawas - Sg. Malagang | Jalan Lawas | Limbang |
| Laluan Persekutuan 1 Bahagian 92 | Sg. Malagang - Sempadan Lawas/Merapok-Sipitang/Sindumin (Sarawak-Sabah) | Jalan Lawas | Limbang |
Checkpoint Merapok Imigresen
| |||
| SARAWAK bahagian Limbang kawasan sempadan Lawas/Merapok
| |||
| Sempadan wilayah Sabah-Sarawak
| |||
| SABAH bahagian Pedalaman kawasan sempadan Sipitang/Sindumin
| |||
| Laluan Persekutuan 1 Sabah | Sipitang | Jalan Sipitang - Tenom | Bahagian Pedalaman, Sabah |
Lihat juga sunting
Pautan Luar sunting
Rujukan sunting
- ^ a b c Senarai Jalan Persekutuan Utama Malaysia Diarkibkan 2011-07-28 di Wayback Machine (dalam bahasa Bahasa Melayu) - Malaysian Public Works Department. Accessed 2011-5-14.
- ^ name="geo-asean"
- ^ Hill, R.D.; Bray, Jennifer M. (1976). Geography and the Environment in Southeast Asia. Hong Kong: Hong Kong University Press. ISBN 9789622090095.
- ^ a b Mody, Ashoka (August 1997). Infrastructure Strategies in East Asia: The Untold Story. Washington, D.C.: Economic Development Institute of the World Bank. m/s. 35. ISBN 9780821340271.
- ^ name="geo-asean"
- ^ Hill, R.D.; Bray, Jennifer M. (1976). Geography and the Environment in Southeast Asia. Hong Kong: Hong Kong University Press. ISBN 9789622090095.Hill, R.D.; Bray, Jennifer M. (1976). Geography and the Environment in Southeast Asia. Hong Kong: Hong Kong University Press. ISBN 9789622090095.
- ^ Tun Dr. Mahathir Mohamad. "Sempena Pembukaan Rasmi Lebuhraya Papar ke Sindumin" Sabah, Malaysia (17 November 1981). (dalam bahasa Bahasa Melayu)
- ^ Loi, Teck Hui (16 August 2017). Practising Corporate Social Responsibility in Malaysia: A Case Study in an Emerging Economy. Palgrave Macmillan. m/s. 76. ISBN 978-3-319-62475-4.
- ^ "Asian Highway Database: AH Network in Member Countries". United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-25. Dicapai pada 2015-09-19.
- ^ ERIA Study Team. "Current Status of ASEAN Transport Sector" (PDF). ASEAN Strategic Transport Plan 2011–2015. Jakarta: ASEAN Secretariat and ERIA: 3-1–3-95. Dicapai pada 16 November 2013.
- ^ Zaain Zin (17 December 2011). "Naik taraf jalan Pan Borneo RM16b". Utusan Malaysia. Dicapai pada 14 January 2012. (dalam bahasa Bahasa Melayu)
- ^ a b Wong, Jack (17 December 2011). "Study gets underway for proposed upgrading of much-maligned Pan Borneo Highway". The Star. Dicapai pada 14 January 2012.
- ^ Sinyang, Angeline (2015-04-01). "Pan Borneo Sarawak dilancar". Utusan Malaysia. Dicapai pada 2017-10-19.
- ^ "Lebuhraya Pan Borneo Sarawak dijangka siap pada 2023 - Rosnah". Berita Harian. 2015-11-26. Dicapai pada 2017-10-19.