Jenis darah: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Baris 716:
{{Main|Penyakit hemolisis bayi baru lahir}}
Seorang wanita hamil boleh menghasilkana antibodi kumpulan darah [[IgG]] jika [[janin]]nya ada antigen kumpulan darah yang tidak dimilikinya. Ini boleh berlaku jika sesetengah sel darah janin memasuki sistem peredaran darah ibu (cth. [[pendarahan]] fetomaternal kecil saat kelahiran atau at the time of childbirth or celaha obstetrik), atau kadang-kadang selepas [[pemindahan darah]] terapeutik. Ini boleh menyebabkan [[penyakit Rh]] atau mana-mana bentuk [[penyakit hemolisis bayi baru lahir]] (''hemolytic disease of the newborn'', HDN) dalam kehamilan semasa dan/atau kehamilan seterusnya. Jika seseorang wanita hamil didapati mengandungi antibodi anti-D, jenis darah Rh dalam janin boleh diuji secara analisis DNA janin dalam plasma ibu untuk menilai risiko penyakit Rh kepada janin.<ref>{{cite journal |author=Daniels G, Finning K, Martin P, Summers J |title=Fetal blood group genotyping: present and future |journal=Annals of the New York Academy of Sciences |volume=1075 |issue= |pages=88–95 |year=2006 |month=September |pmid=17108196 |doi=10.1196/annals.1368.011}}</ref> Pada abad ke-20, berjayanya kemajuan besar dalam bidang perubatan yang mana penyakit Rh boleh dihindari dengan menghalang pembentukan antibodi anti-D oleh ibu berdarah D negatif dengan suntikan [[globulin imun Rho(D)]].<ref>{{cite web |url = http://www.rcog.org.uk/index.asp?PageID=1972 |title = Use of Anti-D Immunoglobulin for Rh Prophylaxis | publisher = [[Royal College of Obstetricians and Gynaecologists]]|month = May |year = 2002}}</ref><ref>{{cite web |url =http://www.nice.org.uk/guidance/TA41/?c=91520 |title = Pregnancy - routine anti-D prophylaxis for D-negative women |publisher = [[National Institute for Health and Clinical Excellence|NICE]] |month = May |year = 2002}}</ref> Antibodi-antibodi yang dikaitkan dengan sesetengah kumpulan darah boleh mengakibatkan HDN parah, tetapi yang lain punya hanya meninggalkan HDN ringan, dan ada lagi yang langsung tidak menyebabkan HDN.<ref name="Letsky2000"/>
==Keserasian==
===Produk darah===
Untuk memberikan manfaat terbaik dari setiap dermaan darah serta memanjangkan hayat simpanan, [[tabung darah]] [[pemeringkatan|memecahkan]] sejumlah darah penuh kepada beberapa produk. Antara produk-produk darahnya termasuk SDM padat, [[platelet]], [[Plasma darah|plasma]], [[kriomendakan]], dan [[Plasma darah#Plasma beku segar|plasma beku segar]] (''fresh frozen plasma'', FFP). FFP disejuk beku cepat untuk mengekalkan [[faktor pembekuan|faktor-faktor pembekuan]] labil iaitu [[Faktor V]] dan [[Faktor VIII]], yang biasanya diberi kepada pesakit yang mengalami masalah pembekuan yang boleh mengancam nyawa akibat keadaan-keadaan seperti penyakit [[hati]] tenat, dos [[Antigumpal|bahan antigumpal]] berlebihan, atau [[penggumpalan intravasel tersebar]].
Unit-unit sel merah padat dibuat dengan menanggalkan sebanyak mana plasma yang boleh dari unit-unit darah penuh.
[[Faktor pembekuan]] yang disintesiskan oleh kaedah-kaedah [[DNA rekombinan|rekombinan]] moden kini dalam kegunaan klinikal rutin untuk merawat [[hemofilia]], untuk mengelakkan risiko penyebaran jangkitan yang berlaku dengan produk darah yang terkumpul.
===Keserasian sel darah merah===
*Individu '''berjenis darah AB''' mempunyai kedua-dua antigen A dan B di permukaan SDM-nya, dan [[serum darah]] yang tidak mengandungi apa-apa antibodi yang melawan antigen A atau B. Oleh itu, individu berdarah jenis AB boleh menerima darah dari mana-mana kumpulan darah (tetapi AB diberi keutamaan), tetapi boleh menderma darah kepada penerima berjenis AB sahaja.
*Individu '''berjenis darah A''' mempunyai antigen A di permukaan SDM-nya, dan serum darah yang mengandungi antibodi [[IgM]] yang melawan antigen B. Oleh itu, individu berdarah jenis A boleh menerima darah dari penderma berdarah jenis A atau O sahaja (tetapi A diberi keutamaan), serta boleh menderma darah kepada penerima berjenis A atau AB.
*Individu '''berjenis darah B''' mempunyai antigen B di permukaan SDM-nya, dan serum darah yang mengandungi antibodi IgM yang melawan antigen A. Oleh itu, individu berdarah jenis B boleh menerima darah dari penderma berdarah jenis B atau O sahaja (tetapi B diberi keutamaan), serta boleh menderma darah kepada penerima berjenis B atau AB.
*Individu '''berjenis darah O''' tiada antigen A atau B di permukaan SDM-nya tetapu serum darahnya mengandungi antibodi IgM anti-A dan anti-B yang melawan antigen-antigen A dan B. Oleh itu, individu berdarah jenis O boleh menerima darah dari penderma berjenis O sahaja, tetapi boleh menderma darah kepada kepada mana-mana kumpulan darah (A, B, O atau AB). Sekiranya ada sesiapa yang memerlukan pemindahan darah dalam kecemasan genting, dan masa yang diambil untuk memproseskan darah penerima mungkin mengambil masa terlalu lama, darah O negatif boleh digunakan.
[[Image:Blood Compatibility.svg|right|230px|thumb|'''Carta keserasian SDM'''<br />Selain menderma kepada golongan sama jenis darah; penderma berjenis O boleh menderma kepada penerima berjenis A, B dan AB; penderma berjenis A dan B boleh menderma kepada penerima berjenis AB.]]
{| class="wikitable" border="1" style="text-align:center"
|+ Jadual keserasian sel darah merah<ref name=rbccomp>{{cite web |url=http://chapters.redcross.org/br/northernohio/INFO/bloodtype.html |title=RBC compatibility table |accessdate=2008-07-15 |year=2006 |month=December |publisher=American National Red Cross }}</ref><ref name=bloodbook>[http://www.bloodbook.com/compat.html Blood types and compatibility] bloodbook.com</ref>
|-
! Penerima<sup>[1]</sup>
! colspan="8" | Penderma<sup>[1]</sup>
|-
!
! O−
! O+
! A−
! A+
! B−
! B+
! AB−
! AB+
|-
! O−
| style="width:3em" | {{Check mark}}
| style="width:3em" |
| style="width:3em" |
| style="width:3em" |
| style="width:3em" |
| style="width:3em" |
| style="width:3em" |
| style="width:3em" |
|-
! O+
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
|
|
|
|
|
|
|-
! A−
| {{Check mark}}
|
| {{Check mark}}
|
|
|
|
|
|-
! A+
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
|
|
|
|
|-
! B−
| {{Check mark}}
|
|
|
| {{Check mark}}
|
|
|
|-
! B+
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
|
|
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
|
|
|-
! AB−
| {{Check mark}}
|
| {{Check mark}}
|
| {{Check mark}}
|
| {{Check mark}}
|
|-
! AB+
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
|}
<small>
Perhatian<br />
1. Menganggap ketiadaan antibodi luat biasa yang boleh mengakibatkan ketakserasian darah penderma dan darah penerima, seperti yang biasa dijangka dalam darah yang dipilih secara pemadanan.
</small>
Pesakit berdarah Rh D-negatif yang tiada antibodi anti-D (tidak pernah dipekakan dengan SDM D-positif) boleh menerima pemindahan darah D-positif sekali, tetapi ini akan menyebabkan pemekaan kepada antigen D, dan pesakit wanita boleh membawa risiko menyebabkan [[Penyakit hemolisis bayi baru lahir|penyakit hemolisis kepada anaknya]]. Jika seseorang pesakit D-negatif didapati menghasilkan antibodi anti-D, maka pendedahan kepada D-positif pada masa akan datang boleh mengakibatkan tindak balas pemindahan yang amat berbahaya. Darah Rh D-positif tidak boleh sesekali diberi kepada wanita D-negatif yang berusia boleh mengandung atau pesakit yang berantibodi D, jadi tabung darah mesti menyimpan darah Rh-negatif secukup-cukupnya untuk pesakit sebegini. Dalam keadaan terdesak seperti pendarahan teruk apabila simpanan unit darah D-negatif dalam tabung darah adalah terlalu sedikit, darah D-positif mesti diberi kepada wanita D-negatif yang melepasi usia boleh mengandung atau lelaki Rh-negatif, asalkan pesakit itu tidak mengandungi antibodi anti-D, demi menjimatkan simpanan darah D-negatif dalam tabung darah. Sebaliknya, pesakit Rh D-positif tidak bertindak balas dengan darah D negatif. Pemadanan sedemikian juga dilakukan untuk antigen-antigen lain dalam sistem Rh seperti C, c, E dan e dan juga sistem kumpulan darah lain yang dikenali dengan risiko untuk pengimunan seperti sistem Kell khususnya untuk wanita berusia boleh mengandung atau pesakit yang diketahui memerlukan banyak pemindahan darah.
===Keserasian plasm===
[[Image:Plasma-donation.svg|right|190px|thumb|'''Carta keserasian plasma'''<br />Selain menderma kepada golongan sama jenis darah; plasma dari jenis AB boleh diderma kepada penerima berjenis A, B dan O; plasma dari jenis A dan B boleh diderma kepada penerima berjenis O.]]
Penerima boleh menerima plasma sama jenis darah, tetapi selain itu keserasian penderma-penerima bagi [[plasma darah]] adalah kebalikan dari SDM: plasma yang diekstrakkan dari darah jenis AB boleh dipindahkan ke penerima mana-mana kumpulan darah; penerima berdarah jenis O boleh menerima plasma dari mana-mana kumpulan darah; dan plasma jenis O hanya boleh dipindahkan kepada penerima jenis O.
{| class="wikitable" border="1" style="text-align:center"
|+ Jadual keserasian plasma<ref name=bloodbook />
! Penerim
! colspan="4" | Penderma<sup>[1]</sup>
|-
! style="width:3em" |
! style="width:3em" | O
! style="width:3em" | A
! style="width:3em" | B
! style="width:3em" | AB
|-
! O
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
|-
! A
|
| {{Check mark}}
|
| {{Check mark}}
|-
! B
|
|
| {{Check mark}}
| {{Check mark}}
|-
! AB
|
|
|
| {{Check mark}}
|}
<small>
Perhatian<br />
1. Menganggap ketiadaan antibodi luar biasa yang kuat dalam plasma penderma
</small>
<!--
===Universal donors and universal recipients===
With regard to transfusions of whole blood or packed red blood cells, individuals with type O Rh D negative blood are often called universal donors, and those with type AB Rh D positive blood are called universal recipients; however, these terms are only generally true with respect to possible reactions of the recipient's anti-A and anti-B antibodies to transfused red blood cells, and also possible sensitization to Rh D antigens. Exceptions include individuals with [[hh antigen system]] (also known as the Bombay blood group) who can only receive blood safely from other hh donors, because they form antibodies against the H substance.<ref>{{cite book |title= Harrison's Principals of Internal Medicine|last= Fauci|first= Anthony S.|authorlink= |coauthors= Eugene Braunwald, Kurt J. Isselbacher, Jean D. Wilson, Joseph B. Martin, Dennis L. Kasper, Stephen L. Hauser, Dan L. Longo|year= 1998|publisher= McGraw-Hill|location= New York|isbn= 0-07-020291-5|pages= 719. |url= }})</ref><ref>[http://www.webmd.com/a-to-z-guides/blood-type-test Universal acceptor and donor groups]</ref>
Blood donors with particularly strong anti-A, anti-B or any atypical blood group antibody are excluded from blood donation. The possible reactions of anti-A and anti-B antibodies present in the transfused blood to the recipients RBCs need not be considered, because a relatively small volume of plasma containing antibodies is transfused.
By way of example: considering the transfusion of O Rh D negative blood (universal donor blood) into a recipient of blood group A Rh D positive, an immune reaction between the recipient's anti-B antibodies and the transfused RBCs is not anticipated. However, the relatively small amount of plasma in the transfused blood contains anti-A antibodies, which could react with the A antigens on the surface of the recipients RBCs, but a significant reaction is unlikely because of the dilution factors. Rh D sensitization is not anticipated.
Additionally, red blood cell surface antigens other than A, B and Rh D, might cause adverse reactions and sensitization, if they can bind to the corresponding antibodies to generate an immune response. Transfusions are further complicated because [[platelet]]s and [[white blood cell]]s (WBCs) have their own systems of surface antigens, and sensitization to platelet or WBC antigens can occur as a result of transfusion.
With regard to transfusions of [[Plasma (blood)|plasma]], this situation is reversed. Type O plasma, containing both anti-A and anti-B antibodies, can only be given to O recipients. The antibodies will attack the antigens on any other blood type. Conversely, AB plasma can be given to patients of any ABO blood group due to not containing any anti-A or anti-B antibodies.
-->
==Rujukan==
| |||