Isfahan (bandar): Perbezaan antara semakan

'''Isfahan''' atau '''Eşfahān''' (juga dieja sebagai ''Ispahan'', Bahasa Parsi Lama ''Aspadana'', Bahasa Parsi Pertengahan ''Spahān'', اصفهان ,''Eṣfahān'') adalah pusat pentadbiran [[Wilayah Isfahan]] di [[Iran]]. Ia adalah bandar ketiga terbesar di negara ini dengan mempunyai populasi seramai 1,600,554 penduduk pada tahun 2007.<ref>[http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=1139346236&geo=-106&men=gcis&lng=en Iran: Statistik bandar dan pekan terbesar] (dari laman web world-gazetteer.com)</ref>

 

Isfahan pernah suatu masa menjadi bandar terbesar di dunia. Kegemilangannya adalah dari [[1050]] hingga [[1722]] ketika ia menjadi ibukota empayar Parsi dibawah pemerintahan kerajaan [[Safavid]]. Pada hari ini, ia mempunyai banyak bangunan-bangunan sejarah yang dibina oleh raja-raja Safavid.

 

Sejarah Isfahan bermula ketika zaman [[Paleolitik]]. Dewasa ini, beberapa sejarahwan menemui beberapa artifak yang bertarikh ketika zaman [[Paleolitik]], [[Mesolitik]], [[Neolitik]] dan [[Zaman Besi]].

 

Ketika zaman purba, Isfahan menjadi sebahagian daripada [[Elam|Empayar Elam]]. Ketika zaman [[Medes]] pula, ia dinamakan Aspandana dan berkembang menjadi sebuah pekan. Isfahan kemudiannya jatuh ke tangan kerajaan [[Achaemenid]] dan kemudiannya ke tangan askar-askar [[Yunani]] pimpinan [[Iskandar Zulkarnain]]. Selepas kejatuhan Yunani di Iran, kota ini diperintah oleh kerajaan [[Arsacid]] dan menjadi sebahagian daripada empayar [[Parthia]] dan ketika ini, Isfahan menjadi ibu kota salah satu wilayah Parthia dan diperintah seorang gabenor. Pada zaman [[Sassanid]] pula, ia diperintah oleh gabenor yang digelar "Espoohrans" atau ahli-ahli tujuh keluarga mulia Iran dan mereka ini merupakan kerabat diraja Sassanid. Malahan, ketika zaman ini juga, Isfahan menjadi pusat ketenteraan Parsi. Bandar Isfahan kemudiannya jatuh ketangan tentera Islam dari tanah Arab.

 

Kepentingan Isfahan merosot ketika pemerintahan Arab sehinggalah zaman [[Abbasiyah]]. Pada kurun ke sepuluh, ia diperintah oleh kerajaan [[Buwayhid]] dan kota ini sekali lagi mencapai kegemilangannya. Ketika zaman pemerintahan [[Malik Shah I]] dari kerajaan Turki [[Seljuk]], Isfahan menjadi ibu kota empayar ini. Ketika zaman inilah kota ini menjadi pusat tumpuan perkembangan ilmu dan merupakan antara bandar yang utama di dunia.

 

Pada tahun [[1722]] tentera [[Afghan]] menyerang kota ini menyebabkan banyak infrastrukturnya musnah teruk. Ini merupakan beberapa faktor yang menyebabkan kejatuhan kota ini. Faktor lain pula perdagangan timur-barat beralih dari jalan darat ke jalan laut menyebabkan ekonomi bandar ini merosot.

 

Isfahan terletka di penara [[Zayandeh Rud]], di kaki pergunungan [[Zagros]]. Iklimnya sederhana dan mempunyai musim-musim lazim. Kota Isfahan terletak 1590 meter di atas paras laut dan mendapat 355 mm hujan setiap tahun. Julat suhu pula adalah antara 2 darjah hingga 28 darjah selsius.

 

<center>

<gallery>

</center>

 

{{reflist}}

 

{{Commons|Isfahan}}

;Laman Web Kerajaan

;Laman Web Lain

* [http://www.alihessami.com/photos/?view=isfahan Gambar-gambar Istana-istana di Isfahan]

 

[[Kategori:Bandar Iran]]

{{Link FA|fr}}

 

[[sr:Исфахан]]

[[sh:Isfahan]]

[[sv:Isfahan]]

[[tl:Esfahān]]