Semakan pada 05:01, 28 Mei 2012 sunting ElphiBot (bincang \| sumb.) Bot 17,853 suntingan k Import coordinates from En.wikipedia en:Ba'kelalan ← Suntingan sebelumnya		Semakan pada 05:00, 11 Julai 2012 sunting batalkan Ma Hzi Wong (bincang \| sumb.) 5,902 suntingan kTiada ringkasan suntingan Suntingan berikutnya →
Baris 1: {{Coord\|3\|59\|44\|N\|115\|37\|21\|E\|display=title}} Ba'kelalan ialah sebuah daerah pendalaman tanah tinggi bergunung ganang terletak di bahagian timur laut negeri [[Sarawak]]. Ba'kelalan berada 1000 meter tinggi dari aras laut memberikan daerah ini mempunyai suhu rendah di bawah 21 darjah celcius. 4 km dari Ba'kelalan terletaknya sempadan antara [[Kalimantan Barat]], Indonesia dan bersebelahan dengan [[Taman Negara Kayan Mentarang]] di wilayah Kalimantan. Penduduk di sini terdiri daripada suku kaum [[Lun Bawang]].<ref>Ravichandran DJ Paul (5 Apr 2008). [http://www.bt.com.bn/life/2008/04/05/sweet_home_bakelalan Sweet home, Ba'Kelalan]. The Brunei Times. Retrieved 2012-07-11.</ref> Terdapat sembilan buah perkampungan di sini iaitu perkampungan Buduk Nur, Long Langai, Long Lemumut, Long Ritan, Long Rusu, Pa Tawing, Buduk Bui, Buduk Aru dan Long Rangat.<ref ="bt">Ardhana, I. Ketut; Langub, Jayl; Chew, Daniel (01-Jan-2004). "Borders of kinship and ethnicity: cross-border relations between the Kelalan Valley, Sarawak, and the Bawan Valley, East Kalimantan". Borneo Research Bulletin. Retrieved 2012-07-11.</ref> '''Ba'kelalan''' merupakan kawasan tanah tinggi kira-kira 900 meter yang terletak di [[Bahagian Limbang]], utara [[Sarawak]]. Lokasi menarik dan terdekat ialah [[Bario]], [[Taman Negara Pulong Tau]], [[Gunung Murud]] dan [[Bukit Batu Lawi]]. Penduduknya terdiri daripada suku kaum [[Lun Bawang]]. Ba'kelalan berhampiran sempadan [[Kalimantan]], [[Indonesia]] dan bersebelahan dengan [[Taman Negara Kayan Mentarang]] di wilayah [[Kalimantan]]. Mengikut istilah tempatan, 'Ba' bermaksud [[sawah padi]] manakala 'Kelalan' pula bererti sebatang [[sungai]].<ref name="padi">Abdul Rahman Hashim (Mei 2012). Lembah Padi Adan di Tanah Tinggi Meligan, Lawas. Dalam Agro Malaysia hlmn 38-43.</ref> Nama Ba'Kelalan berasal dari Sungai Kelalan dan Ba yang bermaksud tanah lembap dalam Bahasa [[Lun Bawang]] . Penduduknya adalah sekitar 1500, namun sebanyak 8000 menyebutnya rumah. Dalam iklim pegunungan yang sejuk, berhawa sedang buah-buahan seperti [[epal]], jeruk [[mandarin]] dan vanili ditanam. Daerah juga memproduksi beras, dan gunung garam diperolehi daripada bukit-bukit dekatnya. Orang-orang di Ba'Kelalan ialah [[Kristian]], ahli Sidang Injil Borneo dan pengeluaran padi meningkat dua kali lipat sejak larangan alkohol. Terdapat beberapa lokasi menarik berdekatan Ba'kelalan seperti [[Bario]], [[Taman Negara Pulong Tau]], [[Gunung Murud]] dan [[Bukit Batu Lawi]]. Lapangan Terbang Ba'kelalan mempunyai penerbangan ke [[Lawas]] Bario dan 19-seater menggunakan pesawat DHT. Akses jalan mungkin 125 km melalui jalan setapak dari bekas tebangan Lawas menggunakan empat-wheel-drive kenderaan, tetapi keadaan jalan boleh sangat buruk di musim hujan dan perjalanan memakan masa sekurang-kurangnya enam jam. Namun, pada September 2009 kerajaan persekutuan malaysia diluluskan RM50 juta untuk pembinaan tahap pertama jalan dari Lawas untuk Ba'Kelalan untuk memudahkan akses. ==Pertanian== Iklim pegunungan yang sejuk membolehkan tanaman seperti seperti [[epal]], [[strawberi]], [[anggur]], [[limau]], dan [[tomato]] hidup subur di Ba'kalalan.<ref name="epal">Abdul Rahman Hashim (mei 2012). Epal Ba'Kelalan Ranum di Sebalik Gunung. Dalam Agro Malaysia hlmn 22-33.</ref> Daerah ini juga terkenal dengan penghasilan padi adan.<ref name="padi"/> ===Lembah epal=== Ba'kelalan ialah satu-satunya daerah di Malaysia yang berjaya menghasilkan buah epal. Biji benih epal ini dibawa dari Batu Malang, Jawa Timur, Indonesia oleh seorang suku kaum Lun Bawang bernama Andrew Balang Paran sekitar tahun 1974.<ref name="epal"/> Kini daerah ini telah digelar sebagai 'lembah epal' oleh penduduk di sekitarnya. Menurut seorang pengusaha epal di sini, Tagal Paran, beliau berjaya menuai sebanyak 1.5 tan buah epal setiap musim dari 3,000 pokok epal yang beliau tanam. Setiap pokok boleh menghasilkan tuaian sekurang-kurangnya 300 biji epal.<ref name="epal"/> Walaupun begitu, pasaran ini hanya terhad di sekitar Miri, Lawas, Kota Kinabalu dan Brunei sahaja. Terdapat empat [[kultivar]] epal yang diusahakan di sini iaitu Manalagi, Tropikal, Anna dan Rome Beauty. Epal Manalagi dikenali sebagai epal Ba'kelalan; mempunyai rasa manis dan rangup apabila ranum; kulit berwarna hijau kekuningan. Epal Anna pula masak dengan berwarna merah di bahagian atas dan kuning di bahagian bawah dengan rasanya masam manis berisi lebih lembut berbanding Manalagi. Epal Rome Beauty berwarna hijau dengan tompokan merah pada bahagian bawah dan lebih rangup dan enak berbanding epal Anna. Epal Tropikal masak hijau dan mempunyai rasa lebih masam berbanding semua kultivar dan lebih sesuai untuk masakan.<ref> __. (2012) Info ringkas Epal Ba'kelalan. Dalam Agro Malaysia. Hlmn 33.</ref> ===Padi adan=== ==Perjalanan== Sebelum boleh sampai ke Ba'kelalan, pengunjung perlu menaiki 2 kali pesawat. Pertama dari menggunakan pesawat MASWing dari bandar [[Miri]] ke bandar [[Lawas]] yang mengambil masa sebanyak 45 minit. Kemudian dari Lawas menuju ke Ba'kelalan dengan masa penerbangan 40 minit lamanya.<ref name="epal"/> Penerbangan ini berjalan pada hari Isnin, Rabu dan Sabtu sahaja. Jalan darat ke Ba'kelalan mengambil masa lebih lama berbanding jalan udara iaitu empat jam. Ia hanya dapat dilalui dengan pacuan empat roda sahaja kerana jalan yang tidak rata berbukit bakau. Bandar terdekat melalui jalan darat ialah Lawas.<ref name="epal"/> == Wakil rakyat == * [[Ahli Dewan Undangan Negeri]] [[Sarawak]] 2004-2009 bagi kawasan [[pilihan raya]] N. 62 Ba'kelalan ialah Yang Berhormat Encik [[Nelson Balang Rining]] dari parti [[Parti Demokratik Progresif Sarawak]] (SPDP) - [[Barisan Nasional]] (BN). * Alamat: Lot, 8714, No.4, Green Height Commercial Centre, New Airport Road, 93250 [[Kuching]], [[Sarawak]]. ==Rujukan== {{reflist}} {{Sarawak}}

Ba'kelalan: Perbezaan antara semakan