Wikipedia

Serangga: Perbezaan antara semakan

Layar sejarah secara interaktif
← Suntingan sebelumnyaSuntingan berikutnya →
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
VisualWikiteks
Kururubot (bincang | sumb.)
Bot
242,781 suntingan
k Link FA & GA kini dikendalikan oleh Wikidata
Tiada ringkasan suntingan
Baris 1:
Dibuat oleh Januarius.[[Fail:Plumpollen0060.jpg|right|250px|]]▼
{{Taxobox
| name = Serangga
| fossil_range = <small>[[Devonian]] Awal<ref name="EngelGrim">{{cite journal | url=http://www.nature.com/nature/journal/v427/n6975/full/nature02291.html | last=Engel | first=Michael S. | coauthors=David A. Grimaldi | year=2004 | title=New light shed on the oldest insect | journal=Nature | volume=427 | pages=627–630 | doi=10.1038/nature02291 | pmid=14961119 | issue=6975}}</ref><ref>{{cite journal | author=Rice, C. M., Ashcroft, W. A., Batten, D. J., Boyce, A. J., Caulfield, J. B. D., Fallick, A. E., Hole, M. J., Jones, E., Pearson, M. J., Rogers, G., Saxton, J. M., Stuart, F. M., Trewin, N. H. & Turner, G. | year=1995 | title=A Devonian auriferous hot spring system, Rhynie, Scotland | journal=Journal of the Geological Society, London | volume=152 | pages=229–250 | doi=10.1144/gsjgs.152.2.0229}}</ref> (tapi lihat teks) – Sekarang</small>
| image = Insect collage.png
| image_width = 300px
| image_caption = Ikut arah jam dari kiri atas: dancefly (''[[Empis livida]]''), long-nosed weevil (''[[Rhinotia hemistictus]]''), sesorok (''[[Gryllotalpa brachyptera]]''), penyengat Jerman (''[[Vespula germanica]]''), emperor gum moth (''[[Opodiphthera eucalypti]]''), kepinding pembunuh ([[Harpactorinae]])
| regnum = [[Haiwan]]
| phylum = [[Artropod]]a
| subphylum = [[Heksapoda]]
| classis = '''Insecta'''
| taxon = Insecta
| authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], [[10th edition of Systema Naturae|1758]]
| display children = 2
| subdivision_ranks = Subkelas dan kelas
| subdivision =
*''[[Monocondylia]]''
**''[[Archaeognatha]]''
*''[[Dicondylia]]''
**''[[Pterygota]]''
}}
 
'''Serangga''' ialah benda hidup dari kelompok [[haiwan]] [[Invertebrata]], kelas '''Insecta''', yang mempunyai bilangan spesies terbanyak. Di habitan daratan, serangga paling luas tersebar berbanding dengan kelas-kelas yang lain dalam filum [[Arthropod]]. Anggaran jumlah keseluruhan spesies kini, termasuk yang belum dikenali oleh sains sekitar dari dua hingga tiga puluh juta, dengan kebanyakan pakar cenderung kepada jumlah pertengahan antara dua jumlah melampau ini. ▼
▲[[Fail:Plumpollen0060.jpg|right|250px|]]
 
▲'''Serangga''' ialah benda hidup dari kelompok [[haiwan]] [[Invertebrata]], kelas '''Insecta''', yang mempunyai bilangan spesies terbanyak. Di habitan daratan, serangga paling luas tersebar berbanding dengan kelas-kelas yang lain dalam filum [[Arthropod]]. Anggaran jumlah keseluruhan spesies kini, termasuk yang belum dikenali oleh sains sekitar dari dua hingga tiga puluh juta, dengan kebanyakan pakar cenderung kepada jumlah pertengahan antara dua jumlah melampau ini.
Walaupun telah diketahui hampir satu juta spesies serangga, masih banyak lagi serangga yang belum diketahui dan direkodkan kehadirannya. Tidak dapat dinafikan banyak serangga yang akan pupus, sebelum dapat direkodkan kewujudannya, akibat aktiviti pembangunan hutan yang dilakukan.
 
Serangga boleh didapati dalam pelbagai habitat di bumi ini, malah anda akan mendapati banyak serangga berkongsi habitat dengan manusia, sama ada di halaman rumah ataupun di dalam rumah. Serangga mempunyai banyak kepentingan sama ada secara langsung maupun tidak langsung terhadap kehidupan manusia di bumi ini. ▼
 
Kajian mengenai serangga dikenali sebagai [[entomologi]].▼
 
▲Serangga boleh didapati dalam pelbagai habitat di bumi ini, malah anda akan mendapati banyak serangga berkongsi habitat dengan manusia, sama ada di halaman rumah ataupun di dalam rumah. Serangga mempunyai banyak kepentingan sama ada secara langsung maupun tidak langsung terhadap kehidupan manusia di bumi ini.  
Terdapat sekitar 5,000 spesies [[Odonata|pepatung (''dragonfly'')]], 2,000 [[Mantodea|mentadak (''praying mantis'')]], 20,000 [[orthoptera|belalang (''grasshopper'')]], 170,000 [[lepidoptera|rama-rama dan kupu-kupu]], 120,000 [[Diptera|lalat]], 82,000 [[hemiptera|pianggang]], 350,000 [[kumbang]], dan 110,000 spesies [[hymenoptera|lebah dan semut]]. ▼
 
 
 
▲Kajian mengenai serangga dikenali sebagai [[entomologi]].
 
 
 
▲Terdapat sekitar 5,000 spesies [[Odonata|pepatung (''dragonfly'')]], 2,000 [[Mantodea|mentadak (''praying mantis'')]], 20,000 [[orthoptera|belalang (''grasshopper'')]], 170,000 [[lepidoptera|rama-rama dan kupu-kupu]], 120,000 [[Diptera|lalat]], 82,000 [[hemiptera|pianggang]], 350,000 [[kumbang]], dan 110,000 spesies [[hymenoptera|lebah dan semut]].  
 
 
 
Ciri-ciri utama serangga adalah seperti berikut :-
* Kaki 3 pasang, yang terdapat di bahagian tubuh toraks.▼
* Tubuh terbahagi kepada 3 bahagian, iaitu kepala, toraks dan abdomen.▼
* Rangka tubuh terdapat di luar, yang disebut rangka luar, merupakan kulit keras.▼
 
▲*  Kaki 3 pasang, yang terdapat di bahagian tubuh toraks.
== Kaitan dengan arthropoda lain ==▼
 
Beberapa kumpulan kecil dengan pelan badan yang sama, seperti springtails ([[Collembola]]), disatukan dengan serangga dalam Subfilum [[Hexapod]]. Serangga sebenar (iaitu, spesies yang dikelaskan dalam Kelas Serangga (''Insecta'')) dibezakan dengan semua arthropoda lain melalui sebahagiannya melalui ciri-ciri mempunyai '''ectognathous''', bahagian mulut yang terdedah dan mempunyai sebelas (11) segment badan (''abdominal''). Sebahagian besar spesies, mempunyai sayap ketika dewasa. Arthropod yang tidak terbang, seperti [[lipan]], [[gonggok]], [[kalajengking]] dan [[labah-labah]], kadang-kala dikelirukan sebagai serangga berasaskan fakta bahawa kedua-duanya mempunyai bentuk badan yang serupa, berkongsi (sebagaimana kesemua arthropods) [[rangka luar|rangka luar (''exoskeleton'')]] yang bersambung-sambung.▼
▲*  Tubuh terbahagi kepada 3 bahagian, iaitu kepala, toraks dan abdomen.
 
▲*  Rangka tubuh terdapat di luar, yang disebut rangka luar, merupakan kulit keras.
 
 
 
▲==  Kaitan dengan arthropoda lain == 
 
▲Beberapa kumpulan kecil dengan pelan badan yang sama, seperti springtails ([[Collembola]]), disatukan dengan serangga dalam Subfilum [[Hexapod]]. Serangga sebenar (iaitu, spesies yang dikelaskan dalam Kelas Serangga (''Insecta'')) dibezakan dengan semua arthropoda lain melalui sebahagiannya melalui ciri-ciri mempunyai '''ectognathous''', bahagian mulut yang terdedah dan mempunyai sebelas (11) segment badan (''abdominal''). Sebahagian besar spesies, mempunyai sayap ketika dewasa. Arthropod yang tidak terbang, seperti [[lipan]], [[gonggok]], [[kalajengking]] dan [[labah-labah]], kadang-kala dikelirukan sebagai serangga berasaskan fakta bahawa kedua-duanya mempunyai bentuk badan yang serupa, berkongsi (sebagaimana kesemua arthropods) [[rangka luar|rangka luar (''exoskeleton'')]] yang bersambung-sambung.
 
 
 
==  Morfologi dan tumbesaran == ▼
 
Serangga mempunyai pelbagai saiz, daripada kurang satu milimeter sehingga kepada 19 sentimeter; misalnya ([[serangga ranting]] mempunyai saiz tubuh yang sangat panjang. Serangga memiliki badan bersegmen yang disokong oleh [[rangka luar]] yang keras yang sebahagian besarnya terbina daripada [[kitin]]. Tubuh terbahagi kepada tiga bahagian, iaitu kepala, [[toraks]], dan [[abdomen]]. Kepala memiliki beberapa deria, sepasang [[antena]], sepasang [[mata kumpuan]], dan alat-alat mulut, seperti [[labrum]], [[labium]] dan [[maksila]]. Toraks memiliki enam kaki, (sepasang bagi setiap segmen) dan sayap (bagi jenis yang mempunyainya). Abdomen memiliki oragn dalam tubuh yang meliputi pelbagai sistem hidup, seperti penghadaman, pembiakan, perkumuhan dan respirasi.  ▼
 
 
 
Serangga mempunyai sistem penghadaman yang lengkap. Iaitu dari segi sistem penghadaman mereka secara sasnya mengandungi tiub yang bermula dari mulut sehingga ke dubur, berbeza dengan sistem penghadaman yang tidak lengkap yang terdapat dalam kebanyakan haiwan tidak bertulang belakang (''invertebrata'') ringkas. Sistem perkumuhan terdiri daripada [[tubul Malphigi]] untuk penyingkiran buangan bernitrogen dan usus belakang untuk [[pengosmokawalaturan]]. Pada hujung usus belakang serangga mampu menyerap kembali air bersama potassium dan ion sodium. Dengan itu, serangga biasanya tidak menyingkir [[air]] bersama-sama najis mereka, fakta yang membenarkan mereka menyimpan air di dalam badan. Proses penyerapan semula ini membolehkan mereka tahan hidup dipersekitaran panas dan kering.▼
 
 
▲== Morfologi dan tumbesaran ==
▲Serangga mempunyai pelbagai saiz, daripada kurang satu milimeter sehingga kepada 19 sentimeter; misalnya ([[serangga ranting]] mempunyai saiz tubuh yang sangat panjang. Serangga memiliki badan bersegmen yang disokong oleh [[rangka luar]] yang keras yang sebahagian besarnya terbina daripada [[kitin]]. Tubuh terbahagi kepada tiga bahagian, iaitu kepala, [[toraks]], dan [[abdomen]]. Kepala memiliki beberapa deria, sepasang [[antena]], sepasang [[mata kumpuan]], dan alat-alat mulut, seperti [[labrum]], [[labium]] dan [[maksila]]. Toraks memiliki enam kaki, (sepasang bagi setiap segmen) dan sayap (bagi jenis yang mempunyainya). Abdomen memiliki oragn dalam tubuh yang meliputi pelbagai sistem hidup, seperti penghadaman, pembiakan, perkumuhan dan respirasi.
 
 Taksonomi 
▲Serangga mempunyai sistem penghadaman yang lengkap. Iaitu dari segi sistem penghadaman mereka secara sasnya mengandungi tiub yang bermula dari mulut sehingga ke dubur, berbeza dengan sistem penghadaman yang tidak lengkap yang terdapat dalam kebanyakan haiwan tidak bertulang belakang (''invertebrata'') ringkas. Sistem perkumuhan terdiri daripada [[tubul Malphigi]] untuk penyingkiran buangan bernitrogen dan usus belakang untuk [[pengosmokawalaturan]]. Pada hujung usus belakang serangga mampu menyerap kembali air bersama potassium dan ion sodium. Dengan itu, serangga biasanya tidak menyingkir [[air]] bersama-sama najis mereka, fakta yang membenarkan mereka menyimpan air di dalam badan. Proses penyerapan semula ini membolehkan mereka tahan hidup dipersekitaran panas dan kering.
 
== Taksonomi ==
[[Fail:Sympetrum flaveolum - side (aka).jpg|thumb|200px|Pepatung]]
[[Fail:Ischnura_heterosticta02.jpg|thumb|200px|Pepatung Jarum]]
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Serangga"