Kebolehdiaman planet: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Teg: Suntingan sumber 2017 |
|||
Baris 20:
Pemahaman akan kebolehdiaman sesebuah planet bermula dengan bintang perumahnya.<ref name="Review 2009">{{cite journal|title=What makes a planet habitable? |journal=The Astronomy and Astrophysics Review |year=2009 |last1=Lammer |first1=H. |last2=Bredehöft |first2=J. H. |last3=Coustenis |first3=A. |last4=Khodachenko |first4=M. L. |volume=17 |issue=2 |pages=181–249 |doi=10.1007/s00159-009-0019-z |url=http://veilnebula.jorgejohnson.me/uploads/3/5/8/7/3587678/lammer_et_al_2009_astron_astro_rev-4.pdf |access-date=2016-05-03 |bibcode=2009A&ARv..17..181L |s2cid=123220355 |display-authors=etal |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160602235333/http://veilnebula.jorgejohnson.me/uploads/3/5/8/7/3587678/lammer_et_al_2009_astron_astro_rev-4.pdf |archive-date=2 June 2016 }}</ref> Zon boleh didiami misali didefinisikan berdasarkan keadaan permukaan sahaja; tetapi sesebuah metabolisme yang tidak bergantung pada cahaya bintang masih dapat wujud di luar zon boleh didiami dan berdaya hidup dalam pedalaman planet di mana terdapat air yang cecair.<ref name="Review 2009"/>
Di bawah naungan [[Project Phoenix (SETI)|Projek Phoenix]] [[Pencarian kecerdasan luar angkasa|SETI]], saintis [[Margaret Turnbull]] dan [[Jill Tarter]] pada tahun 2002 mencipta "[[HabCat]]" ({{lang|en|Catalogue of Habitable Stellar Systems}}/Katalog Sistem Najam Boleh Didiami), sebuah katalog yang terhasil daripada 'menampi' hampir 120,000 bintang dari [[Katalog Hipparcos]] yang besar kepada kumpulan teras 17,000 bintang yang mungkin boleh didiami, dan kriteria pemilihan yang digunakannya memberikan titik permulaan yang baik untuk memahami faktor-faktor astrofizik yang diperlukan pada planet yang boleh didiami.<ref name="ajs.145">{{cite journal|last1=Turnbull |first1=Margaret C. |first2=Jill C. |last2=Tarter |title=Target selection for SETI: A catalog of nearby habitable stellar systems |journal=The Astrophysical Journal Supplement Series |volume=145 |issue=1 |pages=181–198 |date=March 2003 |url=http://skye.as.arizona.edu/~turnbull/HabCat.pdf |arxiv=astro-ph/0210675 |bibcode=2003ApJS..145..181T |doi=10.1086/345779 |s2cid=14734094 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060222123523/http://skye.as.arizona.edu/~turnbull/HabCat.pdf |archive-date=22 February 2006 }} Kriteria kebolehdiamakn ditakrifkan—sumber asas bagi rencana ini.</ref> Menurut hasil kajian terbitan Ogos 2015, pembentukan dan perkembangan planet boleh didiami menyebelahi galaksi yang besar-besar berbanding yang kecil-kecil seperti [[Bima Sakti]].<ref name="SP-20150821">{{cite web |last=Choi |first=Charles Q. |title=Giant Galaxies May Be Better Cradles for Habitable Planets |url=http://www.space.com/30335-giant-galaxies-habitable-planets.html |date=21 August 2015 |work=[[Space.com]] |access-date=24 August 2015 }}</ref>
Akan tetapi, persoalan tentang apa yang membuat planet boleh didiami adalah jauh lebih rumit daripada sekadar terletaknya planet di jarak yang betul dari bintangnya supaya air dapat mencair di permukaannya: pelbagai aspek [[geofizik]] dan [[geodinamik]], sinaran dan persekitaran [[Plasma (fizik)|plasma]] bintang perumah boleh mempengaruhi perkembangan planet dan hidupan.<ref name="Review 2009"/> Air cecair itu perlu tetapi tidak memadai untuk menampung kehidupan yang kita kenali, kerana kebolehdiaman ialah hasil daripada pelbagai faktor persekitaran.<ref name='NASA strategy 2015' />
| |||