Anak panah

Anak panah (Jawi: ‏ڤانه‎code: ms is deprecated ‎ turunan kata akar Proto-Austronesia *panaq^[1]) adalah batang projektil yang dilancarkan dengan busur. Ia mendahului sejarah bertulis dan adalah perkara biasa bagi kebanyakan budaya.

Panah moden dengan pelepah dan lekuk plastik.

Anak panah biasanya terdiri daripada aci dengan mata panah dipasang kepada hujung hadapan, dengan pelepah dan lekuk pada hujung bertentangan.

Sejarah sunting

Bukti tertua bagi projektil mata batu, yang mungkin atau tidak dilancarkan oleh busur (cf atlatl ), bertarikh sekitar. 64,000 tahun lalu, yang ditemui di Gua Sibudu , Afrika Selatan.^[2] Bukti tertua bagi penggunaan busur untuk menembak anak panah bertarikh kepada kira-kira 10,000 tahun yang lalu; ia adalah berdasarkan pada anak panah kayu pain yang terdapat di kawasan Ahrensburg utara Hamburg. Mereka mempunyai alur cetek di pangkal, yang menunjukkan bahawa ia dilancar dari busur pita. [2] Busur tertua setakat ini yang dijumpai berusia kira-kira 8,000 tahun, yang ditemui di Holmegård paya di Denmark. ^[3] Memanah kelihatannya telah tiba di benua Amerika dengan tradisi peralatan kecil Artik, kira-kira 4,500 tahun yang lalu.

Saiz sunting

Skema anak panah dengan bahagiannya.

Saiz anak panah berbeza mengikut budaya, daripada lapan belas inci hingga lima kaki (45 cm 150 cm).^[4] Bagaimanapun, kebanyakan anak panah moden berukuran 75 sentimeter (30 in) kepada 96 sentimeter (38 in); kebanyakan anak panah perang yang dadapati dari sebuah kapal Inggeris yang tenggelam pada tahun 1545 adalah 76 sentimeter (30 in). ^[5] anak panah yang sangat pendek turut digunakan, ditembak melalui pemandu yang dilekatkan sama ada pada busur (satu "lebih tarik") atau pada pergelangan tangan pemanah itu ("siper" Turki). ^[6] Ini boleh pergi lebih jauh berbanding anak panah yang lebih berat, dan musuh tanpa peralatan yang sesuai mungkin mendapati dirinya tidak mampu untuk membalasnya.

Orang Shoshone menggunakan pelurus batang panah dalam penghasilan anak panah tradisi.

Nota sunting

^ Blust, Robert; Trussel, Stephen (2010). "*panaq: throw something at a target; shoot with bow and arrow". Austronesian Comparative Dictionary. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. Dicapai pada 21 November 2022.
^ Lyn Wadley from the University of the Witwatersrand (2010); BBC: Oldest evidence of arrows found
^ McEwen E, Bergman R, Miller C. Early bow design and construction. Scientific American 1991 vol. 264 pp76-82.
^ Stone, George Cameron (1934). A Glossary of the Construction, Decoration, and Use of Arms and Armor in All Countries and in All Times, Mineola: Dover Publications. ISBN 0-486-40726-8
^ "Anon: The Mary Rose; Armament p.7". Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-02-25. Dicapai pada 2014-05-08.
^ Turkish Archery and the Composite Bow. Paul E. Klopsteg ISBN 1-56416-093-9 ISBN 978-1564160935

Pautan luar sunting

Rencana berkenaan persenjataan ini ialah rencana tunas. Anda boleh membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.

[1] Blust, Robert; Trussel, Stephen (2010). "*panaq: throw something at a target; shoot with bow and arrow". Austronesian Comparative Dictionary. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. Dicapai pada 21 November 2022.

[2] Lyn Wadley from the University of the Witwatersrand (2010); BBC: Oldest evidence of arrows found

[3] McEwen E, Bergman R, Miller C. Early bow design and construction. Scientific American 1991 vol. 264 pp76-82.

[stone-glossary-arrow-4] Stone, George Cameron (1934). A Glossary of the Construction, Decoration, and Use of Arms and Armor in All Countries and in All Times, Mineola: Dover Publications. ISBN 0-486-40726-8

[5] "Anon: The Mary Rose; Armament p.7". Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-02-25. Dicapai pada 2014-05-08.

[6] Turkish Archery and the Composite Bow. Paul E. Klopsteg ISBN 1-56416-093-9 ISBN 978-1564160935

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]