Bahasa baku
Bahasa baku (juga bahasa piawai, bahasa standard, kelainan baku, loghat baku, loghat terpiawai, dan standard) ialah kelainan bahasa yang telah mengalami pengkanunan yang cukup banyak terhadap tatabahasa dan penggunaannya,[1][2] walaupun kadangkala istilah tersebut merujuk keseluruhan suatu bahasa yang memasukkan bentuk terpiawai sebagai salah satu kelainanan.[3][4] Biasanya, kelainan bahasa yang mengalami pemiawaian yang cukup banyak ialah loghat yang dikaitkan dengan pusat perdagangan dan kerajaan.[5] Dengan proses yang ahli antropologi lingustik panggil "anjakan rujukan"[6] dan yang ahli sosiolinguistik panggil "penghuraian fungsi",[7] kelainan ini memperoleh darjat masyarakat yang dikaitkan dengan perdagangan dan kerajaan. Sebagai kesan sosiologi bagi proses ini, kebanyakan pengguna bahasa ini mula percaya bahawa bahasa baku memang unggul atau menganggapinya garis dasar bahasa untuk menilai kelainan bahasa yang lain.[8]
Dari segi fungsi, bahasa baku dapat menjadi unsur penyatu, unsur pemisah dan pemberi prestij kerana:
- Unsur penyatu: digunakan oleh orang-orang daripada pelbagai daerah loghat;
- Unsur pemisah: memisahkan bentuk bahasa baku itu daripada loghat-loghat lain dalam bahasa itu; dan
- Pemberi prestij: digunakan oleh segolongan orang dalam suasana tertentu, biasanya dalam urusan rasmi; umpamanya laporan, surat, surat pekeliling, borang, radio, televisyen, dan sebagainya.
Walau bagaimanapun, ketiga-tiga fungsi ini dianggap oleh Paul Garvin sebagai fungsi perlambangan.
Dalam konteks pentadbiran dan pengurusan, fungsi yang harus ditekankan ialah fungsi objektif, iaitu bahasa baku sebagai rangka rujukan untuk menentukan salah-betulnya penggunaan bahasa. Jika fungsi objektif ini tidak ditegaskan, nescaya bahasa yang digunakan dalam pentadbiran dan pengurusan akan berbeza-beza bentuknya. Apabila hal ini terjadi, maka kecekapan pentadbiran dan pengurusan akan tergugat.
Lihat juga
suntingRujukan
sunting- ^ Richards & Schmidt (2010), m/s. 554.
- ^ Finegan (2007), m/s. 14.
- ^ Сулейменова (2006), m/s. 53–55.
- ^ Kapović (2011), m/s. 46–48.
- ^ Curzan (2002).
- ^ Silverstein (1996).
- ^ Milroy & Milroy (2012), m/s. 22.
- ^ Davila (2016).
Bibliografi
sunting- Ammon, Ulrich (2004). "Standard variety". Dalam Ammon, Ulrich; Dittmar, Norbert; Mattheier, Klaus J.; Trudgill, Peter (penyunting). Sociolinguistics. 1. Walter de Gruyter. m/s. 273–283. ISBN 978-3-11-014189-4.
- BBC (Jun 2005). "Beginners' Blas". BBC. Dicapai pada 18 Mac 2011.CS1 maint: date and year (link)
- Baugh, Albert C.; Cable, Thomas (2002). A History of the English Language (ed. 5th). London: Routledge. ISBN 978-0-415-28098-3.
- Bex, Tony (2008). "'Standard' English, Discourse Grammars and English Language Teaching". Dalam Locher, M. A.; Strässler, J. (penyunting). Standards and Norms in the English Language. De Gruyter. m/s. 221–238.
- Blake, N. F. (1996). A History of the English Language. Basingstoke: Palgrave. ISBN 978-0-8147-1313-6.
- Blum, Daniel (2002). Sprache und Politik: Sprachpolitik und Sprachnationalismus in der Republik Indien und dem sozialistischen Jugoslawien (1945-1991) [Language and Policy: Language Policy and Linguistic Nationalism in the Republic of India and the Socialist Yugoslavia (1945-1991)]. Beiträge zur Südasienforschung (dalam bahasa Jerman). 192. Würzburg: Ergon. ISBN 3-89913-253-X. OCLC 51961066.
- Brozović, Dalibor (1992). "Serbo-Croatian as a pluricentric language". Dalam Clyne, Michael G (penyunting). Pluricentric Languages: Differing Norms in Different Nations. Contributions to the sociology of language 62. Berlin & New York: Mouton de Gruyter. ISBN 9783110128550. OCLC 24668375.
- Carter, Ronald (1999). "Standard Grammars, Spoken Grammars: Some Educational Implications.". Dalam Bex, Tony; Watts, R.J. (penyunting). Standard English: The Widening Debate. Routledge. m/s. 149–166.
- Chambers, J.K.; Trudgill, Peter (1998). Dialectology (ed. 2nd). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-59646-6.
- Charity Hudley, Anne H.; Mallinson, Christine (2011). Understanding English Language Variation in U.S. Schools. New York: Teachers College Press. ISBN 9780807774021.
- Clyne, Michael G., penyunting (1992). Pluricentric Languages: Differing Norms in Different Nations. Contributions to the sociology of language. 62. Berlin & New York: Mouton de Gruyter. ISBN 3-11-012855-1.
- Coletti, Vittorio (2011). "Storia della lingua". Istituto della Enciclopedia italiana. Dicapai pada 10 Oktober 2015.
- Curzan, Anne (2002). "Teaching the Politics of Standard English". Journal of English Linguistics. 30 (4): 339–352. doi:10.1177/007542402237882. S2CID 143816335.
- Dalby, Andrew (1998). Dictionary of languages: the definitive reference to more than 400 languages. Columbia University Press.
- Davila, Bethany (2016). "The Inevitability of 'Standard' English: Discursive Constructions of Standard Language Ideologies". Written Communication. 33 (2): 127–148. doi:10.1177/0741088316632186. S2CID 147594600.
- Dunaj, Bogusław (1989). Język mieszkańców Krakowa, część I (dalam bahasa Poland). Warszawa-Kraków. m/s. 134.
- Eachach, Vivian Uíbh, penyunting (2012). An Caighdeán Oifigiúil—Caighdeán Athbhreithnithe (PDF) (dalam bahasa Irish). Seirbhís Thithe an Oireachtais. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 6 Mei 2013. Dicapai pada 2 Ogos 2012.CS1 maint: unrecognized language (link)
- Finegan, Edward (2007). Language: Its Structure and Use (ed. 5th). Boston, MA: Thomson Wadsworth. ISBN 978-1-4130-3055-6.
- "Foilseacháin Rialtais / Government Publications—Don tSeachtain dar críoch 25 Iúil 2012 / For the week ended 25 July 2012" (PDF) (dalam bahasa Irish dan Inggeris). Rialtas na hÉireann. 27 Julai 2012. Dicapai pada 2 Ogos 2012.
M67B Gramadach na Gaeilge 9781406425766 390 10.00
CS1 maint: unrecognized language (link)[pautan mati kekal] - Gröschel, Bernhard (2009). Das Serbokroatische zwischen Linguistik und Politik: mit einer Bibliographie zum postjugoslavischen Sprachenstreit [Serbo-Croatian Between Linguistics and Politics: With a Bibliography of the Post-Yugoslav Language Dispute]. Lincom Studies in Slavic Linguistics (dalam bahasa Jerman). 34. Munich: Lincom Europa. ISBN 978-3-929075-79-3. LCCN 2009473660. OCLC 428012015. OL 15295665W.
- Horrocks, Geoffrey (1997). Greek: A History of the Language and its Speakers (ed. 1st). London: Longman. ISBN 9780582307094.
- Inoue, M. (2006). "Standardization". Dalam Brown, Keith (penyunting). Encyclopedia of Language and Linguistics. 12 (ed. 2nd). Elsevier. m/s. 121–127. ISBN 978-0-08-044299-0.
- Kafadar, Enisa (2009). "Bosnisch, Kroatisch, Serbisch – Wie spricht man eigentlich in Bosnien-Herzegowina?" [Bosnian, Croatian, Serbian – How do people really speak in Bosnia-Herzegovina?]. Dalam Henn-Memmesheimer, Beate; Franz, Joachim (penyunting). Die Ordnung des Standard und die Differenzierung der Diskurse; Teil 1 (dalam bahasa Jerman). Frankfurt am Main: Peter Lang. m/s. 95–106. ISBN 9783631599174. OCLC 699514676. Dicapai pada 9 Mei 2013.
- Kapović, Mate (2011). "Language, Ideology and Politics in Croatia" (PDF). Slavia Centralis. iv (2).
- Kloss, Heinz (1967). "'Abstand languages' and 'ausbau languages'". Anthropological Linguistics. 9 (7): 29–41. JSTOR 30029461.
- Kordić, Snježana (2004). "Pro und kontra: "Serbokroatisch" heute" [Pro and contra: "Serbo-Croatian" nowadays] (PDF). Dalam Krause, Marion; Sappok, Christian (penyunting). Slavistische Linguistik 2002: Referate des XXVIII. Konstanzer Slavistischen Arbeitstreffens, Bochum 10.-12. September 2002. Slavistishe Beiträge ; vol. 434 (dalam bahasa Jerman). Munich: Otto Sagner. m/s. 97–148. ISBN 3-87690-885-X. OCLC 56198470. SSRN 3434516. Templat:CROSBI. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 4 Ogos 2012. Dicapai pada 6 Jun 2015.
- Kordić, Snježana (2007). "La langue croate, serbe, bosniaque et monténégrine" [Croatian, Serbian, Bosniakian, and Montenegrin] (PDF). Dalam Madelain, Anne (penyunting). Au sud de l'Est. vol. 3 (dalam bahasa Perancis). Paris: Non Lieu. m/s. 71–78. ISBN 978-2-35270-036-4. OCLC 182916790. SSRN 3439662. Templat:CROSBI. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 4 Ogos 2012. Dicapai pada 8 Mei 2014.
- Kordić, Snježana (2009). "Policentrični standardni jezik" [Polycentric Standard Language] (PDF). Dalam Badurina, Lada; Pranjković, Ivo; Silić, Josip (penyunting). Jezični varijeteti i nacionalni identiteti (dalam bahasa SerboCroatia). Zagreb: Disput. m/s. 83–108. ISBN 978-953-260-054-4. OCLC 437306433. SSRN 3438216. Templat:CROSBI. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 4 Ogos 2012. Dicapai pada 5 April 2013.
- Kordić, Snježana (2010). Jezik i nacionalizam [Language and Nationalism] (PDF). Rotulus Universitas (dalam bahasa SerboCroatia). Zagreb: Durieux. doi:10.2139/ssrn.3467646. ISBN 978-953-188-311-5. LCCN 2011520778. OCLC 729837512. OL 15270636W. Templat:CROSBI. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 1 Jun 2012. Dicapai pada 5 Ogos 2019.
- Kristophson, Jürgen (2000). "Vom Widersinn der Dialektologie: Gedanken zum Štokavischen" [Dialectological Nonsense: Thoughts on Shtokavian]. Zeitschrift für Balkanologie (dalam bahasa Jerman). 36 (2). ISSN 0044-2356. Templat:ZDB.
- Langston, Keith; Peti-Stantić, Anita (2014). Language Planning and National Identity in Croatia. Palgrave Studies in Minority Languages and Communities. Springer. ISBN 9781137390608.
- Lepschy, Anna Laura; Lepschy, Giulio C. (1988). The Italian language today (ed. 2nd). New York: New Amsterdam. m/s. 260. ISBN 978-0-941533-22-5. OCLC 17650220.
- Maiden, Martin (2014). A Linguistic History of Italian. Taylor & Francis. m/s. 318. ISBN 9781317899273.
- Mateus, Maria Helena; d'Andrade, Ernesto (2000). The Phonology of Portuguese. Oxford University Press. ISBN 0-19-823581-X.
- Methadžović, Almir (10 April 2015). "Naučnoznanstvena-znanstvenonaučna istina" [Scientific truth] (dalam bahasa SerboCroatia). Mostar: Tačno.net. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 April 2015. Dicapai pada 12 Februari 2016.
- McArthur, Tom; McArthur, Feri (1992). The Oxford Companion to the English Language. Oxford University Press. ISBN 9780192141835.
- Milroy, James (2007). "The Ideology of the Standard Language". Dalam Llamas, Carmen; Mullany, Louise; Stockwell, Peter (penyunting). The Routledge Companion to Sociolinguistics (dalam bahasa Inggeris). London: Routledge. m/s. 133–13. ISBN 978-0203441497. OCLC 76969042.
- Milroy, James; Milroy, Lesley (2012). Authority in Language: Investigating Standard English' (ed. 4th). New York: Routledge. ISBN 978-0-415-69683-8.
- Ní Shúilleabháin, Niamh (2 Ogos 2012). "Caighdeán Athbhreithnithe don Ghaeilge". Gaelport.com (dalam bahasa Irish). Dicapai pada 2 Ogos 2012.CS1 maint: unrecognized language (link)
- Norman, Jerry (1988). Chinese. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-29653-3.
- Palmer, L.R. (1988). The Latin Language. University of Oklahoma. ISBN 0-8061-2136-X.
- Pearsall, Judy, penyunting (1999). The Concise Oxford English Dictionary (ed. 10th).
- Pohl, Hans-Dieter (1996). "Serbokroatisch - Rückblick und Ausblick" [Serbo-Croatian – Looking backward and forward]. Dalam Ohnheiser, Ingeborg (penyunting). Wechselbeziehungen zwischen slawischen Sprachen, Literaturen und Kulturen in Vergangenheit und Gegenwart: Akten der Tagung aus Anlaß des 25jährigen Bestehens des Instituts für Slawistik an der Universität Innsbruck, Innsbruck, 25. - 27. Mai 1995. Innsbrucker Beiträge zur Kulturwissenschaft, Slavica aenipontana (dalam bahasa Jerman). 4. Innsbruck: Non Lieu. m/s. 205–221. OCLC 243829127.
- Richards, Jack Croft; Schmidt, Richard W. (2010). Longman Dictionary of Language Teaching and Applied Linguistics. Pearson Education Limited. ISBN 978-1-4082-0460-3.
- Romaine, Suzanne (2008). "Linguistic Diversity and Language Standardization". Dalam Hellinger, Marlis; Pauwels, Anne (penyunting). Handbook of Language and Communication: Diversity and Change (dalam bahasa Inggeris). Walter de Gruyter. ISBN 9783110198539.
- Saeed, John (1999). Somali. Amsterdam: John Benjamins. ISBN 1-55619-224-X.
- Silverstein, Michael (1996). "Monoglot 'Standard' in America: Standardization and Metaphors of Linguistic Hegemony". Dalam Brennis, Donald; Macaulay, Ronald H.S (penyunting). The Matrix of Language. Routledge. m/s. 284–306.
- Šipka, Danko (2019). Lexical layers of identity: words, meaning, and culture in the Slavic languages. New York: Cambridge University Press. doi:10.1017/9781108685795. ISBN 978-953-313-086-6. LCCN 2018048005. OCLC 1061308790. S2CID 150383965.
- Smith, Jeremy (1996). An Historical Study of English: Function, Form and Change. London: Routledge. ISBN 978-0-415-13273-2.
- "Літературна мова (стандарт)". Соціологія (dalam bahasa Ukraine). Dicapai pada 13 Januari 2019.
- Starčević, Anđel (2016). "Govorimo hrvatski ili 'hrvatski': standardni dijalekt i jezične ideologije u institucionalnom diskursu". Suvremena Lingvistika (dalam bahasa SerboCroatia). University of Zagreb. 81: 67–103.
- Stewart, William A. (1968). "A Sociolinguistic Typology for Describing National Multilingualism". Dalam Fishman, Joshua A (penyunting). Readings in the Sociology of Language. The Hague, Paris: Mouton. m/s. 529–545. doi:10.1515/9783110805376.531. ISBN 978-3-11-080537-6. OCLC 306499.
- Сулейменова, Элеонора Д. (2006). Словарь социолингвистических терминов (dalam bahasa Rusia). Moscow: Российская академия наук. Институт языкознания. Российская академия лингвистических наук.
- Thomas, Paul-Louis (2003). "Le serbo-croate (bosniaque, croate, monténégrin, serbe): de l'étude d'une langue à l'identité des langues" [Serbo-Croatian (Bosnian, Croatian, Montenegrin, Serbian): from the study of a language to the identity of languages]. Revue des études slaves (dalam bahasa Perancis). 74 (2–3): 311–325. doi:10.3406/slave.2002.6801. ISSN 0080-2557. OCLC 754204160. Templat:ZDB.
- Trudgill, Peter (1992). "Ausbau sociolinguistics and the perception of language status in contemporary Europe". International Journal of Applied Linguistics. 2 (2): 167–177. doi:10.1111/j.1473-4192.1992.tb00031.x.
- Trudgill, Peter (2004). "Glocalisation and the Ausbau sociolinguistics of modern Europe". Dalam Anna Duszak, Urszula Okulska (penyunting). Speaking from the margin: global English from a European perspective (dalam bahasa Inggeris). Frankfurt: Peter Lang. m/s. 35–49. ISBN 9783631526637.
- Trudgill, Peter (2006). "Standard and Dialect Vocabulary". Dalam Brown, Keith (penyunting). Encyclopedia of Language and Linguistics. 12 (ed. 2nd). Elsevier. m/s. 119–121. ISBN 978-0-08-044299-0.
- Van Mol, Mark (2003). Variation in Modern Standard Arabic in Radio News Broadcasts: A Synchronic Descriptive Investigation into the Use of Complementary Particles (dalam bahasa Inggeris). Peeters Publishers. ISBN 9789042911581.
- Vogl, Ulrike (2012). "Multilingualism in a Standard Language Culture". Dalam Hüning; Vogl, Ulrike; Moliner, Olivier (penyunting). Standard Languages and Multilingualism in European History. Multilingualism and diversity management. 1. John Benjamins Publishing. ISBN 9789027200556.
- Williams, Raymond (1983). "Standards". Keywords: A Vocabulary of Culture and Society' (ed. 2nd). Oxford University Press. m/s. 296–299.
Bacaan lanjut
sunting- Ammon, Ulrich (1995). Die deutsche Sprache in Deutschland, Österreich und der Schweiz: das Problem der nationalen Varietäten [German Language in Germany, Austria and Switzerland: The Problem of National Varieties] (dalam bahasa Jerman). Berlin & New York: Walter de Gruyter. OCLC 33981055.
- Joseph, John E. (1987). Eloquence and Power: The Rise of Language Standards and Standard Languages. New York: Blackwell. ISBN 978-1-55786-001-9.
- Kloss, Heinz (1976). "Abstandsprachen und Ausbausprachen" [Abstand-languages and Ausbau-languages]. Dalam Göschel, Joachim; Nail, Norbert; van der Elst, Gaston (penyunting). Zur Theorie des Dialekts: Aufsätze aus 100 Jahren Forschung. Zeitschrift für Dialektologie und Linguistik, Beihefte, n.F., Heft 16. Wiesbaden: F. Steiner. m/s. 301–322. OCLC 2598722.