Buah pinggang: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Tiada ringkasan suntingan Teg-teg: Suntingan mudah alih Suntingan web mudah alih |
k Bot: perubahan kosmetik |
||
Baris 1:
Name
'''Buah pinggang''' atau '''ginjal''' merupakan organ rumit yang memiliki pelbagai peranan biologi. Peranan utamanya adalah bagi mengekalkan imbangan [[homeostasis|homeostatik]] cecair badan dengan penapisan dan penyingkiran [[Metabolomik#Metabolite|metabolit]] (seperti [[urea]]) dan galian dari [[darah]] dan menyingkirkannya, bersama [[air]], sebagai [[kencing]]. Oleh kerana buah pinggang bersedia untuk mengesan kepekatan [[ion]] seperti [[sodium]], [[potasium]], [[hidrogen]], [[oksigen]], dan sebatian seperti [[asid amino]], [[kreatinina]], [[bikarbonat]], dan [[glukos]] dalam [[plasma darah|plasma]] ia merupakan pengawal penting bagi tekanan darah, metabolite glukos, dan [[eritropoiesis]] (''poiesis'' - di mana [[sel darah merah]] (eritrosit) dihasilkan).
▲'''Buah pinggang''' atau '''ginjal''' merupakan organ rumit yang memiliki pelbagai peranan biologi. Peranan utamanya adalah bagi mengekalkan imbangan [[homeostasis|homeostatik]] cecair badan dengan penapisan dan penyingkiran [[Metabolomik#Metabolite|metabolit]] (seperti [[urea]]) dan galian dari [[darah]] dan menyingkirkannya, bersama [[air]], sebagai [[kencing]]. Oleh kerana buah pinggang bersedia untuk mengesan kepekatan [[ion]] seperti [[sodium]], [[potasium]], [[hidrogen]], [[oksigen]], dan sebatian seperti [[asid amino]], [[kreatinina]], [[bikarbonat]], dan [[glukos]] dalam [[plasma darah|plasma]] ia merupakan pengawal penting bagi tekanan darah, metabolite glukos, dan [[eritropoiesis]] (''poiesis'' - di mana [[sel darah merah]] (eritrosit) dihasilkan).
Bidang perubatan yang mengkaji buah pinggang dan [[penyakit]] buah pinggang dikenali sebagai [[nefrologi]].<ref>{{cite web|url=http://dictionary.reference.com/browse/Nephrology|title=Nephrology|publisher=Dictionary.com |accessdate=2007-08-04}}</ref> Awalan ''nefro-'' bererti buah pinggang dari perkataan Yunani ''nephros (νεφρός)''; tambahan ''renal'' bererti berkait dengan buah pinggang dari perkataan [[Latin]] ''rēnēs'', bererti buah pinggang.<ref>{{cite book
Baris 21 ⟶ 20:
== Anatomi ==
Bagi [[manusia]], buah pinggang terletak di bahagian belakang (''posterior'') dalam ruang perut. Terdapat dua buah pinggang, satu setiap sebelah tulang belakang; buah pinggang kanan terletak betul-betul di bawah [[Diafragma (anatomi)|
Buah pinggang adalah [[retroperitoneum]] (dalam selaput rongga dalam perut) dan sekitar 9 hingga 13 cm in diameter; yang di kiri besar sedikit berbanding kanan. Ia sekitar paras [[vertebra]]l aras T12 hingga L3. Sebahagian bahagian atas buah pinggang dilindungi oleh tulang rusuk ke sebelas dan dua belas, dan setiap buah pinggang dan [[kelenjar adrenal]] dikelilingi sepenuhnya oleh dua lapis lemak (lemak perirenal dan pararenal) dan [[renal fascia]] yang membantu melapiknya. Ketiadaan buah pinggang sejak lahir (''kongenital'') satu atau kedua-dua buah pinggang secara serentak, yang dikenali sebagai unilateral (sebelah) atau bilateral (kedua-dua belah) [[agenesis renal]], boleh berlaku.
Baris 80 ⟶ 79:
* '''kortex''': Lapisan luar medula dalaman. Ia mengandungi saluran darah, glomeruli (yang merupakan "penapis" buah pinggang) dan tiub [[kencing]] dan disokong oleh matrix bergentian.
* '''[[hilum]]''': Bukaan pada tengah bagi sempadan ''concave medial'' bagi salur saraf dan darah untuk memasuki ''renal sinus''.
* '''renal column''': Struktur yang menyokong kortex. Ia terdiri dari jalur salur darah dan tiub kencing dan bahan bersabut.
* '''renal sinus''': Rongga bagi memuatkan piramid renal.
=== Istilah perubatan ===
* Istilah perubatan berkait dengan buah pinggang membabitkan awalan prefix ''renal-'' dan ''nefro-''.
* Pembedahan mengeluarkan buah pinggang adalah ''[[nefrektomi]]'', sementara ''radical nephrectomy'' adalah mengeluarkan buah pinggang dan tisu sekeliling, nodus limfa, dan kemungkinannya kelenjar adrenal. Nefrektomi radikal dilakukan bagi membuang [[barah]].
== Penyakit dan kecacatan ==
== Kegagalan buah pinggang ==
Secara umumnya, manusia mampu hidup normal dengan hanya satu buah pinggang, kerana setiap satu memiliki tisu renal berfungsi lebih dari yang diperlukan bagi terus hidup. Hanya apabila fungsi atau tisu buah pinggang menurun dengan banyaknya [[sakit buah pinggang kronik|Sakit Buah Pinggang Kronik Tahap 5]] akan terbentuk. Jika [[kadar penapisan glomerular]] (ukuran fungsi ginjal) jatuh amat rendah ( [[sakit buah pinggang kronik|Sakit Buah Pinggang Kronik Tahap 5]]), atau jika kegagalan fungsi renal mendorong kepada simptom teruk, kemudian [[rawatan penggantian renal]] diindikasikan, sama ada melalui rawatan [[dialisis]] atau [[pemindahan buah pinggang]].
| |||