Che Guevara: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
k Link FA & GA kini dikendalikan oleh Wikidata |
k Bot: perubahan kosmetik |
||
Baris 17:
== Warisan keluarga dan kehidupan awal ==
[[Fail:Casa Che Guevara 1.jpg|
Ernesto Guevara de la Serna yang dilahirkan di [[Rosario]], [[Argentina]], <ref>[http://www.heyche.com/4 Laman web Rosario de Santa Fe dalam talian], dicapai pada [[Januari 4]][[2006]].</ref> ialah anak sulung antara lima adik-beradik di dalam sebuah keluarga berketurunan campuran [[Sepanyol]], [[orang Basque|Basque]], dan [[Ireland]]. Tarikh lahirnya direkodkan dalam [[sijil kelahiran]] sebagai [[14 Jun]] [[1928]], walaupun sesetengah sumber menyatakan bahawa beliau sebenarnya lahir pada [[14 Mei]] tahun tersebut. <ref>Anderson, Jon Lee. ''Che Guevara: A Revolutionary Life'', New York: 1997, Percetakan Grove, m.s. 3.</ref>
Baris 23:
Salah satu moyang Guevara, Patrick Lynch, dilahirkan di [[Galway]], [[Ireland]] pada tahun [[1715]], dan kemudian berpindah ke [[Bilbao]], [[Sepanyol]] dan dari situ, menjelajah ke [[Argentina]]. Francisco Lynch (moyang Guevara) dilahirkan pada tahun [[1817]], dan Ana Lynch (neneknya) pada tahun [[1861]]. Anaknya, Ernesto Guevara Lynch (bapa Guevara) pula dilahirkan pada tahun [[1900]]. Guevara Lynch mengahwini Celia de la Serna y Llosa pada tahun [[1927]], dan mereka mempunyai tiga orang anak lelaki dan dua anak perempuan.
Berasal daripada sebuah keluarga [[kelas atas]] yang cenderung berhaluan [[kiri]], Guevara telah dibimbing supaya mempunyai personaliti yang dinamik serta perspektif yang radikal sejak dari kecil lagi. Walaupun menghidapi [[Asma|penyakit lelah]] yang menjejaskan kehidupannya, beliau telah berjaya sebagai seorang [[olahragawan]]. Guevara juga pernah menjadi pemain [[ragbi]] di sebalik kecacatannya dan mendapat gelaran "Fuser" — singkatan untuk gabungan kata, "El Furibundo" ([[bahasa Inggeris]]: ''raging'') dan "Serna", nama keluarga ibunya — kerana gaya bermainnya yang agresif. <ref>Anderson, Jon Lee. ''Che Guevara: A Revolutionary Life'', New York: 1997, Percetakan Grove, m.s. 28.</ref>
Guevara belajar permainan [[catur]] daripada bapanya dan mula melibatkan diri dalam pertandingan-pertandingan tempatan sejak berumur 12 tahun. <ref>Digital Granma Internacional, [https://archive.is/20120526004221/www.granma.cu/ingles/2004/octubre/mier13/42CHE.html Laman web Granma: Permainan catur serentak pada hari ulang tahun kematian Che yang ke-37, 13 Oktober 2004], dicapai pada 5 Januari 2006.</ref> Semasa [[Remaja|keremajaannya]], beliau minat akan [[puisi]], terutamanya oleh [[Pablo Neruda]]. Guevara, sebagaimana yang biasa dilakukan oleh orang [[Amerika Latin]] dalam golongannya, turut menulis puisi pada sepanjang hayatnya. Beliau sangat gemar membaca, dengan minat yang berbeza-beza antara [[pengembaraan]] klasik oleh [[Jack London]] dan [[Jules Verne]] sehingga rencana-rencana mengenai [[keseksualan]] oleh [[Sigmund Freud]] serta [[falsafah]] masyarakat oleh [[Bertrand Russell]]. Pada akhir keremajaannya, Guevara membentuk minat mendalam dalam [[Fotografi|seni foto]] dan menghabiskan banyak masa untuk mengambil gambar orang, tempat, dan semasa pengembaraannya yang kemudian, tapak [[arkeologi]].
Baris 37:
Ketika masa ini Guevara mendapat nama gelarannya, "[[Che]]", disebabkan sering menggunakan kata [[bahasa Argentina|Argentina]] ''Che'' (disebut {{IPA|/tʃe/}}), digunakan sama seperti "hey", "kawan" atau "sahabat" dan digunakan secara basahan dipelbagai negara penutur Inggeris. [[Uruguay]], Paraguay, dan [[Argentina]] adalah negara yang menggunakan perkataan ini, menjadikannya tanda niaga kawasan [[Río de la Plata|Rioplatense]].
Merujuk kepada Jon Anderson, orang penghubung utama di [[Guatemala]] adalah seorang sosialis Hilda Gadea, yang telah mengenalkan Guevara kepada orang kabinet peringkat tertinggi dalam kerajaan Arbenz. Hilda merupakan seorang ahli [[Persekutuan Revolusi Amerika Popular]] atau ''(American Popular Revolutionary Alliance'') (APRA), sebuah pergerakan politik yang diketuai oleh [[Víctor Raúl Haya de la Torre]]. Beliau juga telah membuat hubungan dengan orang buangan Cuba yang ada pertalian dengan Castro, termasuklah [[Antonio "Ñico" López]], yang dikaitkan dengan serangan ke atas berek "Carlos Manuel de Céspedes" di Bayamo dalam provinsi Oriente, Cuba<ref>Radio Cadena Agramonte, "Ataque al cuartel del Bayamo" [http://www.cadenagramonte.cubaweb.cu/historia/cuartel_bayamo.asp Online], accessed [[Februari 25]] [[2006]]</ref> dan orang yang mungkin mati di jambatan Ojo del Toro seketika lepas ''[[Granma (yacht)|Granma]]'' mendarat di Cuba.<ref>Granma.cu, "Walking towards sunrise" [http://web.archive.org/web/20011202020738/http://www.granma.cu/ingles/noviem4/48bermudez-i.html Online], accessed [[Februari 25]][[2006]]</ref> Guevara menggabungkan "moncadistas" dalam penjualan barangan agama yang berkaitan dengan [[Black Christ]], dan beliau juga telah menolong dua orang pakar [[malaria]] Venezuela. Keadaan ekonomi adalah merumitkan, dan beliau telah menggadaikan barang kemas Hilda. Kemudian, pada [[15 Mei]], [[1954]], satu barangan infantri Skoda berkualiti tinggi dan senjata artileri ringan telah dihantar daripada negara [[komunis]] [[Czechoslovakia]] untuk kerajaan Arbenz telah tiba di atas kapal [[Sweden]] ''[[Alfhem]]''. Bilangan senjata yang dianggarkan sampai adalah kira-kira 2000 ton oleh [[CIA]] <ref>U.S. Department of State, "Foreign Relations, Guatemala, 1952-1954". [http://web.archive.org/web/20030526195636/http://www.state.gov/r/pa/ho/frus/ike/guat/20179.htm Online], accessed [[March 04]] [[2006]]</ref> dan cukup mencurigalkan 2 tan oleh Jon Lee Anderson <ref>Anderson, Jon Lee. ''Che Guevara: A Revolutionary Life'', New York: 1997, Grove Press, p. 144</ref>. (Anderson's tonnage estimate is thought to be a typo due to how few scholarly sources support it.) Guevara briefly left Guatemala for El Salvador to pick up a new visa, then returned to Guatemala. Meanwhile, the CIA-sponsored coup attempt led by [[Carlos Castillo Armas]] had begun.<ref>U.S. Department of State, "Foreign Relations, Guatemala, 1952-1954". [http://web.archive.org/web/20030526195636/http://www.state.gov/r/pa/ho/frus/ike/guat/20179.htm Online], accessed [[March 04]] [[2006]]</ref> The anti-Arbenz forces were unable to stop the trans-shipment of the Czech weapons by train; however, after recovering energy, and apparently with the help of air support, they started to gain ground (Holland, 2005).
Guevara menyertai sepasukan [[tentera awam]] bersenjata yang dikendalikan oleh Belia Komunis untuk beberapa hari, tetapi kemudian kembali kepada tugas-tugas [[perubatan]]nya. Selepas [[rampasan kuasa]], Guevara bersukarela untuk bertempur, akan tetapi Arbenz menyuruh semua penyokong asing supaya meninggalkan negara itu. Selepas Gadea ditangkap, beliau melindungi diri di [[konsulat]] [[Argentina]] dan kemudian berpindah ke [[Mexico]].
Baris 313:
* Alarcón Ramírez, Dariel dit "Benigno". ''Le Che en Bolivie''. Éditions du Rocher, 1997. ISBN 2268024377
* Anderson, Jon Lee. ''Che Guevara: A Revolutionary Life''. New York: Grove Press, 1997. ISBN 0802116000.
* Bravo, Marcos 2005 La Otra Cara Del Che, Editorial Solar. Bogota, Colombia . “I’d like to confess, papá, at that moment I discovered that I really like killing.” Guevara writing to his father
* Castañeda, Jorge G. ''Che Guevara: Compañero''. New York: Random House, 1998. ISBN 0679759409
* Castro, Fidel (editors Bonachea, Rolando E. and Nelson P. Valdés). ''Revolutionary Struggle. 1947-1958''. MIT Press Cambridge, Massachusetts and London, 1972. ISBN 0262020653
Baris 327:
* Fuentes, Norberto. ''La Autobiografía De Fidel Castro'' ("The Autobiography of Fidel Castro"). Mexico D.F: Editorial Planeta, 2004. ISBN 8423336042, ISBN 9707490012
* George, Edward. ''The Cuban Intervention In Angola, 1965-1991: From Che Guevara To Cuito Cuanavale''. London & Portland, Oregon: Frank Cass Publishers, 2005. ISBN 0415350158
* Guevara, Ernesto "Che". [http://www.patriagrande.net/cuba/ernesto.che.guevara/pasajes/index.php ''Pasajes de la guerra revolucionaria'']
* Guevara, Ernesto "Che" (editors Bonachea, Rolando E. and Nelson P. Valdés), ''Che: Selected Works of Ernesto Guevara'', Cambridge, MA: MIT Press, 1969. ISBN 0262520168
* Guevara, Ernesto "Che" (editor Waters, Mary Alice), ''Episodes of the Cuban Revolutionary War 1956-1958''. New York: Pathfinder, 1996. ISBN 0873488245. (See reference to "El Viscaíno" on page 186).
* Holland, Max. ''Private Sources of U.S. Foreign Policy Wlliam Pawley and the 1954 Coup d'État in Guatemala'' in Journal of Cold War Studies 7.4 (2005) 36-73
* James, Daniel 2001 Che Guevara. Cooper Square Press. New York ISBN 0815411448
| |||