Amerika Syarikat: Perbezaan antara semakan

}}

 

 

Dengan keluasan 3.79 juta batu persegi (9.83 juta km²) dan lebih 310 juta orang penduduk, Amerika Syarikat ialah [[Senarai negara mengikut jumlah keluasan|negara ketiga atau keempat terbesar]] dari segi jumlah keluasan, dan ketiga terbesar dari segi [[Senarai negara mengikut keluasan darat|keluasan darat]] dan [[Senarai negara mengikut populasi|jumlah penduduk]]. Ia merupakan antara bangsa-bangsa yang paling [[Masyarakat pelbagai etnik|pelbagai etnik]] dan [[Kepelbagaian budaya|budaya]] di dunia, hasil [[Penghijrahan ke Amerika Syarikat|penghijrahan secara besar-besaran]] dari pelbagai negara.<ref name="DD">Adams, J. Q., and Pearlie Strother-Adams (2001). ''Dealing with Diversity''. Chicago: Kendall/Hunt. ISBN 0-7872-8145-X.</ref> [[Ekonomi Amerika Syarikat]] adalah ekonomi negara terbesar di dunia, dengan [[KDNK]] pada tahun 2009 dianggarkan bernilai $14.3 trilion (satu perempat [[Senarai negara mengikut KDNK (nominal)|KDNK nominal sedunia]] dan satu perlima KDNK sedunia mengikut [[pariti kuasa beli]]).<ref name="IMF GDP">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/02/weodata/weorept.aspx?sy=2006&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=111&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=64&pr.y=8|publisher=International Monetary Fund|title=World Economic Outlook Database|month=Oktober|year=2009|accessdate=2010-04-27}}</ref><ref> Ekonomi [[Kesatuan Eropah]] sebenarnya lebih besar, biarpun bukan sebuah negara tunggal.</ref>

Ketegangan antara penduduk koloni Amerika dan British ketika zaman [[Revolusi Amerika]] pada 1760-an dan awal 1770-an, membawa kepada [[Perang Revolusi Amerika]] yang berlarutan dari tahun 1775 hingga 1781. Pada 14 Jun 1775, [[Kongres Kebenuaan Kedua|Kongres Kebenuaan]] yang bersidang di bandar [[Philadelphia]], menubuhkan [[Tentera Kebenuaan]] yang diketuai oleh [[George Washington]]. Atas perisytiharan bahawa "[[setiap manusia diciptakan sama taraf]]" yang diberi "[[Hak semula jadi dan undang-undang|hak-hak yang tidak boleh dinafikan]]," Kongres menerima [[Perisytiharan Kemerdekaan Amerika Syarikat|Perisytiharan Kemerdekaan]] yang dirangka terutamanya oleh [[Thomas Jefferson]], pada 4 Julai 1776. Pada tarikh inilah, [[Hari Kemerdekaan Amerika Syarikat]] disambut setiap tahun. Pada tahun 1777, [[Perkara-Perkara Pergabungan]] menubuhkan sebuah kerajaan gabungan lemah yang bertahan sehingga tahun 1789.

 

 

Pendirian terhadap [[Perhambaan di Amerika Syarikat|perhambaan]] semakin berubah; terdapat satu fasal dalam Perlembagaan yang mempertahankan perdagangan hamba Afrika sehingga tahun 1808. Negeri-negeri Utara mengharamkan amalan perhambaan pada tahun 1780 hingga 1804, maka tinggal negeri-negeri Selatan sahaja sebagai [[negeri hamba]] yang mempertahankan "[[institusi khusus]]" ini. [[Kebangkitan Besar Kedua]] yang bermula sekitar tahun 1800, menjadikan [[evangelikalisme]] penggerak [[pergerakan pembaharuan]] seperti [[faham penghapusan]].

{{See also|Serangan 11 September 2001|Perang Terhadap Keganasan}}

[[Fail:UA Flight 175 hits WTC south tower 9-11 edit.jpeg|thumb|right|[[World Trade Center]] pada waktu pagi 11 September 2001.]]

 

Pada [[Serangan 11 September 2001|11 September 2001]], pengganas [[al-Qaeda]] menghempas [[World Trade Center]] di Bandaraya New York City dan [[The Pentagon]] dekat Washington, D.C., menyebabkan hampir tiga ribu orang terkorban. Sebagai tindak balas, kepimpinan Bush melancarkan [[Perang Terhadap Keganasan]] sedunia. Pada Oktober 2001, tentera AS mengetuai [[Perang di Afghanistan (2001–kini)|serangan terhadap Afghanistan]] untuk menggulingkan kerajaan [[Taliban]] serta memburu kem latihan al-Qaeda; sehingga kini, mereka masih melawan [[Pemberontakan Taliban|pemberontak Taliban]] dalam perang gerila. Pada tahun 2002, kerajaan Bush mula menggesa [[perubahan rejim]] di Iraq atas sebab-sebab yang penuh kontroversi.<ref>{{cite news|title=Many Europeans Oppose War in Iraq|work=USA Today|url=http://www.usatoday.com/news/world/2003-02-14-eu-survey.htm|date=2003-02-14|accessdate=2008-09-01}}{{cite web|author=Springford, John|title='Old’ and ‘New’ Europeans United: Public Attitudes Towards the Iraq War and US Foreign Policy|publisher=Centre for European Reform|url=http://www.cer.org.uk/pdf/back_brief_springford_dec03.pdf|month=December|year=2003|accessdate=2008-09-01|archiveurl=http://web.archive.org/web/20040328182510/http://www.cer.org.uk/pdf/back_brief_springford_dec03.pdf|archivedate=2004-03-28}}</ref> Tanpa sokongan NATO atau mandat PBB untuk campur tangan ketenteraan, Bush menganjurkan “[[Coalition of the willing|campuran pihak yang rela]]” (campuran kerelaan); angkatan campuran [[Serangan Iraq 2003|menyerang Iraq]] pada tahun 2003 dan berjaya menggulingkan diktator [[Saddam Hussein]]. Pada tahun 2005, [[Taufan Katrina]] mengakibatkan kemusnahan berleluasa di sepanjang rantau [[Pantai Teluk Amerika Syarikat|Pantai Teluk]], sehingga meranapkan bandar [[New Orleans]]. Pada 4 November 2008, dalam [[Kemelesetan akhir 2000-an|economic recession]], [[Barack Obama]] dilantik sebagai presiden keturunan Afrika pertama di AS. Pada tahun 2010, beliau menyelia pelaksanaan pembaharuan [[Pembaharuan penjagaan kesihatan di Amerika Syarikat|penjagaan kesihatan]] dan [[Pembaharuan Wall Street Dodd-Frank dan Akta Perlindungan Pengguna|sistem kewangan]] secara besar-besaran. [[Tumpahan minyak Deepwater Horizon|Kejadian tumpahan minyak ''Deepwater Horizon'']] di Teluk Mexico yang bermula pada April 2010 menjadi bencana minyak masa aman yang terbesar dalam sejarah dunia.<ref>{{cite news|author=|title=BP Oil Spill Is Now The Largest Ever In Gulf|publisher=CBS/Associated Press|url=http://www.cbsnews.com/stories/2010/07/01/national/main6636406.shtml|date=2010-07-01|accessdate=2010-07-01|archiveurl=https://archive.is/0B1Q|archivedate=2012-05-25}}</ref>