Psikologi gunaan
Psikologi gunaan ialah penggunaan kaedah psikologi dan penemuan psikologi saintifik untuk menyelesaikan masalah praktikal tingkah laku dan pengalaman manusia dan haiwan. Psikologi pendidikan dan organisasi, pengurusan perniagaan, undang-undang, kesihatan, reka bentuk produk, ergonomik, psikologi tingkah laku, psikologi motivasi, psikoanalisis, neuropsikologi, psikiatri dan kesihatan mental hanyalah beberapa bidang yang telah dipengaruhi oleh penerapan prinsip psikologi dan penemuan saintifik.
Beberapa bidang psikologi gunaan termasuk psikologi kaunseling, psikologi industri dan organisasi, psikologi kejuruteraan, psikologi kesihatan pekerjaan, psikologi undang-undang, psikologi sekolah, psikologi sukan, psikologi komuniti, neuropsikologi, psikologi perubatan dan klinikal, psikologi evolusi, faktor manusia, psikologi forensik dan psikologi trafik. Di samping itu, beberapa bidang khusus dalam bidang umum psikologi memiliki cabang gunaan (cth. psikologi sosial gunaan dan psikologi kognitif gunaan). Walau bagaimanapun, sempadan antara pengkhususan subcabang dan kategori psikologi gunaan utama sering bercampur-campur atau kabur dalam sesetengah keadaan. Sebagai contoh, ahli psikologi faktor manusia mungkin menggunakan teori psikologi kognitif. Ini boleh digambarkan sebagai psikologi faktor manusia atau sebagai psikologi kognitif yang digunakan. Apabila psikologi gunaan digunakan dalam rawatan gangguan tingkah laku terdapat banyak pendekatan eksperimen untuk mencuba dan merawat seseorang individu. Psikologi jenis ini boleh didapati di banyak cabang kecil dalam bidang psikologi yang lain.
Sejarah sunting
Pengasas psikologi gunaan ialah Hugo Münsterberg. Beliau datang ke Amerika (Harvard) dari Jerman (Berlin, Makmal Stern), dijemput oleh William James, dan seperti kebanyakan ahli psikologi bercita-cita tinggi pada akhir abad ke-19, pada asalnya mempelajari falsafah. Münsterberg mempunyai banyak minat dalam bidang psikologi seperti psikologi bertujuan, sosial dan forensik. Hugo Münsterberg dikreditkan sebagai salah satu ahli-ahli pertama yang telah menyelidik bidang psikologi gunaan. Beliau pergi ke Universiti Leipzig di Jerman dan memperoleh ijazah kedoktoran dalam perubatan. Beliau membuka klinik psikologi kedua di Jerman pada 1891, di mana beliau telah meneruskan penyelidikannya.[1] Pada 1907 beliau menulis beberapa artikel majalah mengenai aspek undang-undang kesaksian, pengakuan dan prosedur mahkamah, yang akhirnya berkembang menjadi bukunya, On the Witness Stand. Pada tahun berikutnya, Bahagian Psikologi Gunaan telah dicantumkan dengan Makmal Psikologi Harvard. Dalam tempoh 9 tahun, beliau telah menyumbang lapan buah buku Inggeris yang mengaplikasikan psikologi untuk pendidikan, kecekapan industri, perniagaan dan pengajaran. Akhirnya, Hugo Münsterberg dan sumbangannya akan mentakrifkan beliau sebagai pencipta psikologi gunaan. Pada 1920, Persatuan Psikologi Gunaan Antarabangsa (IAAP) telah diasaskan sebagai masyarakat ilmiah antarabangsa pertama dalam bidang ini.
Kebanyakan ahli psikologi profesional di AS bekerja dalam suasana akademik sehingga Perang Dunia II. Semasa perang, angkatan tentera dan Pejabat Perkhidmatan Strategik mengupah ahli psikologi beramai-ramai untuk menangani isu berkaitan seperti semangat tentera dan reka bentuk propaganda.[2] Selepas perang, ahli psikologi menemui pelbagai pekerjaan yang berkembang di luar bidang akademik.[3] Sejak 1970, bilangan graduan kolej dengan ijazah dalam psikologi meningkat lebih dua kali ganda, daripada 33,679 kepada 76,671 pada 2002. Bilangan tahunan ijazah sarjana dan PhD juga meningkat secara mendadak dalam tempoh yang sama. Sementara itu, ijazah dalam bidang berkaitan ekonomi, sosiologi dan sains politik kekal malar.[4]
Organisasi profesional telah menganjurkan acara dan mesyuarat khas untuk mempromosikan idea psikologi gunaan. Pada tahun 1990, Persatuan Psikologi Amerika mengadakan Sidang Kemuncak Sains Tingkah Laku dan menubuhkan "Inisiatif Modal Insan" yang merangkumi sekolah, produktiviti tempat kerja, dadah, keganasan dan kesihatan masyarakat. Persatuan Psikologi Amerika mengisytiharkan 2000–2010 sebagai Dekad Tingkah Laku dengan skop yang sama luas.[4]
Kegunaan sunting
Terdapat banyak kegunaan psikologi gunaan dan boleh didapati sebagai subbidang dalam genre psikologi lain. Psikologi gunaan telah digunakan dalam pengajaran psikologi kerana ia memberi tumpuan kepada penemuan saintifik dan bagaimana ia boleh digunakan untuk memindahkan tingkah laku tersebut.[5] Ramai orang yang menggunakan psikologi gunaan bekerja dalam bidang pengajaran, perindustrian, klinikal dan kawasan kerja perundingan.[6] Ensiklopedia Psikologi Gunaan menyelidiki lebih mendalam ke dalam banyak subseksyen yang digunakan dalam kaitan dengan bidang ini dan seterusnya menerangkan prosedur yang harus digunakan dalam setiap industri masing-masing.[7]
Lihat juga sunting
Rujukan sunting
- ^ Moskowitz, Merle J. (1977). "Hugo Münsterberg: A study in the history of applied psychology". American Psychologist (dalam bahasa Inggeris). 32 (10): 824–842. doi:10.1037/0003-066x.32.10.824. ISSN 0003-066X.
- ^ Cina, "Social Science For Whom?" (1981), pp. 186–187.
- ^ Anastasi, Fields of Applied Psychology (1979), p. 19.
- ^ a b Stewart I. Donaldson & Dale E. Berger, "The Rise and Promise of Applied Psychology in the 21st Century", in Donaldson, Berger, & Pezdek (eds.), Applied Psychology (2006).
- ^ Steffgen, Georges; Michaux, Gilles (2006-01-01). "Psychology in Luxembourg". European Psychologist. 11 (2): 149–152. doi:10.1027/1016-9040.11.2.149. ISSN 1016-9040.
- ^ Darley, John G.; Berdie, Ralph (1940). "The fields of applied psychology. A report to the Committee on Professional Employment of the American Association for Applied Psychology". Journal of Consulting Psychology (dalam bahasa Inggeris). 4 (2): 41–52. doi:10.1037/h0058622. ISSN 0095-8891.
- ^ Spielberger, Charles Donald. Encyclopedia of applied psychology. ISBN 978-1-84972-341-1. OCLC 941857385.