Dewi Pertiwi
Dewi Pertiwi, juga dikenali sebagai Prithvi atau Prithvi Mata (Sanskrit: पृथ्वी, pṛthvī, juga पृथिवी, pṛthivī) "yang Luas" ialah nama Sanskrit bagi bumi juga nama bagi seorang dewi dalam anutan Hindu dan beberapa aliran Buddha. Pertiwi juga dikenali sebagai Bhūmi. Dia ialah pasangan bagi Vishnu danDyaus Pita.
| {{{Nama}}} | |
|---|---|
 | |
| Dewanagari: | पृथ्वी |
| Mantra: | Om Bhumhaya Namah |
| Planet: | Earth |
Sebagai Pṛthvī Mātā ("Ibu Pertiwi") dialah pasangan bagi Dyaus Pita ("Bapa Angkasa").[1] Di dalam Rig Veda, Bumi dan Langit selalunya dipanggil dalam satu nama yakni Dyavapṛthivi.[2] Pertiwi dijelmakan sebagai lembu. Pertu, satu jelmaan Viṣhṇu, memerah susu Pertiwi dalam jelmaan lembunya.
Dia ialah personifikasi kebangsaan di Indonesia, dan dikenali sebagai Ibu Pertiwi.
Dalam anutan Buddha sunting
Dalam kitab-kitab Buddha dan gambaran visual, Dewi Pertiwi dikatakan melindungi Gautama Buddha dan juga menjadi saksi kepada kesedarannya. Dewi Pertiwi muncul dalam agama Buddha Awal dalam Tipitaka, melenyapkan syaitan Mara dengan menjadi bukti kelayakan Buddha untuk mencapai kesedaran.[3] Buddha is adakalanya digambarkan dengan mudrābumisparsa atau "bersentuh-bumi" sebagai lambang berdoa kepada Dewi Pertiwi. [4]
Pṛthvī Sūkta sunting
Pṛthvī Sūkta (atau Bhūmī Sūkta) ialah gita puja Atharvaveda (12.1).
Julukan sunting
| Kategori | Transliterasi | Makna |
|---|---|---|
| Pemberi | Bhūmi | Tanah |
| Dhatri | Ibu Penyusu | |
| Dharitri | Pemelihara | |
| Janitra | Tanah lahir | |
| Medini | Pemelihara | |
| Prshni | Ibu Tumbuhan | |
| Vanaspatinam Grbhir Osadhinam | Rahim Pohon Rimba dan Tumbuhan | |
| Vishvadhaya | Penyubur Segala | |
| Vishvagarbha | Rahim Dunia | |
| Vishvamshu | Penghasil Segala | |
| Vishvasvam | Sumber Segala | |
| Penjaga | Dhar | Penyokong |
| Drdha | Sang Tegap | |
| Ksama | Sang Penyabar | |
| Sthavara | Sang Stabil | |
| Vishdava | Pemelihara Segala | |
| Vishvadharini | Penyokong Segala | |
| Vishvamhara | Penguat Segala | |
| Pemerkaya | Ratnagarbha | Penyimpan Ratna |
| Ratnavati | Dipenuhi Ratna | |
| Vasundhara | Pembawa Harta |
Lihat juga sunting
Rujukan sunting
- Doniger O'Flaherty, Wendy, penyunting (2007). The Rig Veda: An Anthology: One Hundred and Eight Hymns. Harmondsworth: Penguin Books. ISBN 9780140449891.CS1 maint: ref=harv (link)
- Shaw, Miranda Eberle (2006). Buddhist Goddesses of India. Princeton University Press. m/s. 27. ISBN 978-0-691-12758-3.CS1 maint: ref=harv (link)
Bacaan lanjut sunting
- Dictionary of Hindu Lore and Legend (ISBN 0-500-51088-1) by Anna Dallapiccola
- Hindu Goddesses: Vision of the Divine Feminine in the Hindu Religious Traditions (ISBN 81-208-0379-5) by David Kinsley