|
| Image = ShowMakyonginRama5.jpg
| Caption = Kedudukan para persembah Mak Yong
| ICH = ''Mak Yong theatre'' <br>(persembahan Makyong)
| State Party = [[Malaysia]]
| alt = 300px
| Type =
}}
'''Makyong''' (atau '''Mak Yong''' atau '''Makyung''') merupakan sejenis tarian [[Melayu]] tradisional yang berasal dari [[Wilayah Pattani|Patani]] dan [[Kelantan]]. Drama tari Mak Yong ini merupakan sebagai suatu bentuk drama-tari Melayu yang menggabungkan unsur-unsur ritual, lakonan dan tarian yang digayakan, muzik vokal dan instrumental, lagu, cerita dan teks percakapan yang formal dan bersahaja; nama "mak yong" ini dikaitkan dengan upacara di mana [[pawang]] cuba menyembuhkan pesakit yang dirasuk melalui nyanyian, tarian bersawai dan menurun. Iamenjadi persembahan harian, Drama-tari ini dipertontonkan terutamanya di [[Terengganu]], [[Patani]], [[Kelantan]], [[Kedah]], [[Perlis]] serta disejauh [[Kepulauan Riau]] -di [[Indonesia]].
Mak YongIa dipersembahkan bukan sahaja sebagai hiburan dantetapi juga sebagai istiadat raja memerintah dan sebagai cara perubatan merawat orang sakit. Mak Yong dipercayai wujud sebelum kedatangan [[Islam]] lagi. Ia dipentaskan sebagai pementasan Diraja di bawah naungan Kesultan Kelantan sehingga 1920-an. Dengan itu, tradisi ini dikekalkan dalam bentuk asal tanpa meninggalkan peningkatan yang terdapat di istana seperti pakaian yang berhias cantik.
MakSeni Yongpersembahan ini telah diharamkan di negeri [[Kelantan]] yangsejak ia dipimpin oleh[[Parti partiIslam [[PASSe-Malaysia]] pada 1991 , dengan alasan "seni ini mengandungi unsur-unsur yang bertentangan dengan [[akidah]], seperti pemujaan".<ref>{{Cite news|url=https://soscili.my/mak-yong-mitos-asal-usulnya-dari-kisah-seorang-puteri-dan-seekor-anjing/|title=DAH 26 TAHUN PAS HARAMKAN TARIAN NI, TAPI KENAPA UNESCO MASIH BAGI PENGIKTIRAFAN?|access-date=2018-12-03|work=soscili}}</ref> Walau bagaimanapun, Mak Yong terus mendapat pengikitirafanpengiktirafan di persada dunia apabila [[UNESCO]] mengumumkan bahawa Mak Yong diiktiraf sebagai salah satu Karya Agung Warisan Tidak Ketara Kemanusiaan (Intangible Cultural Heritage of Humanity) dari Malaysia pada tahun 2005.<ref>{{Cite news|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/2018/11/17/5-perkara-mengenai-seni-yang-diharamkan-di-kelantan-makyong/|title=5 perkara mengenai seni yang diharamkan di Kelantan, Makyong|access-date=2018-12-03|work=FMT}}</ref> ▼Persembahan Mak Yong biasanya dibuka dengan lagu "Mengadap Rebab" diikuti dengan tarian, lakonan dan muzik. Setiap satu cerita mampu dipersembahkan merentasi beberapa amalan dalam siri pertunjukkan tiga jam. Dalam persembahan tradisi di kampung, ia dilakukan dipanggung terbuka yang berlatarkan daun kelapa. Penonton akan duduk di tiga sisi panggung, sisi yang ke empat dikhaskan bagi orkestra yang terdiri dari pemain rebab, gendang kepala dua dan tetawak. Kebanyakan peranan dilakukan oleh wanita dan ceritanya berasaskan cerita rakyat tradisi dengan watak raja, dewa dan pelawak. Mak Yong dikaitkan dengan upacara di mana [[pawang]] cuba menyembuhkan pesakit yang dirasuk melalui nyanyian, tarian bersawai dan menurun. ▼
▲Mak Yong telah diharamkan di negeri [[Kelantan]] yang dipimpin oleh parti [[PAS]] pada 1991, dengan alasan "seni ini mengandungi unsur-unsur yang bertentangan dengan [[akidah]], seperti pemujaan".<ref>{{Cite news|url=https://soscili.my/mak-yong-mitos-asal-usulnya-dari-kisah-seorang-puteri-dan-seekor-anjing/|title=DAH 26 TAHUN PAS HARAMKAN TARIAN NI, TAPI KENAPA UNESCO MASIH BAGI PENGIKTIRAFAN?|access-date=2018-12-03|work=soscili}}</ref> Walau bagaimanapun, Mak Yong terus mendapat pengikitirafan di persada dunia apabila [[UNESCO]] mengumumkan bahawa Mak Yong diiktiraf sebagai salah satu Karya Agung Warisan Tidak Ketara Kemanusiaan (Intangible Cultural Heritage of Humanity) dari Malaysia pada tahun 2005.<ref>{{Cite news|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/2018/11/17/5-perkara-mengenai-seni-yang-diharamkan-di-kelantan-makyong/|title=5 perkara mengenai seni yang diharamkan di Kelantan, Makyong|access-date=2018-12-03|work=FMT}}</ref>
<!----
Kumpulan generasi ketiga tarian Mak Yong telah dipelopori oleh [[Kumpulan Seri Temenggung]], sebuah kumpulan belia. Guru-guru Mak Yong yang terdiri daripada orang-orang lama dari generasi pertama telah diambil untuk melatih mereka dalam tarian-tarian dan nyanyian-nyanyian Mak Yong yang asli seperti yang terdapat pada masa generasi yang pertama dulu. Dengan latihan itu, unsur-unsur yang asli mula dihidupkan kembali.
== MakCara Yong di Indonesiapersembahan ==
Persembahan Mak Yong biasanya dibuka dengan lagu "Mengadap [[Rebab]]" diikuti dengan tarian, lakonan dan muzik. Setiap satu cerita mampu dipersembahkan merentasi beberapa amalan dalam siri pertunjukkan tiga jam.
Mak Yong berkembang di Indonesia melalui Riau, Lingga, yang pernah menjadi pusat pemerintahan Kerajaan Johor.
▲Persembahan Mak Yong biasanya dibuka dengan lagu "Mengadap Rebab" diikuti dengan tarian, lakonan dan muzik. Setiap satu cerita mampu dipersembahkan merentasi beberapa amalan dalam siri pertunjukkan tiga jam. Dalam persembahan tradisi di kampung, ia dilakukan dipanggungdi panggung terbuka yang berlatarkan daun kelapa. Penonton akan duduk di tiga sisi panggung, sisi yang ke empat dikhaskan bagi orkestra yang terdiri dari pemain rebab, [[gendang ]] kepala dua dan [[tetawak ]]. Kebanyakan peranan dilakukan oleh wanita dan ceritanya berasaskan cerita rakyat tradisi dengan watak raja, dewa dan pelawak . Mak Yong dikaitkan dengan upacara di mana [[pawang]] cuba menyembuhkan pesakit yang dirasuk melalui nyanyian, tarian bersawai dan menurun.
Perbezaan dengan Mak Yong yang terdapat di Kelantan yang tidak menggunakan topeng, Mak Yong di Batam dan Bintan menggunakan topeng seperti Mak Yong di Kedah bagi sebahagian watak dayang Raja, Puteri, penjahat, setan, dan semangat, sama seperti yang diamalkan di Nara Yala. Pada akhir abad lepas, Mak Yong bukan sahaja menjadi persembahan harian, tetapi juga sebagai istiadat raja memerintah. Mak Yong juga digunakan bagi merawat orang sakit. Amalan ini tidak lagi diamalkan termasuk di Indonesia. Antara orang terakhir yang mengamalkan Mak Yong bagi merawat pesakit adalah Tuk Atan di Bintan dan Pak Basri di Batam, keduanya telah meninggal. Mak Yong bagaimanapun masih dipersembahkan dengan istiadat di pembuka dan penutup panggung. Mentera yang diamalkan diwarisi dari seorang kepada warisnya. Di Batam dan Bintan masa kini pengiat Mak Yong merupakan generasi ke tiga dan telah wujud hampir selama 150 tahun dan berhadapan ancaman kepupusan.
Kerajaan Indonesia telah mengambil langkah memelihara Mak Yong dengan melancarkan program merakamkan tradisi ini dengan bantuan Persatuan Tradisi Lisan dan membantu kumpulan pengiat Mak Yong meneruskan persembahan mereka dengan bantuan peralatan dan pakaian. Rakaman tersebut disimpan di pejabat Persatuan Tradisi Lisan dan PUSKAT di Jakarta (Yogyakarta). ▼
=== Jenis-Jenis MakyongLatihan ===
Dalam latihan Mak Yong tradisi, setiap pemain akan diajar keseluruhan peranan watak dalam Mak Yong, termasuk Raja, Permaisuri, bangsawan istana dan pelawak termasuk para panglima. Mereka turut diajar pelbagai kisah Mak Yong, termasuk Dewa Muda, Dewa Pecil dan Hijau-hijau Intan Permata. Selain itu, mereka akan belajar sejumlah besar lagu pengiring Mak Yong termasuk "Pak Yong Muda", "Sedayung Mak Yong", "Sedara Tonggek", "Kisah Barat", "Barat Cepat", "Lagu Khabar ke Pengasuh" dan "Mengulit". Selepas seseorang pelajar telah menguasai kesemua aspek ini mereka akan menamatkan pengajaran dengan melalui upacara ''sembah guru'' sebagai tanda tamatnya pembelajaran Mak Yong.<ref>[http://www.bt.com.bn/en/features/2009/09/15/preserving-grace-mak-yong Preserving the grace of the 'mak yong', Noor Shamsiah Mohamed, KUALA TERENGGANU]</ref> ▼
== Jenis persembahan ==
Terdapat 7 jenis persembahan Makyong yang pernah wujud. Setiap jenis persembahan Makyong mempunyai sedikit perbezaan yang membezakan antara satu dengan yang lain. Jenis-jenis Makyong tersebut ialah:-
* '''Makyong Patani''' - ditemui di [[Pattani]], [[Yala]] dan [[Narathiwat, tiga buah wilayah]] di selatan Thailand yang dahulunya merupakanterangkum wilayahdalam [[Kerajaan Pattani|Kesultanan Melayu Patani]].
* '''Makyong [[Kelantan]]''' - ditemui di negeri Kelantan dan daerah [[Besut]], Terengganu, Malaysia.
* '''Makyong [[Kedah]]''' - ditemui di negeri Kedah, Malaysia.
* '''Makyong Laut''' - ditemui di negeri Perlis (Malaysia) dan wilayah Satun (Thailand).
▲Kerajaan* '''Makyong [[Riau]]''' - ditemui di [[Pulau Lingga|Lingga]], [[Batam]] dan [[Bintan]] hasil pengaruh [[Kesultanan Johor]]; ada perbezaan melalui penerapan istiadat dan penggunaan topeng seperti Mak Yong di Kedah bagi sebahagian watak dayang Raja, Puteri, penjahat, setan, dan semangat, sama seperti yang diamalkan di Nara Yala. Pada akhir abad lepas, Mak Yong bukan sahaja menjadi persembahan harian, tetapi juga sebagai istiadat raja memerintah. Pemerintah Indonesia telah mengambil langkah memelihara Mak Yong dengan melancarkan program merakamkan tradisi ini dengan bantuan Persatuan Tradisi Lisan dan membantu kumpulan pengiat Mak Yong meneruskan persembahan mereka dengan bantuan peralatan dan pakaian. Rakaman tersebut disimpan di pejabat Persatuan Tradisi Lisan dan PUSKAT di Jakarta (Yogyakarta).
* '''Makyong Riau''' - ditemui di Wilayah Riau, Indonesia.
* '''Makyong [[Medan]]''' - ditemui di Medan, wilayah [[Sumatera Utara]], Indonesia.
* '''Makyong [[Kalimantan]]''' - ditemui di Kalimantan, Indonesia.
== Latihan tradisi ==
Dalam latihan Mak Yong tradisi, setiap pemain akan diajar keseluruhan peranan watak dalam Mak Yong, termasuk Raja, Permaisuri, bangsawan istana dan pelawak termasuk para panglima. Mereka turut diajar pelbagai kisah Mak Yong, termasuk Dewa Muda, Dewa Pecil dan Hijau-hijau Intan Permata.
Selain itu, mereka akan belajar sejumlah besar lagu pengiring Mak Yong, termasuk Pak Yong Muda, Sedayung Mak Yong, Sedara Tonggek, Kisah Barat, Barat Cepat, Lagu Khabar ke Pengasuh dan Mengulit.
▲Selepas seseorang pelajar telah menguasai kesemua aspek ini mereka akan menamatkan pengajaran dengan melalui upacara ''sembah guru'' sebagai tanda tamatnya pembelajaran Mak Yong.<ref>[http://www.bt.com.bn/en/features/2009/09/15/preserving-grace-mak-yong Preserving the grace of the 'mak yong', Noor Shamsiah Mohamed, KUALA TERENGGANU]</ref>
== Rujukan ==
| 