Wikipedia

Nilometer: Perbezaan antara semakan

Layar sejarah secara interaktif
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
VisualWikiteks
Haziq Faruqi (bincang | sumb.)
934 suntingan
Dicipta dengan menterjemah laman "Nilometer"
 
k Bot: perubahan kosmetik
 
Baris 1:
 
[[Fail:Cairo_Nilometer_2.jpg|kiri|thumb|300x300px|Tiang ukur di sebuah nilometer di Pulau Rawdah, Kaherah]]
'''Nilometer''' ialah sebuah struktur yang dahulu digunakan untuk mencerap kejernihan dan paras air Sungai [[Sungai Nil|Nil]] pada musim banjir yang berlaku setiap tahun.<ref name="H" /> Nilometer mempunyai tiga rupa bentuk, ditentukurkan dengan hasta Mesir: (1) tiang, (2) balai bertangga yang turun ke Sungai Nil, atau (3) sebuah perigi yang dalam dengan sebuah pembetung.<ref name="H" /> Jika paras air terlalu rendah, makanan akan kekurangan. Jika paras air terlalu tinggi, boleh berlakunya kemusnahan. Terdapat tikas, iaitu tanda paras air, untuk menandakan paras banjir yang sesuai supaya ladang-ladang boleh menjadi subur.<ref name="Fagan2010">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dpUDCcbmZJIC&pg=PT167|title=The Great Warming: Climate Change and the Rise and Fall of Civilizations|last=Brian Fagan|date=1 Ogos 2010|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-59691-780-4|page=167}}</ref><ref name="H">{{Petik ensiklopedia|title=Nilometer|page=1753|date=2008}}</ref>
Baris 6 ⟶ 5:
Apabila air surut, pada bulan September atau Oktober, lanar hitam yang subur akan tertinggal di kawasan pertanian. ''Akhet'', atau [[Musim Pembanjiran]], ialah satu daripada tiga musim dalam kalendar Mesir purba.
 
Banjir tahunan amat penting kepada tamadun Mesir. Banjir sederhana adalah penting dalam kitaran pertanian mereka; tetapi banjir yang sedikit akan menyebabkan [[Kahat|kebuluran]] dan terlalu banyak akan memusnahkan bina-binaan dan harta benda di dataran banjir. Rekod dari 622&#x2013;999622–999 TM menunjukkan bahawa secara purata, 28% banjir dari julat tahun itu tidak mencapai tahap banjir yang memberangsangkan.<ref name="Fagan2010">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dpUDCcbmZJIC&pg=PT167|title=The Great Warming: Climate Change and the Rise and Fall of Civilizations|last=Brian Fagan|date=1 August 2010|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-59691-780-4|page=167}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrian_Fagan2010">Brian Fagan (1 August 2010). [https://books.google.com/books?id=dpUDCcbmZJIC&pg=PT167 ''The Great Warming: Climate Change and the Rise and Fall of Civilizations'']. Bloomsbury Publishing. p.&nbsp;167. [[International Standard Book Number|ISBN]]&nbsp;[[SpecialKhas:BookSources/978-1-59691-780-4|<bdi>978-1-59691-780-4</bdi>]].</cite></ref>
 
Kebolehan meramal isi padu banjir yang akan datang ialah salah satu kemahiran para pendeta Mesir purba. Kebolehan ini juga memainkan peranan dalam politik dan pentadbiran, memandangkan kualiti banjir tahun itu akan menentukan jumlah cukai yang perlu dibayar. Dalam hal inilah nilometer penting. Para pendeta akan memerhatikan paras sungai dari hari ke hari dan umumkan kedatangan banjir musim panas.
Baris 13 ⟶ 12:
[[Fail:Assuan_Elephantine_Nilometer_14.JPG|kiri|thumb|Nilometer di Pulau Elefantin ]]
Rupa bentuk nilometer yang paling mudah ialah sebuah tiang yang dibenamkan ke dalam air sungai, dengan tikas yang berselang untuk menandakan kedalaman air.<ref name="H">{{Petik ensiklopedia|title=Nilometer|page=1753|date=2008}}<cite class="citation encyclopaedia cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHelaine_Elsin2008">Helaine Elsin (2008). "Nilometer". ''Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in ..''. p.&nbsp;1753.</cite></ref>
Terdapat satu yang menggunakan rupa bentuk ini di pulau Rawdah di tengah-tengah [[Kaherah]], tetapi ia berada di dalam sebuah struktur batu yang dihias cantik<ref name="H" /><ref name="Fagan2010">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dpUDCcbmZJIC&pg=PT167|title=The Great Warming: Climate Change and the Rise and Fall of Civilizations|last=Brian Fagan|date=1 August 2010|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-59691-780-4|page=167}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrian_Fagan2010">Brian Fagan (1 August 2010). [https://books.google.com/books?id=dpUDCcbmZJIC&pg=PT167 ''The Great Warming: Climate Change and the Rise and Fall of Civilizations'']. Bloomsbury Publishing. p.&nbsp;167. [[International Standard Book Number|ISBN]]&nbsp;[[SpecialKhas:BookSources/978-1-59691-780-4|<bdi>978-1-59691-780-4</bdi>]].</cite></ref> {{Nowrap|({{coord|30.0069|N|31.2250|E|type:landmark_region:EG_source:wikidata|display=inline|name=Rhoda Island nilometer}}).}} Nilometer ini berasal dari 861 TM, semasa khalifah [[Kerajaan Bani Abbasiyah|Abbasiyah]] al-Mutawakkil menitahkan ia dibina,<ref name="Behrens-Abouseif1992">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=INsmT6zjAl8C&pg=PA51|title=Islamic Architecture in Cairo: An Introduction|last=Doris Behrens-Abouseif|publisher=BRILL|year=1992|isbn=90-04-09626-4|page=51}}</ref> diseliakan oleh seorang ahli falak bernama [[Abul-Abbas Ahmad Al-Farghani|Al-Farghani]]. Nilometer ini dibina di sebuah tapak yang dahulunya terdapat spesimen yang lebih awal, diselia oleh seorang biskop Ortodoks Syria bernama [[Dionysius of Tel Mahre|Dionysius al-Telmahre]] pada tahun 830.{{citation needed|date=July 2015}} Nilometer yang lebih tua ini dipesan pada tahun 715 TM oleh Usamah bin Zaid bin Adi, yang ditugaskan untuk mengutip cukai hasil tanah ([[kharaj]]) di Mesir untuk khalifah kerajaan [[Kerajaan Bani Umaiyah|Umaiyah]], [[Sulaiman bin Abdul Malik]].<ref name="Fagan2010" /><ref>{{Cite book|url=https://archive.org/stream/FP24037/08#page/n83/mode/1up|title=Tārīkh Madīnat Dimashq|last=Ibn ʿAsākir|pages=8:84}}</ref>
[[Fail:Nilometer_Rhoda_Island_Cairo_June_1966.jpg|kanan|thumb|240x240px|Struktur berbentuk kon ini menudungi nilometer di selatan Pulau Rawdah di Sungai Nil di Kaherah. Struktur ini sendiri moden tetapi nilometer itu dari tahun 715 TM.<ref name="Fagan2010">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dpUDCcbmZJIC&pg=PT167|title=The Great Warming: Climate Change and the Rise and Fall of Civilizations|last=Brian Fagan|date=1 August 2010|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-59691-780-4|page=167}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBrian_Fagan2010">Brian Fagan (1 August 2010). [https://books.google.com/books?id=dpUDCcbmZJIC&pg=PT167 ''The Great Warming: Climate Change and the Rise and Fall of Civilizations'']. Bloomsbury Publishing. p.&nbsp;167. [[International Standard Book Number|ISBN]]&nbsp;[[SpecialKhas:BookSources/978-1-59691-780-4|<bdi>978-1-59691-780-4</bdi>]].</cite></ref>]]
Rupa bentuk nilometer yang kedua ialah sebuah balai bertangga yang turun ke air sungai, dengan tikas pada dindingnya.<ref name="H">{{Petik ensiklopedia|title=Nilometer|page=1753|date=2008}}<cite class="citation encyclopaedia cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHelaine_Elsin2008">Helaine Elsin (2008). "Nilometer". ''Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in ..''. p.&nbsp;1753.</cite></ref>
Contoh terelok untuk rupa bentuk yang ini boleh dijumpai di pulau Elefantin di [[Aswan]],<ref name="H" /> di mana 52 anak tangga turun ke sebuah pintu ke Sungai Nil.<ref name="Farid">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=LyWNFVeblO8C&pg=PA370|title=Pocket Book of Ancient Egypt|last=Farid Atiya|date=2008|page=370|access-date=2017-04-26}}</ref> Pulau ini agak penting kerana sepanjang sejarah Mesir, Elefantin menjadi sempadan selatan Mesir dan ialah tempat pertama yang mana permulaan banjir tahunan dikesan.
Baris 31 ⟶ 30:
== Bibliografi ==
 
* {{Cite book|title=Bar Hebraeus, Chronicon Ecclesiasticum (3 jilid)|year=1877|editor-last=Abbeloos|editor-first=Jean Baptiste|location=Paris|editor-last2=Lamy|editor-first2=Thomas Joseph}} 
 
[[Kategori:Bekalan air]]
[[Kategori:Alat ukuran]]
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Nilometer"