Senarai Raja Saba'
Kerajaan Saba' (Bahasa Ge'ez: ሳባ, Saba, Bahasa Arab: سبأ, Sabaʾ, Bahasa Ibrani: שבא, Šəḇā) adalah kerajaan lama yang berada di negara Yaman pada zaman Nabi Sulaiman a.s.ke zaman Empayar Rom.Terdapat dua tempoh masa Kerajaan Saba' iaitu Kerajaan Saba' Lama (kawasan kerajaan meliputi Yaman, Eritrea dan Habsyah) dan Kerajaan Saba' Baru yang meliputi hanya di kawasan negara Yaman.
Sejarah Ringkas سجاره ريڠکس sunting
Secara tradisional, Kaum Saba' dipimpin oleh Mukarib (Imam Besar), Mukarib adalah panggilan nama ketua pada zaman kuno Yaman.
Kerajaan Saba' Baru bertahan sehingga abad ke-1 Masihi selepas ditawan oleh Kerajaan Himyar dimana sebahagian besar kawasan Kerajaan Saba' ditakluk oleh Kerajaan Himyar. Selepas kekalahan besar dengan Kerajaan Himyar, Kerajaan Saba' terbahagi kepada 2 Kerajaan Baru iaitu Kerajaan Gurat dan Kerajaan Marib. Kedua-dua kerajaan ini adalah pengganti Kerajaan Saba' dan bertahan sehingga abad ke-3 Masihi akibat ditakluki oleh Kerajaan Himyar yang semakin kuat.
Senarai ini berdasarkan oleh buku "The Arab nations before Islam" hasil karya Dr. Javad Ali.[1] yang membina semula salasilah Kerajaan Saba' dan Himyar berdasarkan inskripsi dan bukti historiografi lain. Dalam Al-Quran pula, gelaran ''Tubba" digunakan untuk merujuk kepada raja-raja ini.[2]
Raja Saba ' (Kerajaan Lama) راج ساب' (کراجاءن لاما) sunting
Kerajaan Saba' Lama atau Negeri at-Tababi'a (Bahasa Arab: الدولة الطاببيع, ad-Daulat at-Tababi'a) merupakan Kerajaan Lama pada zaman Nabi Sulaiman a.s yang bertahan sehingga ditakluk oleh Kerajaan Himyar. Pemerintah Kerajaan Saba' Kuno yang terkenal adalah Puteri Ratu Balqis. Kerajaan Saba' Lama berasal daripada Kaum Qahtan (Kaum Arab sejati).
| Bilangan | Raja | Pemerintahan |
|---|---|---|
| 1 | al-Harith ar-Raish | 1230-1105 SM |
| 2 | Abrahah Dhul Manar | 1105-922 SM |
| 3 | Afrikis bin Abrahah | 922-758 SM |
| 4 | al-'Abd Dhu al-Adh'ar | 758-733 SM |
| 5 | al-Hedhed bin Sharahil | 733-658 SM |
| 6 | Balqis binti al-Hedhed | 658-638 SM |
| 7 | Nashir an-Ni'am | 638-553 SM |
| 8 | Shammar Yar'ish | 553-516 SM |
| 9 | Abu Malik | 516-461 SM |
| 10 | Tubba' bin al-Akran | 461-408 SM |
| 11 | Dhu Jaikhan | 408-338 SM |
| 12 | al-Akran bin Abu Malik | 338-175 SM |
| 13 | Kalikarib | 175-140 SM |
| 14 | Ass'ad Abu Karib | 140-20 SM |
| 15 | Hassan bin Tubba' | 20 SM - 50 M |
| 16 | 'Amr bin Tubba' | 50-113 M |
| 17 | 'Abid Kilel | 113-187 M |
| 18 | Tubba' bin Hassan | 187-265 M |
| 19 | Marthid bin 'Abid | 265-306 M |
| 20 | Wali'a bin Marthid | 306-343 M |
| 21 | Abrahah bin as-Sabbah | 343-416 M |
| 22 | Sahban bin Muhrath | 416-431 M |
| 23 | Hassan ibn 'Amr ibn Tubba' | 431-488 M |
| 24 | Dhu Shanatir | 488-515 M |
| Ke Kerajaan Himyar | ||
Raja Saba' (Kerajaan Baru) راج ساب' (کراجاءن بارو) sunting
Terdapat 2 versi salasilah Kerajaan Saba' yang berbeza manakala persamaan diantara dua versi ini adalah raja terakhir Kerajaan Saba" ialah Ilasharah Yahdub.[3]
Versi 1 ۏرسي ١ sunting
| Bilangan | Raja | Pemerintahan |
|---|---|---|
| 1 | Samahu 'Ali | 750 SM |
| 2 | Yada'-il Dharih | |
| 3 | Yathi'-amar Watar I | |
| 4 | Yada'-il Bayin I | |
| 5 | Yathi'-amar Watar II | |
| 6 | Kariba-il Bayin | |
| 7 | Dhamar 'Ali Watar | |
| 8 | Samahu 'Ali Yanif I | |
| 9 | Yathi'-amar Bayin I | |
| 10 | Kariba-il Watar I | 450 SM |
| 11 | Samahu 'Ali Darih | |
| 12 | Kariba-il Watar II | |
| 13 | Il-Sharah I | |
| 14 | Yada | |
| 15 | Yakrib | |
| 16 | Yathi' | |
| 17 | Karib-il | |
| 18 | Samah | |
| 19 | Il-Sharah II | |
| 20 | Dhamar | |
| 21 | Yada' | |
| 22 | Dhamar | |
| 23 | Karib-il Watar IV | |
| 24 | Il-Karib Yuhan'im | |
| 25 | Karib-il Watar V | |
| 26 | Wahb-il | |
| 27 | Anmar Yuhan'im | |
| 28 | Dhamar 'Ali Darih | |
| 29 | Nash'a-Karib Yuhamin | |
| 30 | Nasir Yuhan'im | |
| 31 | Wahb-il Yahuz | |
| 32 | Karib-il Watar Yuhan'im | |
| 33 | Yarim Ayman I | 80-60 SM |
| 34 | 'Alhan Nahfans | Selepas 60 SM |
| 35 | Far'um Yanhab | |
| 36 | Yarim Ayman II | 35-25 SM |
| 37 | Sha'irum Awtar | Selepas 25 SM |
| 38 | Yazil Bayin | Selepas 25 SM |
| 39 | Ilasharah Yahdub | Selepas 25 SM |
| Ke Kerajaan Himyar | ||
Versi 2 ۏرسي٢ sunting
| Bilangan | Raja | Pemerintahan |
|---|---|---|
| Mukarib (Imam Besar) Kaum Saba' | ||
| ??? | ||
| Mukarib Saba' | ||
| 1 | Yada’il Yanif bin Kariba-il | 755-740 SM |
| 2 | Samahu 'Ali Darih I bin Yada’il Yanuf | 740-715 SM |
| 3 | Yathi'-amar Bayin I | |
| 4 | Dhamar 'Ali I | |
| 5 | Kariba-il Watar I | 685-675 SM |
| Membayar ufti ke Kerajaan Asyur, 685 | ||
| 6 | Samahu’Ali I | |
| 7 | Yada’il Darih I | |
| 8 | Samahu 'Ali Yanuf I | |
| 9 | Darih | |
| 10 | Yathi'-amar Watar | |
| 11 | Yada'il Bayin I | |
| 12 | Karib-il Bayin I | |
| 13 | Dhamar 'Ali Watar | |
| 14 | Samahu'Ali Yanuf II | 545-525 SM |
| Raja (Malik) Saba' | ||
| 15 | Yathi'-amar Bayin II | 525-495 SM |
| 16 | Kariba-il I | |
| 17 | Yada'il I | |
| 18 | Yathi’-amar I | |
| 19 | Kariba-il II | |
| 20 | Samahu’Ali II | |
| 21 | Yada'il II | |
| 22 | Yathi’amar II | |
| 23 | Yada'il Bayin II | |
| 24 | Samahu'Ali Yanuf III | 410-380 SM |
| 25 | Yathi’-amar Watar I | |
| 26 | Yaqrub Malik Darih | |
| 27 | Samahu’Ali Yanuf IV | |
| 28 | Yada’il Bayin III | |
| 29 | Yaqrub Malik Watar I | |
| 30 | Yathi’-amar Bayin III | |
| 31 | Karib-il Watar II | 320-270 SM |
| 32 | Yada’il Bayin IV | |
| 33 | Yaqrub Malik Watar II | |
| 34 | Dhamar’Ali Yanuf | |
| 35 | Yathi’-amar Bayin IV | |
| 36 | Samahu’Ali Darih II | 200-175 SM |
| 37 | Karib-il Bayin II | |
| 38 | Yathi’-amar III | |
| ??? 140-116 SM | ||
| Ke Kerajaan Himyar 116-55 SM | ||
| 39 | Samahu’Ali Yanuf V | 55-30 SM |
| 40 | Yada’il Watar I | 30-25 SM |
| 41 | Dhamar’Ali Bayin I | 25-10 SM |
| 42 | Yadail Darih II | 10 SM - 10 M |
| 43 | Yathi’-amar Watar II | 10-20 M |
| 44 | Yada’il Watar II | 20-30 M |
| 45 | Dhamar 'Ali Bayin II | 30-60 M |
| 46 | Karib-il Watar Yuhan'im | 60-75 M |
| 47 | Dhamar’Ali Darih | 75-85 M |
| 48 | Ilasharah Yahdub | 85-100 M |
| Ke Kerajaan Himyar dan terbentuknya Kerajaan Gurat dan Marib | ||
Gurat dan Marib ݢورت دان ماريب sunting
Pada tahun 100 Masihi, Kerajaan Saba' berperang dengan Kerajaan Himyar dimana hampir keseluruhan kawasan Kerajaan Saba' ditakluk oleh Kerajaan Himyar, Kerajaan Saba' terbahagi kepada dua iaitu Kerajaan Gurat dan Kerajaan Marib yang bertahan sehingga abad ke-3 Masihi dimana ditakluk oleh Kerajaan Himyar yang semakin kuat.
| Bilangan | Raja | Pemerintahan |
|---|---|---|
| 1 | Nash'a-Karib Yahamin bin Dhamar ’Ali Bayin II | 85-100 M |
| 2 | Sa'd Shams Asra bin Ilsharah Yahdub | 100-130 M |
| 3 | Murtaza Yuham'in | 130-160 M |
| 4 | ??? | 160-180 M |
| 5 | Farim Yanhub | 180-200 M |
| 6 | Ilsharah Yahdub II | 200-230 M |
| 7 | Nash'a-Karib Yamin | 230-250 M |
| Ke Kerajaan Himyar | ||
| Bilangan | Raja | Pemerintahan |
|---|---|---|
| 1 | Kurb-Ail Watur ibn Thamar ibn Ali | 4 SM |
| 2 | Yas'a | 4 SM |
| 3 | ??? | 4 SM - 100 M |
| 4 | Bahab’il Yahuz | 100-130 M |
| 5 | Anmar Yuhamin | 130-140 M |
| 6 | Kariba-il Watar Yuham’in | Selepas 140 M |
| 7 | Rabb Shams Nimran | Sebelum 190 M |
| 8 | Sahr Autar | 190-200 M |
| 9 | Lahay’atat Yarham | Selepas 200 M |
| 10 | ??? | Sebelum 250 M |
| Ke Kerajaan Himyar | ||
Lihat Juga ليهت جوڬ sunting
- Senarai Raja Saba' dan Himyar - sebuah ilustrasi salasilah keturunan raja Saba' dan Himyar berdasarkan kerja kursus Dr. Javad Ali.
- Kerajaan Saba'
- Kerajaan Himyar
Rujukan رجوكن sunting
- ^ Buku "The Arab Nations before Islam" oleh Dr. Javad Ali.
- ^ Brannon M. Wheeler (2002). Nabi didalam Al-Quran: Pengenalan kepada Al-Quran dan tafsiran Islam Continuum International Publishing Group. p. 166. ISBN 0-8264-4956-5.
- ^ Friesian - Islam / Saba