Orange, New South Wales
Orange /ˈɒrɪndʒ/ ialah sebuah bandar di rantau Central West, New South Wales, Australia. Ia terletak 254 kilometer (158 mi) barat ibu negeri, Sydney [206 kilometer (128 mi) pada bulatan agung],[3] di ketinggian 862 meter (2,828 kaki). Orange mempunyai penduduk bandar yang dianggarkan sebanyak 39,755 orang sehingga Jun 2016 menjadikan bandar pusat serantau yang penting. Menurut bancian 2011, sektor pekerjaan utama di daerah kerajaan daerah Bandar Orange termasuk penjagaan kesihatan & bantuan sosial, runcit dan sektor pendidikan & latihan. Tanda mercu yang ketara ialah Gunung Canobolas dengan ketinggian tertinggi 1,395 meter (4,577 kaki) AHD dan mencuri pandangan daerah ini.
| Orange New South Wales | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Jalan utama Orange, Summer Street, dilihat dari sekitar McNamara Street yang menghadap ke barat pada bulan Mei 2008 | |||||||||
| Koordinat | 33°17′0″S 149°06′0″E / 33.28333°S 149.10000°EKoordinat: 33°17′0″S 149°06′0″E / 33.28333°S 149.10000°E | ||||||||
| Penduduk | 39,755 (30 Jun 2016)[1] (ke-10 dalam NSW) | ||||||||
| Ditubuhkan | 1846 | ||||||||
| Poskod | 2800 | ||||||||
| Ketinggian | 863.2 m (2,832 ka)[2] | ||||||||
| Lokasi | |||||||||
| Kawasan kerajaan tempatan | Bandar Orange | ||||||||
| Kaunti | Wellington, Bathurst | ||||||||
| Kawasan pilihan raya negeri | Orange | ||||||||
| Kawasan pilihan raya persekutuan | Calare | ||||||||
| |||||||||
Sejarah sunting
.jpg)
Pada tahun 1822 Kapten Percy Simpson mara ke Daerah Wellington dan menubuhkan penempatan tahanan yang dipanggil "Blackman's Swamp" sempena James Blackman; Simpson telah menggunakan James Blackman sebagai panduan kerana dia telah mengiringi peneroka awal, John Oxley ke rantau itu.[4]
Pada penghujung tahun 1820an, juru ukur J. J. Richards bekerja dalam tinjauan di Sungai Macquarie di bawah Bathurst dan juga jalan ke Wellington. Pada suatu pelan yang bertarikh 1829, dia menyatakan sebuah rizab desa, di mukim Orange. Sir Thomas Mitchell menamakan mukimnya Orange, kerana dia telah bersekutu dengan Prince of Orange dalam Perang Semenanjung, ketika kedua-duanya adalah adikung kepada Duke of Wellington, yang gelarannya diberikan kepada lembah di barat oleh Oxley.[5]
Pendudukan awal oleh tukang gunting British bermula pada akhir 1829, dan permukiman kecil akhirnya berubah menjadi pekan-pekan yang lebih besar kerana sifat-sifat yang berkaitan dengan jalan. Pada tahun 1844, penjelajah Davidson telah dihantar untuk memeriksa pencerobohan ke tanah yang dikhaskan untuk sebuah kampung, dan memberi nasihat mengenai lokasi untuk sebuah bandar. Pilihannya ialah Lembah Frederick, Pretty Plains, atau Blackman's Swamp.
Blackman's Swamp telah dipilih, dan ia diisytiharkan sebuah kampung dan dinamakan Orange oleh Mejar Thomas Mitchell pada tahun 1846 sebagai penghormatan kepada Putera William of Orange. Di Ophir yang berhampiran, penemuan emas yang signifikan di Australia dibuat pada tahun 1851, mengakibatkan pergerakan populasi yang bercambah yang dikenali sebagai kerubut emas Australia. Penemuan emas tambahan di kawasan berhampiran membawa kepada penubuhan Orange sebagai pusat perdagangan utama emas
Pertumbuhan Orange berterusan kerana keadaannya sangat sesuai untuk pertanian, dan pada tahun 1860 ia telah diumumkan sebuah perbandaran. Kereta api dari Sydney tiba di Orange pada tahun 1877. Pada tahun 1946, 100 tahun selepas ia pertama kali ditubuhkan sebagai sebuah kampung, Orange telah diisytiharkan sebagai sebuah bandar kecil.
Sumber-sumber air sunting
Orange mempunyai beberapa sumber air yang digunakan untuk kegunaan domestik, kedua-duanya kini sedang digunakan dan pernah digunakan. Pada masa ini, Empangan Suma Park dan Reservoir Spring Creek digunakan untuk penggunaan air domestik. Dua empangan lain, Tasik Canobolas dan Gosling Creek Reservoir, sebelum ini digunakan untuk penggunaan air domestik namun sekarang digunakan untuk tujuan rekreasi. Bandar ini kini berada di aras air Tahap 2. Majlis Banda Orange sedang menjalankan beberapa strategi untuk menambah bekalannya, termasuk menuai air ribut.
Kumpulan pertama air hujan yang dituai itu dibebaskan ke Empangan Suma Park pada 21 April 2009. Air hujan yang dituai telah diuji oleh Perkhidmatan Makmal Analisis (ALS), sebuah makmal bebas yang berpangkalan di Sydney. ALS menguji 90 bahan pencemar yang berpotensi. Ujian menunjukkan bahawa kualiti air memenuhi semua sasaran. Kumpulan pertama mengandungi 14 megaliter. Ia dipercayai sebagai yang pertama di Australia untuk menuai air hujan bagi kegunaan yang boleh diminum. Perkakasan telah disediakan, peraturan operasi telah dibangunkan dan faktor persekitaran dan kesan terhadap pengguna hiliran telah dipertimbangkan. Percubaan tiga bulan akan memastikan semua unsur-unsur ini berfungsi bersama untuk memastikan kualiti air yang tinggi dan piawaian alam sekitar dipenuhi. Terdapat beberapa fasa yang terlibat dalam tempoh pentauliahan. Perkakasan, yang merangkumi tiga stesen pam yang berasingan, titik pemantauan aliran sungai dan elektronik canggih termasuk kabel gentian optik, akan menjalani ujian operasi selanjutnya. Unsur-unsur lain dalam skema ini termasuk peninggalan di Blackmans Swamp Creek, yang mewujudkan kolam 3 megaliter dan tapak untuk stesen pam pertama, empangan 200 megaliter dan dua kolam 17 megaliter. Pam di sungai akan memindahkan air hujan ke empangan 200 megaliter pada kadar sehingga 450 liter sesaat dan direka untuk mengekstrak arus badai puncak dengan pantas dari sungai. Peraturan pengendalian menghendaki aliran asas segera ke hilir di sungai mesti dikekalkan. Mata pemantauan aliran sungai memastikan piawaian ini dipenuhi. Stesen pemantauan juga mengukur waktu penuaian boleh dimulakan. Pencetus mengalirkan melalui monitor di Blackmans Swamp Creek melebihi 1000 liter sesaat.
Geografi dan iklim sunting
Disebabkan ketinggiannya, Orange mempunyai iklim lautan yang sederhana (Köppen Cfb), dengan musim panas yang hangat (walaupun dengan pagi yang sejuk) dan musim sejuk yang sejuk dengan pagi berfros yang kerap. Bandar ini agak basah untuk lokasi pedalaman akibat kesan orografik dari Gunung Canobolas, terutama semasa bulan-bulan sejuk ketika salji kadang-kadang jatuh. Berbanding dengan kebanyakan pusat penduduk di Australia, ia mempunyai musim sejuk yang lebih sejuk, terutamanya dari segi suhu maksimum siang hari. Pada musim panas, suhu maksimum (dan mutlak) maksimum juga lebih rendah daripada kebanyakan pusat pedalaman, disebabkan ketinggiannya.[6] Disebabkan lokasi pedalaman, kelembapan rendah pada bulan-bulan musim panas dengan takat embun biasanya sekitar 10°C. Mempunyai 99.8 hari yang jelas setiap tahun,[7] ia masih lebih berawan daripada kawasan pesisir Sydney dan Wollongong (masing-masing 104 dan 107 hari yang jelas).[8][9] Iklim ini membolehkan kawasan itu menjadi pengeluar epal dan pear utama, dan baru-baru ini merupakan pusat pengeluaran wain sejuk.[10]
| Data iklim untuk Orange Airport | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bulan | Jan | Feb | Mac | Apr | Mei | Jun | Jul | Ogo | Sep | Okt | Nov | Dis | Tahun |
| Rekod tinggi suhu, °C (°F) | 37.4 (99.3) |
40.1 (104.2) |
33.0 (91.4) |
29.8 (85.6) |
22.0 (71.6) |
18.5 (65.3) |
17.8 (64.0) |
20.4 (68.7) |
25.6 (78.1) |
30.7 (87.3) |
35.6 (96.1) |
35.0 (95.0) |
40.1 (104.2) |
| Purata maksimum suhu harian, °C (°F) | 26.0 (78.8) |
25.2 (77.4) |
22.4 (72.3) |
18.3 (64.9) |
13.9 (57.0) |
10.4 (50.7) |
9.3 (48.7) |
10.7 (51.3) |
13.7 (56.7) |
17.3 (63.1) |
20.5 (68.9) |
23.9 (75.0) |
17.6 (63.7) |
| Purata minimum suhu harian, °C (°F) | 12.2 (54.0) |
12.3 (54.1) |
9.6 (49.3) |
6.2 (43.2) |
3.6 (38.5) |
1.5 (34.7) |
0.7 (33.3) |
1.4 (34.5) |
3.3 (37.9) |
5.8 (42.4) |
7.9 (46.2) |
10.1 (50.2) |
6.2 (43.2) |
| Rekod rendah suhu, °C (°F) | 1.7 (35.1) |
2.4 (36.3) |
−0.5 (31.1) |
−3.5 (25.7) |
−6.6 (20.1) |
−6.5 (20.3) |
−7.1 (19.2) |
−5.8 (21.6) |
−6.0 (21.2) |
−3.0 (26.6) |
−1.0 (30.2) |
−1.0 (30.2) |
−7.1 (19.2) |
| Purata kerpasan, mm (inci) | 84.0 (3.31) |
82.4 (3.24) |
53.7 (2.11) |
52.6 (2.07) |
62.5 (2.46) |
66.2 (2.61) |
88.2 (3.47) |
93.6 (3.69) |
79.0 (3.11) |
78.2 (3.08) |
76.0 (2.99) |
78.8 (3.10) |
895.1 (35.24) |
| Purata bilangan hari hujan | 8.7 | 8.2 | 7.2 | 7.2 | 10.1 | 12.4 | 13.7 | 13.5 | 11.6 | 10.8 | 10.3 | 9.0 | 122.7 |
| Purata kelembapan relatif tengah hari (%) | 44 | 49 | 51 | 55 | 63 | 70 | 70 | 65 | 61 | 56 | 53 | 45 | 57 |
| Sumber: [7] | |||||||||||||
| Data iklim untuk Orange Agricultural Institute | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bulan | Jan | Feb | Mac | Apr | Mei | Jun | Jul | Ogo | Sep | Okt | Nov | Dis | Tahun |
| Rekod tinggi suhu, °C (°F) | 37.2 (99.0) |
39.2 (102.6) |
33.3 (91.9) |
29.4 (84.9) |
21.6 (70.9) |
18.0 (64.4) |
16.5 (61.7) |
21.8 (71.2) |
25.7 (78.3) |
31.3 (88.3) |
36.0 (96.8) |
34.8 (94.6) |
39.2 (102.6) |
| Purata maksimum suhu harian, °C (°F) | 26.5 (79.7) |
25.9 (78.6) |
22.7 (72.9) |
18.5 (65.3) |
14.2 (57.6) |
10.6 (51.1) |
9.5 (49.1) |
11.1 (52.0) |
14.1 (57.4) |
17.8 (64.0) |
21.3 (70.3) |
24.6 (76.3) |
18.1 (64.6) |
| Purata minimum suhu harian, °C (°F) | 13.3 (55.9) |
13.2 (55.8) |
10.7 (51.3) |
7.2 (45.0) |
4.6 (40.3) |
2.6 (36.7) |
1.5 (34.7) |
2.1 (35.8) |
4.2 (39.6) |
6.6 (43.9) |
9.2 (48.6) |
11.2 (52.2) |
7.2 (45.0) |
| Rekod rendah suhu, °C (°F) | 1.0 (33.8) |
2.8 (37.0) |
1.0 (33.8) |
−1.6 (29.1) |
−4.0 (24.8) |
−5.0 (23.0) |
−5.6 (21.9) |
−4.2 (24.4) |
−5.4 (22.3) |
−2.0 (28.4) |
−0.4 (31.3) |
0.5 (32.9) |
−5.6 (21.9) |
| Purata kerpasan, mm (inci) | 87.1 (3.43) |
75.1 (2.96) |
64.7 (2.55) |
53.0 (2.09) |
67.6 (2.66) |
74.3 (2.93) |
90.3 (3.56) |
95.0 (3.74) |
80.1 (3.15) |
79.9 (3.15) |
76.2 (3.00) |
80.6 (3.17) |
923.9 (36.39) |
| Sumber 1: [11] | |||||||||||||
| Sumber 2: [12] | |||||||||||||
Galeri sunting
-
Pusat Kesihatan Komuniti, Kite Street -
Jabatan Bangunan Tanah, Kite Street -
Bekas Dewan Bandar, Anson Street -
Landasan mini, Matthews Park -
Pusat Kesenian Sir Henry Parkes, Sale Street -
Scouts' Hall, Kite Street -
Gunung Canobolas dari mercu -
Menara pemancar di atas Gunung Canobolas -
Pusat Perkahwinan dan Majlis Keraian Duntryleague, Woodward Street
Lihat juga sunting
Rujukan sunting
- ^ "Regional Population Growth, Australia, 2016". Australian Bureau of Statistics. Australian Government. Dicapai pada 9 August 2017.
- ^ "Climate statistics for Orange Post Office". Australian Bureau of Meteorology. Australian Government. Dicapai pada 21 February 2009.
- ^ "Great Circle Distance between ORANGE and SYDNEY". Geosciences Australia website. Commonwealth of Australia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-02-28. Dicapai pada 28 August 2011.
- ^ Greaves, Bernard. "Blackman, James (1792–1868)". Australian Dictionary of Biography. National Centre of Biography, Australian National University. Dicapai pada 9 December 2013.
- ^ "PLACE NAMES". The Australian Women's Weekly. National Library of Australia. 13 May 1964. m/s. 61. Dicapai pada 23 February 2011.
- ^ "Orange Region Terrior". Wines of Orange. 2010.
- ^ a b "Climate statistics for Orange Airport". Bureau of Meteorology. Commonwealth of Australia. 2 June 2011. Dicapai pada 7 June 2011.
- ^ "Bureau of Meteorology – Summary statistics WOLLONGONG UNIVERSITY". Australian Bureau of Meteorology. Dicapai pada 20 November 2014.
- ^ "Climate statistics for Australian locations". Bureau of Meteorology. Dicapai pada 15 November 2013.
- ^ "Orange Wine Region". WineCompanion.com.au. Dicapai pada 25 January 2014.
- ^ "Monthly mean temperatures: Orange Agricultural Institute". Climate statistics for Australian locations. Bureau of Meteorology. Dicapai pada 26 September 2017.
- ^ "Monthly rainfall: Orange Agricultural Institute". Climate statistics for Australian locations. Bureau of Meteorology. Dicapai pada 26 September 2017.
Pautan luar sunting
| Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Orange, New South Wales |
| Wikikembara memiliki panduan pelancongan bagi Orange (New South Wales). |