Senarai kultivar pisang
Berikut senarai kultivar pisang dan kumpulan dari mana ia dikelaskan. Hampir kesemua kelainan moden pisang dan punti makan yang ditanam (kultivar) ialah kacukan dan poliploid bagi dua jenis liar, Musa acuminata dan Musa balbisiana. Pisang yang ditanam selalunya tak berbiji (partenokarpi) dan dengan itu mandul, jadi ia dibiakkan secara tampang (diklonkan).
Kultivar sunting
Bahagian Musa sunting
Musa × paradisiaca ialah nama kacukan bagi Musa acuminata (A) dan Musa balbisiana (B). Deduanya ada dalam Musa bahagian Musa.
Kumpulan AA sunting
Musa acuminata diploid dengan kededua pokok pisang liar dan kultivar.
- Pisang Chingan
- Pisang berangan ('Lakatan')
- Pisang emas ('Lady Finger')
- Pisang jari buaya
- Pisang empat puluh hari ('Señorita')[1]
- Pisang Sinwobogi
- Pisang lilin[2]
- Pisang lemak manis[2]
- Pisang kapas[2]
Kumpulan AAA sunting
Musa acuminata triploid dengan kededua pokok pisang liar dan kultivar.
- Subkumpulan Cavendish
- Pisang serendah ('Dwarf Cavendish')
- Pisang cina atau embun hijau ('Giant Cavendish')
- Formosana (GCTCV-218), kelainan dengan ketahanan pada beberapa layu Fusarium TR4
- Pisang embun Jepun ('Grande Nain')
- Pisang masak hijau atau embun lumut ('Tall Cavendish')
- Pisang buai atau embun putih ('Robusta')
- Azman[3] (ditanam di Turki)
- Pisang merah
- Pisang merah kerdil
- Flhorban 920
- Pisang embun betul ('Gross Michel')
- Pisang Tanah Tinggi Afrika Timur (subkumpulan AAA-EA)
- Pisang susu[2]
- Pisang amping[2]
- Pisang pelimbing[2]
Kumpulan AAAA sunting
Musa acuminata tetraploid dengan kededua pokok liar dan kultivar.
Kumpulan AAAB sunting
Kultivar tetraploid Musa × paradisiaca
Kumpulan AAB sunting
Kultivar triploid Musa × paradisiaca. Kumpulan ini mengandungi subkumpulan Plantain, terdiri daripada plantain betul ataupun plantain Afrika. Pusat kerencaman Kumpulan AAB ialah di Afrika Barat dan Tengah, di mana sebilangan besar kultivar ditanam sesuai pengenalan punti leluhur dari Asia, boleh jadi 2000–3000 tahun lalu.[4]
Subkumpulan Iholena dan Maoli-Popo'ulu dirujuk sebagai plantain Pasifik.[5]
- Subkumpulan Iholena - subkumpulan pisang olahan yang ditanam di kawasan Pasifik[6]
- Subkumpulan Maoli-Popo'ulu - subkumpulan pisang olahan yang ditanam di kawasan Pasifik[6]
- Subkumpulan Mysore - pisang olahan dan pembasuh mulut[7]
- Pisang keling ('Mysore')
- Subkumpulan Pisang Raja
- Pisang raja atau punti
- Subkumpulan Plantain[4]
- Subkumpulan Pome
- Pisang kelat jambi ('Pome')
- Pisang Prata-anã
- Subkumpulan Silk
- Lain-lain
Kumpulan AABB sunting
Kultivar tetraploid Musa × paradisiaca
- Pisang Kalamagol
- Pisang awak ('Ducasse')
Kumpulan AB sunting
Kultivar diploid Musa × paradisiaca
Kumpulan ABB sunting
Kultivar triploid Musa × paradisiaca
- Pisang Jawa biru
- Subkumpulan Bluggoe
- Pisang abu keling ('Bluggoe')[8]
- Pisang abu perak ('Silver Bluggoe')
- Pisang Pelipita
- Subkumpulan Saba
- Pisang abu atau nipah ('Saba')
- Pisang cematu ('Cardaba')
- Pisang Benedetta
Kumpulan ABBB sunting
Kultivar tetraploid Musa × paradisiaca
Kumpulan BB sunting
Musa balbisiana diploid, pisang liar
Bahagian Callimusa sunting
Kultivar Musa lolodensis, Musa maclayi dan Musa peekelii dalam Musa bahagian Callimusa.
Lihat juga sunting
Rujukan sunting
- ^ FS dela Cruz Jr.; LS Gueco; OP Damasco; VC Huelgas; FM dela Cueva; TO Dizon; MLJ Sison; IG Banasihan; VO Sinohin & AB Molina, Jr. (2008). Farmers' Handbook on Introduced and Local Banana Cultivars in the Philippines (PDF). Bioversity International. ISBN 9789719175186. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2014-07-14. Dicapai pada 2013-01-17.
- ^ a b c d e f g Molina, A.B.; Roa, V.N. (2000). Advancing Banana and Plantain R and D in Asia and the Pacific. International Plant Genetic Resources Institute. m/s. 3. ISBN 978-971-91751-3-1. Dicapai pada 2021-12-08.
- ^ Hasan Pinar; Mustafa Unlu; Mustafa Bircan; Filiz Baysal; Gulsemin Savas Tuna; Metin Tuna; Sezai Ercisli (2015). "Genetic characterization of banana clones grown in Turkey based on nuclear DNA content and SRAP markers". Journal of Applied Botany and Food Quality. 88 (2015): 222–227. doi:10.5073/JABFQ.2015.088.032.
- ^ a b "Plantain subgroup".
- ^ Ploetz, R.C.; Kepler, A.K.; Daniells, J. & Nelson, S.C. (2007). "Banana and Plantain: An Overview with Emphasis on Pacific Island Cultivars". Dalam Elevitch, C.R (penyunting). Species Profiles for Pacific Island Agroforestry (PDF). Hōlualoa, Hawai'i: Permanent Agriculture Resources (PAR). Dicapai pada 2013-01-10.
- ^ a b "Iholena subgroup".
- ^ C. Rajamanickam. K. Rajmohan - Genetic Diversity in Banana (Musa spp.)
- ^ "Musa Orinoco". Bananas Wiki. 2021-12-28. Dicapai pada 2021-12-28.