Sirosis
Sirosis (/sɪˈroʊsɪs/) merupakan satu keadaan di mana hati tidak dapat berfungsi dengan baik kerana kerosakan jangka panjang. Kerosakan ini dicirikan oleh penggantian tisu hati normal oleh tisu parut. Lazimnya, penyakit itu berkembang perlahan-lahan selama berbulan-bulan atau tahun. Pada awal, sering terdapat gejala. Apabila penyakit bertambah buruk, seseorang akan menjadi lelah, lemah, gatal, bengkak di kaki bawah, mengembangkan kulit kuning, mudah lebam, mempunyai bendalir membina di dalam perut, atau mengembangkan saluran darah seperti labah-labah pada kulit. Pembentukan bendalir dalam perut boleh menjadi dijangkiti secara spontan. Komplikasi lain termasuk ensefalopati hepatik, pendarahan dari urat dilipat di esofagus atau dilat perut urat, dan kanser hati. Ensefalopati hepatik mengakibatkan kekeliruan dan boleh membawa kepada ketidaksedaran.[1]
| Sirosis | |
|---|---|
 Penafian perubatan | |
 | |
| Perut seseorang dengan sirosis menunjukkan pembentukan cecair yang besar dan urat yang sangat jelas | |
| Sebutan | |
| Pengkhususan | Gastroenterologi |
| Gejala | Bosan, gatal, bengkak pada kaki bawah, kulit kuning, mudah lebam, cecair membina di dalam perut[1] |
| Kerumitan | Peritonitis bakteria spontan, ensefalopati hepatik, urat pembesar dalam esofagus, kanser hati[1] |
Permulaan biasa | Lebih sebulan atau setahun[1] |
| Tempoh | Jangka panjang[1] |
| Punca | Alkohol, hepatitis B, hepatitis C, penyakit hati berlemak bukan alkohol[1] |
| Ujian darah, pengimejan perubatan, biopsi hati[1] | |
| Pencegahan | Pemvaksinan, mengelakkan alkohol[1] |
| Rawatan | Bergantung pada sebab yang mendasari[1] |
| Kekerapan | 2.8 juta (2015)[2] |
| Kematian | 1.3 juta (2015)[3] |
sunting | |
Punca, mekanisme dan diagnosis sunting
Sirosis paling lazim disebabkan oleh alkohol, hepatitis B, hepatitis C, dan penyakit hati berlemak bukan alkohol. Lazimnya, lebih daripada dua atau tiga minuman beralkohol setiap hari dalam beberapa tahun diperlukan untuk sirosis alkohol berlaku. Penyakit hati bukan lemak alkohol mempunyai beberapa sebab, termasuk berat badan berlebihan, kencing manis, lemak darah tinggi, dan tekanan darah tinggi. Beberapa penyebab sirosis yang kurang biasa termasuk hepatitis autoimun, kolangitis biliari utama, hemokromatosis, ubat-ubatan tertentu, dan batu karang. Diagnosis adalah berdasarkan ujian darah, pengimejan perubatan, dan biopsi hati.
Pencegahan dan rawatan sunting
Sesetengah punca sirosis, seperti hepatitis B, boleh dicegah melalui vaksinasi. Rawatan sebahagiannya bergantung kepada sebab yang mendasari, tetapi matlamatnya sering untuk mencegah masalah yang semakin teruk. Mengelakkan alkohol disyorkan dalam semua kes sirosis. Hepatitis B dan C boleh dirawat dengan ubat-ubatan antiviral. Hepatitis autoimun boleh dirawat dengan ubat steroid. Ursodiol mungkin berguna jika penyakit ini disebabkan oleh penyumbatan saluran hempedu. Ubat lain mungkin berguna untuk komplikasi seperti perut atau pembengkakan kaki, ensefalopati hepatik, dan pembesaran urat esofagus. Dalam sirosis yang teruk, pemindahan hati mungkin menjadi pilihan.
Epidemiologi dan sejarah sunting
Sirosis menjejaskan kira-kira 2.8 juta orang dan menyebabkan 1.3 juta kematian pada tahun 2015. Daripada jumlah ini, alkohol menyebabkan 348,000, hepatitis C disebabkan 326,000, dan hepatitis B yang disebabkan 371,000. Di Amerika Syarikat, lebih ramai lelaki meninggal akibat sirosis berbanding wanita. Keterangan pertama mengenai keadaan ini adalah oleh Hippocrates pada abad ke-5 SM.[4] Perkataan sirosis berasal dari Yunani: κίρρωσις; kirrhos κιρρός "kekuningan" and -osis (-ωσις) bermaksud "keadaan", menggambarkan rupa hati sirosis.[5][6]
Rujukan sunting
- ^ a b c d e f g h i "Cirrhosis". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. April 23, 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 June 2015. Dicapai pada 19 May 2015. Unknown parameter
|dead-url=ignored (bantuan) - ^ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
- ^ GBD 2015 Mortality and Causes of Death, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281.
- ^ Brower, Steven T. (2012). Elective general surgery : an evidence-based approach. New York: McGraw-Hill Medical. m/s. 36. ISBN 9781607951094. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-09-08. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ Douglas Harper. "cirrhosis". Online Etymology Dictionary.
- ^ Douglas Harper. "-osis". Online Etymology Dictionary.
Pautan luar sunting
- Sirosis Hati Diarkibkan 2011-10-30 di Wayback Machine di NDDIC. NIH No. 04-1134, Disember tahun 2003.