Asid peroksimonosulfurik

Asid peroksimonosulfurik
Nama
	Nama IUPAC (Dioksidanido)hidroksidodioksidosulfur
	Nama lain Asid peroksomonosulfurik [perlu rujukan]; Asid peroksisulfuric[perlu rujukan]; Asid persulfurik[perlu rujukan]
Pengecam
No. Pendaftaran CAS	10361-76-9 ;
Imej model 3D Jmol	Imej berinteraktif; Imej berinteraktif;
ChEBI	CHEBI:29286 ;
ChemSpider	2035480 ;
ECHA InfoCard	100.028.879
Nombor EC	231-766-6;
Rujukan Gmelin	101039
PubChem CID	2754594;
Nombor PBB	1483
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID90884417 ;
	InChI InChI=1S/H2O5S/c1-5-6(2,3)4/h1H,(H,2,3,4) Key: FHHJDRFHHWUPDG-UHFFFAOYSA-N ;
	SMILES OOS(O)(=O)=O; [O].[O].OOSO;
Sifat
Formula kimia	H2SO5
Jisim molar	114.078 g mol−1
Rupa bentuk	Hablur berwarna putih
Ketumpatan	2.239 g cm−3
Struktur
Geometri; koordinasi	Tetrahedron pada S
Bahaya
Bahaya-bahaya utama	pengoksida yang kuat
	Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
	pengesahan (apa yang perlu: /?)
	Rujukan kotak info

Asid peroksimonosulfurik, (H₂SO₅), juga dikenali sebagai asid persulfurik, asid peroksisulfurik, or asid Caro, berbentuk cecair pada suhu bilik. Pada asid ini, pusat S(VI) mengadaptasikan sifat geometrinya yang tetrahedron; kesambungannya ditunjukkan oleh formula HO-O-S(O)₂-OH. Ia merupakan salah satu pengantioksida yang paling kuat yang diketahui (E⁰ +2.51 V) dan merupakan bahan yang sangat mudah meletup.

H₂SO₅ kekadang dikelirukan dengan H₂S₂O₈, juga dikenali sebagai asid peroksidisulfurik. Asid disulfurik, sesuatu bahan yang digunakan lebih luas dalam bentuk garam alkali logamnya, mempunyai struktur dalam bentuk HO-S(O)₂-O-O-S(O)₂-OH.

Sejarah sunting

H₂SO₅ diterangkan buat pertama kalinya pada tahun 1898 oleh Heinrich Caro, seseorang yang menamakannya.^[2]

Sintesis dan penghasilan sunting

Penyediaan dalam makmal secara berskala bagi asid Caro ini melibatkan gabungan asid klorosulfurik dan hidrogen peroksida.

H₂O₂ + ClSO₂OH ⇌ H₂SO₅ + HCl

Penghasilan berskala besar bagi asid Caro biasanya dilakukan secara bertapak, disebabkan oleh ketidakstabilannya. Berdasarkan paten Martin, asid Caro dihasilkan dengan tindak balas asid sulfurik >85% dan hidrogen peroksida <50% ("larutan Piranha").^[3]

H₂O₂ + H₂SO₄ ⇌ H₂SO₅ + H₂O

Kegunaan dalam industri sunting

H₂SO₅ telah digunakan untuk pelbagai aplikasi pembasmi kuman dan pembersihan, seperti, rawatan kolam renang dan pembersihan gigi palsu. Garam alkali logam bagi H₂SO₅ menunjukkan keberhasilan dalam pelunturan lignin kayu balak.^[4]

Garam ammonium, sodium, dan kalium H₂SO₅ digunakan dalam industri pembuatan plastik dalam bentuk pempolimeran, penghasilan pemula, bahan punaran, agen nyahsaiz, pembaik tanah kimia, dan juga pelunturan warna dan penyahbauan minyak.

Kalium peroksimonosulfat, KHSO₅, merupakan garam berasid kalium untuk asid peroksimonosulfurik. Ia digunakan secara meluas sebagai ejen pengoksidaan.

Bahaya sunting

Asid Caro yang tulin adalah mudah meletup. Letupan telah dilaporkan di Brown University^[5] dan Sun Oil. Beserta dengan semua agen pengoksidaan yang kuat, asid peroksisulfurik hendaklah dijauhkan daripada sebatian organik seperti eter dan keton oleh kerana keupayaannya untuk memperoxidakan bahan tersebut, dan menghasilkan molekul yang sangat tidak stabil seperti aseton peroksida.

Lihat juga sunting

Asid peroksidisulfurik

Rujukan sunting

^ "peroxysulfuric acid (CHEBI:29286)". Chemical Entities of Biological Interest. UK: European Bioinformatics Institute. 20 November 2007. Dicapai pada 17 November 2011.
^ Caro, H. (1898). "Zur Kenntniss der Oxydation aromatischer Amine". Zeitschrift für angewandte Chemie. 11 (36): 845–846. doi:10.1002/ange.18980113602.
^ Martin, P. L. (USA). U.S. Pat. Appl. Publ. (2005), 21 pp. CODEN: USXXCO US 2005031530 A1 20050210 Patent written in English. Application: US 2004-878176 20040628. Priority: US 2003-494009 20030807. CAN 142:179838 AN 2005:122569 CAPLUS
^ Springer, E. L.; McSweeny, J. D. (1993). "Treatment of softwood kraft pulps with peroxymonosulfate before oxygen delignification". Tappi Journal. 76 (8): 194–199. ISSN 0734-1415. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-09-29. Dicapai pada 2015-04-05.
^ J.O. Edwards (1955). "SAFETY". Chem. & Eng. News. 33 (32): 3336. doi:10.1021/cen-v033n032.p3336.

Pautan luar sunting

Media berkenaan Asid peroksimonosulfurik di Wikimedia Commons

[1] "peroxysulfuric acid (CHEBI:29286)". Chemical Entities of Biological Interest. UK: European Bioinformatics Institute. 20 November 2007. Dicapai pada 17 November 2011.

[2] Caro, H. (1898). "Zur Kenntniss der Oxydation aromatischer Amine". Zeitschrift für angewandte Chemie. 11 (36): 845–846. doi:10.1002/ange.18980113602.

[3] Martin, P. L. (USA). U.S. Pat. Appl. Publ. (2005), 21 pp. CODEN: USXXCO US 2005031530 A1 20050210 Patent written in English. Application: US 2004-878176 20040628. Priority: US 2003-494009 20030807. CAN 142:179838 AN 2005:122569 CAPLUS

[4] Springer, E. L.; McSweeny, J. D. (1993). "Treatment of softwood kraft pulps with peroxymonosulfate before oxygen delignification". Tappi Journal. 76 (8): 194–199. ISSN 0734-1415. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-09-29. Dicapai pada 2015-04-05.

[5] J.O. Edwards (1955). "SAFETY". Chem. & Eng. News. 33 (32): 3336. doi:10.1021/cen-v033n032.p3336.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Nama


Nama IUPAC (Dioksidanido)hidroksidodioksidosulfur^[1]
Nama lain Asid peroksomonosulfurik ^{[perlu rujukan]} Asid peroksisulfuric^{[perlu rujukan]} Asid persulfurik^{[perlu rujukan]}
Pengecam
No. Pendaftaran CAS	10361-76-9^N
Imej model 3D Jmol	Imej berinteraktif Imej berinteraktif
ChEBI	CHEBI:29286^Y
ChemSpider	2035480^Y
ECHA InfoCard	100.028.879
Nombor EC	231-766-6
Rujukan Gmelin	101039
PubChem CID	2754594
Nombor PBB	1483
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID90884417
InChI InChI=1S/H2O5S/c1-5-6(2,3)4/h1H,(H,2,3,4)^Y Key: FHHJDRFHHWUPDG-UHFFFAOYSA-N^Y
SMILES OOS(O)(=O)=O [O].[O].OOSO
Sifat
Formula kimia	H₂SO₅
Jisim molar	114.078 g mol⁻¹
Rupa bentuk	Hablur berwarna putih
Ketumpatan	2.239 g cm⁻³
Struktur
Geometri koordinasi	Tetrahedron pada S
Bahaya
Bahaya-bahaya utama	pengoksida yang kuat
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
Y pengesahan (apa yang perlu: Y/N?)
Rujukan kotak info