Limpa
Limpa ialah organ yang terdapat dalam semua vertebrata. Sama dalam struktur kepada nodus limfa yang besar, ia bertindak terutamanya sebagai penapis darah. Perkataan limpa dalam bahasa Inggeris spleen datang dari daripada grc σπλήν (splḗn).[1]
| Spleen | |
|---|---|
 Limpa manusia terletak di sebelah kiri atas abdomen, di belakang perut | |
| Butiran | |
| Sistem | Sistem imun (Sistem limfa) |
| Arteri | Arteri splenik |
| Urat | Urat limpa |
| Saraf | Pleksus splenik |
| Pengenalpastian | |
| nama bahasa Latin | splen, lien |
| MeSH | D013154 |
| TA | A13.2.01.001 |
| FMA | FMA:7196 |
| Terminologi anatomi | |
Limpa memainkan peranan yang sangat penting berkaitan dengan sel darah merah (eritrosit) dan sistem imun.[2] Ia mengeluarkan sel darah merah lama dan menyimpan rizab darah, yang boleh menjadi berharga sekiranya berlaku kejutan hemoragik, dan juga mengitar semula besi. Sebagai sebahagian daripada sistem fagosit mononuklear, ia memetabolismekan hemoglobin dikeluarkan daripada sel darah merah senesen (eritrosit). Bahagian globin dari hemoglobin terdegradasi kepada asid amino konstitutifnya, dan bahagian heme dimetabolismekan kepada bilirubin, yang dikeluarkan dalam hati.[3][4]
Limpa menempatkan limfosit penghasil antibodi dalam pulpa putih dan monositnya yang membuang bakteria bersalut antibodi dan sel darah bersalut antibodi melalui peredaran darah dan nodus limfa. Monosit ini, apabila berpindah ke tisu yang cedera (seperti jantung selepas infarksi miokardium), bertukar menjadi sel dendritik dan makrofaj sambil menggalakkan penyembuhan tisu.[5][6][7] Limpa ialah pusat aktiviti sistem fagosit mononuklear dan serupa dengan nodus limfa yang besar, kerana ketiadaannya menyebabkan kecenderungan kepada jangkitan tertentu.[8][4]
Pada manusia limpa berwarna ungu dan berada di kuadran atas kiri pada perut.[3][9]
Anatomi sunting
Limpa terdiri dari gugusan dua jenis tisu utama iaitu pulpa merah dan pulpa putih:[10]
- Pulpa merah: 76-79% isi limpa normal[11] terdiri dari sinusoid limpa dipenuhi darah yang hendak ditapis[10][12][13]
- Pulpa putih: mengelilingi pulpa merah dipisahkan suatu "zon marginal", terdiri dari sarung limpa pariarteriola (pariarteriolar limphoid sheats, PALS) berisi limfosit T dan folikel limfoid tersusun atas sel limfosit B, makrofaga, dan sel serpihan.[14]
Rujukan sunting
- ^ σπλήν[pautan mati kekal], Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus Digital Library
- ^ Darling, David. "spleen". www.daviddarling.info.
- ^ a b Mebius, RE; Kraal, G (2005). "Structure and function of the spleen". Nature Reviews. Immunology. 5 (8): 606–16. doi:10.1038/nri1669. PMID 16056254. S2CID 3258595.
- ^ a b Sahin, NE; Oner, Z; Oner, S; Turan, MK (10 Januari 2022). "A study on the correlation between spleen volume estimated via cavalieri principle on computed tomography images with basic hemogram and biochemical blood parameters". Anatomy & cell biology. doi:10.5115/acb.21.177. PMID 35000931 Check
|pmid=value (bantuan). - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; teks bagi rujukanSwirskitidak disediakan - ^ Jia, T; Pamer, EG (2009). "Immunology. Dispensable but not irrelevant". Science. 325 (5940): 549–50. Bibcode:2009Sci...325..549J. doi:10.1126/science.1178329. PMC 2917045. PMID 19644100.
- ^ "Finally, the Spleen Gets Some Respect" By Natalie Angier, The New York Times, August 3, 2009
- ^ Brender, Erin (23 November 2005). Richard M. Glass (penyunting). Illustrated by Allison Burke. "Spleen Patient Page". Journal of the American Medical Association. 294 (20): 2660. doi:10.1001/jama.294.20.2660. PMID 16304080.
- ^ Loscalzo, Joseph; Fauci, Anthony S.; Braunwald, Eugene; Dennis L. Kasper; Hauser, Stephen L; Longo, Dan L. (2008). Harrison's principles of internal medicine. McGraw-Hill Medical. ISBN 978-0-07-146633-2.
- ^ a b Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; teks bagi rujukanGenesertidak disediakan - ^ Carl Pochedly, Richard H. Sills, Allen D. Schwartz (1989). Disorders of the spleen: pathophysiology and management. Informa Health Care. m/s. 7–15. ISBN 0-8247-7933-9.CS1 maint: uses authors parameter (link)
- ^ Luiz Carlos Junqueira and José Carneiro (2005). Basic histology: text & atlas. McGraw-Hill Professional. m/s. 274–277. ISBN 0-07-144091-7.CS1 maint: uses authors parameter (link)
- ^ Michael Schuenke, Erik Schulte, Udo Schumacher, Lawrence M. Ross, Edward D. Lamperti (2006). Atlas of anatomy: neck and internal organs. Thieme. m/s. 219. ISBN 1-58890-360-5.CS1 maint: uses authors parameter (link)
- ^ (Inggeris) Ward JM, Mann PC, Morishima H, Frith CH. 1999. Thymus, Spleen, and Lymph Nodes. Di dalam: Maronpot RR, GA Boorman, BW Gaul, Editor. Pathology of the Mouse Reference and Atlas. Vienna: Cache River Press. Hlm 333-357
Jika anda melihat rencana yang menggunakan templat {{tunas}} ini, gantikanlah ia dengan templat tunas yang lebih spesifik.