San Marino

Republik Teramat Mulia San Marino (/ˌsæn məˈriːnoʊ/ (About this soundlisten), Bahasa Itali: sam maˈriːno), secara rasminya dikenali sebagai Republik San Marino (Itali: Repubblica di San Marino; Romagnol: Ripóbblica d' San Marein), juga dikenali dengan Most Serene Republic of San Marino (Itali: Serenissima Repubblica di San Marino) (Bahasa Itali: Serenissima Repubblica di San Marino) ialah sebuah negara di Pergunungan Apennine dan juga sebuah enklaf tidak berpantai yang dikelilingi sepenuhnya oleh Itali. Selaku salah sebuah negeri mikro di Eropah, San Marino mempunyai populasi terkecil di kalangan semua ahli Majlis Eropah.

Republik Teramat Mulia San Marino

Serenissima Repubblica di San Marino
Bendera San Marino
{{{coat_alt}}}
Bendera Lambang
Cogan kata: Libertas  (Latin)
"Kebebasan"
Lokasi  San Marino  (dibulatkan dalam sisipan) di Eropah  (white)
Lokasi  San Marino  (dibulatkan dalam sisipan)

di Eropah  (white)

Ibu negaraSan Marino
Bandar terbesarSerravalle
Bahasa rasmibahasa Itali1
KerajaanRepublik
Alessandro Mancini
Grazia Zafferani
Penubuhan
• Tarikh
3 September 301 M
• Air (%)
diabaikan
Penduduk
• Anggaran Januari 2005
28,117 (ke-212)
KDNK (PPP)Anggaran 2001 
• Jumlah
$904 juta (ke-195)
• Per kapita
$34,600 (12th)
HDI (2013)0.875[1]
sangat tinggi · ke-26
Mata wangEuro (€) (EUR)
Zon masaUTC+1 (CET)
• Musim panas (DST)
UTC+2 (CEST)
Kod panggilan378
Santa penaungSanto Marinus
DPT Internet.sm
1 "SAN MARINO" (PDF). UNECE.

Mengikut tradisi, San Marino merupakan republik berpelembagaan tertua di dunia yang masih wujud, sejak penubuhannya pada tahun 301 Masihi oleh Marinus dari Rab, seorang tukang batu beragama Kristian yang melarikan dirinya daripada penindasan terhadap penganut agama Kristian oleh Maharaja Diocletian di Rom. San Marino mempunyai perlembagaan bertulis tertua yang masih dipakai, iaitu sejak tahun 1600.[2]

SejarahSunting

Rencana utama: Sejarah San Marino

Menurut tradisi, Santo Marinus meninggalkan pulau Rab di Croatia moden bersama-sama sahabatnya Leo dan pergi ke Rimini sebagai tukang batu. Setelah ditindas kerana menyebarkan ajaran Kristian, beliau lari ke Monte Titano dan membina sebuah gereja kecil dan mendirikian kota dan negara San Marino. Tarikh rasmi pendirian republik ini ialah 3 September 301 Masihi.

Pada pertengah abad kelima, sebuah masyarakat telah dibentuk; disebabkan oleh lokasi yang sulit dicapai serta taraf masyarakat yang miskin, negara ini dapat mempertahankan kemerdekaannya meskipun dengan sedikit gangguan. Pada 1503, Cesare Borgia, anak Paus Alexander VI menakluki republik selama enam bulan hingga kemerdekaan republik dipulihkan oleh pengganti ayahnya, Julis II.[3] Pada 1631, kemerdekaannya diakui oleh Negeri-Negeri Paus.

GeografiSunting

Rencana utama: Geografi San Marino
 
Peta San Marino

San Marino adalah sebuah enklaf dalam Itali yang berbatasan kawasan Emilia-Romagna dan Marche. San Marino hanya berkeluasan lebih 61 km2, menjadikan negara ini sebagai negara kelima terkecil dunia (ketiga terkecil di Eropah selepas Kota Vatikan dan Monaco). Topografinya didominasi oleh Pergunungan Apennine. Titik tertinggi negara ialah Gunung Titano dengan ketinggian 749 meter di atas paras laut. San Marino adalah negara ketiga terkecil di Eropah setelah Kota Vatikan dan Monaco. San Marino tidak memiliki tanah yang datar; keseluruhan negara terletak di atas pegunungan.

PolitikSunting

Rencana utama: Politik di San Marino

Pemerintahan San Marino menuruti prinsip republik demokratik berperwakilan berparlimen. Dua orang ketua berkongsi kuasa sebagai ketua negara dan kerajaan, iaitu Regen Kapten. Parlimen negara, Maljlis Agung dan Umum dengan 60 buah kerusi memegang kuasa perundangan negara dan berkuasa untuk melantik Regen-Regen Kapten setiap enam bulan. Kedua-dua pemerintah dipilih daripada kedua-dua belah pihak kerajaan dan pembangkang untuk menjamin keseimbangan kuasa.

Pembahagian pentadbiranSunting

 
Sempadan pentadbiran San Marino

San Marino dibahagikan kepada sembilan buah perbandaran atau castelli, termasuk ibu kota, bandar San Marino. Setiap castelli memiliki sebuah ibu kota, capoluogo. Senarai castelli adalah seperti di bawah:

  • Bandar San Marino
  • Acquaviva
  • Borgo Maggiore
  • Chiesanuova
  • Domagnano
  • Faetano
  • Fiorentino
  • Montegiardino
  • Serravalle

EkonomiSunting

Rencana utama: Ekonomi San Marino

San Marino menggunakan mata wang euro meskipun bukan sebahagian daripada Kesatuan Eropah serta bukan anggota rasmi zon euro. Industri utama di negara ini termasuk bidang perbankan, elektronik, tembikar dan pelancongan. Hasil-hasil pertanian utama negara ialah anggur dan keju. Sektor pelancongan menyumbang kepada 22% KDNK negara dengan jumlah pelancong mencecah dua juta orang pada 2014.[4]

DemografiSunting

Negara ini memiliki penduduk sebanyak kira-kira 32,000 orang termasuk 1,000 orang asing yang kebanyakan daripada mereka ialah orang Itali. Kira-kira 5,000 penduduk negara tinggal di luar negara, lazimnya di Itali. Menurut CIA World Factbook, rata-rata jangka hidup laki-laki mencapai 78.52 tahun sedangkan perempuan mencapai 85.72 tahun. Bahasa Itali ialah bahasa rasmi serta bahasa utama penduduk negara.

Lihat jugaSunting

RujukanSunting

  1. ^ Filling Gaps in the Human Development Index Diarkibkan 5 Oktober 2011 di Wayback Machine, United Nations ESCAP, February 2009
  2. ^ Law Library of United States Congress. "Guide to Law Online: San Marino". Dicapai pada 2007-03-29.
  3. ^ Paul Joseph The SAGE Encyclopedia of War: Social Science Perspectives: Volume IV, 2017, p. 1511.
  4. ^ "Tourists flows" (PDF). statistica.sm. Statistical Office of San Marino. Diarkib daripada yang asal (PDF) pada 22 Disember 2015. Dicapai pada 16 Disember 2015.

Pautan luarSunting

Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan San Marino
Wikivoyage memiliki panduan pelancongan bagi San Marino.

Jika anda melihat rencana yang menggunakan templat {{tunas}} ini, gantikanlah ia dengan templat tunas yang lebih spesifik.

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=San_Marino&oldid=4884116"