Wikipedia

Glasier

Glasier (Jawi: ‏ڬلاسيير‎‎, juga glasiar atau gletser Ind.) atau sungai air batu ialah bongkahan endapan air batu padat yang bergerak perlahan dan bersaiz besar. Asalnya terbentuk dari salji yang turun di kawasan pergunungan menimbun padat dalamsuatu tempoh yang lama lalu menurun ke kaki gunung hasil tarikan graviti melalui lurah sungai. Pergerakan sepanjang laluan ini seakan batang sungai ini boleh menghakis batuan membentuk pelbagai rupa bumi seperti morain, drumlin, esker, fiord dan lain-lain. Sebanyak 99% air batu padat yang ada di muka bumi ini terkandung dalam lembaran di kawasan kutub, tetapi ia juga boleh ditemukan pada litupan gunung-ganang hampir seluruh benua kecuali di Australia. Malah, glasier dalam kawasan antara lintangan 35°U dan 35°S hanya dapat ditemukan di Himalaya, Andes serta beberapa gunung di Afrika Timur, Mexico, New Guinea dan Zard Kuh di Iran.[1]

Glasier Perito Moreno di Taman Negara Los Glaciares, selatan Argentina

Ia merupakan sumber air tawar terbesar dapat dijumpai di muka Bumi sebanyak 68.7%[2][3] di mana isipadu airnya dapat dilepaskan dengan mencairnya air batu ini pada suhu yang meningkat pada musim panas dapat dimanfaatkan hidupan yang mendiami persekitarannya termasuk tumbuhan, haiwan dan manusia. Kadar pengurangan ini berubah-ubah mengikut keadaan iklim sekitar lalu dijadikan penanda paling peka kepada perubahan iklim sedunia.[2]

Bidang kajian dan penyelidikan fenomena glasier dinamakan glasiologi.

EtimologiSunting

Kata glasiar, glasier dan gletser berakar dasarnya dari kata Latin glaciārium terbitan glaciēs "air batu" diturunkan kepada bahasa Arpitan melalui bahasa Perancis.[4] Kata Perancis ini dipinjamkan kepada bahasa Melayu sama ada melalui bahasa Inggeris dalam baku Malaysia (glacier) atau bahasa Belanda dalam baku Indonesia (gletsjer) diberi makna "sungai air/es".[5]

Kesan kepada muka bumiSunting

GaleriSunting

 
Glasier Perito-Moreno yang menunjukkan rekahan pada lapisan atasnya yang rapuh

  • Glasier Aletsch, Switzerland

  • Aisberg yang berpecah daripada glasier di Tanjung York, Greenland

  • Muara Glasier Schlatenkees berdekatan Innergschlöß, Austria.

  • Pembentukan ais glasier

  • Rekahan pada glasier Titlis

  • Padang drumlin terbentuk selepas glasier mengolah muka bumi. Bentuk muka bumi yang seakan lonjong menunjukkan aliran ais.

  • Diagram of glacial plucking and abrasion

  • A glaciated valley in the Mount Hood Wilderness showing the characteristic U-shape and flat bottom.

  • Imej menunjukkan puncak glasier di Himalaya Bhutan . Tasik glasier cepat terbentuk pada permukaan glasier yang dilitup puing ini selama beberapa dekad.

  • Ciri-ciri bentuk muka bumi glasier

  • Bentuk muka bumi terbentuk oleh glasier yang menyurut

  • Tekanan isostatik glasier pada kerak Bumi

RujukanSunting

  1. ^ Post, Austin; LaChapelle, Edward R (2000). Glacier ice. Seattle: University of Washington Press. ISBN 978-0-295-97910-6.
  2. ^ a b "Ice, Snow, and Glaciers and the Water Cycle". Water Science School. U.S. Geological Survey. Dicapai pada 25 Mei 2021.
  3. ^ Brown, Molly Elizabeth; Ouyang, Hua; Habib, Shahid; Shrestha, Basanta; Shrestha, Mandira; Panday, Prajjwal; Tzortziou, Maria; Policelli, Frederick; Artan, Guleid; Giriraj, Amarnath; Bajracharya, Sagar R.; Racoviteanu, Adina (2010). "HIMALA: Climate Impacts on Glaciers, Snow, and Hydrology in the Himalayan Region". Mountain Research and Development. 30 (4): 401. doi:10.1659/MRD-JOURNAL-D-10-00071.1.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  4. ^ Simpson, D.P. (1979). Cassell's Latin Dictionary (ed. ke-5). London: Cassell Ltd. m/s. 883. ISBN 978-0-304-52257-6.
  5. ^ Lihat:
    • Soekartini (1992). "gletscher, gletsjer". Kamus Belanda Indonesia. Nusa Indah. m/s. 213. gletscher, gletsjer: sungai es

Pautan luarSunting

  •   Media berkenaan Glasier di Wikimedia Commons
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Glasier&oldid=5390517"