Jajahan Tumpat
Koordinat: 6°12′N 102°10′E / 6.200°N 102.167°E
Jajahan Tumpat (Jawi: تومڤت) ialah sebuah jajahan di negeri Kelantan. Jajahan Tumpat merupakan jajahan terkecil di Kelantan dan terletak di penghujung utara negeri Kelantan. Jajahan Tumpat juga terletak kira-kira 15 kilometer dari bandar Kota Bharu, ibu negeri Kelantan. Pusat pentadbiran jajahan Tumpat ialah Bandar Tumpat.
Jajahan Tumpat
تومڤت | |
|---|---|
 Bendera  Mohor | |
 | |
| Negara |  Malaysia |
| Negeri |  Kelantan |
| Pusat | Bandar Tumpat |
| Pihak berkuasa tempatan | Majlis Daerah Tumpat |
| Pentadbiran | |
| • Badan | Pejabat Tanah dan Jajahan Tumpat |
| • Ketua Jajahan | Hj Rusydee Bin Abdullah |
| Keluasan | |
| • Jumlah | 169.5 km2 (65.4 batu persegi) |
| Penduduk (2020)[1] | |
| • Jumlah | 179,943 |
| • Kepadatan | 1,100/km2 (2,700/batu persegi) |
| Zon waktu | UTC+8 (MST) |
| Kod kawasan | 09 |
Sejarah sunting
Jajahan Tumpat telah ditubuhkan secara rasmi pada 1 Januari 1949 dan ditadbir oleh Dato' Nik Hussein bin Nik Zainal sebagai penghulu pertama.[2]
Geografi sunting
Jajahan Tumpat terletak di hujung utara negeri Kelantan bersempadan dengan Jajahan Kota Bharu di timur, jajahan Pasir Mas di selatan, negara Thailand di barat dan Laut China Selatan di utara. Bentuk muka bumi jajahan Tumpat keseluruhannya merupakan tanah rata dan mendatar kerana kawasannya yang berdekatan pinggir laut. Purata ketinggian aras tanah di jajahan Tumpat kira-kira 5 meter atas aras laut dengan ketinggian tertinggi mencapai 18 meter sahaja.[3]
Sungai Kelantan merupakan sungai utama di jajahan Tumpat yang menjadi sempadan semulajadi antara jajahan Kota Bharu. Sungai Golok juga menjadi sempadan antara jajahan Tumpat dan wilayah Thailand. Sungai lain termasuklah Sungai Rulah dan Sungai Pulau Gagak. Terdapat beberapa pulau di perairan laut jajahan Tumpat yang kebanyakannya berada di muara Sungai Kelantan.
Pecahan pentadbiran sunting
Jajahan Tumpat ditadbir satu pihak berkuasa tempatan iaitu Majlis Daerah Tumpat. Jajahan Tumpat dibahagikan kepada tujuh daerah dan 29 mukim;
Demografi sunting
| Tahun | Pend. | ±% |
|---|---|---|
| 1991 | 116,044 | — |
| 2000 | 130,414 | +12.4% |
| 2010 | 147,179 | +12.9% |
| 2020 | 179,943 | +22.3% |
| Sumber: [1] | ||
Berdasarkan bancian Malaysia 2020, jumlah penduduk di Jajahan Tumpat ialah seramai 179,943 orang dengan kepadatan penduduk 1,100 orang perkilometer persegi yang dikategorikan sebagai taburan penduduk sangat padat. Majoriti penduduk di jajahan Tumpat berbangsa Melayu, seramai 164,874 orang.[4][5]
| Status | Bangsa | Jumlah |
|---|---|---|
| Warganegara | Melayu | 164,874 |
| Bumiputera lain | 178 | |
| Cina | 7,362 | |
| India | 176 | |
| Lain-lain | 5,913 | |
| Bukan warganegara | - | 1,441 |
| Jumlah | 179,944 | |
Agama sunting
Di jajahan Tumpat, agama Islam merupakan agama paling ramai penganut dengan peratusan 92 peratus diikuti agama Buddha sebanyak tujuh peratus. Agama Kristian, Hindu dan lain-lain serta tidak beragama mencatatkan kurang satu peratus.[5]
Kemudahan sunting
Terdapat pelbagai kemudahan yang dibina di seluruh jajahan Tumpat. Terdapat sebanyak 48 buah sekolah di jajahan ini;[6]
| Jenis sekolah | Bilangan |
|---|---|
| Sekolah Kebangsaan | 34 |
| Sekolah Jenis Kebangsaan | 1 |
| Sekolah Menengah Kebangsaan | 10 |
| Sekolah Menengah Agama | 2 |
| Sekolah Menengah Kebangsaan Agama | 1 |
Pengangkutan sunting
Stesen keretapi Tumpat dan Wakaf Bharu antara stesen kereta api utama di Jajahan Tumpat yang menyediakan perkhidmatan kereta api yang menghubungkan destinasi di sepanjang Laluan kereta api Pantai Timur. Antara rangkaian jalan utama yang menghubungkan masyarakat di jajahan Tumpat termasuklah Jalan Kota Bharu-Pengkalan Kubor yang menghubungkan Kota Bharu dengan Tumpat serta Jalan Kota Bharu-Pasir Mas yang menghubungkan Tumpat dengan Pasir Mas.
Tempat menarik sunting
- Pantai Sri Tujuh
- Pantai Suri
- Kawasan Bebas Cukai Pengkalan Kubor
- Info Geleri Tengku Anis
- Stesen Keretapi Tumpat
- Pantai Geting
- Wat Machimmaram
- Wat Prachumthat Canaram
- Wat Phikulthong Vararam
- Wat Phothivihan
- Istana Bukit Tanah
- Bagunan Majlis Daerah Tumpat
- Kelab Kasino
- Suluk Tok Selehor
- Makam Tok Janggut
- Sungai Raja Gali Pasir Pekan
- Jambatan Bijih Jubakar Pantai
- Kubu British (1942) Tumpat
- Rumah Api Tumpat
- Tugu Pendaratan Vietnam
- Pata Ndo
Rujukan sunting
- ^ a b "Key Findings of Population and Housing Census of Malaysia 2020" (pdf) (dalam bahasa Bahasa Melayu dan Inggeris). Jabatan Perangkaan Malaysia. ISBN 978-967-2000-85-3.
- ^ "Info Tumpat - Laman Web Rasmi Majlis Daerah Tumpat". mdtumpat.kelantan.gov.my. Dicapai pada 2024-03-08.
- ^ "Tumpat topographic map, elevation, terrain". Topographic maps (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2024-03-08.
- ^ a b "MyCendash-Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2020". dosm.gov.my. Jabatan Perangkaan Malaysia. Dicapai pada 2023-12-16.
- ^ a b "Indikator Utama Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2020 Pihak Berkuasa Tempatan" (pdf) (dalam bahasa Bahasa Melayu dan Inggeris). Jabatan Perangkaan Malaysia. ISBN 978-967-253-697-0. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2023-07-24. Dicapai pada 2023-07-24.
- ^ "Sekolah di PPD Tumpat-Data Sekolah di Malaysia". myschool.daa-taa.com. Dicapai pada 2023-12-16.
- Majlis Daerah Tumpat Diarkibkan 2008-01-17 di Wayback Machine
- Pejabat Penerangan Daerah Tumpat Diarkibkan 2011-10-26 di Wayback Machine
Pautan luar sunting
- Sejarah Tumpat Diarkibkan 2005-12-15 di Wayback Machine
- Peta Tumpat