Sengauan lelangit ialah sejenis bunyi konsonan yang terdapat dalam sebilangan bahasa lisan. Bunyi ini dilambangkan oleh ɲ dalam Huruf Fonetik Antarabangsa, dan J dalam X-SAMPA. Lambang IPA-nya berupa huruf n kecil yang tertumbuh ekor yang menghadap ke kiri di bawah batang kiri huruf berkenaan. Bandingkan huruf n dan ɲ. Aksara ɲ serupa dengan ɳ, iaitu lambang sengauan gelungan yang tertumbuh cangkuk menghadap kanan di bawah batang kanan, dan juga ŋ, iaitu lambang sengauan velar yang tertumbuh cangkuk yang menghadap ke kiri di bawah batang kanan.

Nombor AFA118
Pengekodan
X-SAMPAJ
Imej
Sampel audio
noicon

Dalam bahasa Melayu, sengauan lelangit diwakili oleh dwihuruf Rumi ny atau huruf Jawi ڽnya, contohnya: nyata ڽات‎, penyu ڤڽو‎, hanya هاڽ‎.

Ciri-ciri

sunting

Ciri-ciri sengauan lelangit:

Penggunaan

sunting
Bahasa Perkataan IPA Erti Catatan
Melayu [[[Ortografi bahasa Melayu|banyak ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [baɲaʔ] 'banyak' Rujuk fonologi bahasa Melayu
Albania [[[Abjad Albania|një ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ɲə] 'satu'
Basque [[[Abjad Basque|ekaina ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ekaɲa] 'Jun'
Belanda[1] [[[Ortografi bahasa Belanda|Njord]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ɲɔʁd] 'Njord' Sesetengah loghat. Rujuk fonologi bahasa Belanda
Catalonia[2] [[[Ortografi bahasa Catalonia|bany ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [baɲ] 'mandi' Gusi-lelangit. Rujuk fonologi bahasa Catalonia
Croatia [[[Abjad Croatia|konj ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [koɲ] 'kuda'
Czech [[[Ortografi bahasa Czech|ň ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [kuːɲ] 'kuda' Rujuk fonologi bahasa Czech
Dinka nyɔt [ɲɔt] 'sangat'
Inggeris sesetengah loghat [[[Ortografi bahasa Inggeris|onion]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ˈʌɲən] 'bawang' Berpadan dengan /nj/ dalam loghat lain. Rujuk fonologi bahasa Inggeris
Gaelik Scot [[[Scottish Gaelic alphabet|seinn ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ʃeɲ] 'menyanyi'
Galicia [[[Abjad Rumi|leña ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ˈleɲa] 'kayu api'
Hungary[3] [[[Ortografi bahasa Hungary|anya]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ɒɲɒ] 'ibu' Rujuk fonologi bahasa Hungary
Itali[4] [[[Abjad Itali|bagno ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [baɲɲo] 'mandi' Rujuk fonologi bahasa Itali
Jepun[5] /[[[Perumian bahasa Jepun|niwa]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [n̠ʲiw͍a] 'kebun' Gusi-lelangit. Rujuk fonologi bahasa Jepun
Malayalam[6] [ɲan] 'saya'
Norway Loghat utara dan tengah[7] [[[Abjad Norway|mann ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [mɑɲː] 'lelaki' Rujuk fonologi bahasa Norway
Perancis[8] [[[Ortografi bahasa Perancis|montagne ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [mɔ̃taɲ] 'gunung' Rujuk fonologi bahasa Perancis
Poland[9] [[[Ortografi bahasa Poland|koń]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [kɔn̠ʲ] 'kuda' Biasanya gusi-lelangit. Rujuk fonologi bahasa Poland
Portugis[10] [[[Portuguese orthography|arranhar ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ɐʀɐ'ɲaɾ] 'menggaru' Rujuk fonologi bahasa Portugis
Quechua [[[Abjad Quechua|ñuqa ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ˈɲɔqɑ] 'saya'
Serbia коњ/[[[Abjad Rumi|konj]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [koɲ] 'kuda'
Slovak [[[Abjad Rumi|pečeň ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ˈpɛtʃɛɲ] 'hati'
Sepanyol[11] [[[Ortografi bahasa Sepanyol|enseñar ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ẽ̞nse̞ˈɲar] 'mengajar' Rujuk fonologi bahasa Sepanyol
Vietnam [[[Abjad Vietnam|nhai ]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ɲaɪ] 'mengunyah' Rujuk fonologi bahasa Vietnam
Yunani Πρωτοχρονιά [pro̞to̞xro̞ˈɲa] 'Hari Tahun Baru' Rujuk fonologi bahasa Yunani Moden

Rujukan

sunting

Bibliografi

sunting
  • Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992), "Catalan", Journal of the International Phonetic Association, 22 (1–2): 53–56
  • Cruz-Ferreira, Madalena (1995), "European Portuguese", Journal of the International Phonetic Association, 25 (2): 90–94
  • Fougeron, Cecile; Smith, Caroline L (1993), "Illustrations of the IPA:French", Journal of the International Phonetic Association, 23 (2): 73–76
  • Gussenhoven, Carlos (1992), "Dutch", Journal of the International Phonetic Association, 22 (2): 45–47
  • Jassem, Wiktor (2003), "Polish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (1): 103–107
  • Ladefoged, Peter (2005). Vowels and Consonants (ed. Second). Blackwell. Text "authorlink-Peter Ladefoged" ignored (bantuan)
  • Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina (2003), "Castilian Spanish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (2): 255–259
  • Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), "Italian", Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 117–121
  • Skjekkeland, Martin (1997), Dei norske dialektane: Tradisjonelle særdrag i jamføring med skriftmåla, Høyskoleforlaget (Norwegian Academic Press) Text "authorlink-Martin Skjekkeland" ignored (bantuan)