Sengauan velar ialah sejenis konsonan yang terdapat dalam sebilangan bahasa lisan. Bunyi ini dilambangkan oleh ŋ dalam Huruf Fonetik Antarabangsa (IPA), dan N dalam X-SAMPA. Lambang IPA-nya berupa huruf n kecil yang tertumbuh ekor yang menghadap ke kiri di bawah batang kanan huruf berkenaan.

Nombor AFA119
Pengekodan
X-SAMPAN
Imej
Sampel audio
noicon

Dalam bahasa Melayu, sengauan velar dilambangkan oleh dwihuruf Rumi ng atau huruf Jawi ڠnga, contohnya: nganga ڠاڠا‎, sangka سڠک‎, sanggup سڠݢوڠ‎, siang سياڠ‎.

Ciri-ciri

sunting

Ciri-ciri sengauan velar:

Bentuk varian

sunting
IPA Description
ŋ [ŋ] biasa
ŋ̊ [ŋ] tak bersuara
ŋ̍ [ŋ] sukuan
ŋ̈ [ŋ] bersuara mengah
ŋ̃ [ŋ] bersuara garau
ŋʷ [ŋ] terbibir

Penggunaan

sunting
Bahasa Perkataan IPA Erti Catatan
Melayu [[[Ortografi bahasa Melayu|bangun]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [baŋun] 'bangun'
Aleut[1] [[[Abjad Rumi|chaang]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [tʃɑːŋ] 'lima'
Belanda[2] [[[Ortografi bahasa Belanda|angst]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ɑŋst] 'ketakutan' Rujuk fonologi bahasa Belanda
Catalonia[3] [[[Ortografi bahasa Catalonia|sang]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [saŋ] 'darah' Rujuk fonologi bahasa Catalonia
Cina Kantonis [[[Aksara Cina|昂]]] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-yue-Hani (bantuan)/ngong4 [ŋɔːŋ˩] 'mengangkat' Rujuk Bahasa Kantonis Baku
Mandarin [[[Aksara Cina|北京]]] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-cmn-Hani (bantuan)/Běijīng [peɪ˨˩ tɕiŋ˥˥] 'Beijing' Rujuk Bahasa Mandarin Baku
Hindi [[[Devanāgarī|रङ्ग]]] Error: {{Lang}}: aksara: deva tidak disokong untuk kod: hi (bantuan) [rəŋɡ] 'warna' Rujuk fonologi bahasa Hindi-Urdu
Inggeris [[[Ortografi bahasa Inggeris|sing]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [sɪŋ] 'menyanyi' Terhad kepada koda suku kata. Rujuk fonologi bahasa Inggeris
Itali[4] [[[Abjad Itali|anche]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ˈaŋke] 'juga' Rujuk fonologi bahasa Itali
Jepun Baku 南極/[[[Perumian bahasa Jepun|nankyoku]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [naŋkʲokɯ] 'Kutub Selatan' Rujuk fonologi bahasa Jepun
loghat-loghat Timur[5] /[[[Perumian bahasa Jepun|kagi]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [kaŋi] 'kunci'
Jerman [[[Ortografi bahasa Jerman|lang]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [laŋ] 'panjang' Rujuk fonologi bahasa Jerman
Māori [[[Abjad Rumi|ngā]]] Error: {{Lang}}: kod bahasa tidak diiktiraf: mao (bantuan) [ŋa:] '(kata sandang jamak)' [6]
Perancis[7] [[[Ortografi bahasa Perancis|parking]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [paʀkiŋ] 'tempat letak kereta' Rujuk fonologi bahasa Perancis
Poland[8] [[[Ortografi bahasa Poland|bank]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [baŋk] 'bank' Rujuk fonologi bahasa Poland
Sepanyol[9] [[[Ortografi bahasa Sepanyol|domingo]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [d̪o̞ˈmĩŋɡo̞] 'Ahad' Rujuk fonologi bahasa Sepanyol
Swahili [[[Abjad Rumi|ng'ombe]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda cacat (bantuan) [ŋɔmbɛ] 'lembu'
Thai าน [ŋaːn] 'kerja'
Vietnam ưng [ɯŋ] 'menerima' Rujuk fonologi bahasa Vietnam

Rujukan

sunting
  1. ^ Ladefoged (2005:165)
  2. ^ Gussenhoven (1992:45)
  3. ^ Carbonell & Llisterri (1992:53)
  4. ^ Rogers & d'Arcangeli (2004:118)
  5. ^ Okada (1991:95)
  6. ^ Reed, A.W., Kāretu, T (editors), (2001). "The Reed Consise Māori Dictionary", (2001)
  7. ^ Wells (1989:44)
  8. ^ Jassem (2003:103)
  9. ^ Martínez-Celdrán, Fernández-Planas & Carrera-Sabaté (2003:258)

Bibliografi

sunting
  • Anderson, Gregory D. S. (2008), "The Velar Nasal", dalam Haspelmath, Martin; Dryer, Matthew S; Gil, David; Comrie, Bernard (penyunting), The World Atlas of Language Structures Online, Munich: Max Planck Digital Library, dicapai pada 2008-04-30
  • Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992), "Catalan", Journal of the International Phonetic Association, 22 (1–2): 53–56
  • Gussenhoven, Carlos (1992), "Dutch", Journal of the International Phonetic Association, 22 (2): 45–47
  • Jassem, Wiktor (2003), "Polish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (1): 103–107
  • Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina (2003), "Castilian Spanish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (2): 255–259
  • Merrill, Elizabeth (2008), "Tilquipan Zapotec", Journal of the International Phonetic Association, 38 (1): 107–114
  • Okada, Hideo (1991), "Phonetic Representation:Japanese", Journal of the International Phonetic Association, 21 (2): 94–97
  • Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), "Italian", Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 117–121
  • Wells, J.C. (1989), "Computer-Coded Phonemic Notation of Individual Languages of the European Community", Journal of the International Phonetic Association, 19 (1): 31–54