Hidroksil

Kumpulan hidroksil mempunyai formula kimia OH. Ia mengandungi oksigen yang terikat kepada hidrogen. Dalam kimia organik, alkohol dan asid karboksilik mengandungi kumpulan hidroksil. Anion [OH⁻] iaitu hidroksida terdiri daripada kumpulan hidroksil.

Gambaran kumpulan hidroksil organik di mana R mewakili hidrokarbon atau moieti organik (organic moiety) yang lain, sfera merah dan kelabu masing-masing mewakili atom oksigen dan hidrogen, manakala batang-batang yang menghubungkan antara sfera-sfera ini mewakili ikatan kovalen.

Menurut peraturan IUPAC, istilah "hidroksil" hanya merujuk kepada radikal OH manakala kumpulan berfungsi −OH dipanggil kumpulan hidroksil.

Sifat

Air, alkohol, asid karboksilik, dan sebatian lain yang mengandungi hidroksil boleh dinyahprotonkan dengan mudah. Ciri ini diselaraskan oleh keelektronegatifan oksigen dan hidrogen yang berbeza. Sebatian mengandungi hidroksil ini terlibat dalam ikatan hidrogen yang menyebabkannya pelekatan bersama-sama, membawa kepada takat-takat didih dan lebur yang lebih tinggi daripada sebatian yang kekurangan kumpulan berfungsi ini. Sebatian organik yang sering kurang larut dalam air, menjadi lebih larut dalam air apabila ia mengandungi dua atau lebih kumpulan hidroksil seperti yang ditunjukkan pada gula dan asid amino.

Asid sulfurik mengandungi dua kumpulan hidroksil.

Kejadian

Kumpulan hidroksil kerap ditemui dalam kimia dan biokimia. Banyak sebatian organik mengandung kumpulani hidroksil, termasuk asid sulfurik yang paling banyak dihasilkan pada skala industri.

Kumpulan hidroksil mengambil bahagian dalam tindak balas penyahhidratan yang menghubungkan molekul biologi yang mudah kepada rantai panjang. Penghubungan satu asid lemak kepada gliserol untuk membentuk triasilgliserol  menyingkirkan −OH dari hujung karboksil kepada hujung asid lemak. Penghubungan dua gula aldehid untuk membentuk disakarida menyingkirkan −OH dari kumpulan karboksil  hujung aldehid suatu molekul gula. Penghasilan ikatan peptida untuk menghubungkan dua asid amino untuk menghasilkan protein menyingkirkan −OH dari kumpulan karboksil satu asid amino.

Lihat juga

• Hidronium
• Hidroksida
• Oksida

Pautan luar

• Reece, Jane; Urry, Lisa; Cain, Michael; Wasserman, Steven; Minorsky, Peter; Jackson, Robert (2011). "Unit 1, Chapters 4 & 5." Dalam Campbell Biologi (Edisi ke-9). Berge, Susan; Emas, Brandy; Triglia, Logan (ed.). San Francisco: Pearson Benjamin Cummings. ISBN 978-0-321-55823-7