Perundangan
Perundangan (Bahasa Inggeris:Legislation) peraturan perundang-undangan dan pembuatan undang-undang untuk pelembagaan sesebuah peraturan "undang-undang bertulis" merupakan undang-undang yang telah digubal oleh legislatif atau badan penggubalan undang-undang lain. Istilah ini boleh merujuk satu undang-undang khusus, atau kesemua undang-undang yang telah digubal oleh Statutory law
Sebelum item perundangan menjadi undang-undang, ia mungkin dikenali sebagai rang undang-undang, dan secara umum boleh dirujuk sebagai "perundangan". sementara ia masih dalam pertimbangan untuk membezakannya daripada perniagaan lain. Perundangan boleh mempunyai banyak tujuan: untuk mengawal selia, untuk memberi kuasa, untuk mengharamkan, untuk menyediakan (dana), untuk membenarkan, untuk memberikan, untuk mengisytiharkan, atau untuk menyekat. Ia mungkin berbeza dengan akta bukan perundangan oleh badan eksekutif atau pentadbiran di bawah kuasa akta perundangan juga digunakan untuk merujuk kepada satu undang-undang khusus. Sebelum menjadi perundangan, ia terlebih dahulu dikenali sebagai rang undang-undang, yang juga secara tipikal dikenali sebagai "perundangan" semasa ia sedang dipertimbangkan.
Dalam sesetengah bidang kuasa, legislasi mesti disahkan oleh cabang eksekutif pemerintahan terlebih dahulu sebelum ia berkuatkuasa sebagai undang-undang. Di bawah sistem Westminster yang juga diwarisi oleh Malaysia dan Singapura, satu perundangan dikenali sebagai Akta Parlimen selepas enakmennya. Perundangan lazimnya dicadang oleh suatu ahli legislatif (sebagai contoh wakil rakyat Parlimen atau Kongres) atau oleh cabang eksekutif, dan kemudiannya diperdebatkan oleh ahli-ahli legislatif dan dipinda sebelum diluluskan. Kebanyakan legislatif-legislatif besar meluluskan hanya sebahagian kecil bil-bil yang dicadang dalam suatu sesi perjumpaan. Sama ada satu bil akan mendapat kelulusan dan berkuatkuasa bergantung kepada keutamaan perundangan suatu kerajaan.
Undang-undang statutori atau undang-undang statut ialah undang-undang bertulis yang diluluskan oleh badan perundangan. Ini bertentangan dengan undang-undang lisan atau adat; atau undang-undang kawal selia yang diisytiharkan oleh eksekutif atau undang-undang biasa badan kehakiman. Statut mungkin berasal dari badan perundangan kebangsaan, negeri atau majlis perbandaran tempatan yang mempunyai kuasa formal untuk mencipta perundangan dipanggil penggubal, manakala kehakiman kerajaan atau pemerintah mempunyai kuasa formal untuk intepretasi undang-undang dan,
• Peraturan perundang-undangan dapat memiliki banyak tujuan untuk mengatur, memberi:
• Tindakan Perundangan:
Perundangan primer dan perundangan sekunder yang terakhir juga dipanggil perundangan yang diwakilkan atau perundangan bawahan ialah dua bentuk undang-undang, yang masing-masing dicipta oleh badan perundangan dan eksekutif kerajaan dalam demokrasi perwakilan:
• Perundangan utama umumnya terdiri daripada statut, juga dikenali sebagai 'akta', yang menetapkan garis besar dan prinsip yang luas, tetapi mewakilkan kuasa khusus kepada cabang eksekutif untuk membuat undang-undang yang lebih khusus di bawah naungan akta utama:
Cawangan eksekutif kemudiannya boleh mengeluarkan perundangan sekunder:
• (selalunya melalui perintah dalam majlis dalam sistem parlimen:
• atau oleh agensi kawal selia dalam sistem presiden) mewujudkan peraturan yang boleh dikuatkuasakan secara sah dan prosedur untuk melaksanakannya":
• Hasil Penerbitan Undang-undang digubal:
• Undang-undang tergelincir, kemudian Statut Besar menandatangani atau memveto suatu rang undang-undang.
Cara alternatif penggubalan sunting
Kelakuan menggubal perundangan kadangkala dikenali sebagai mengundang. Di bawah doktrin pembahagian kuasa, fungsi penggubalan undang-undang terletak secara utamanya pada legislatif. Akan tetapi, terdapat juga situasi di mana perundangan digubal oleh cara lain (terutama apabila undang-undang perlembagaan) digubal). Cara lain termasuk melalui pungutan suara (sesetengah negara seperti Switzerland mengamalkan perundangan cara ini secara aktif) dan konvensyen perlembagaan. Istilah "perundangan" juga kadangkala digunakan untuk mentakrif situasi seperti ini, tetapi pada masa lain, diguna pula untuk membezakan antara akta legislatif dengan cara penggubalan lain.
Interpretasi undang-undang oleh cabang eksekutif atau kehakiman telah dikatakan oleh sesetengah pihak sebagai penggubalan, terutama apabila cabang kehakiman terpaksa menyelesaikan pertindihan antara undang-undang (seperti perlembagaan dan undang-undang statut). Setakat mana mahkamah dilihat sebagai "menggubal" dalam cara ini memberitahu debat yang berlangsung mengenai aktivisme kehakiman (yang berlawanan dengan penahanan kehakiman). Penggubalan oleh kehakiman tidak secara amnya dirujuk sebagai "perundangan", kecualilah untuk maksud yang membawa pengertian ironi. Juga, undang-undang sesetengah negara memberi kuasa kepada cabang eksekutif atau agensi kerajaan lain untuk mengeluarkan regulasi atau pengistiharan yang boleh membawa kuasa undang-undang, walaupun ini secara amnya tidak berkenaan perundangan secara sendirinya. Perundangan juga boleh dicipta pada peringkat negeri atau peringkat tempatan kerajaan (yang punyai badan perundangan tersendiri), di mana pembahagian kuasa kurang formal dan menyeluruh.
Sejarah perundangan sunting
Rekod kenyataan dan perkara penggubal yang menerangkan sebab-sebab undang-undang terlaksana dipanggil "sejarah perundangan". Selalunya, ini termasuk menulis pengucapan formal atau tulisan yang dibuat oleh penaja bil dan pengritik utamanya. Mahkamah sering merujuk kepada sejarah perundangan dalam mentakrif perundangan, untuk mengenalpasti "tujuan perundangan" — atau apa yang penggubal mahu undang-undang berkenaan melakukan. Akan tetapi, terdapat pandangan yang nyata meskipun dalam golongan minoriti antara sesetengah hakim bahawa undang-undang mesti ditakrif secara utama daripada isi kandungannya, dan tidak boleh mengambil kira sejarah perundangan. Debat ini menjadi lebih kompleks oleh sebab para penggubal kadang-kala akan dengan sengaja menggubal secara samar-samar sebagai satu kompromi politik, dan dalam satu badan legislatif besar, kebanyakan mereka yang mengundi dalam menyetujui suatu undang-undang tidak akan membaca secara penuh sejarahnya, atau juga bilnya sendiri.
Perundangan dalam pelbagai bidang kuasa sunting
Untuk senarai penuh mengikut negara serta topik, sila rujuk senarai perundangan.
- Senarai Akta Parlimen Malaysia
- Senarai Akta Parlimen United Kingdom
- Perundangan kerajaan pusat Amerika Syarikat
- Perundangan kerajaan pusat Australia
- Prosedur perundangan Kesatuan Eropah
