Osmium tetroksida atau osmium(VIII) oksida merupakan sebatian osmium dengan formula OsO4. Sebatian ini memiliki pelbagai aplikasi seperti dalam sintesis organik, meskipun merupakan sebatian beracun.

Osmium tetroksida
Stick model osmium tetroxide
Stick model osmium tetroxide
Ball and stick model of osmium tetroxide
Ball and stick model of osmium tetroxide
Nama
Nama IUPAC pilihan
Osmium tetraoksida
Nama IUPAC sistematik
Tetraoksoosmium
Nama lain
Osmium(VIII) oksida
Pengecam
Imej model 3D Jmol
ChEBI
ChemSpider
ECHA InfoCard 100.040.038
Nombor EC
  • 244-058-7
MeSH Osmium+tetroxide
Nombor RTECS
  • RN1140000
Nombor PBB UN 2471
  • InChI=1S/4O.Os ☑Y
    Key: VUVGYHUDAICLFK-UHFFFAOYSA-N ☑Y
  • InChI=1S/4O.Os
    Key: VUVGYHUDAICLFK-UHFFFAOYSA-N
  • InChI=1/4O.Os/rO4Os/c1-5(2,3)4
    Key: VUVGYHUDAICLFK-TYHKRQCIAE
  • O=[Os](=O)(=O)=O
Sifat
OsO4
Jisim molar 254.23 g/mol
Rupa bentuk Pepejal putih meruwap
Bau Seperti klorin
Ketumpatan 4.9 g/cm3[1]
Takat lebur 40.25 °C (104.45 °F; 313.40 K)
Takat didih 129.7 °C (265.5 °F; 402.8 K)
5.70 g/100 mL (10 °C)
6.23 g/100 mL (25 °C)
Keterlarutan 375 g/100 mL (CCl4)
Larut dalam kebanyakan pelarut organik, ammonium hidroksida, fosforus oksiklorida
Tekanan wap 7 mmHg (20 °C)[2]
Struktur
Struktur kristal Monoklin, mS20
Kumpulan ruang C2/c; a = 0.4515 nm, b = 0.52046 nm, c = 0.80838 nm, α = 77.677°, β = 73.784°, γ = 64.294°[3]
Bahaya
MSDS ICSC 0528
Pengelasan EU {{{value}}}
Frasa R Templat:R26/27/28, Templat:R34
Frasa S S1/2, Templat:S7/9, S26, S45
NFPA 704 (berlian api)
Dos maut (LD) atau kepekatan dos maut (LC)
1316 mg/m3 (arnab, 30 minit)
423 mg/m3 (tikus, 4 jam)
[4]
NIOSH (Had pendedahan kesihatan AS):
TWA 0.002 mg/m3[2]
REL (Disyorkan)
TWA 0.002 mg/m3 (0.0002 ppm) ST 0.006 mg/m3 (0.0006 ppm)[2]
1 mg/m3[2]
Sebatian berkaitan
Kation lain
Rutenium tetroksida
Oksida osmium berkaitan
Osmium(IV) oksida
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
 ☑Y pengesahan (apa yang perlu☑Y/N?)
Rujukan kotak info

Penghasilan sunting

Osmium tetroksida boleh dihasilkan melalui tindak balas serbuk osmium dan gas oksigen dalam suhu bilik. Untuk pepejal pukal, suhu 400°C diperlukan untuk membenarkan tindak balas yang sama.[5]

 

Rujukan sunting

  1. ^ "Osmium tetroxide ICSC: 0528". InChem.
  2. ^ a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0473" (dalam bahasa Inggeris). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  3. ^ Krebs, B.; Hasse, K. D. (1976). "Refinements of the Crystal Structures of KTcO4, KReO4 and OsO4. The Bond Lengths in Tetrahedral Oxo-Anions and Oxides of d0 Transition Metals". Acta Crystallographica B. 32 (5): 1334–1337. doi:10.1107/S056774087600530X.
  4. ^ "Osmium tetroxide (as Os)". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Institut Kebangsaan untuk Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (NIOSH).
  5. ^ Housecroft, C. E.; Sharpe, A. G. (2004). Inorganic Chemistry (ed. 2nd). Prentice Hall. m/s. 671–673, 710. ISBN 978-0-13-039913-7.