Nitrik oksida (nitrogen oksida[3] atau nitrogen monoksida) merupakan sebatian kimia gas dengan formula kimia NO dan merupakan salah satu daripada oksida-oksida nitrogen. Sebatian ini juga merupakan radikal bebas dan boleh diwakili dengan formula kimia ·NO.

Nitrik oksida
Formula rangka molekul nitrik oksida dengan panjang ikatan
Formula rangka molekul nitrik oksida
Formula rangka molekul nitrik oksida
Model molekul nitrik okssida
Model molekul nitrik okssida
Nama
Nama IUPAC
Nitrogen monoksida
Nama IUPAC sistematik
Oksidonitrogen(•)[1]
Nama lain
Nitrogen(II) oksida
Pengecam
Imej model 3D Jmol
3DMet
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
DrugBank
ECHA InfoCard 100.030.233
Nombor EC
  • 233-271-0
451
KEGG
Nombor RTECS
  • QX0525000
UNII
Nombor PBB 1660
  • InChI=1S/NO/c1-2 ☑Y
    Key: MWUXSHHQAYIFBG-UHFFFAOYSA-N ☑Y
  • InChI=1/NO/c1-2
    Key: MWUXSHHQAYIFBG-UHFFFAOYAI
  • [N]=O
Sifat
NO
Jisim molar 30.01 g·mol−1
Rupa bentuk Gas tidak berwarna
Ketumpatan 1.3402 g dm−3
Takat lebur −164 °C (−263 °F; 109 K)
Takat didih −152 °C (−242 °F; 121 K)
0.0098 g/100ml (0 °C)
0.0056 g/100ml (20 °C)
1.0002697
Struktur
Bentuk molekul Linear (Cv)
Termokimia
Entropi molar
piawai
So298
210.76 J K−1 mol−1
91.29 kJ mol−1
Bahaya
MSDS External MSDS
Pengelasan EU {{{value}}}
Frasa R Templat:R8, Templat:R23, Templat:R34, R44
Frasa S Templat:S1, Templat:S17, Templat:S23, S36/37/39, S45
NFPA 704 (berlian api)
Dos maut (LD) atau kepekatan dos maut (LC)
315 ppm (arnab, 15 min)
854 ppm (tikus, 4 hr)[2]
320 ppm (tikus)[2]
Sebatian berkaitan
Oksida nitrogen berkaitan
Dinitrogen pentoksida

Dinitrogen tetroksida
Dinitrogen trioksida
Nitrogen dioksida
Nitrus oksida
Nitroksil
Hidroksilamina

Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
 ☑Y pengesahan (apa yang perlu☑Y/N?)
Rujukan kotak info

Nitrik oksida boleh terhasil melalui kilat dalam ribut petir dan dalam proses pembakaran. Selain itu, nitrik oksida merupakan molekul pengisyaratan dalam proses fisiologi dan patologi mamalia, termasuk manusia.[4]

Penghasilan

sunting

Dalam bidang komersial, nitrik oksida boleh dihasilkan melalui proses pengoksidaan ammonia dengan platinum sebagai mangkin pada suhu 750–900 °C (biasanya pada 850°C).

4 NH3 + 5 O2 → 4 NO + 6 H2O

Dalam makmal pula, nitrik oksida boleh dihasilkan dengan mudah melalui proses penurunan asid nitrik dengan kuprum.

8 HNO3 + 3 Cu → 3 Cu(NO3)2 + 4 H2O + 2 NO

Rujukan

sunting
  1. ^ "Nitric Oxide (CHEBI:16480)". Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI). UK: European Bioinformatics Institute.
  2. ^ a b "Nitric oxide". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Institut Kebangsaan untuk Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (NIOSH).
  3. ^ PDF
  4. ^ Hou, YC; Janczuk, A; Wang, PG (1999). "Current trends in the development of nitric oxide donors". Current Pharmaceutical Design. 5 (6): 417–41. PMID 10390607.