Kapal kontena
Kapal kontena ialah kapal dagang atau kapal kargo yang boleh dimuatkan dengan kontena, dalam teknik yang dikenali sebagai pengkontenaan. Kapal kontena ialah satu alat penting dalam pengangkutan antara mod.
Sejarah sunting
Kapal kontena terawal ialah kapal tangki yang diubahsuai, yang dibina dari lebihan kapal tangki T2 selepas Perang Dunia Kedua. Pada tahun 1951, kapal pertama khusus untuk kontena mula beroperasi di Denmark, dan antara Seattle dan Alaska.
Kapal khusus untuk kontena yang pertama di Amerika Syarikat ialah Ideal-X [1], sebuah kapal tangki T2, milik Malcom McLean, yang membawa 58 kontena besi antara Newark, New Jersey dan Houston,Texas dalam pelayaran pertamanya pada bulan April 1956.
Hari ini, lebih kurang 90% kargo bukan pukal di dunia diangkut menggunakan kontena, dan kapal kontena moden mampu membawa sehingga 15,000 TEU. Dari segi kelas, kapal kontena sekarang menyaingi kapal tangki minyak dan kapal kargo pukal sebagai kapal komersil terbesar di lautan.
Pembinaan sunting
Kapa kontena direka bentuk dengan tujuan untuk memaksimumkan penggunaan ruang. Kapasitinya diukur dalam unit bersamaan dua puluh kaki (TEU), iaitu unit piawai kontena berdimensi 20 × 8.0 × 8.5 kaki (6.1 × 2.4 × 2.6 meter) (panjang × lebar × tinggi). Untuk kontena 40 kaki (12 meter), unit persamaan yang digunakan ialah 2 TEU atau 1 FEU (unit bersamaan empat puluh kaki). Kapal kontena yang besar tidak membawa alat-alat pengendalian kontena sendiri, jadi pemunggahan dan pemuatan cuma boleh dibuat di pelabuhan yang dilengkapi kren. Bagaimanapun, kapal yang lebih kecil sehingga 2900 TEU selalunya dilengkapi dengan krennya sendiri.
Sering digelar "bot kotak" (box boats), kapal kontena mengangkut majoriti kargo kering (dry cargo) atau barangan kilang di dunia. Kargo seperti besi, arang batu atau gandum diangkut oleh kapal kargo pukal. Terdapat banyak kapal-kapal besar yang melayari laluan perdagangan laut yang dimiliki oleh syarikat perkapalan utama, dan terdapat juga kapal-kapal yang dikenali sebagai "kapal penghantar" (feeder ship) yang lebih kecil digunakan untuk menghantar kontena kepada kapal-kapal besar melalui hab pemindahan di pelabuhan. Kebanyakan kapal kontena dikuasakan oleh enjin diesel dan mempunyai anak kapal antara 20 dan 40 orang. Ia biasanya mempunyai blok kediaman yang besar di bahagian belakang berhampiran bilik enjin. Pada masa kini, kapal kontena mampu membawa sehingga 15,000 TEU dalam satu pelayaran. Kapal kontena terbesar di dunia ialah M/V Emma Mærsk yang memiliki kapasiti 15,212 TEU.[2]
Pada tahun 2008, pembina kapal dari Korea Selatan, STX mengumumkan rancangan untuk membina sebuah kapal kontena yang mampu membawa sehingga 22,000 TEU,[3] dengan dimensi cadangan, 450 meter panjang dan 60 meter lebar.[4] Jika siap dibina, kapal kontena ini akan menjadi kapal laut terbesar di dunia.[5]
Senarai limbungan sunting
Kapal-kapal kontena besar yang melebihi 7000 TEU telah dibina di limbungan-limbungan berikut.
- Odense Steel Shipyard, Denmark
- Hyundai Heavy Industries, South Korea
- Samsung Heavy Industries, South Korea
- Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering Co., Ltd, South Korea
- IHI, Kure, Japan
- Mitsubishi Heavy Industries, Nagasaki, Japan
- Hudong-Zhonghua Shipbuilding, Shanghai, China
Risiko sunting
Transit tanpa henti kontena di seluruh dunia membawa bersamanya risiko yang sangat besar.
Antara risikonya ialah berkaitan pemuatan dan pemunggahan kontena, samada ia memberi kesan kepada kargo itu ataupun kapal itu sendiri. Oleh kerana sifatnya yang kurang menonjol dan jumlahnya yang besar dikendalikan di pelabuhan utama, kontena memerlukan organisasi yang kompleks bagi memastikan ia tidak hilang, dicuri atau dihantar ke destinasi yang salah. Selain itu, kontena dan kargo yang dibawanya memberi beban berat yang besar kepada sesebuah kapal kontena, jadi proses memuat dan memunggah perlu dilakukan dengan mengambil kira keseimbangan kapal kerana ia memberi kesan langsung kepada pusat berat kapal tersebut.
Pengemudian di pesisir pantai dan pelabuhan juga mengundang bahaya kepada anjungan kapal seperti apa yang berlaku kepada sebuah kapal kontena yang melanggar jambatan teluk Oakland, San Francisco pada 7 November, 2007.[6]
Dianggarkan terdapat 10,000 kontena hilang dari atas kapal di laut setiap tahun.[7] Kebanyakan kes hilang berlaku akibat ribut dan arus yang kuat tetapi terdapat juga kes seluruh kapal hilang bersama muatannya di lautan. Kontena yang jatuh ke laut menjadi ancaman kepada alam sekitar -diistilahkan "sampah marin".
Perisian muatan moden (seperti modul BELCO, SEALASH dan DAGO) membantu mengurangkan risiko yang disebabkan oleh atur muat kontena yang tidak betul.
Spesifikasi sunting
Kargo yang terlalu besar untuk kontena biasa boleh dibawa di atas kontena rak rata, kontena buka atas dan kontena pelantar. Terdapat juga kapal yang dikenali sebagai roll-on/roll-off (RORO), yang menggunakan sistem tanjakan untuk memuat dan memunggah, untuk membawa kargo pukal seperti kereta dan mesin berat.
Masa depan sunting
Kapal kontena dibina dengan saiz yang lebih besar untuk mengurangkan kos. Salah satu kelas saiz kapal ialah piawai "Suezmax", merujuk kepada saiz kapal terbesar yang muat melalui terusan Suez dan mampu membawa muatan sehingga 14,000 TEU. Kapal sebegini mempunyai berat mati sehingga 137,000 metrik tan, 400 meter panjang, lebih daripada 50 meter lebar, mempunyai drauf menghampiri 15 meter, dan menggunakan kuasa lebih daripada 100 MW (134,102hp) untuk mencapai 25.5 knot, satu spesifikasi yang dipenuhi oleh Emma Mærsk.
Mengatasi saiz Suezmax ialah "Malaccamax" (untuk Selat Melaka), kapal yang mampu memuatkan 18,000 TEU, berat mati sehingga 300,000 metrik tan, 470 meter panjang, 60 meter lebar, 16 meter drauf, dan menggunakan lebih daripada 100 MW (134,102hp) untuk kelajuan 25.5 knot. Ini mungkin satu had kepada semua kapal dagang sebelum laluan kontena sedunia yang baru dibina.[8] Halangan utama untuk rekabentuk kapal dengan saiz ini ialah ketiadaan enjin tunggal yang berkemampuan, yang kemudiannya diatasi dengan enjin MAN B&W K108ME-C.
Masalah lain ialah kekurangan pengilang yang mampu mengeluarkan bebaling yang mampu menerima kuasa enijn ini, yang perlu berdiameter lebih kurang 10 meter, dan seberat 130 tan. Bebaling bersaiz ini pernah dibina untuk Emma Mærsk oleh Mecklenburger Metallguss GmbH in Waren, Germany. Halangan yang lain seperti masa di pelabuhan dan fleksibiliti laluan perkhidmatan merupakan halangan sama yang akhirnya menghadkan perkembangan saiz kapal tangki besar.
Kapal terbesar sunting
| Tahun dibina | Nama | Kapal kembar | Panjang | Lebar | TEU maksimum | GT | Pemilik | Bendera |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2006 | Emma Mærsk | 7 | 397.7 m | 56.4 m | 15,200 | 151,687 | Maersk Line | Denmark |
| 2009 | MSC Danit | 6 | 365.50 m | 51.20 m | 14,000 | 153,092 | Mediterranean Shipping Company S.A. | Panama |
| 2009 | MSC Beatrice | 6 | 366 m | 51 m | 14,000 | 151,559 | Mediterranean Shipping Company S.A. | Panama |
| 2008 | CMA CGM Thalassa | 1 | 346.5 m | 45.6 m | 10,960 | 128,600 | CMA CGM | Cyprus |
| 2005 | Gudrun Mærsk | 5 | 367.3 m | 42.8 m | 10,150 | 97,933 | Maersk Line | Denmark |
| 2002 | Clementine Mærsk | 6 | 348.7 | 42.6 m | 6,600 [9] | 96000 | Maersk Line | Denmark |
| 2006 | COSCO Guangzhou | 4 | 350 m | 42.8 m | 9,450[10] | 99,833 | COSCO | Greece |
| 2006 | CMA CGM Medea | 3 | 350 m | 42.8 m | 9,415[11] | 99,500 | CMA CGM | Perancis |
| 2003 | Axel Mærsk | 5 | 352.6 m | 42.8 m | 9,310 | 93,496 | Maersk Line | Denmark |
| 2006 | NYK Vega | 2 | 338.2 m | 45.6 m | 9,200 | 97,825 | NYK line | Panama |
| 2005 | MSC Pamela | 5 | 336.7 m | 45.6 m | 9,178 | 90,500 | MSC | Liberia |
| 2006 | MSC Madeleine | 1 | 348.5 m | 42.8 m | 9,100 | 107,551 | MSC | Liberia |
| 2006 | Hannover Bridge | 2 | 336 m | 45.8 m | 9,040 | 89,000 | K Line | Jepun |
Pelabuhan paling sibuk sunting
Nota: "TEU" bermaksud unit bersamaan dua puluh kaki (twenty-foot equivalent unit)" i.e sebuah kontena 20 kaki. Jadi sebuah kontena 40 kaki bersamaan dengan 2 TEU.
| Kedudukan | Pelabuhan | Negara | TEU (000)[12] | +/- dari 2004 | % perubahan dari 2004 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Pelabuhan Singapura |
Singapura | 23,192 | 1,863 | 8.73 |
| 2 |  Pelabuhan Hong Kong |
Republik Rakyat China | 22,427 | 443 | 2.02 |
| 3 |  Pelabuhan Shanghai |
Republik Rakyat China | 18,084 | 3,527 | 24.23 |
| 4 | Shenzhen |
Republik Rakyat China | 16,197 | 2,582 | 18.96 |
| 5 |  Busan |
Korea Selatan | 11,843 | 413 | 3.61 |
| 6 |  Pelabuhan Kaohsiung |
Taiwan | 9,471 | 0 | 0.00 |
| 7 |  Pelabuhan Rotterdam |
Belanda | 9,287 | 1,006 | 12.15 |
| 8 |  Pelabuhan Hamburg |
Jerman | 8,088 | 1,085 | 15.49 |
| 9 |  Dubai |
Emiriah Arab Bersatu | 7,619 | 1,190 | 18.51 |
| 10 |  Pelabuhan Los Angeles |
Amerika Syarikat | 7,485 | 164 | 2.24 |
Lihat Juga sunting
Rujukan sunting
- ^ Levinson, Marc: "The Box", pg. 1, Princeton University Press, 2006
- ^ "Emma Maersk (PDF)" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2007-01-04. Dicapai pada 2007-01-04.
- ^ "STX reveals design for world's largest containership". SeaTrade Asia. 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-12-24. Dicapai pada 2008-09-10. Unknown parameter
|month=ignored (bantuan) - ^ "STX ponders 20,000 TEU boxship". Turkish Maritime. 2008. Dicapai pada 2008-09-10. Unknown parameter
|month=ignored (bantuan) - ^ "New designs on the world's biggest container ships". Shipping Times. Shipping Times UK. 2008-05-28. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-03-01. Dicapai pada 2008-09-10. Cite has empty unknown parameter:
|coauthors=(bantuan) - ^ "Ship crashes into Bay Bridge tower, spills fuel oil". San Francisco Chronicle. 2007-11-08.
- ^ Janice Podsada (19 June 2001). "Lost Sea Cargo: Beach Bounty or Junk?". National Geographic News. Dicapai pada 2008-04-08.
- ^ Propulsion Trends in Container Vessels, MAN B&W, 19 January 2005 (accessed 16 November 2005)
- ^ "World's largest container ship delivered to Lloyd's Register class" (Siaran akhbar). Lloyd's Register. 6 July 2006. Diarkibkan daripada yang asal pada 2007-02-21. Dicapai pada 2009-07-25.
- ^ Kyunghee Park (9 March 2006). "Around Asia's markets: Glut dims prospects for cargo shippers". Bloomberg News. Diarkibkan daripada yang asal pada 2006-03-12. Dicapai pada 2009-07-25.
- ^ "CMA CGM MEDEA, one of the world's largest container ships" (Siaran akhbar). CMA CGM. 2 October 2006.
- ^ "AAPA World Port Rankings 2005". Diarkibkan daripada yang asal pada 2007-09-27. Dicapai pada 2009-07-25.
- The world in a box — from The Economist magazine, 16 March 2006
Pautan luar sunting
- Ship photos of container vessels
- containership-info.com - non-commercial container ship register with quality photos of thousands of vessels
- EURANS description of container ships, includinging types and the evolution of container ship design (includes photos/diagrams)
- All technical details and service information of more than 4000 containerships
- Photos of container ships by German photographer Marc Steinmetz
- The port of Antwerp in pictures,shipping seen through the eyes of an Antwerp dockworker
- World Largest Container Ships