Asid oksalik
Asid oksalik ialah sebatian kimia organik dengan formula kimia C2H2O4. Formula kimia sebatian ini boleh ditulis sebagai HOOC-COOH, menandakan bahawa sebatian ini ialah asid dikarboksilik teringkas. Sebatian ini juga boleh ditemui dalam bentuk dihidrat, C2H2O4·2H2O.
| |||
| |||
| |||
| Nama | |||
|---|---|---|---|
| Nama IUPAC pilihan
Asid oksalik Oxalic acid[1] | |||
| Nama IUPAC sistematik
Asid etanadioik[1] | |||
| Pengecam | |||
Imej model 3D Jmol
|
|||
| 3DMet | |||
| 385686 | |||
| ChEBI | |||
| ChEMBL | |||
| ChemSpider | |||
| DrugBank | |||
| ECHA InfoCard | 100.005.123 | ||
| Nombor EC |
| ||
| 2208 | |||
| KEGG | |||
| MeSH | Oxalic+acid | ||
PubChem CID
|
|||
| Nombor RTECS |
| ||
| UNII | |||
| Nombor PBB | 3261 | ||
CompTox Dashboard (EPA)
|
|||
| |||
| |||
| Sifat | |||
| C2H2O4 | |||
| Jisim molar | 90.03 g·mol−1 (kontang) 126.065 g mol−1 (dihidrat) | ||
| Rupa bentuk | Hablur putih | ||
| Bau | Tiada bau | ||
| Ketumpatan | 1.90 g cm−3 (kontang, at 17 °C)[2] 1.653 g cm−3 (dihidrat) | ||
| Takat lebur | 189 hingga 191 °C (372 hingga 376 °F; 462 hingga 464 K) 101.5 °C (214.7 °F; 374.6 K) dihidrat | ||
| 90-100 g/L (20 °C)[2] | |||
| Keterlarutan | 237 g/L (15 °C) in etanol 14 g/L (15 °C) in dietil eter [3] | ||
| Tekanan wap | <0.001 mmHg (20 °C)[4] | ||
| Keasidan (pKa) | 1.25, 4.14[5] | ||
| Bes konjugat | Hidrogenoksalat | ||
| -60.05·10−6 cm3/mol | |||
| Farmakologi | |||
| Kod ATCvet | QP53AG03 | ||
| Bahaya | |||
| Bahaya-bahaya utama | Mengakis | ||
| MSDS | External MSDS | ||
| NFPA 704 (berlian api) | |||
| Takat kilat | 166 °C (331 °F; 439 K) | ||
| Dos maut (LD) atau kepekatan dos maut (LC) | |||
LDLo (paling rendah diketahui)
|
1000 mg/kg (anjing, oral) 1400 mg/kg (tikus) 7500 mg/kg (tikus, oral)[6] | ||
| NIOSH (Had pendedahan kesihatan AS): | |||
PEL (Dibenarkan)
|
TWA 1 mg/m3[4] | ||
REL (Disyorkan)
|
TWA 1 mg/m3 ST 2 mg/m3[4] | ||
IDLH (Bahaya serta-merta)
|
500 mg/m3[4] | ||
| Sebatian berkaitan | |||
Sebatian berkaitan
|
Oksalil klorida Dinatrium oksalat Kalsium oksalat | ||
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
 pengesahan (apa yang perlu:  / ?)
| |||
| Rujukan kotak info | |||
Asid ini memiliki kekuatan asid yang lebih tinggi berbanding asid asetik. Sebatian ini merupakan sebuah agen penurun.[7] Tambahan pula, bes konjugatnya, oksalat, C 2O2− merupakan agen pengkelatan untuk kation-kation logam.
Nama asid ini diambil daripada genus tumbuhan Oxalis, sumber semula jadi asid oksalik.
Penghasilan sunting
Asid oksalik boleh dihasilkan dalam makmal melalui pengoksidaan karbohidrat seperti glukosa dan sukrosa dengan asid nitrik dengan vanadium pentoksida sebagai mangkin. Pelbagai sebatian pelopor juga boleh digunakan seperti etilena glikol dan asid glikolik.
Cara yang lain ialah tindak balas alkohol dengan karbon monoksida untuk mendapatkan diester asid oksalik seperti di bawah:
Diester kemudiannya dihidrolisis untuk mendapatkan asid oksalik.
Rujukan sunting
- ^ a b "Front Matter". Nomenclature of Organic Chemistry : IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. 2014. m/s. P001–P004. doi:10.1039/9781849733069-FP001. ISBN 978-0-85404-182-4.
- ^ a b Templat:GESTIS
- ^ Radiant Agro Chem. "Oxalic Acid MSDS".
- ^ a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0474" (dalam bahasa Inggeris). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ Bjerrum, J., et al. (1958) Stability Constants, Chemical Society, London.
- ^ "Oxalic acid". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Institut Kebangsaan untuk Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan (NIOSH).
- ^ Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley. 2005. m/s. 17624/28029. doi:10.1002/14356007. ISBN 9783527306732.
Pautan luar sunting
Kategori berkenaan Asid oksalik di Wikimedia Commons
