Perhimpunan Parlimen Francophonie
Perhimpunan Parlimen La Francophonie (APF) ialah sebuah pertubuhan antara parlimen yang terdiri daripada 92 bahagian yang dibentuk oleh parlimen dan pertubuhan antara parlimen yang mempunyai persamaan penggunaan bahasa Perancis. Ia adalah perhimpunan perundingan Francophonie .
| Kerangka | |
|---|---|
| Jenis/bentuk sah | Gabungan  |
| Tapak web | apf |
| Lokasi | |
| Ibu pejabat | Paris |
sunting · sunting di Wikidata | |
| Perhimpunan Parlimen Francophonie | |
| alt=Logo de l'organisation|frameless|260x260px | |
| Maklumat | |
|---|---|
| Penubuhan | |
| Tempat | Paris (France) |
| Bahasa | Perancis |
| Organisasi | |
| Presiden | Francis Drouin |
| Setiausaha Agung Parlimen | Bruno Fuchs |
| Pertubuhan berkaitan | Organisation internationale de la francophonie |
|
| |
| Laman Web | apf.francophonie.org |
| modifier link=Modèle:Infobox_Organisation|12x12px|Consultez la documentation du modèle | |
APF bekerja secara aktif untuk mempromosikan demokrasi, kedaulatan undang-undang dan hak asasi manusia di negara-negara yang berbahasa Perancis. Ia juga menyumbang kepada pengaruh bahasa Perancis dan mempromosikan kepelbagaian ekspresi budaya. Ia adalah tempat untuk perbahasan, cadangan dan pertukaran maklumat mengenai semua perkara yang mempunyai kepentingan bersama kepada ahlinya. Ia juga melaksanakan tindakan dalam bidang kerjasama antara parlimen dalam parlimen dunia berbahasa Perancis.
Presidennya ialah Ahli Parlimen Kanada Francis Drouin dan Ketua Perwakilan ialah Ahli Parlimen Perancis Bruno Fuchs .
Sejarah sunting
1967 hingga 1989 : Persatuan Antarabangsa Ahli Parlimen Berbahasa Perancis sunting
Persatuan Ahli Parlimen Berbahasa Perancis Antarabangsa (AIPLF) telah ditubuhkan pada mei 1967 atas cadangan Léopold Sédar Senghor dan dengan sokongan aktif Charles Helou, Habib Bourguiba, Norodom Sihanouk dan Hamani Diori[1].
" Rakyatlah yang, melalui wakil rakyat mereka, akan mendorong kerajaan ke hadapan. Parlimen semua negara di mana bahasa Perancis dituturkan harus disatukan dalam persatuan antara parlimen. » Léopold Sedar Senghor (Februari 1966)
Atas inisiatif Xavier Deniau, timbalan Perancis, dewan konstituen yang mengumpulkan perwakilan dari dua puluh tiga parlimen dari Eropah, Afrika, Amerika dan Asia telah diadakan pada mei 1967 di Luxembourg . Ia meletakkan Victor Bodson, Presiden Dewan Perwakilan Grand Duchy of Luxembourg, sebagai Presidennya, manakala Xavier Deniau dilantik sebagai Setiausaha Agung Parlimen.
Dalam usaha meningkatkan pengaruh bahasa Perancis, objektif utama AIPLF yang terdiri daripada 23 bahagian dari parlimen di Afrika, Amerika, Asia, Eropah dan Oceania adalah menjadi cerminan dan saksi kepada pluralisme budaya masyarakat Francophonie.
Sejak penubuhannya, AIPLF telah menganjurkan penubuhan institusi antara kerajaan La Francophonie. Ia memainkan peranan penting dalam penubuhan Agensi Kerjasama Kebudayaan dan Teknikal (ACCT), pada tahun 1970 yang sejak itu telah mengalami penjenamaan semula dan kini dikenali sebagai Pertubuhan Antarabangsa La Francophonie (OIF).
1989 hingga 1998 : Perhimpunan Antarabangsa Ahli Parlimen Berbahasa Perancis sunting
Pada Julai 1989, semasa sesi perhimpunan ke-17 yang diadakan di Paris, AIPLF telah menjadi Perhimpunan Antarabangsa ahli parlimen berbahasa Perancis, sekali gus menguatkan lagi objektifnya untuk menjadi organisasi antara parlimen negara-negara Francophonie, seperti yang diiktiraf oleh Sidang Kemuncak Ketua Negara dan negara-negara Kerajaan yang mempunyai persamaan penggunaan Perancis, di Dakar pada bulan Mei yang lalu. Evolusi ini meletakkan AIPLF sebagai pihak berkuasa politik Francophonie, yang membezakannya daripada pengendali langsung.
Semasa Sidang Kemuncak Mauritius yang diadakan pada Oktober 1993, ketua-ketua negara dan kerajaan telah mengesahkan kedudukan penting institusi parlimen itu sebagai satu institusi yang menyokong demokrasi perwakilan dan kedaulatan undang-undang. Mereka juga mengiktiraf peranan AIPLF yang merupakan satu-satunya organisasi antara parlimen Francophonie dalam membentuk hubungan demokrasi antara kerajaan dan rakyat berbahasa Perancis. Lantaran daripada itu, AIPLF kemudiannya diiktiraf sebagai Majlis Perundingan La Francophonie.
Piagam La Francophonie yang mula diterima pakai di Hanoi pada November 1997 telah mengubah suai institusi La Francophonie salah satunya dengan mewujudkan jawatan Setiausaha Agung La Francophonie, sekali gus mengiktiraf kedudukan baharu AIPLF.
1998 hingga sekarang : Perhimpunan Parlimen La Francophonie sunting
Bagi mematuhi Piagam yang diterima pakai di Hanoi, Perhimpunan tersebut memutuskan untuk menerima pakai nama Perhimpunan Parlimen La Francophonie (APF) dalam satu sesi perhimpunan di Abidjan pada Julai 1998.
Peranan dalam institusi Francophone sunting
Apabila penglibatan politik La Francophonie mula terbentuk dan semakin berkembang, APF berusaha untuk mengiktiraf peranannya sebagai jurucakap penting, khususnya dalam hal-hal berkaitan :
- Persidangan Ketua Negara dan Kerajaan berbahasa Perancis (Sommet de la francophonie), yang bermesyuarat setiap dua tahun dan mewakili badan politik tertinggi ;
- Persidangan Menteri Francophonie (CMF), yang diadakan secara tahunan menghimpunkan menteri-menteri yang bertanggungjawab ke atas negara-negara dan komuniti Francophonie yang menjadi ahli Sidang Kemuncak dan bertindak sebagai penghubung antara mereka ;
- Majlis Tetap Francophonie (CPF), yang ditubuhkan oleh Sidang Kemuncak Chaillot pada November 1991 untuk menyediakan keputusan Sidang Kemuncak dan memastikan tindakan susulannya. CPF juga bertanggungjawab untuk menyelaras dan mengawal pengendali utama di La Francophonie.
Langkah penting pertama telah diambil semasa Sidang Kemuncak ke-3 di Dakar pada tahun 1989. Langkah ini menerima pakai resolusi yang mengiktiraf " peranan penting yang dimainkan oleh APF, satu-satunya organisasi antara parlimen negara berbahasa Perancis, dalam pembinaan dan pembangunan La Francophonie. »
Proses pengiktirafan APF memuncak dalam Sidang Kemuncak Mauritius, yang memberikannya status " Perhimpunan Perundingan Francophonie ". Pengiktirafan ini diperolehi hanya selepas rombakan besar-besaran struktur dan peraturannya dilakukan serta disahkan oleh perhimpunan agungnya yang diadakan di Libreville pada Julai 1993 .
Bagi membolehkan organisasi ini melaksanakan secara konkrit tanggungjawab baharu yang diberikan kepadanya oleh statut Perhimpunan Perundingan ini, APF menyatakan hasrat agar hubungan yang menyatukannya dengan badan autoriti politik Francophonie yang lain diperjelaskan. Hasrat ini telah diambil kira semasa reformasi institusi La Francophonie. Langkah reformasi ini memperlihatkan pembaharuan yang menjurus kepada penggubalan Piagam. Usul ini kemudiannya diluluskan dalam Persidangan Menteri di Marrakech pada Disember 1996, dan secara muktamad diterima pakai di Sidang Kemuncak Hanoi pada November 1997 .
Dokumen ini berkenaan dengan APF :
- penghantaran timbal balik maklumat, keputusan, laporan dan dokumen lain daripada APF, Sidang Kemuncak dan semua badan berautoriti La Francophonie ;
- penyertaan wakil APF dalam subjek tertentu berkenaan gerak kerja Sidang Kemuncak, CMF dan CPF ;
- penyertaan wakil CMF dan CPF dalam gerak kerja APF dan jawatankuasanya.
Jawatankuasa campuran APF-CPF yang bertemu sekurang-kurangnya dua kali setahun, serta jawatankuasa campuran APF-CMF, yang bertemu sekurang-kurangnya sekali setahun, juga ditubuhkan. Sistem ini secara keseluruhannya bertindak balas terhadap hasrat yang dinyatakan oleh APF, berkemungkinan membenarkannya memainkan peranan sepenuhnya pada masa hadapan dalam kalangan pihak autoriti berbahasa Perancis.
Ahli-Ahli sunting
92 parlimen atau pertubuhan kini diwakili dalam APF :
56 Bahagian Ahli (termasuk 7 digantung) :
- Templat:Arménie
- Templat:Bénin
- Templat:Burkina Faso (section suspendue depuis 2022)
- Templat:Burundi
- Templat:Cambodge
- Templat:Cameroun
- Templat:Canada
- Templat:Cap-Vert
- Templat:Comores
- Templat:Belgique (Communauté française)
- Templat:République du Congo
- Templat:Côte d’Ivoire
- Templat:Djibouti
- Templat:Égypte
- Templat:France
- Templat:Gabon
- Templat:Grèce
- Templat:Guinée (section suspendue depuis 2021)
- Templat:Guinée équatoriale
- Templat:Guinée-Bissau
- Templat:Haïti
- Templat:Jersey
Jura- Templat:Laos
- Templat:Liban
- Templat:Luxembourg
- Templat:Madagascar
- Templat:Mali (section suspendue depuis 2020)
- Templat:Manitoba
- Templat:Maroc
- Templat:Maurice
- Templat:Mauritanie
- Templat:Monaco
- Templat:Niger
- Templat:Nouveau-Brunswick
- Templat:Nouvelle-Calédonie
- Templat:Nouvelle-Écosse
- Templat:Ontario
- Templat:Polynésie française
- Templat:Québec
- Templat:République centrafricaine
- Templat:République démocratique du Congo
- Templat:Roumanie
- Templat:Rwanda
- Templat:Sénégal
- Templat:Seychelles
- Templat:Suisse
- Templat:Syrie (section suspendue depuis 2011)
- Templat:Tchad (section suspendue depuis 2021)
- Templat:Togo
- Templat:Tunisie (section suspendue depuis 2021)
Vallée d’Aoste- Templat:Vanuatu
Vaud- Templat:Viêt Nam
- Templat:Wallis-et-Futuna
18 Bahagian Bersekutu :
Genève
Valais18 Pemerhati :
Senarai ini berbeza daripada senarai ahli Pertubuhan Antarabangsa La Francophonie, kerana APF turut mengambil kira ahli-ahli parlimen kebangsaan dan serantau dan bukannya kerajaan-kerajaan negara.
Nota :
- Sesetengah dewan parlimen pemerhati, sekutu atau ahli APF di atas tidak diwakili di peringkat kerajaan dalam Pertubuhan Antarabangsa La Francophonie, atau hanya diwakili melalui perwakilan kerajaan kebangsaan atau persekutuan mereka (wilayah-wilayah di Kanada atau Amerika, kanton Switzerland, perhimpunan pluri-nasional).
- Sebahagian daripada bahagian parlimen tertentu APF digantung, tetapi negara mereka kekal diwakili di peringkat kerajaan dalam OIF.
- Sao Tome dan Principe dan Guinea-Bissau pada masa ini tidak diwakili dalam APF, tetapi diwakili di peringkat kerajaan dalam OIF.
Presiden APF sunting
| Mandat | Nom | Pays | Fonction |
|---|---|---|---|
| 1967-1972 | Victor Bodson |  Luxembourg
|
Président de la Chambre des députés |
| 1972-1973 | André Baudson |  Belgium
|
Député à la Chambre des représentants |
| 1973-1979 | Charles Helou |  Lubnan
|
Ancien président de la République (1964-1970) |
| 1979-1982 | Philippe Yacé | Templat:Côte d'Ivoire | Président de l’Assemblée nationale |
| 1982-1983 | Amadou Cissé Dia |  Senegal
|
Président de l’Assemblée nationale |
| 1983-1984 | Habib Thiam | Senegal
|
Président de l’Assemblée nationale |
| 1984-1988 | Daouda Sow | Senegal
|
Président de l’Assemblée nationale |
| 1988-1990 | Martial Asselin |  Kanada
|
Vice-président du Sénat |
| 1990-1991 | Guy Charbonneau | Kanada
|
Président du Sénat |
| 1991-1993 | Jules-Aristide Bourdès Ogouliguende | Templat:Gabon | Président de l’Assemblée nationale |
| 1993 | Marcel-Éloi Rahandi-Chambrier | Templat:Gabon | Président de l’Assemblée nationale |
| 1993-1994 | Jean-Pierre Saintonge | Templat:Québec | Président de l'Assemblée nationale |
| 1994-1995 | Roger Bertrand | Templat:Québec | Président de l'Assemblée nationale |
| 1995 | Adrien Houngbédji |  Benin
|
Président de l’Assemblée nationale |
| 1995-1997 | Bruno Amoussou | Benin
|
Président de l’Assemblée nationale |
| 1997-1999 | Jean-Robert Gauthier | Kanada
|
Sénateur |
| 1999-2001 | Nicolas-Amougou Noma | Templat:Cameroun | Templat:1er de l’Assemblée nationale |
| 2001-2002 | Jean-Pierre Charbonneau | Templat:Québec | Président de l'Assemblée nationale |
| 2002-2003 | Louise Harel | Templat:Québec | Présidente de l'Assemblée nationale |
| 2003 | Michel Bissonnet | Templat:Québec | Président de l'Assemblée nationale |
| 2003-2005 | Mahamane Ousmane |  Niger
|
Président de l’Assemblée nationale |
| 2005-2007 | Bernard Patry | Kanada
|
Député à la Chambre des Communes |
| 2007-2009 | Guy Nzouba-Ndama | Templat:Gabon | Président de l'Assemblée nationale |
| 2009-2011 | Yvon Vallières | Templat:Québec | Président de l'Assemblée nationale |
| 2011 | Jacques Chagnon | Templat:Québec | Président de l'Assemblée nationale |
| 2011-2012 | Roch-Marc Christian Kaboré |  Burkina Faso
|
Président de l'Assemblée nationale |
| 2012-2013 | Soungalo Apollinaire Ouattara | Burkina Faso
|
Président de l'Assemblée nationale |
| 2013-2014 | Andrée Champagne | Kanada
|
Sénatrice |
| 2014-2015 | Paul McIntyre | Kanada
|
Sénateur |
| 2015-2017 | Aubin Minaku Ndjalandjoko | Templat:République démocratique du Congo | Président de l'Assemblée nationale |
| 2017-2018 | Jacques Chagnon | Templat:Québec | Président de l'Assemblée nationale |
| 2018-2019 | François Paradis | Templat:Québec | Président de l'Assemblée nationale |
| 2019-2022 | Amadou Soumahoro | Templat:Côte d'Ivoire | Président de l'Assemblée nationale |
| 2022 | Adama Bictogo | Templat:Côte d'Ivoire | Président de l'Assemblée nationale |
| 2022-2024 | Francis Drouin | Kanada
|
Député |
| Amanat | Nama | Negara | Fungsi |
|---|---|---|---|
| 1967-1982 | Xavier Deniau |  Perancis</img> Perancis
|
Ahli Dewan Negara |
| 1982-1986 | André Delehedde | Perancis</img> Perancis
|
Ahli Dewan Negara |
| 1986-1988 | Jacques Legendre | Perancis</img> Perancis
|
Senator |
| 1988-1993 | André Delehedde | Perancis</img> Perancis
|
Ahli Dewan Negara |
| 1993-1995 | Frank Borotra | Perancis</img> Perancis
|
Ahli Dewan Negara |
| 1995-2013 | Jacques Legendre | Perancis</img> Perancis
|
Senator |
| 2013-2017 | Teres Pascal | Perancis</img> Perancis
|
Ahli Dewan Negara |
| 2017 | Michele Andre | Perancis</img> Perancis
|
Senator |
| 2018-2022 | Jacques Krabal | Perancis</img> Perancis
|
Ahli Dewan Negara |
| 2022 | Bruno Fuchs | Perancis</img> Perancis
|
Ahli Dewan Negara |
Organisasi dan Mesyuarat sunting
Perhimpunan Parlimen La Francophonie beroperasi pada dua peringkat :
- peringkat antarabangsa,
- peringkat serantau (Eropah, Amerika, Afrika, Asia-Pasifik).
Di peringkat antarabangsa, badan utama ialah Perhimpunan Agung yang bermesyuarat sekali setahun. Perhimpunan ini dipengerusikan oleh Setiausaha Agung Pertubuhan Antarabangsa La Francophonie (OIF). Perhimpunan ini membincangkan usul-usul yang sebelum ini dibahaskan terlebih dahulu oleh empat jawatankuasanya yang mengadakan mesyuarat mereka antara dua perhimpunan agung. Jawatankuasa yang terlibat adalah seperti yang berikut :
- Jawatankuasa Politik ;
- Suruhanjaya Pendidikan, Komunikasi dan Hal Ehwal Kebudayaan ;
- Jawatankuasa Hal Ehwal Parlimen ;
- Suruhanjaya Kerjasama dan Pembangunan.
Satu Biro Eksekutif bertanggungjawab menguruskan kerja-kerja yang berkaitan dengan Perhimpunan tersebut.
Sekretariat Agung berada di Paris di 235 boulevard Saint-Germain, di arrondisement ke-7, di Paris.
Sesi Tahunan sunting
Sesi Perhimpunan Agung diadakan di tempat dan tarikh yang berikut :
Nota dan rujukan sunting
- ^ Historique de l’Assemblée parlementaire de la francophonie, sur le site de l'APF
Lihat juga sunting
Bibliografi sunting
- Xavier Deniau, La Francophonie, PUF, Que sais-je n 2111, 2003.
- Véronique Le Marchand, La Francophonie, The essentials, Milan, 1999.
- Pierre-François Chatton dan Joanna Mazuryk Bapst, Cabaran Francophone, Bruylant, 1991.
- Semak semula « Parlimen dan Francophonie », 115 keluaran diterbitkan.
- Semak semula « Parlimen dan Francophonie ", edisi baharu. 15 terbitan diterbitkan ( janvier 2009 ).
Artikel berkaitan sunting
- Pertubuhan antarabangsa Francophonie
- Francisasi