Kuantan

Jangan dikelirukan dengan Kelantan.

Kuantan (sebutan dalam loghat tempatan: Kontaeng; loghat Terengganu: Kuantang; Jawi: ‏كوانتن‎code: ms is deprecated ‎) ialah sebuah bandar raya dan ibu negeri Pahang, Malaysia. Penduduk Kuantan terdiri daripada 50% orang Melayu, 37% orang Cina, 10% orang India dan 1% kaum-kaum lain. Pusat pentadbiran negeri Pahang telah berpindah ke Kuantan dari Kuala Lipis sejak dari tahun 1955.

Kuantan Kontaeng
Bandar raya, ibu negeri dan ibu daerah
Bandaraya Kuantan
Cogan kata: Indah Lestari
Kuantan
Koordinat: 3.82°N 103.33°E / 3.82; 103.33
Negara	Malaysia
Negeri	Pahang
Diasaskan pada	1851
Ditubuhkan pada	1 Ogos 1913
Pusat pentadbiran ditubuhkan	27 Ogos 1955
Status perbandaran diperolehi	1 September 1979
Status bandar raya diperolehi	21 Februari 2021
Pentadbiran
• Badan	Majlis Bandaraya Kuantan
• Datuk Bandar	Fadzilla Salleh
Keluasan
• Jumlah	324 km2 (125 batu persegi)
Aras	21.95 m (72 ft)
Penduduk  (2018)
• Jumlah	522,000
• Kepadatan	1,600/km2 (4,200/batu persegi)
Demonim	Orang Kuantan
Zon waktu	UTC+8 (MST)
• Musim panas (DST)	Tidak diamalkan
Poskod	25xxx, 26xxx
Min waktu suria	UTC+06:46:48
Laman sesawang	[1]

Kuantan adalah sebuah bandar besar di Pantai Timur Semenanjung Malaysia, di kedudukan 3° 50' Utara, 103° 20' Timur (ini adalah lokasi sebelum kejadian gempa bumi dan tsunami 26 Disember 2004, yang dikatakan telah menganjakkan Semenanjung Malaysia beberapa sentimeter dari kedudukan asal).

Berkedudukan di pesisir Laut China Selatan dan di tebing Sungai Kuantan berdekatan kualanya, Kuantan yang masyhur dengan pantai-pantainya dan mercu-mercu tanda seperti menara tinjau Kuantan 188 dan Masjid Sultan Ahmad Shah merupakan pintu masuk ke Pantai Timur bagi mereka yang datang dari arah Kuala Lumpur dan selatan Semenanjung.

Sejarah

Kuantan dipercayai telah wujud semenjak awal tahun 1850-an lagi. Kuantan mula didirikan pada kurun ke-19 sebagai suatu petempatan. Malah, kewujudannya telah ditunjukkan semasa zaman Abdullah Abdul Kadir Munshi menulis Kisah Pelayaran ke Kelantan pada sekitar tahun 1851-2 seperti berikut:

Hatta pada malam Khamis datanglah sebuah perahu kecil dari Kuantan. Maka berkhabarlah ia kepada anak-anak perahu mengatakan ada perahu lanun di Tanjung Tujuh, empat puluh buah dan di Pulau Kapas pun ada, dan di Pulau Redang pun ada dan; maka telah didapati dua buah perahu orang Kuantan dan dua buah lepas lari....

Pada abad ke-19, pendatang dari Sumatera (hari ini merupakan sebahagian daripada Indonesia) dipercayai telah membuka penempatan di tebing Sungai Kuantan, khususnya di sekitar Teruntum yang terletak berdekatan Hospital Tengku Ampuan Afzan pada hari ini. Terdapat beberapa teori mengenai asal nama "Kuantan". Ada yang mengatakan nama tersebut mempunyai kaitan dengan tempat asal pendatang dari Sumatera itu, yakni Kuantan Singingi di Wilayah Riau. Terdapat juga satu tempat bernama Kampung Kuantan di Daerah Kuala Selangor, Selangor. Ada pula yang mengatakan nama bandar ada hubungan dengan bangsa China, kerana bunyinya yang sedemikian rupa.

Walau apa pun, suatu tempat bernama Kuantan telah wujud sebelum tercetusnya Perang Saudara Pahang pada tahun 1858, tatkala dua beradik, Wan Ahmad dan Wan Mutahir menentang satu sama lain untuk menguasai negeri tersebut setelah bapa mereka, Bendahara Ali, iaitu pemerintah Pahang, meninggal dunia. Pertelingkahan bermula apabila Wan Mutahir, yang menggantikan Ali sebagai Bendahara, telah menidakkan wasiat Ali yang menyatakan Wan Ahmad akan memerintah dua daerah - Kuantan, dan juga Endau (pada masa itu sebuah daerah dalam negeri Pahang; pada hari ini ia di dalam negeri Johor).

Perang saudara itu tamat pada tahun 1863 (walaupun pertelingkahan dalaman antara para pembesar yang telah berpecah-belah berterusan dalam dekad-dekad berikutnya), dengan Wan Ahmad mencapai kejayaan dan menjadi Bendahara Pahang yang baru. Beliau kemudiannya menaikkan taraf diri beliau sebagai Sultan Pahang, justeru mengasaskan susur-galur Sultan-sultan dan kerabat diraja yang sedang memayungi negeri. Pada waktu itu, cukai yang dikutip dari lembah Sungai Kuantan menjadi pendapatan utama pemerintah Pahang, justeru ia berkepentingan dari segi ekonomi negeri.

Kerajaan British mula mencerobohi pentadbiran negeri-negeri Melayu di sekitar permulaan Perang Saudara Pahang. Pada tahun 1888, British mengambil alih pentadbiran negeri Pahang. Kuantan mula diberikan perhatian sebagai pusat perdagangan, khususnya berkaitan aktiviti perlombongan bijih timah di pekan Sungai Lembing dan Gambang berdekatan. Pada masa itu, para peniaga berbangsa Cina mendominasi suasana perniagaan dan perdagangan di Kuantan.

Pada 30 Disember 1942, Kuantan telahjatuh ke tangan askar Jepun yang menyerang Asia Tenggara semasa Perang Dunia Kedua. Pusat bandar lama iaitu di sepanjang Jalan Mahkota dan Jalan Besar masih menempatkan binaan-binaan era sebelum Perang Dunia Kedua, sementara kubu kecil yang dibina dalam menghadapi ancaman Jepun boleh dilihat di beberapa lokasi di sekitar Kuantan.

Pada 27 Ogos 1955, ibu negeri Pahang yang asalnya di Kuala Lipis sepanjang era residensi British telah dipindahkan ke Kuantan, dan kepentingan bandar ini dari segi pentadbiran semakin meningkat. Setelah Tanah Melayu mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1957 (Malaysia terbentuk sebagai satu persekutuan dalam tahun 1963), Kuantan terus berkembang sebagai pusat komersial dan perusahaan yang penting. Kerajaan negeri dan Persekutuan membangunkan Kuantan dengan memberikan tumpuan kepada sektor pentadbiran, industri, pertanian dan pelancongan.

Oleh sebab Kuantan merupakan sebuah bandar yang "muda" secara relatifnya, ia tidak memiliki banyak budaya tradisi tempatan yang unik, melainkan yang dibawa oleh mereka yang berasal dari luar dan menetap di Kuantan, khususnya dari negeri Terengganu dan Kelantan. Oleh sebab itu, amat mudah untuk mendengar orang ramai di Kuantan bercakap dalam loghat Terengganu dan Kelantan, sementara makanan tradisional dan kegemaran dari kedua-dua negeri itu juga popular di sini. Jauh sedikit dari bandar Kuantan sendiri, iaitu ke arah barat dan selatan, barulah budaya tradisi Pahang dapat diperhatikan sedikit demi sedikit.

Pada 21 Februari 2021, Kuantan diisytiharkan oleh Al-Sultan Abdullah Al-Haj sebagai sebuah bandar raya.

Iklim

Data iklim untuk Kuantan
Bulan	Jan	Feb	Mac	Apr	Mei	Jun	Jul	Ogo	Sep	Okt	Nov	Dis	Tahun
Purata maksimum suhu harian, °C (°F)	28 (83)	30 (86)	31 (87)	32 (89)	32 (89)	32 (89)	32 (89)	32 (89)	31 (88)	31 (88)	29 (85)	28 (82)	31 (87)
Purata minimum suhu harian, °C (°F)	22 (72)	22 (72)	23 (73)	23 (74)	24 (75)	23 (74)	23 (73)	23 (74)	23 (73)	23 (74)	23 (73)	23 (73)	23 (73)
Purata kerpasan, mm (inci)	300 (11.8)	170 (6.7)	180 (7.1)	170 (6.7)	190 (7.5)	160 (6.3)	160 (6.3)	170 (6.7)	230 (9.1)	270 (10.6)	310 (12.2)	440 (17.3)	2,860 (112.6)
Sumber: http://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?s=75684&refer=&units=metric

Pembangunan

Majlis Bandaraya Kuantan

Sepanjang tahun 1990-an, Kuantan menyaksikan perkembangan pesat apabila pusat komersial di tengah bandar dibina dengan banyaknya, dan jumlah penduduk di sekitar bandar dan dalam daerah Kuantan meningkat. Kuantan yang dahulunya merupakan sebuah bandar yang damai dan digambarkan sebagai "sesuai untuk mereka yang sudah bersara", kini semakin sibuk dan mula mengejar status sebagai sebuah bandaraya. Beberapa kilang petrokimia gergasi telah dibuka di Gebeng, menandakan pertumbuhan berterusan dalam sektor industri.

Sebuah bandar satelit, iaitu Indera Mahkota telah mula dibangunkan sejak pertengahan 1980-an untuk memberi ruang pembangunan di bandar Kuantan, khususnya dari segi perumahan. Pejabat-pejabat kerajaan Persekutuan dan negeri yang terletak di pusat bandar Kuantan yang sesak mula dipindahkan secara berperingkat ke bangunan-bangunan baru di Indera Mahkota. Kampus cawangan Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM) sudah mula beroperasi (fasa-fasa berikutnya sedang dalam pembinaan).

Setelah siapnya Jambatan Tanjung Lumpur pada tahun 1996, petempatan di seberang Sungai Kuantan, yakni di tebing selatan akhirnya memiliki perhubungan jalan raya secara terus ke bandar Kuantan. Sebelum itu, orang ramai menggunakan bot-bot penambang dari jeti di Taman Esplanade untuk ke kampung di seberang sungai; kini bot-bot berkenaan sudah pupus sama sekali. Pertumbuhan di kawasan terbabit mula rancak, akan tetapi perlindungan khas diberikan buat hutan paya bakau yang masih menutupi tebing selatan tersebut agar ia terus terpelihara.

Suasana metropolitan di bandar Kuantan kian jelas dengan pembukaan pusat membeli-belah yang besar dan premis-premis bercitarasa dan kelas tinggi sejak akhir-akhir ini. Walaupun pihak berkuasa tempatan, iaitu Majlis Perbandaran Kuantan (MBK) belum mengumumkan sebarang sasaran secara rasmi, ramai penduduk menjangkakan Kuantan akan diisytiharkan sebagai sebuah bandaraya dalam tempoh beberapa tahun terdekat.

Dalam tahun 2004, Lebuhraya Pantai Timur (LPT) Fasa Satu yang menghubungkan Kuala Lumpur-Karak ke Kuantan telah dibuka. Pembinaan lebuh raya tersebut dapat memendekkan masa perjalanan dari ibu negara Malaysia sehingga separuh. Aktiviti perdagangan dan perindustrian, selain pelancongan dijangka semakin rancak. Kesannya sudah dapat dilihat dan dirasakan oleh penduduk Kuantan sendiri pada hari ini. Pembukaan lebuh raya baru tersebut hampir serentak dengan penganjuran sambutan Hari Kebangsaan ke-47 peringkat nasional di Kuantan pada 31 Ogos 2004.

Dalam bulan Oktober 2007, kerajaan Malaysia telah melancarkan pelan Wilayah Ekonomi Pantai Timur (East Coast Economic Region, ECER) untuk mempercepatkan pembangunan di negeri-negeri Pantai Timur Semenanjung membabitkan Kelantan, Terengganu dan Pahang, serta daerah Mersing di Johor. Pelan itu akan melihat suntikan pelaburan ke dalam sektor-sektor utama seperti pertanian, pelancongan dan industri. Walaupun Kuantan tiak diberikan penekanan besar (berbanding Kuala Terengganu yang dijadikan "pusat" bagi ECER meskipun Kuantan mempunyai lebih banyak ciri-ciri strategik), pembangunan di wilayah dan negeri akan memacu bandar itu ke hadapan. Di bawah pelan ECER, Pelabuhan Kuantan akan dinaik taraf menjadi sebuah Bandar Pelabuhan lengkap dengan zon perdagangan bebas, lebuh-lebuh raya baru akan dibina dan lapangan terbang sedia ada dipertingkatkan. Lokasi Kuantan di tengah-tengah jajaran pantai ECER (bermula dari Kelantan di utara ke Mersing di selatan) akan memastikan pembangunan dan kesejahteraan yang berterusan.

Pada 21 Februari 2021, Yang di-Pertuan Agong, Sultan Abdullah Ri'ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah berkenan mengisytiharkan Kuantan sebagai bandar raya. Pengisytiharan itu turut menyaksikan Yang Dipertua Majlis Perbandaran Kuantan, Datuk Hamdan Hussin dilantik sebagai Datuk Bandar Kuantan pertama. Upacara istiadat pengisytiharan bermula dengan Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, Datuk Zuraida Kamaruddin menyerahkan Surat Cara Pemasyhuran Kuantan sebagai bandaraya kepada Menteri Besar Pahang, Dato' Sri Haji Wan Rosdy Wan Ismail sebelum dipersembahkan kepada Yang di-Pertuan Agong. Baginda kemudian berkenan menandatangani plak pemasyhuran Majlis Bandaraya Kuantan dan plak perasmian Kompleks Bandaraya Kuantan.

Pengangkutan

• MyCar - Perkhidmatan kereta sewa dalam talian (e-Hailing) di Kuantan. Muat turun aplikasi MyCar di Google apps dan App Store.
• Grab - Perkidmatan kereta sewa dalam talian ( e-hailing ). Muat turun aplikasi Grab di Google apps and App Store.

Galeri

• 
  Jalan utama di Kuantan
• 
  Melihat ke arah selatan di jalan utama.
• 
  Persimpangan Jalan Mahkota dan Jalan Bukit Ubi.
• 
  Bangunan lama dan bangunan baharu.
• 
  Teluk Cempedak.
• 
  Masjid Tengku Ampuan Afzan Indera Mahkota Kuantan.
• 
  Batu Hitam.
• 
  Mahkota Square.
• 
  Persimpangan Pelabuhan Kuantan
• 
  Persimpangan Kuantan

Pautan luar

Diarkibkan 2012-11-01 di Wayback Machine