Penampang

Penampang merupakan sebuah daerah yang terletak di pantai barat negeri Sabah, bersebelahan dengan daerah Kota Kinabalu. Kedudukannya di pantai menjadikan Penampang antara tempat yang menarik untuk dilawati di Sabah, terutamanya untuk melihat kehidupan masyarakat Kadazan. Ahli parlimen Penampang adalah Y.B. Datuk Ewon Benedick, dari parti UPKO.

Penampang
Daerah
Daerah Penampang
Jata
Etimologi: Perkataan ‘Pampang’ yang bermaksud ‘Batu’ dalam bahasa Kadazan
Moto:  Ke Arah Majlis Perbandaran Penampang yang Berwibawa dan Berdaya Saing
Lokasi daerah dan bandar Penampang
Penampang Lokasi daerah dan bandar Penampang
Koordinat: 5°55′00″N 116°07′00″E
Negara	Malaysia
Negeri	Sabah
Bahagian	Pantai Barat, Sabah
Majlis Perbandaran	28 Disember 2021
Daerah	Penampang
Kerajaan
• Badan	Majlis Perbandaran Penampang
• Pegawai Daerah	Francis Chong Yu Sing
• Penolong Pegawai Daerah	Roslan Bin Lampakas
• MP	Ewon Benedick (PH - UPKO) (Penampang)
Luas
• Jumlah	463,47 km2 (17,895 batu persegi)
Penduduk  (2010)
• Jumlah	93,616
	Populasi di kawasan Penampang sahaja dan tidak termasuk secara keseluruhan daerah Penampang.
Zon waktu	MST
Poskod	88300
Kod kawasan	088
Kawasan Kejiranan	Putatan, Kepayan dan Donggongon
Nombor plat	SA (1980-2018) SY (2018-2023) SJ (2023-)
Laman web	ww2.sabah.gov.my/md.ppg/

Pekan Donggonggon, Ibu daerah Penampang

Etimologi

Asal-usul daerah Penampang

Nama "Penampang" diambil daripada nama salah sebuah kampung yang terawal di daerah itu, iaitu Kampung Penampang yang terletak di tepi Sungai Moyog/Petagas. Nama "penampang" berasal daripada perkataan Kadazan yang bermaksud "batu besar". Ini kerana pada masa itu terdapat banyak batu besar di kampung tersebut. Lama-kelamaan sebutan "Pampang" bertukar menjadi Penampang.

Pentadbiran

Wisma Majlis Perbandaran Penampang

Senarai nama-nama Pegawai Daerah yang pernah berkhidmat di Daerah Penampang adalah seperti berikut:-

Nama Tempoh Perkhidmatan

1. Encik Justine G. Mak 1971-1972
2. Encik Roger Dunstan 1973
3. Encik Mohd. Fauzi Kou 1974
4. Encik Joseph Lanjuat 1975
5. Encik Yahya Ahmad Shah 1975-1976
6. Encik Osmund Yapp 1976 (Mac-Disember)
7. Encik Patrick Michael (Datuk) 1977
8. Encik Ignatius Jibioh Bantoi (Datuk) 1977-1979
9. Encik Simon Gonsilou 1980-1982
10. Encik Clarence Dicsenol Bongkos Malakun (Datuk) 1982-1984
11. Encik Simon Gonsilou 1985-1987
12. Encik Ebin Sabin 1987-1989
13. Encik Victor Jikomin Moosom 1989-1991
14. Encik George W. Leong 1991-1993
15. Encik Norbert Lee 1993-1995
16. Encik Jumahad Miassin 1995-1997
17. Encik James Loijin 1997-2002
18. Encik Stephen Laison Sondoh (Datuk) 2002-2007
19. Encik Nicholas William Sampil (Datuk) 2007-2013
20. Puan Luvita Koisun 2013-2018
21. Encik Robert Stidi 2018-2019
22. Encik Henry Idol 2019-2021
23. Encik Francis Chong Yu Sing 2021-sekarang (Kini)

Demografi penduduk

Etnik

Jumlah penduduk sekitar Penampang

Catatan statistik bacian penduduk pada tahun 2010 menunjukkan sekitar Penampang mempunyai penduduk seramai 93,616 dan sebilangan besar daripada etnik Kadazan-Dusun. Pembancian akan dilakukan pada hari banci pada 7 Julai 2020 untuk mengumpul dan mengetahui maklumat bilangan statistik penduduk terkini.

Berikut merupakan jumlah penduduk di sekitar Penampang pada tahun 2010 mengikut kumpulan etnik, kawasan Pihak Berkuasa Tempatan dan negeri, Malaysia;

Jumlah penduduk mengikut kumpulan etnik, kawasan Pihak Berkuasa Tempatan dan negeri, Malaysia, 2010
Tahun	Melayu	Kadazan/Dusun	Bajau	Murut	Bumiputera Lain	Cina	India	Lain-lain	Bukan Warganegara Malaysia	Jumlah Keseluruhan
2010	3,593	34,877	7,431	1,008	9,550	21,310	396	1,753	13,698	93,616
2020 (Akan Datang)

Gereja St. Michael, Penampang

Etnik di Penampang - Bancian 2019
Etnik			percent
Kadazandusun			42.1%
Cina			18.2%
Bajau			7.8%
Melayu Brunei			5.2%
Bumiputera Lain			11.8%

Jumlah penduduk keseluruhan daerah Penampang

Menurut banci 2019 populasi penduduk Penampang adalah 126,078. Daripada jumlah ini, kumpulan Etnik Kadazandusun membentuk majoriti di 68,230 (42.1%) diikuti oleh kumpulan Orang Cina 28,346 (18.2%), Etnik Bajau 9,870 (7.8%), Orang Melayu 6.210 (4.8%), dan Bumiputera lain 13,422 ( 11.8%).

Kadazandusun terutamanya mengamalkan agama Kristian, majoriti yang mana adalah pengikut Gereja Roman Katolik. Orang Cina terutamanya mengamalkan agama Buddha Dan agama Kristian. Manakala Orang Melayu dan Bajau pula beragama Islam.

Jantina

Berikut merupakan jumlah penduduk sekitar Penampang pada tahun 2010 mengikut pecahan jantina seperti berikut;

Jantina
Tahun	Lelaki	Perempuan	Jumlah
2010	46,853	46,763	93,616

Agama

Penampang adalah salah satu daripada tempat yang paling penting bagi Gereja Roman Katolik misi awal di Borneo Utara. Misi Asing Persatuan St. Joseph Mill Hill, sebuah pertubuhan misi Katolik Roman, mula kerja-kerja dakwah awal di Papar, Penampang dan Sandakan dalam tahun 1880-an awal. Pada tahun 1927, Penampang menjadi pusat aktiviti penyebaran di Borneo Utara dan Labuan apabila Mgr. A. Wachter telah dilantik sebagai Pengawas Apostolic dan kemudiannya dilantik sebagai misi Penampang sebagai ibu pejabat beliau. Kerja-kerja misi sudah pasti pemangkin penting bukan sahaja dalam penyebaran agama di kalangan penduduk berasal dari Penampang tetapi juga dalam menyediakan pendidikan.

Pembangunan

Kawasan tarikan pelancong

Kg Kuai Kandazon Sabah Monsopiad Cultural Village

Kampung Budaya Monsopiad ialah sebuah destinasi pelancongan yang terletak di Penampang. Monsopiad ialah nama seorang pahlawan terkenal yang memenggal kepala musuhnya dan menggantungkan tengkorak-tengkorak tersebut di halaman rumahnya sebagai amaran kepada musuh-musuhnya yang lain.

Tarian Sumazau oleh masyarakat Kadazan

Budaya

Makanan tempatan

Terdapat beberapa juadah makanan tradisional penduduk Penampang yang sehingga kini disediakan di restoran-restoran di sekitar daerah ini. Antaranya ialah:

• Butot (sejenis ulat Rumbia)
• Pulut Tapai (sejenis pemanis mulut)
• Pinarasakan Sada (Basungan)
• Bosou (sejenis pembuka selera / Appetitizer)-diperbuat melalui penjerukan nasi dan ikan atau daging atau lemak haiwan atau udang.
• Nonsom Bambangan
• Hinava (isi ikan yang diperah dengan limau nipis dan digaul bersama dengan bawang)
• Tuhau (diperbuat daripada dahan lembut lengkuas dan diperam bersama udang bubuk dan cuka)
• Hinompuka (kuih muih tradisional)
• Tinonsok Hindung (lauk belut sawah)
• Tinonsok Siput Sosop (rebusan siput sungai)
• Tinonsok soko om landoi (rebung yang dimasak dengan berudu)
• Bundu (sejenis buah buahan yang jarang ditemui dan kebanyakkannya di hutan Penampang)
• Tinimbu Wogok (bubur khinzir)
• Tinimbu Kodop (bubur dicampur dengan kulat pokok)
• Linugu Bakas (Babi Hutan yang dipanggang)

Pautan luar

• Laman web rasmi Majlis Daerah Penampang
• Pewujudan Pusat Pentadbiran Daerah Penampang
• Peta-peta tentang Penampang
• Kategori berkenaan Penampang di Wikimedia Commons