Empayar Sasan (Parsi: ساسانیان [sɒsɒnijɒn]) ialah nama yang digunakan untuk merujuk kepada Wangsa Iran yang ke empat dan Empayar Parsi kedua (226 - 651). Empayar ini diasaskan oleh Ardashir I selepas beliau mengalahkan raja Parthia terakhir, Artabanus IV. Sempadan empayar ini meliputi kawasan Iran, Iraq, Armenia, Afghanistan, Turki Timur, sebahagian dari Syria, Pakistan, Caucasia, Asia Tengah, dan tanah Arab. Ketika zaman Khosrau II pula, empayar dikembangkan lagi sehingga ke Mesir, Jordan, Palestin dan Lebanon. Rakyat Sasan pula menamakan empayar mereka Erānshahr ايرانشهر (Iranshæhr) yang bermaksud "Penguasaan Bangsa Iran (Arya)"[8]

Empayar Sasan
Ērānshahr[1]
224–651
Bendera Parsi
Simurgh Parsi
Derafsh Kaviani Simurgh
Empayar Sasan (hijau) pada kemuncaknya di bawah Khosrau II
Empayar Sasan (hijau) pada kemuncaknya di bawah Khosrau II
Ibu negara
Bahasa yang umum digunakanBahasa Parsi Tengah[4]
Bahasa Aramaik Tengah[5]
Agama
Zoroastrianisme,
Babylon, Manichaeisme, Hindu, Buddha, Kristian, Mandaeisme, Yahudi
KerajaanMonarki mutlak
Shahanshah 
• 224–241
Ardashir I
• 632–651
Yazdegerd III
Era SejarahAntikuiti lewat
28 April 224
602–628
• Perang saudara[6]
628-632
633–644
• Empayar runtuh
651
Keluasan
6216,600,000 km2 (2,500,000 bt2)
Didahului oleh
Diganti oleh
Empayar Parthia
Indo-Scythia
Empayar Kushan
Kerajaan Beraja Armenia
Lakhmids
Khilafah Rasyidin
Wangsa Dabuyid
Masmughan Damavand
Wangsa Bavand
Sekarang sebahagian dari
Sejarah Iran
Empayar Parsi - Raja Parsi
sunting

Era Sasan merupakan satu titik penting dalam sejarah Iran. Di zaman inilah tamadun dan kebudayaan Parsi mencapai kemuncaknya dan merupakan empayar Parsi terakhir sebelum pemelukan Islam oleh orang-orang Parsi. Tamadun Rom juga turut dipengaruhi tamadun Sasan[9] dan empayar Rom menjalinkan hubungan yang erat dengan Sasan dan ini terbukti dalam surat maharaja Rom kepada raja Parsi. Dalam surat itu, raja Parsi digelar saudaraku oleh maharaja Rom. Pengaruh Tamadun Sasan juga mencecah hingga ke Eropah Barat[10], Afrika[11], China dan India[12] dan juga turut memainkan peranan yang penting dalam kesenian Zaman Pertengahan di Asia dan Eropah

Pengaruh tamadun Sasan juga turut dibawa sehingga ke zaman awal Dunia Islam. Keunikan dan budaya aristokratik Sasan diperkenalkan ke seluruh dunia Islam dan mencorak kebudayaan dan kesenian Islam.

  1. ^ Book Pahlavi spelling:  , Inscriptional Pahlavi spelling: 𐭠𐭩𐭥𐭠𐭭𐭱𐭲𐭥𐭩
  2. ^ http://www.iranicaonline.org/articles/ctesiphon
  3. ^ "salinan arkib". Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-03-28. Dicapai pada 2013-09-13.
  4. ^ Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East, Vol.1, Ed. Jamie Stokes, (Infobase Publishing, 2009), 601.
  5. ^ Chyet, Michael L. (1997). Afsaruddin, Asma; Krotkoff, Georg; Zahniser, A. H. Mathias (penyunting). Humanism, Culture, and Language in the Near East: Studies in Honor of Georg Krotkoff. Eisenbrauns. m/s. 284. ISBN 9781575060200. In the Middle Persian period (Parthian and Sassanid Empires), Aramaic was the medium of everyday writing, and it provided scripts for writing Middle Persian, Parthian, Sogdian, and Khwarezmian.
  6. ^ Parvaneh Pourshariati, Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran, I.B. Tauris, 2008. (p. 4)
  7. ^ Security and Territoriality in the Persian Gulf: A Maritime Political Geography by Pirouz Mojtahed-Zadeh, page 119
  8. ^ Garthwaite, Gene R., The Persians, p. 2
  9. ^ J. B. Bury, p. 109.
  10. ^ Durant.
  11. ^ Transoxiana 04: Sasan di Afrika
  12. ^ Sarfaraz, pp. 329–330

Jika anda melihat rencana yang menggunakan templat {{tunas}} ini, gantikanlah dengan templat tunas yang lebih spesifik.

iran scripts