Tebing Barat
Tebing Barat (bahasa Arab: الضفة الغربية, al-Ḍiffaṯ al-Gharbīyyaṯ, bahasa Ibrani: הגדה המערבית, Hagadah Hamaaravit) merupakan sebuah daerah tanpa pantai di kawasan Timur Tengah yang merangkumi kawasan di barat Sungai Jordan yang dikuasai oleh Jordan di akhir perang Arab-Israel pada 1948. Kemudian pada 1967, ia ditawan oleh Negara Palestin ..
Wilayah Tebing Barat Tebing Barat | |
|---|---|
| Lokasi Tebing Barat | |
| Bandar terbesar | Baitulmuqaddis |
| Bahasa rasmi | Bahasa Arab, Ibrani |
| Kerajaan | Kerajaan pimpinan Fatah |
• Presiden | Mahmoud Abbas |
| Rami Hamdallah | |
| Organisasi September 13, 1993 Perjanjian Oslo | |
• Ditandatangani | Mei 1994 |
| Keluasan | |
• Jumlah | 360 km2 (140 bt2) ([[Senarai negara mengikut keluasan|ke-165 (bersama Palestin)]]) |
| Populasi | |
• Perkiraan Julai 2007 | 1,481,080 (ke-149) |
• Bancian penduduk | 9, 520 |
| 4,118/km2 (10,665.6/sq mi) (ke-6) | |
• Jumlah | $770 juta (ke-160) |
| $600 (ke-167) | |
| Mata wang | Sheqel ( ISL) |
| Zon waktu | (UTC+2) |
• Musim panas (DST) | UTC+3 |
| Kod panggilan | 970 |
Kini, sebahagian daerah ini ditadbir oleh Pihak Berkuasa Palestin, manakala sebahagian lain masih dikawal Israel. Bersama-sama Genting Gaza, ia membentuk daerah Palestin yang menjadi rebutan antara dua pihak tersebut.
Di sinilah letaknya bandar Baitulmuqaddis (Jerusalem), tempat letaknya kawasan suci Al-Quds Al-Syarif atau yang menjadi punca utama pertelingkahan orang Islam.
Latar belakang Sunting
Selepas pembubaran Empayar Turki Uthmaniyyah pada 1922 selepas Perang Dunia Pertama, Liga Bangsa telah membahagikan tanah jajahan empayar tersebut antara Tentera Bersekutu. Bahagian yang dikenali sebagai Israel, Jordan, Tebing Barat dan Jalur Gaza hari ini diserahkan kepada Palestin
Pada 1948, Negeri Israel diisytiharkan merdeka dan menduduki tanah di bekas Mandat British yang dibahagikan kepada "negara palastin" di bawah Rancangan Pemecahan Bahagian PBB 1947 (tidak termasuk Tebing Barat). Cetusan Perang Arab-Israel 1948 pula mengubah lagi sempadan di tanah suci itu. Nerikutan perang itu, Jaluran Gaza diilhakkan oleh Mesir, manakala Tebing Barat diilhakkan oleh Jordan. Perjanjian Gencatan Senjata 1949 yang dimeterai oleh Israel dan negara-negara Arab menentukan sempadan antara Israel, Jaluran Gaza dan Tebing Barat.
Pihak Berkuasa Palestin Sunting
Deklarasi Prinsip-prinsip Persetujuan Pemerintahan Sendiri Sementara yang ditandatangani antara Israel dan Pertubuhan Pembebasan Palestin (PLO) di Washington, D.C. pada 1993 telah mengasaskan sebuah badan pemerintahan kawasan Palestin sementera yang dikenali sebagai Pihak Berkuasa Palestin (PNA). Israel telah menyerahkan kuasa pentadbiran kepada PNA sedikit demi sedikit menerusi satu siri perjanjian. Dalam Perjanjian Kaherah 1994, Jaluran Gaza dan bandar Jericho diserahkan, dan kawasan-kawasan lain Tebing Barat kemudian dalam Perjanjian Sementara 1995, Protokol Pengerahan Semula Tentera di Hebron, Memorandum Sungai Rye 1998 dan Perjanjian Sharm el-Sheikh 1999.
Perundingan untuk menentukan status tetap Jaluran Gaza dan Tebing Barat diberhentikan pada 2000 akibat Intifada Kedua. Kuartet Amerika Syarikat, Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, Kesatuan Eropah dan Rusia telah mencuba menggerakkan semula perundingan pada 2003 melalui satu "Jalan Keamanan" tetapi gagal akibat keganasan yang terus di kawasan-kawasan Palestin.
Presiden PLO dan PNA Yasser Arafat, seorang penggerak utama rundingan keamanan, meninggal dunia pada 2004, dan beliau digantikan oleh Mahmoud Abbas. Israel di bawah Ariel Sharon telah mengeluarkan tenteranya dari empat petempatan Tebing Barat pada 2005.
Dalam Pilihan Raya Umum Palestin 2006, Hamas membuat kejutan besar dengan memenangi majoriti dalam Majlis Perundangan Palestin. Kerajaan Hamas tidak diiktiraf oleh masyarakat dunia kerana ia enggan mengiktiraf kemerdekaan negeri Israel, dan akur kepada perjanjian-perjanjian silam yang dimeterai antara Israel dan PNA.
Rampasan kuasa oleh Hamas di Gaza pada Jun 2007 telah mengehadkan kuasa Fatah dan PLO di Tebing Barat. Sejak akhir tahun 2006, Majlis Perundangan Palestin tidak dapat bersidang kerana penahanan ramai ahli majlis oleh Israel dan sekatan pergerakan yang dikenakan oleh Israel terhadap ahli majlis lain.
Pentadbiran Sunting
Perjanjian Oslo 1993 telah menentukan sistem pentadbiran Tebing Barat sememtara:
| Kawasan | Pihak Pentadbiran | Peratus luas tanah Tebing Barat | Peratus penduduk Palestin |
|---|---|---|---|
| A | Pihak Berkuasa Palestin | 17% | 55% |
| B | kedudukan palastin | 24% | 41% |
| C | palastin | 59% | 4% |
"Kawasan A" merupakan bandar-bandar penduduk Palestin di utara (Jenin, Nablus, Tubas dan Tulkarm) dan selatan (Hebron dan Salfit). "Kawasan B" merupakan merupakan kawasan yang berada di tengah Tebing Barat (berdekatan dengan Baitulmuqaddis. "Kawasan C" pula merupakan petempatan Yahudi serta Lurah Jordan dan Gurun Judea.
PNA mempunyai kuasa sepenuh terhadap Kawasan A, dan kuasa bersama dengan pihak Israel di Kawasan B. Manakala Israel mempunyai kuasa penuh di Kawasan C. Israel masih menguasai jalan raya, paip air, kawasan udara dan kawasan sempadan luar.
Geografi Sunting
- Luas
- Keseluruhan: 5,860 km2
- Tanah: 5,640 km2
- Air: 220 km2
- Keseluruhan: 5,860 km2
Demografi Sunting
Kira-kira 2.5 juta penduduk Palestin mendiami Tebing Barat, bersama 275,000 penduduk Israel yang menduduki petempatan Yahudi di Tebing Barat. Petempatan Yahudi dan Palestin sering berada jauh antara satu sama lain, dan hubungan antara kedua-dua kumpulan penduduk ini adalah kurang dan terhad kepada hubungan ekonomi.
30% daripada penduduk Palestin merupakan penduduk pelarian dari petempatan asal mereka yang kini menjadi tanah Israel.
Bandar-bandar utama Sunting
| Pusat utama | Bilangan penduduk |
|---|---|
| Al-Bireh | 40,000 |
| Betar Illit | 29,355 |
| Bethlehem | 30,000 |
| Gush Etzion | 40,000 |
| Hebron | 120,000 |
| Jericho | 25,000 |
| Baitulmuqaddis | 400,000 |
| Jenin | 47,000 |
| Ma'ale Adummim | 33,259 |
| Modi'in Illit | 34,514 |
| Nablus | 100,000 |
| Qalqilyah | 40,000 |
| Ramallah | 60,000 |
| Tulkarm | 75,000 |
| Yattah | 42,000 |