Wikipedia

Parti Gagasan Rakyat Sabah

Jangan terkeliru dengan Gabungan Rakyat Sabah.


Parti Gagasan Rakyat Sabah, didaftarkan sebagai Parti Gagasan Bersama Rakyat Sabah (diringkaskan sebagai GAGASAN atau PGRS) atau lebih dikenali dengan singkatannya Gagasan Rakyat, ialah sebuah parti politik tempatan di Sabah, Malaysia[6][7] Parti ini dibentuk dan didaftarkan pada 28 Ogos 2013 oleh ahli politik tempatan Sabah iaitu Ationg Tituh[8][9][10] sebagai sebuah parti pelbagai kaum dengan matlamat untuk memperlihatkan sudut pandang dan keinginan anak Sabah dalam kerajaan.[11] Parti Gagasan Rakyat Sabah mula aktif dan mula memperkasakan jentera parti pada tahun 2016.[12] Parti ini merupakan komponen utama Gabungan Rakyat Sabah sejak 9 Disember 2022.[13]

Parti Gagasan Rakyat Sabah
沙巴民意党
SingkatanGAGASAN / PGRS / Gagasan Rakyat
PresidenHajiji Noor
Setiausaha agungMohd Razali Razi
Timbalan PresidenMasidi Manjun
Naib PresidenMohd Ariffin Mohd Arif
Rubin Balang
Masiung Banah
PengasasAtiong Tituh[1]
Ditubuhkan28 Ogos 2013
Disahkan28 Ogos 2013
Didahului olehAngkatan Keadilan Rakyat (AKAR)[2][3]
Ibu pejabatIbu Pejabat Parti Gagasan Rakyat Sabah, Block G, Lor Plaza Permai 2, Alamesra, 88400 Kota Kinabalu, Sabah
Sayap pelajarOrganisasi Sayap Pelajar Gagasan Rakyat[4]
Sayap belia/pemudaPemuda Gagasan Rakyat Sabah
(Organisasi utama pemuda)
Skuad GAHMUDA
(Organisasi induk)
Keanggotaan (2025)579,980
IdeologiRegionalisme Sabah
Demokrasi sosial
Kedudukan politikTengah ke tengah kiri
Hubungan kebangsaanSebagai anggota gabungan:
Gabungan Rakyat Sabah (sejak 2022)
Sebagai blok Borneo:
Gabungan Parti Sarawak (sejak 2023)
Sebagai rakan gabungan:
Kerajaan Perpaduan Anwar (sejak 2023)
Parti Cinta Sabah (sejak 2023)
Parti Liberal Demokratik (sejak 2023) (sehingga parti ini rasmi diterima dalam GRS pada April 2023)
WarnaMerah & Biru
SloganParti ini adalah rumah kita, Rumah kita, Kita yang jaga
(This party is our house, our House, we take care of it)[5]
LaguGagasan Rakyat Rumah Kita
Tapak sesawangParti Gagasan Rakyat Sabah di Facebook
gagasanrakyat.my
Pautan lainFacebook: pgrsofficial Sunting ini di Wikidata
Dewan Negara:
2 / 70
Dewan Rakyat (di Sabah):
0 / 25
Dewan Undangan Negeri (Sabah):
26 / 79
Ketua Menteri Sabah
1 / 1
Simbol pilihan raya

Bendera parti
sunting · sunting di Wikidata
Lihat pendokumenan templat ini
Lihat pendokumenan templat ini

Sejarah

sunting

Pendaftaran dan kebangkitan parti

sunting

Parti politik ini dibentuk dan didaftarkan pada 28 Ogos 2013 oleh Dr. Ationg Tituh[14][15][16] sebagai sebuah parti pelbagai kaum dengan matlamat untuk memperlihatkan sudut pandang dan keinginan anak Sabah dalam kerajaan.[17] Parti ini juga merupakan serpihan dari Parti Angkatan Keadilan Rakyat (AKAR) yang dibubarkan pada tahun 2001, dan telah dibina semula oleh bekas Ahli AKAR yang menolak bekerjasama dengan UMNO dan parti-parti dari Semenanjung Malaysia.[18] Parti Gagasan Rakyat Sabah mula aktif dan mula memperkasakan jentera kubu parti pada 2016.[19] Pada mulanya, parti ini telah berjaya didaftarkan sebagai Parti Gagasan Bersama Rakyat Sabah (Parti BERSAMA), dan merupakan salah satu antara pendaftaran parti baharu yang diluluskan oleh Jabatan Pendaftaran Pertubuhan (RoS) dibawah perlembagaan Akta Pertubuhan 1966 serta sekaligus berjaya mendapatkan kebenaran untuk beroperasi sebagai parti politik pada 2013.[20][21][22]

Percubaan untuk bekerjasama

sunting

Pada Mac 2020, GAGASAN telah bersama-sama tiga parti politik Sabah yang lain untuk bertujuan membentuk persefahaman baharu bagi menubuhkan gabungan parti politik lokal Sabah. Parti tersebut ialah Parti Cinta Sabah (PCS), Parti Kerjasama Anak Negeri Sabah (Anak Negeri) dan sebuah parti yang belum berdaftar, Parti Hak Sabah. Keempat-empat parti pada mulanya bersepakat untuk membuat kerjasama dengan menggabungkan keempat-empat parti dalam satu parti iaitu GAGASAN, dengan Anifah Aman sebagai Presiden.[23] [24]

Walau bagaimanapun, perancangan penggabungan parti pembangkang ini gagal selepas GAGASAN dan Anak Negeri menarik diri untuk meneruskan agenda parti masing-masing selepas individu yang sepatutnya menjadi Presiden gabungan, Anifah Aman menyertai PCS dan terpilih menjadi Presiden PCS pada Julai 2020 sebelum pilihan raya negeri mengejut.[25][26]

Pengambilalihan oleh bekas pemimpin Bersatu Sabah

sunting

Pada 29 Januari 2023, demi memperkuatkan lagi kubu-kubu parti tempatan di Sabah, Ketua Menteri ke-16, Datuk Seri Panglima Hajiji Noor telah bertindak mengumumkan untuk mengetuai Parti Gagasan Rakyat Sabah (PGRS). Beliau berkata PGRS akan digunakan untuk meneruskan perjuangan sebagai parti tempatan di Sabah beserta pembawaan autonomi yang tersendiri. PGRS juga telah diterima oleh GRS sebagai parti komponen pada 9 Disember 2022 selepas perjumpaan mesyuarat khas gabungan politik tersebut.[27]

Ahli Parlimen Papar, Armizan Mohd. Ali berkata empat bekas ahli Parlimen BERSATU Sabah tidak akan menyertai Parti Gagasan Rakyat Sabah kerana undang-undang anti-lompat parti dengan kenyataan dimana mereka telah menggunakan tiket logo GRS untuk memenangi kerusi parlimen. Sebaliknya, mereka akan kekal sebagai ahli langsung Gabungan Rakyat Sabah (GRS).[28]

Pada 5 Februari 2023, Hajiji Noor secara rasmi mengambil alih Parti Gagasan Rakyat Sabah (PGRS) selepas Mesyuarat Agung Khas (EGM) parti itu yang dirasmikan oleh presiden terdahulu, Stephen Jacob Jimbangan.[29]

Senarai presiden GAGASAN

sunting
 
Dr. Ationg Tituh (gambar), pengasas dan presiden sulung untuk Parti GAGASAN[30]

Presiden

Ketua Yang ke- Nama Tempoh jawatan Nota
1 Dr. Ationg Tituh 28 Ogos 2013 20 Mei 2021 [31][32]
2 Stephen Jacob Jimbangan 21 Mei 2021 29 Januari 2023 [33]
3 Hajiji Noor 5 Februari 2023 penyandang [34][35]

Sejarah ketua-ketua utama dalam parti

sunting

Ketua Penerangan GAGASAN

Bil. Nama Tempoh jawatan
1. Nizam Abu Bakar Titingan 2023 penyandang[36]

Ketua Wanita GAGASAN

Bil. Nama Tempoh jawatan
1. Redonah Bahanda 2023 penyandang[37]

Ketua Beliawanis GAGASAN

Bil. Nama Tempoh jawatan
1. Emmie M. Idang 2023 penyandang[38]

Ketua Pemuda Pusat GAGASAN

Bil. Nama Tempoh jawatan
(1.) Jawatan kosong Ketua pemuda belum ditubuhkan
(2013-2022) 		Pemuda Gagasan diketuai oleh ketua penerangan dari tahun 2021 sehingga tahun 2023
1. Fairuz Renddan 2023 penyandang[39]

Ketua Penerangan Pemuda GAGASAN

Bil. Nama Tempoh jawatan
1. Chong Tze Kiun 2021 2023[40]
2. Barhul Sahibu 2023 penyandang

Exco Alam Sekitar dan Komuniti Pemuda

Bil. Nama Tempoh jawatan
1. Chong Tze Kiun 2023 penyandang[41]

Kepimpinan

sunting

Pengasas Gagasan Rakyat

sunting
 
Parti Gagasan Rakyat Sabah (Gagasan Rakyat) diasaskan oleh Ationg Tituh (gambar) pada tahun 2013.[42]

Kepimpinan semasa Parti GAGASAN

sunting

Presiden:

Timbalan Presiden:

Naib Presiden:

  1. Mohd Ariffin Mohd Arif
  2. Rubin Balang
  3. Masiung Banah

Ketua Pergerakan Wanita GAGASAN:

  • Redonah Bahanda

Ketua Pergerakan Pemuda GAGASAN:

Ketua Beliawanis:

sunting
  • Emmie M. ldang

Setiausaha Agung:

  • Mohd Razali Razi

Timbalan Setiausaha Agung:

Bendahari Agung:

Timbalan Bendahari Agung:

  • Tahir Picho

Ketua Penerangan:

Ahli Majlis Tertinggi (AMT):

Ketua-ketua bahagian[43]

    • N01 Banggi: Mohammad Mohamarin
    • N02 Bengkoka: Mohamad Tasan
    • N03 Pitas: Ruddy Awah
    • N04 Tanjong Kapor: Ben Chong Chen Bin
    • N05 Matunggong: Barlus Mangabis
    • N06 Bandau: Maijol Mahap
    • N07 Tandek: Janathan Kandok
    • N08 Pintasan:Fairuz Renddan
    • N09 Tempasuk: Mohd Arsad Bistari
    • N10 Usukan: Japlin Akim Abd Hamid
    • N11 Kadamaian: Roslan Durahman
    • N12 Sulaman: Hajiji Noor
    • N13 Pantai Dalit: Jasnih Daya
    • N14 Tamparuli: Alijus Mohd Ali Sipil
    • N15 Kiulu: Janih Bangud
    • N16 Karambunai: Arshad Idris
    • N17 Darau: Mohd Razali Mohd Razli
    • N18 Inanam: Roland Chia Ming Shen
    • N19 Likas: Mohammad Bahrin Abd Karim
    • N20 Api-Api: Raisyal Yusof Hamdain Diego
    • N21 Luyang: Ruhsimah Rosimah Zakaria
    • N22 Tanjung Aru: Awang Ahmad Sah Awang Sahari
    • N23 Petagas: Mohd Isquzawan Israq Arsit
    • N24 Tanjung Keramat: Ummar Ariff Abu Bakar Yahya
    • N25 Kapayan: Stephen Jacob Jimbangan
    • N26 Moyog: Ceasar Mandela Malakun
    • N27 Limbahau: Christopher Raul Darison
    • N28 Kawang : Gulham Haidar Khan Bahadar
    • N29 Pantai Manis : Abdul Rahim Ismail
    • N30 Bongawan: Ampuan Hassim Ampuan Mahmot
    • N31 Membakut: Mohd Arifin Mohd Arif
    • N32 Klias: Isnin Aliasnih
    • N33 Kuala Penyu: Limus Jury
    • N34 Lumadan: Mazlan Johari Manan
    • N35 Sindumin: Yusof Yacob
    • N36 Kundasang: Johari Suhaimin
    • N37 Karanaan: Masidi Manjun
    • N38 Paginatan: Amisah Yassin
    • N39 Tambunan: Victor P Paut
    • N40 Bingkor: Jasri Nasip Matjakir
    • N41 Liawan: Azaman Azman Ruslan
    • N42 Melalap: Jamawi Ja’afar
    • N43 Kemabong: Rubin Balang
    • N44 Tulid: Bobbey Ah Fang Suan
    • N45 Sook: Abi Wendes Gagamboi
    • N46 Nabawan: Abdul Ghani Mohamed Yassin
    • N47 Telupid: Pinus Gondiu
    • N48 Sugut: James Ratib
    • N49 Labuk: Samad Jambri
    • N50 Gum Gum: Juslie Ajirol
    • N51 Sungai Manila: Hazem Mubarak Musa
    • N52 Sungai Sibuga: Amir Shah Yaakub
    • N53 Sekong: Safaruddin Abu
    • N54 Karamunting: George Hiew Vun Zin
    • N55 Elopura: Awang Kadin Tang
    • N56 Tanjong Papat: Faris Fadilah Awang Kamaruddin
    • N57 Kuamut: Masiung Banah
    • N58 Lamag: Abu Bakar Gapar
    • N59 Sukau: Juhari Janan
    • N60 Tungku: Abdul Hakim Gulam Hassan
    • N61 Segama: Rajesh Yusof
    • N62 Silam: Mizma Appehdullah
    • N63 Kunak: Norazlinah Arif
    • N64 Sulabayan: Abd Hajan Gurimbang
    • N65 Senallang: Abd Aziz Abd Hamid
    • N66 Bugaya: Marunda Ampong
    • N67 Balung: Hamlid Hamid Awang
    • N68 Apas: Nizam Abu Bakar Titingan
    • N69 Sri Tanjung: Naim Ahmat
    • N70 Kukusan: Abdul Karim Abdul Wahid
    • N71 Tanjong Batu: Saharuddin Salleh
    • N72 Merotai: Mohamad Jalani Chachu
    • N73 Sebatik: Hassan Ghani Pg Amir
    • P166 Labuan: Rosli Awang Damit

Logo dan Bendera

sunting

Warna utama yang digunakan dalam logo dan bendera Gagasan Rakyat ialah warna Merah dan Biru. Gagasan Rakyat sentiasa menggunakan Merah dan Biru sebagai tema parti kerana Merah melambangkan Keberanian rakyat menuntut hak-hak Sabah manakala warna Biru melambangkan Perpaduan rakyat Sabah.[44]

 
Logo rasmi Gagasan Rakyat Sabah


 
Bendera rasmi Gagasan Rakyat Sabah

Perwakilan

sunting

Dewan Negara

sunting
Rencana utama: Ahli Dewan Negara, Parlimen Malaysia ke-15

Dewan Negara

2 / 70
Lantikan Ahli Tempoh Penggal Catatan
  Dewan Undangan Negeri Sabah Bobbey Ah Fang Suan, YB Senator Datuk 15 Januari 2024 - 14 Januari 2027 Kedua
  Yang di-Pertuan Agong Anna Bell @ Suzieana Perian, YB Senator Puan 5 Mac 2024 - 4 Mac 2027 Pertama

Dewan Undangan Negeri Sabah

sunting
Rencana utama: Ahli Dewan Undangan Negeri Sabah ke-16

Dewan Undangan Negeri Sabah

26 / 79
Negeri No. Parlimen No. Kawasan Negeri Anggota Parti Catatan
  Sabah P167 Kudat N01 Banggi Mohammad Mohamarin[45] GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon WARISAN
N03 Pitas Ruddy Awah GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon BEBAS
N04 Tanjong Kapor Ben Chong Chen Bin[45] GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon WARISAN
P169 Kota Belud N08 Pintasan Fairuz Renddan GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon PN-BERSATU
N09 Tempasuk Mohd Arsad Bistari [45] GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon PN-BERSATU
P170 Tuaran N12 Sulaman Hajiji Noor GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon PN-BERSATU
N13 Pantai Dalit Jasnih Daya[45] GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon BN-UMNO
P173 Putatan N23 Petagas Awang Ahmad Sah Awang Sahari GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon WARISAN
P175 Papar N28 Kawang Ghulam Haidar Khan Bahadar GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon PN-BERSATU
P176 Kimanis N31 Membakut Mohd Arifin Mohd Arif GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon PN-BERSATU
P177 Beaufort N32 Klias Isnin Aliasnih GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon PN-BERSATU
N33 Kuala Penyu Limus Jury GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon PN-BERSATU
P178 Sipitang N35 Sindumin Yusof Yacob[45] GAGASAN Menang pada PRN Sabah sebagai calon WARISAN
P179 Ranau N37 Karanaan Masidi Manjun GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon PN-BERSATU
P181 Tenom N43 Kemabong Rubin Balang GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon BEBAS
P182 Pensiangan N46 Nabawan Abd. Ghani Mohd. Yassin GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon PN-BERSATU
P183 Beluran N48 Sugut James Ratib[45] GAGASAN Menang pada PRN Sabah sebagai calon BN-UMNO
N49 Labuk Samad Jambri GAGASAN Menang pada PRN Sabah sebagai calon PN-BERSATU
P185 Batu Sapi N54 Karamunting George Hiew Vun Zin GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon WARISAN
P187 Kinabatangan N57 Kuamut Masiung Banah GAGASAN Menang pada PRN Sabah sebagai calon BEBAS
P188 Lahad Datu N63 Kunak Norazlinah Arif [45] GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon WARISAN
P190 Tawau N67 Balung Hamild @ Hamid Awang[45] GAGASAN Menang pada PRN Sabah sebagai calon BN-UMNO
N68 Apas Nizam Abu Bakar Titingan GAGASAN Menang pada PRN Sabah sebagai calon PN-BERSATU
P191 Kalabakan N73 Sebatik Hassan A Gani Pg Amir GAGASAN Menang pada PRN Sabah 2020 sebagai calon WARISAN
- Lantikan Jaffari Walliam GAGASAN
Lantikan Amisah Yassin GAGASAN
Total Sabah (26)

Keputusan pilihan raya umum

sunting
Pilihan raya Jumlah kerusi dimenangi Jumlah calon Jumlah undian Peratusan undian Hasil pilihan raya Ketua pilihan raya
2018
0 / 222
 7 8,875 1.97% ▬; posisi bebas Ationg Tituh
2022
0 / 222
 1 (Kalabakan) 341 0.68% ▬; posisi bebas Stephen Jacob Jimbangan

Keputusan pilihan raya negeri

sunting
Tahun pilihan raya Ahli Dewan Undangan Negeri
Sabah Jumlah menang / Jumlah calon
2/3 majoriti
2 / 3
2 / 3
2018
0 / 60
0 / 10
2020
0 / 73
0 / 28
2025 Akan diumumkan Akan diumumkan

Rekod pencapaian

sunting

Sebagai pembangkang Sabah (Julai 2020 - September 2020)

sunting
  • Berjaya dalam meraih sokongan untuk pembatalan Projek Kad PSS yang memberi keutamaan kepada Pendatang-pendatang tanpa izin dan pendatang tanpa dokumen sah[46]
  • Berjaya menyuarakan tuntutan duit peruntukan untuk projek pembangunan Sabah (Projek Gagah Sabah 2020) dan peruntukan bantuan Covid-19 Sabah[47]
  • Menang dengan majorti mudah di dalam Pilihan raya negeri Sabah 2020 bersama GRS[48]

Sebagai kerajaan Sabah (Oktober 2020 - 2025)

sunting
  • Berjaya mencatat Lima (5) tahun pertama yang lancar dengan Misi dan Visi Hala Tuju Sabah Maju Jaya[49]
  • Berjaya menggariskan sasaran Misi dan Visi Hala Tuju Sabah Maju Jaya[50]
  • Berjaya menubuhkan Sabah Maju Jaya (SMJ) Petroleum Sdn Bhd pada tahun 2021[51]
  • Pemberian sumbangan Rumah percuma SMJ di Sabah yang sudah mencapai 95% penerima layak seluruh kawasan setakat Disember 2024[52]
  • Lebuhraya Pan Borneo diteruskan dan siap 87% setakat tahun 2024, syarikat-syarikat kontraktor akan ditambah pada tahun 2025 untuk mempercepatkan proses penyiapan Lebuhraya.[53]
  • Projek pembangunan The Skybridge City Centre Kota Kinabalu yang memudahkan pejalan kaki bergerak dari satu tempat ke tempat yang lain di pusat bandar.[54]
  • Projek pengiiktirafan Anjung Kinabalu.[55]
  • Projek pengiiktirafan kawasan Membakut sebagai Daerah penuh di Sabah Malaysia pada tahun 2023.[56]
  • 85% Jalan kampung dinaiktaraf setakat 2024[57]
  • Daya tarik pelaburan Sabah meningkat 80% serta ekonomi Sabah meningkat sebanyak 70% dan feedback dari pelabur-pelabur luar negara yang berpuas hati dengan kestabilan ekonomi Sabah sejak 2024.[58]
  • Hasil dagang tempatan di Sabah yang meningkat 57% pada awal tahun 2025[59]

Lihat juga

sunting

Pautan luar

sunting

Rujukan

sunting
  1. ^ https://pru.sinarharian.com.my/calon/6996/ationg-tituh
  2. ^ PGRS Tandingi Semua 73 Kerusi
  3. ^ PGRS dibentuk pada tahun 2009 tetapi hanya diluluskan secara rasmi oleh Pendaftar Pertubuhan tiga tahun kemudian.
  4. ^ PGRS Tandingi Semua 73 Kerusi
  5. ^ https://audioboom.com/posts/8256714-awani-borneo-02-03-2023-rumah-kita-kita-yang-jaga-tangani-banjir-kilat-100-hari-keraj
  6. ^ Stephanie Lee (27 August 2019). "New party ready to fight for Sabah, will not work with any others to achieve goals". The Star Online. Dicapai pada 27 August 2019.
  7. ^ Durie Rainer Fong (August 27, 2019). "Sabah's small opposition party has big aims". Free Malaysia Today. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-02. Dicapai pada August 27, 2019.
  8. ^ staff, FMT (25 March 2014). "13 buah parti baru di Sabah diluluskan". Free Malaysia Today. Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-12-06. Dicapai pada 7 May 2015.
  9. ^ Bernama (2 September 2013). "ROS approves 20 new political parties". fz.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 April 2016. Dicapai pada 9 April 2016.
  10. ^ NURUL AIN MOHD HUSSAIN (2 September 2013). "ROS Umum 20 Parti Politik Baru Yang Diluluskan". mStar. Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-08-29. Dicapai pada 7 May 2016.
  11. ^ "Call for govt to fulfill promises". PressReader. The Borneo Post. 12 May 2019. Dicapai pada 12 May 2019.
  12. ^ Leonard Alaza (August 28, 2019). "Gagasan to have leaders who can perform". Daily Express. Dicapai pada August 28, 2019.
  13. ^ https://www.astroawani.com/berita-politik/hajiji-ketuai-parti-gagasan-rakyat-sabah-404103
  14. ^ staff, FMT (25 March 2014). "13 buah parti baru di Sabah diluluskan". Free Malaysia Today. Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-12-06. Dicapai pada 7 May 2015.
  15. ^ Bernama (2 September 2013). "ROS approves 20 new political parties". fz.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 April 2016. Dicapai pada 9 April 2016.
  16. ^ NURUL AIN MOHD HUSSAIN (2 September 2013). "ROS Umum 20 Parti Politik Baru Yang Diluluskan". mStar. Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-08-29. Dicapai pada 7 May 2016.
  17. ^ "Call for govt to fulfill promises". PressReader. The Borneo Post. 12 May 2019. Dicapai pada 12 May 2019.
  18. ^ PGRS dibentuk pada tahun 2009 tetapi hanya diluluskan secara rasmi oleh Pendaftar Pertubuhan tiga tahun kemudian.
  19. ^ Leonard Alaza (August 28, 2019). "Gagasan to have leaders who can perform". Daily Express. Dicapai pada August 28, 2019.
  20. ^ staff, FMT (25 March 2014). "13 buah parti baru di Sabah diluluskan". Free Malaysia Today. Malaysia. Dicapai pada 7 May 2015.
  21. ^ Bernama (2 September 2013). "ROS approves 20 new political parties". fz.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 April 2016. Dicapai pada 9 April 2016.
  22. ^ NURUL AIN MOHD HUSSAIN (2 September 2013). "ROS Umum 20 Parti Politik Baru Yang Diluluskan". mStar. Dicapai pada 7 May 2016.
  23. ^ Hayati Dzulkifli and Sherell Ann Jeffrey (March 8, 2020). "New Sabah opposition grouping is formed". Daily Express. Dicapai pada March 8, 2020.
  24. ^ Avila Geraldine (March 9, 2020). "Gagasan led by Anifah Aman not likely to make a big impact". New Straits Times. Dicapai pada March 9, 2020.
  25. ^ Muguntan Vanar (28 July 2020). "Anifah's planned Sabah opposition front fizzles out". The Star Online. Dicapai pada 28 July 2020.
  26. ^ "Anak Negeri won't pursue merger plan". PressReader. The Borneo Post. 28 July 2020. Dicapai pada 28 July 2020.
  27. ^ https://www.astroawani.com/berita-politik/hajiji-ketuai-parti-gagasan-rakyat-sabah-404103
  28. ^ https://www.utusan.com.my/nasional/2023/01/bekas-ahli-parlimen-bersatu-tidak-akan-sertai-grs/
  29. ^ "Hajiji is president of Parti Gagasan Rakyat Sabah". 5 February 2023.
  30. ^ https://pru.sinarharian.com.my/calon/6996/ationg-tituh
  31. ^ staff, FMT (25 March 2014). "13 buah parti baru di Sabah diluluskan". Free Malaysia Today. Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-12-06. Dicapai pada 7 May 2015.
  32. ^ https://pru.sinarharian.com.my/calon/6996/ationg-tituh
  33. ^ https://pru.sinarharian.com.my/calon/4175/stephen-jacob-jimbangan
  34. ^ https://www.astroawani.com/berita-politik/hajiji-ketuai-parti-gagasan-rakyat-sabah-404103
  35. ^ https://www.utusan.com.my/nasional/2023/02/hajiji-kini-presiden-gagasan-rakyat-secara-rasmi/
  36. ^ Nizam Abu Bakar Titingan dilantik Ketua Penerangan Parti Gagasan Rakyat Sabah
  37. ^ [1]
  38. ^ [2]
  39. ^ Fairuz Renddan elected as Gagasan Rakyat Youth chief, Meanwhile Chong Tze Kiun as Gagasan Rakyat Environment and Community Exco
  40. ^ CHONG TZE KIUN Biodata
  41. ^ CHONG TZE KIUN Biodata
  42. ^ https://pru.sinarharian.com.my/calon/6996/ationg-tituh
  43. ^ "Parti Bersatu Sabah | Ketua Bahagian PBS". Parti Bersatu Sabah.
  44. ^ https://www.astroawani.com/berita-politik/hajiji-ketuai-parti-gagasan-rakyat-sabah-404103
  45. ^ a b c d e f g h "5 Adun Umno, 3 Warisan sertai Gagasan Rakyat". BH. 21 Februari 2023. Dicapai pada 22 Februari 2023.
  46. ^ Bung Moktar: Pembatalan PSS kemenangan rakyat Sabah
  47. ^ COVID-19: Lebih 1.06 Juta Rakyat Sabah Terima Manfaat Bantuan Kerajaan Negeri
  48. ^ GRS Menang PRN Sabah
  49. ^ Agenda `Hala Tuju Sabah Maju Jaya' sudah nampak hasil positif - Hajiji
  50. ^ Agenda `Hala Tuju Sabah Maju Jaya' sudah nampak hasil positif - Hajiji
  51. ^ Hajiji Umum Penubuhan Syarikat Minyak & Gas Milik Penuh Negeri Sabah – SMJ Petroleum Sdn Bhd
  52. ^ Rumah Mesra SMJ bantu rakyat akses rumah mampu milik
  53. ^ Projek Pan Borneo Sabah disambung, beri manfaat besar kepada rakyat - Ketua-ketua GRS (Interview from Astro Awani)
  54. ^ Skybridge access to Centre Point Sabah year end
  55. ^ NST News: KK Rebrands Markets, Anjung Kinabalu incorporate local elements
  56. ^ Corlleus, Kenneddy (14 October 2023). "Membakut secara rasminya menjadi daerah penuh" [Membakut officially becomes a full district]. Utusan Borneo. Dicapai pada 10 December 2024.
  57. ^ Agenda `Hala Tuju Sabah Maju Jaya' sudah nampak hasil positif - Hajiji
  58. ^ Agenda `Hala Tuju Sabah Maju Jaya' sudah nampak hasil positif - Hajiji
  59. ^ Agenda `Hala Tuju Sabah Maju Jaya' sudah nampak hasil positif - Hajiji
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Parti_Gagasan_Rakyat_Sabah&oldid=6530158"