Wikipedia

Patois Jamaica

bahasa
Jangan dikelirukan dengan Inggeris Jamaica atau Iyaric.

Patois Jamaica (/ˈpætwɑː/; diterjemahkan secara tempatan Patwah dan dipanggil Kreol Jamaica oleh ahli bahasa) ialah bahasa kreol berasaskan Inggeris dengan pengaruh bahasa Afrika Barat, Taíno, Ireland, Sepanyol, Hindustani, Portugis, Cina, dan Jerman, dituturkan terutamanya di Jamaica dan di kalangan diaspora Jamaika. Perkataan atau slanga daripada Patois Jamaica boleh didengari di negara Caribbean lain, United Kingdom dan Toronto, Kanada.[4] Majoriti perkataan bukan Inggeris dalam Patois berasal daripada Afrika Barat bahasa Akan .[4] Ia dituturkan oleh majoriti orang Jamaica sebagai bahasa ibunda.

Patois Jamaica
Patwa, Jamiekan / Jamiekan Kriyuol,[1] Jumiekan / Jumiekan Kryuol / Jumieka Taak / Jumieka taak / Jumiekan languij[2][3]
Asli kepadaJamaica
Penutur bahasa
3.2 juta (2000–2001)e18
Kreol Inggeris
  • Atlantic
    • Western
      • Patois Jamaica
Dialek/loghat
Status rasmi
Dikawal selia olehtidak dikawal selia
Kod bahasa
ISO 639-3jam
Glottologjama1262
Linguasphere52-ABB-am
Rencana ini mengandungi simbol fonetik IPA. Tanpa sokongan perisian tertentu, anda mungkin melihat tanda tanya, kotak, atau simbol lain dan bukannya askara Unicode. Untuk panduan pengenalan mengenai simbol IPA, lihat Bantuan:IPA.
Penutur patois wanita menyebut dua patah
Seorang penutur Patois Jamaica membincangkan penggunaan bahasa itu

Patoi berkembang pada abad ke-17 apabila orang-orang yang diperhambakan dari Afrika Barat dan Tengah telah didedahkan, mempelajari, dan membudayakan bahasa vernakular dan dialekal yang dituturkan oleh pemegang hamba: British English, Hiberno-English dan Scots. Bahasa Kreol Jamaica wujud dalam penggredan antara bentuk kreol yang lebih konservatif yang tidak dapat difahami dengan ketara dengan bahasa Inggeris,[5] dan bentuk yang hampir sama dengan Bahasa Inggeris Standard .[6]

Orang Jamaica merujuk kepada bahasa mereka sebagai Patois, istilah yang juga digunakan sebagai kata nama huruf kecil sebagai huraian menangkap semua pidgin, kreol, dialek dan vernakular di seluruh dunia. Kreol, termasuk Patois Jamaica, sering distigma sebagai bahasa prestij yang rendah walaupun apabila dituturkan sebagai bahasa ibunda oleh majoriti penduduk tempatan.[7] Sebutan dan perbendaharaan kata Jamaica jauh berbeza daripada bahasa Inggeris walaupun banyak menggunakan perkataan atau terbitan bahasa Inggeris.[8]

Komuniti berbahasa Patois Jamaica yang ketara wujud dalam kalangan ekspatriat Jamaica dan bukan Jamaica[6] di Florida Selatan, New York City, Toronto, Hartford, Washington, D.C., Nicaragua, Costa Rica, Kepulauan Cayman,[9] dan Panama, serta London,[10] Birmingham, Manchester dan Nottingham. Kepulauan Cayman khususnya mempunyai komuniti berbahasa Patois Jamaica yang sangat besar, dengan 16.4% penduduk bercakap dalam bahasa tersebut.[11] Varieti boleh difahami ditemui di San Andrés y Providencia Kepulauan, Colombia , dibawa ke pulau itu oleh keturunan Maroon Jamaica (hamba yang melarikan diri) pada abad ke-18. Bentuk mesolektal adalah serupa dengan sangat basilectal Kriol Belize.

Patois Jamaica wujud terutamanya sebagai bahasa pertuturan dan juga banyak digunakan untuk tujuan muzik, terutamanya dalam reggae dan dancehall serta genre lain. Walaupun bahasa Inggeris Inggeris standard digunakan untuk kebanyakan penulisan di Jamaica, Patois Jamaica telah mendapat tempat sebagai bahasa sastera selama hampir seratus tahun. Claude McKay menerbitkan buku puisi Jamaicanya Songs of Jamaica pada tahun 1912. Patois dan bahasa Inggeris kerap digunakan untuk kontras gaya (penukaran kod) dalam bentuk penulisan Internet baharu.[12]

Fonologi sunting

Akaun basilectal Patois Jamaica (iaitu, varieti luar bandar yang paling berbeza) mencadangkan sekitar 21 fonemik konsonans[13] dengan fonem tambahan (/h/) dalam dialek Barat.[14] Terdapat antara sembilan dan enam belas vokals.[15] Sesetengah vokal mampu disengajakan dan yang lain boleh dipanjangkan.[14]

Konsonan[16]
Labial Gusi Pasca-
gusi 		Palatal2 Velar Glotal
Nasal m n ɲ ŋ
Hentian p b t d tʃ dʒ c ɟ k ɡ
Frikatif f v s z ʃ (h)1
Anggaran
/Lateral 		ɹ j w
l
↑1  Status /h/ sebagai fonem adalah dialek: dalam loghat barat, ia adalah fonem penuh dan terdapat pasangan minimum (/hiit/ 'hit' dan /iit/ 'makan'); dalam ragam tengah dan timur, perkataan awal vokal mengambil huruf awal [h] selepas perkataan akhir vokal, menghalang kedua-dua vokal daripada jatuh bersama, supaya perkataan untuk 'tangan' dan 'dan' (kedua-duanya asasnya /an/) boleh disebut [han] atau [an].[17]
↑2  Hentian palatal [c], [ɟ][note 1] dan [ɲ] dianggap fonemik oleh sesetengah akaun[18] dan fonetik oleh orang lain.[19] Untuk tafsiran yang terakhir, penampilan mereka termasuk dalam fenomena fonetik yang lebih besar palatalisasi.

Contoh palatalisasi termasuk:[20]

  • /kiuu/ → [ciuː] → [cuː] ('suku liter (rum)')
  • /ɡiaad/ → [ɟiaːd] → [ɟaːd] ('pengawal')
  • /piaa + piaa/ → [pʲiãːpʲiãː] → [pʲãːpʲãː] ('lemah')

Hentian bersuara adalah implosif apabila dalam permulaan suku kata yang menonjol (terutama perkataan-awalnya) supaya /biit/ ('pukul') disebut [ɓiːt] dan /ɡuud/ ('baik') sebagai [ɠuːd].[13]

Sebelum suku kata /l/, perbezaan antara konsonan alveolar dan velar telah dinetralkan mengikut sejarah dengan konsonan alveolar menjadi velar supaya perkataan untuk 'botol' ialah /bakl̩/ dan perkataan untuk 'terbiar' ialah /aiɡl̩/.[21]

 
Vokal Patois Jamaica. daripada Harry (2006:128)

Patois Jamaica mempamerkan dua jenis harmoni vokal; keharmonian vokal pinggiran, di mana hanya urutan vokal pinggiran (iaitu, /i/, /u/ dan /a/) boleh berlaku dalam suku kata ; dan keharmonian belakang, di mana /i/ dan /u/ tidak boleh berlaku dalam suku kata bersama-sama (iaitu, /uu/ dan /ii / dibenarkan tetapi * /ui/ dan * /iu/ tidak dibenarkan).[22] Kedua-dua fenomena ini merangkumi tiga vokal panjang dan empat diftongs:[23]

Huruf vokal Contoh Gloss
/ii/ /biini/ 'tiny'
/aa/ /baaba/ 'barber'
/uu/ /buut/ 'booth'
/ia/ /biak/ 'bake'
/ai/ /baik/ 'bike'
/ua/ /buat/ 'boat'
/au/ /taun/ 'town'

Kepelbagaian sosiolinguistik sunting

Patois Jamaica menampilkan sinambungan kreol (atau sinambungan linguistik):[24][25][26] ragam bahasa yang paling hampir dengan lexifier bahasa (acrolect) tidak boleh dibezakan secara sistematik daripada varieti perantaraan (secara kolektif dirujuk sebagai mesolect) atau bahkan daripada varieti luar bandar yang paling berbeza (secara kolektif dirujuk sebagai basilect).[27] Situasi ini berlaku dengan hubungan antara penutur beberapa bahasa Niger–Congo dan pelbagai dialek bahasa Inggeris, yang kedua dialeknya semuanya dianggap berprestij dan penggunaannya membawa faedah sosio-ekonomi.[28] Jangka masa perintah pembesar suara bagi kontinum biasanya sepadan dengan konteks sosial.[29]

Tatabahasa sunting

Sistem tegang/aspek Patois Jamaica pada asasnya tidak seperti bahasa Inggeris. Tiada morfologi yang ditanda melepasi partisipal; sebaliknya, dua perkataan participle berbeza wujud: en dan a. Ini bukan kata kerja, tetapi zarah invarian yang tidak boleh berdiri sendiri (seperti bahasa Inggeris to be). Fungsi mereka juga berbeza daripada bahasa Inggeris.

Menurut Bailey (1966), kategori progresif ditandakan dengan /a~da~de/. Alleyne (1980) mendakwa bahawa /a~da/ menandakan progresif dan aspek kebiasaan tidak ditanda tetapi dengan iringannya dengan perkataan seperti "selalu", "biasanya", dll. (iaitu tidak hadir sebagai kategori tatabahasa). Mufwene (1984) dan Gibson dan Levy (1984) mencadangkan kategori kebiasaan masa lalu sahaja yang ditandakan oleh /juusta/ seperti dalam /weɹ wi juusta liv iz not az kual az iiɹ/ ( 'tempat kami tinggal dahulu tidak sedingin di sini').[30]

Untuk masa kini, kata kerja tak berflek yang bergabung dengan kata keterangan berulang menandakan makna lazim seperti dalam /tam aawez nua wen kieti tel pan im/ ('Tom sentiasa tahu apabila Katy memberitahu/telah memberitahu tentang dia'). [31]

  • en ialah penunjuk tegang
  • a ialah penanda aspek
  • (a) go digunakan untuk menunjukkan masa depan
  • Mi run (/mi ɹon/)
    • Saya berlari (biasa); saya telah lari
  • Mi a run atau Mi de run, (/mi a ɹon/ atau /mi de ɹon/)
    • Saya sedang melari
  • A run mi did a run, (/a ɹon mi dida ɹon/ atau /a ɹon mi ben(w)en a ɹon/)
    • Saya telah berlari
  • Mi did run (/mi did ɹon/ atau /mi ben(w)en ɹon/)
    • Saya sudah berlari; Saya habis berlari
  • Mi a go run (/mi a ɡo ɹon/)
    • Saya akan berlari; Saya akan pergi berlari

Seperti dalam Kreol Caribbean lain (iaitu, Kreol Guyana dan Kreol San Andrés-Providencia; Sranan Tongo dikecualikan) /fi/ mempunyai beberapa fungsi, termasuk:[32]

  • Preposisi arah, datif atau bermanfaat
    • Dem a fight fi wi (/dem a fait fi wi/) ('Mereka berjuang untuk kita')[33]
  • Genitif preposisi (iaitu, penanda pemilikan)
    • Dat a fi mi book (/dat a fi mi buk/) ('itu buku saya')
  • Modal tambahan menyatakan kewajipan atau masa hadapan
    • Him fi kom up ya (/im fi kom op ja/) ('dia patut naik ke sini')
  • Pelengkap pra-infinitif
    • Unu haffi kiip sumting far di guinea people-dem fi biit dem muzik (/unu hafi kiip samtiŋ faɹ de ɡini piipl-dem fi biit dem miuzik /) ('anda perlu menyumbang sesuatu kepada Guinean Rakyat untuk memainkan muzik mereka')[34]

Sistem pronominal sunting

Sistem pronominal Standard English mempunyai perbezaan empat hala iaitu orang, nombor, jantina dan kes. Sesetengah jenis Patois Jamaica tidak mempunyai perbezaan jantina atau huruf besar, tetapi semua jenis membezakan antara orang kedua tunggal dan jamak (anda).[35]

  • Saya = /mi/
  • anda, awak (tunggal) = /ju/
  • dia (lelaki) = /im/ (disebut [ĩ] dalam varieti basilect)
  • dia (perempuan = /ʃi/ atau /im/ (tiada perbezaan jantina dalam varieti basilek)
  • kami, kita = /wi/
  • kamu (jamak) = /unu/
  • mereka = /dem/

Copula sunting

  • kata kerja Patois Jamaica equative juga ialah a
    • cth. /mi a di tiitʃa/ ('Saya adalah guru')
  • Patois Jamaica mempunyai kata kerja lokatif berasingan deh
    • cth. /wi de a london/ atau /wi de inna london/ ('kami di London')
  • dengan kata sifat sebenar dalam Patois Jamaica, tiada kopula diperlukan
    • cth. /mi haadbak nau/ ('Saya sudah tua sekarang')

Ini serupa dengan bahasa Sepanyol kerana kedua-duanya mempunyai dua bentuk kata kerja "menjadi" yang berbeza - ser dan estar - di mana ser adalah ekuatif dan estar adalah locative. Bahasa lain, seperti Portugis dan Itali, membuat perbezaan yang sama. (Lihat Romance Copula.)

Penolakan sunting

  • /no/ digunakan sebagai negator masa kini:
    • /if kau no did nua au im tɹuatual tan im udn tʃaans pieɹsiid/ ('Sekiranya lembu itu tahu bahawa tekaknya tidak mampu menelan biji pir, dia tidak akan menelannya' )[36]
  • /kiaan/ digunakan dengan cara yang sama seperti bahasa Inggeris can't
    • /it a puaɹ tiŋ dat kiaan maʃ ant/ ('Ia adalah perkara yang malang yang tidak boleh menumbuk semut')[37]
  • /neva/ ialah participle lepas negatif.[38]
    • /dʒan neva tiif di moni/ ('John tidak mencuri wang itu')

Ortografi sunting

Rencana utama: Ortografi Cassidy/JLU

Patois telah lama ditulis dengan pelbagai ejaan semula berbanding bahasa Inggeris supaya, sebagai contoh, perkataan "ada" mungkin ditulis ⟨de⟩, ⟨deh⟩, atau ⟨dere ⟩, dan perkataan "tiga" sebagai Templat:Kurung sudut, Templat:Kurung sudut atau Templat:Kurung sudut. Ejaan Inggeris standard sering digunakan dan ejaan bukan standard kadangkala menjadi meluas walaupun ia bukan fonetik mahupun standard (mis. ⟨pickney⟩ untuk /pikni/, 'child').

Pada tahun 2002, Unit Bahasa Jamaica telah ditubuhkan di University of the West Indies di Mona untuk mula menyeragamkan bahasa, dengan tujuan menyokong orang Jamaica yang bukan berbahasa Inggeris mengikut jaminan perlembagaan mereka tentang hak sama rata, sebagai perkhidmatan negeri biasanya disediakan dalam bahasa Inggeris, yang sebahagian besar penduduk tidak boleh bercakap dengan fasih. Sebilangan besar orang tersebut adalah penutur Patois Jamaica. Dihujahkan bahawa kegagalan untuk menyediakan perkhidmatan negara dalam bahasa dalam penggunaan umum atau layanan diskriminasi sedemikian oleh pegawai negeri berdasarkan ketidakupayaan seorang warganegara menggunakan bahasa Inggeris melanggar hak warganegara. Cadangan itu dibuat supaya kebebasan daripada diskriminasi atas dasar bahasa dimasukkan ke dalam Piagam Hak.[39] Mereka menyeragamkan abjad Jamaica seperti berikut:[40]

Vokal pendek
Huruf Patois Inggeris
i sik sick
e bel bell
a ban band
o kot cut
u kuk cook
Vokal panjang
Letter Patois English
ii tii tea
aa baal ball
uu shuut shoot
Diphthong
Huruf Patois Inggeris
ie kiek cake
uo gruo grow
ai bait bite
ou kou cow

Vokal sengau ditulis dengan -hn, seperti dalam kyaahn (tidak boleh) dan iihn (bukankah?)

Konsonan
Huruf Patois Inggeris
b biek bake
d daag dog
ch choch church
f fuud food
g guot goat
h hen hen
j joj judge
k kait kite
l liin lean
m man man
n nais nice
ng sing sing
p piil peel
r ron run
s sik sick
sh shout shout
t tuu two
v vuot vote
w wail wild
y yong young
z zuu zoo
zh vorzhan version

h ditulis mengikut sebutan tempatan, supaya hen (hen) dan en (end) dibezakan secara bertulis untuk penutur bahasa Jamaica barat, tetapi bukan untuk penutur bahasa Jamaica tengah.

Kosa kata sunting

Patois Jamaica mengandungi banyak perkataan pinjaman, yang kebanyakannya berasal dari Afrika, terutamanya daripada Twi (dialek Akan).[41]

Banyak kata pinjaman berasal daripada bahasa Inggeris, tetapi ada juga yang dipinjam daripada Bahasa Sepanyol, Portugis, Hindi, Arawak dan [[bahasa Afrika] ], serta dialek Scotland dan Irish.

Contoh daripada bahasa Afrika termasuk /se/ bermaksud itu (dalam erti kata "dia memberitahu saya bahawa..." = /im tel mi se/), diambil daripada Ashanti Twi, dan Duppy bermaksud hantu, diambil daripada perkataan Twi dupon ('akar pokok kapas'), kerana bahasa Afrika kepercayaan roh jahat yang berasal dari akar pokok (di Jamaica dan Ghana, terutamanya pokok kapas yang dikenali di kedua-dua tempat sebagai "Odom").[42] Kata ganti nama /unu/, yang digunakan untuk bentuk jamak anda, diambil daripada bahasa Igbo. Ebo merah menggambarkan orang kulit hitam berkulit cerah kerana laporan yang dilaporkan tentang kulit cerah di kalangan Igbo pada pertengahan 1700-an.[43] De bermaksud menjadi (pada lokasi) berasal dari Yoruba.[44] Daripada Ashanti-Akan, muncul istilah Obeah yang bermaksud sihir, daripada perkataan Ashanti Twi Ɔbayi yang juga bermaksud "sihir".[41]

Perkataan daripada Hindi termasuk ganja (ganja).[45] Pickney atau pickiney bermaksud kanak-kanak, diambil daripada bentuk yang lebih awal (piccaninny) akhirnya dipinjam daripada bahasa Portugis pequenino (diminutif pequeno, kecil) atau bahasa Sepanyol pequeño ('kecil').[46]

Terdapat banyak perkataan yang merujuk kepada produk dan bahan makanan popular—ackee, callaloo, guinep, bammy, roti, dal, kamranga. Lihat masakan Jamaica.

Patois Jamaica mempunyai pelbagai jenis [[kata-kata makian]nya sendiri. Salah satu yang paling kuat ialah bloodclaat (bersama dengan bentuk yang berkaitan raasclaat, bomboclaat, pussyclaat dan lain-lain—bandingkan dengan bloody dalam Australian Inggeris dan British English, yang juga dianggap sebagai kata-kata sesat).[47]

Lelaki homoseksual boleh dirujuk dengan istilah merendahkan /biips/,[48] ikan [49] atau battyboys.

Frasa contoh sunting

  • Mi almos lik 'im (/mi aalmuos lik im/) – Saya hampir memukulnya[50]
  • 'im kyaant biit mi, 'im just lucky dat 'im won (/im caan biit mi, im dʒos loki dat im won/) – Dia tidak boleh mengalahkan saya, dia hanya bertuah kerana dia menang.[51]
  • Dilihat /siin/ – Zarah afirmatif[52]
  • /papiˈʃuo/ – Pameran bodoh, orang yang membuat pameran bodoh tentang dirinya sendiri, atau seruan terkejut.Ralat petik: Tag <ref> tidak ditutup dengan </ref>
  • /bwoi/ – Lelaki[53]

Sastera dan filem sunting

Susuk sastera yang kaya telah berkembang di Patois Jamaica. Yang terkenal dalam kalangan pengarang dan karya awal ialah "All Jamaica Library" Thomas MacDermot dan Claude McKay's Songs of Jamaica (1909), dan, lebih baru-baru ini , alih suara penyair Linton Kwesi Johnson dan Mikey Smith. Selepas itu, karya hidup Louise Bennett atau Miss Lou (1919–2006) amat terkenal kerana penggunaannya yang kaya dengan patois berwarna-warni, walaupun dijauhi oleh kumpulan sastera tradisional. "Liga Puisi Jamaica mengecualikan dia daripada mesyuaratnya dan editor gagal memasukkannya dalam antologi."[54] Namun begitu, dia berhujah keras untuk pengiktirafan bahasa Jamaica sebagai bahasa penuh, dengan silsilah yang sama dengan dialek yang [[Standard] Bahasa Inggeris]] telah muncul:

Dah language weh yuh proud a,

Weh yuh honour an respec –

Po Mas Charlie, yuh no know se

Dat it spring from dialec!

— Bans a Killin

Selepas 1960-an, status Patois Jamaica meningkat apabila beberapa kajian linguistik yang dihormati telah diterbitkan, oleh Frederic Cassidy (1961, 1967), Bailey (1966) dan lain-lain.[55] Selepas itu, ia secara beransur-ansur menjadi arus perdana untuk mengadun kod atau menulis karya lengkap dalam Patois Jamaica; penyokong termasuk Kamau Brathwaite, yang juga menganalisis kedudukan puisi Creole dalam Sejarah Suara: Perkembangan Bahasa Bangsa dalam Puisi Caribbean Inggeris (1984). Walau bagaimanapun, Bahasa Inggeris Standard kekal sebagai medium sastera yang lebih berprestij dalam sastera Jamaika. Penulis novel fiksyen sains Kanada-Caribbean Nalo Hopkinson sering menulis dalam bahasa Trinidad dan kadang kala Patois Jamaica. Jean D'Costa menulis satu siri novel kanak-kanak popular, termasuk Sprat Morrison (1972; 1990), Escape to Last Man Peak (1976), dan Voice in the Wind (1978), yang menarik secara bebas daripada Patois Jamaica untuk dialog, sambil mempersembahkan prosa naratif dalam Bahasa Inggeris Standard.[56] Marlon James menggaji Patois dalam novelnya termasuk Sejarah Ringkas Tujuh Pembunuhan (2014). Dalam novel fiksyen sainsnya Kaya Abaniah and the Father of the Forest (2015), pengarang British-Trinidadian Wayne Gerard Trotman mempersembahkan dialog dalam Trinidadian Creole, Jamaican Patois, dan Perancis sambil menggunakan Standard English untuk prosa naratif .

Patois Jamaica juga dipersembahkan dalam beberapa filem dan media lain, contohnya, ucapan watak Tia Dalma daripada Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest, dan beberapa adegan dalam ' 'Meet Joe Black di mana watak Brad Pitt berbual dengan seorang wanita Jamaica (Lois Kelly Miller). Selain itu, filem awal Jamaica seperti The Harder They Come (1972), Rockers (1978), dan banyak filem yang dihasilkan oleh [ [Palm Pictures]] pada pertengahan 1990-an (cth. Dancehall Queen dan Third World Cop) mempunyai kebanyakan dialog mereka dalam Patois Jamaica; malah sesetengah filem ini telah sarikata dalam bahasa Inggeris. Ia juga digunakan dalam musim kedua Marvel's Luke Cage tetapi aksennya digambarkan sebagai "mengerikan" oleh rakyat Amerika Jamaica.[57]

Alkitab sunting

Pada Disember 2011, dilaporkan bahawa Bible sedang diterjemahkan ke dalam bahasa Patois Jamaica. Injil Lukas telah pun muncul sebagai Jiizas: di Buk We Luuk Rait bout Im. Walaupun Pendeta Courtney Stewart, menguruskan terjemahan sebagai Setiausaha Agung Persatuan Bible Hindia Barat, percaya ini akan membantu meningkatkan status Patois Jamaica, yang lain berpendapat bahawa langkah sedemikian akan menjejaskan usaha mempromosikan penggunaan bahasa Inggeris. Perjanjian Baru Patois telah dilancarkan di Britain (di mana diaspora Jamaica adalah penting) pada Oktober 2012 sebagai "Di Jamiekan Nyuu Testiment", dan dengan versi cetak dan audio di Jamaica pada Disember 2012 .[58][59][60]

Perbandingan Doa Tuhan

...seperti yang berlaku dalam Di Jamiekan Nyuu Testiment:[61]
Wi Faada we iina evn,
mek piipl av nof rispek fi yu an yu niem.
Mek di taim kom wen yu ruul iina evri wie.
Mek we yu waahn apm pan ataurt apm,
jos laik ou a wa yu waahn fi apm iina evn apm
Pasang gi wi di fuud we wi niid.
Paadn wi fi aal a di rang we wi du,
siem laik ou wi paadn dem we du wi rang.
Tidak ada yang mek wi fiesn kita wi kaaz wi fi dosa,
bot protek wi fram di wikid wan.
...seperti yang berlaku dalam Bahasa Melayu Baku:
Bapa kami di syurga,
dikuduskan nama-Mu.
Datanglah kerajaanmu,
Terlaksanalah kehendak-Mu,
di bumi, seperti di syurga.
Berikanlah kami pada hari ini makanan kami yang secukupnya,
dan ampunilah dosa-dosa kami,
sebagaimana kami juga telah mengampuni orang yang berhutang kepada kami.
Dan janganlah masukkan kami ke dalam pencobaan,
tetapi bebaskanlah kami daripada yang jahat.[62]

Sistem ejaan yang digunakan dalam Di Jamiekan Nyuu Testiment ialah sistem Penulisan Cassidy fonetik yang diterima pakai oleh Unit Bahasa Jamaica Universiti Hindia Barat, dan sementara kebanyakan orang Jamaica menggunakan sistem tulisan "Miss Lou" yang tidak formal, Cassidy Sistem penulisan ialah satu usaha untuk menyeragamkan Patois dalam bentuk bertulisnya.[63]

Lihat juga sunting

Catatan sunting

  1. ^ Juga ditranskripsikan sebagai [kʲ] dan [ɡʲ] .

Rujukan sunting

Petikan sunting

  1. ^ Di Jamiekan Nyuu Testiment – The Jamaican New Testament, published by: The Bible Society of the West Indies, 2012
  2. ^ Chang, Larry. "Jumieka Languij: Aatagrafi / Jamaican Language: Orthography". LanguiJumieka.
    Chang, Larry. "Jumieka Languij: Bout / Jamaican Language: About". LanguiJumieka.
  3. ^ Larry Chang: Biesik Jumiekan. Introduction to Jamaican Language, published by: Gnosophia Publishers, 2014.
  4. ^ a b Cassidy, F. G. "Etimologi berbilang dalam bahasa Creole Jamaica". Am Speech, 1966, 41:211–215.
  5. ^ Brown-Blake 2008, m/s. 32.
  6. ^ a b DeCamp (1961:82)
  7. ^ Velupillai 2015, m/s. 481.
  8. ^ Brown-Blake 2008, m/s. ?.
  9. ^ loopnews.com/content/what-does-it-mean-be-jamaican-cayman-0 "Apakah maksud menjadi orang Jamaica di Cayman? | Loop Jamaica" Check |url= value (bantuan).
  10. ^ Sebba, Mark (1993), London Jamaican, London: Longman.
  11. ^ _labour_force_and_employment.xlsx Tenaga buruh dan pekerjaan eso.ky
  12. ^ Hinrichs, Lars (2006), Codeswitching on the Web: English and Jamaican Creole in E-Mail Communication. Amsterdam/Philadelphia: Benjamins.
  13. ^ a b Devonish & Harry (2004:456)
  14. ^ a b Velupillai 2015, m/s. 483.
  15. ^ Harry (2006:127)
  16. ^ Harry (2006:126–127)
  17. ^ Harry (2006:126)
  18. ^ seperti Cassidy & Le Page (1980:xxxix)
  19. ^ seperti Harry (2006)
  20. ^ Devonish & Harry (2004:458)
  21. ^ Cassidy (1971:40)
  22. ^ Harry (2006:128–129)
  23. ^ Harry (2006:128)
  24. ^ Rickford (1987:?)
  25. ^ Meade (2001:19)
  26. ^ Patrick (1999:6)
  27. ^ Irvine-Sobers GA (2018). Akrolek di Jamaica: Seni bina variasi fonologi (PDF). Kajian dalam Bahasa Caribbean. Berlin: Akhbar Sains Bahasa. doi:10.5281/zenodo.1306618. ISBN 978-3-96110-114-6.
  28. ^ Irvine (2004:42)
  29. ^ DeCamp (1977:29)
  30. ^ Gibson (1988:199)
  31. ^ Mufwene (1983:218) dipetik dalam Gibson (1988:200)
  32. ^ Winford (1985:589)
  33. ^ Bailey (1966:32)
  34. ^ Patrick (1995:244)
  35. ^ Patrick (2007:?)
  36. ^ Lawton (1984:126) menterjemahkannya sebagai "Jika lembu itu tidak tahu bahawa tekaknya mampu menelan biji pir, dia tidak akan menelannya."
  37. ^ Lawton (1984:125)
  38. ^ Irvine (2004:43–44)
  39. ^ "Unit Bahasa Jamaica, Universiti Hindia Barat di Mona". Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-06. Dicapai pada 2015-11-26.
  40. ^ ""Handout: Ejaan Jamaican cara Jamaica" " (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2020-08-09. Dicapai pada 2012-12-26.
  41. ^ a b { {cite book|title=Voodoos and Obeahs:Frases of West Indian Witchcraft|first1=Joseph J. |last1=Williams |publisher=Library of Alexandria|year=1932 |page=90 |url=https://books.google. com/books?id=eHGXa2YSOrEC |isbn=1-4655-1695-6}}
  42. ^ Williams, Joseph J. (1934). Fenomena Psikik Jamaica. The Dial Press. m/s. 156. ISBN 1-4655-1450-3.
  43. ^ Cassidy, Frederic Gomes; Robert Brock Le Page (2002). A Dictionary of Jamaican English (ed. 2nd). University of the West Indies Press. m/s. 168. ISBN 976-640-127-6. Dicapai pada 2008-11-24.
  44. ^ McWhorter (2000). Kreol Sepanyol yang Hilang: Memulihkan Kelahiran Perladangan Bahasa Hubungan. University of California Press. m/s. 77. ISBN 0-520-21999-6. Dicapai pada 2008-11-29. Unknown parameter |pertama= ignored (bantuan)
  45. ^ Templat:Petikan ensiklopedia
  46. ^ Templat:Petikan web
  47. ^ "Definitions of "Bloodclaat" (Vulgar)". Jamaican Patwah.
  48. ^ Patrick (1995:234)
  49. ^ "Ikan | Definisi Patois pada Patwah Jamaica".
  50. ^ Patrick (1995:248)
  51. ^ Hancock (1985:237)
  52. ^ Patrick (1995:253)
  53. ^ Devonish & Harry (2004:467)
  54. ^ Ramazani, Ellmann & O'Clair (2003:15)
  55. ^ Alison Donnell, Sarah Lawson Welsh (eds), The Routledge Reader in Caribbean Literature, Routledge, 2003, Pengenalan, hlm. 9.
  56. ^ Bridget Jones (1994). com/books?id=xpXMsxzSZK0C&pg=PA23 "Duppies and other Revenants: dengan merujuk khusus kepada penggunaan alam ghaib dalam Jean Karya D'Costa" Check |chapter-url= value (bantuan). Dalam Vera Mihailovich-Dickman (penyunting). "Return" in Post-colonial Writing: A Cultural Labyrinth. Rodopi. m/s. 23–32. ISBN 9051836481.
  57. ^ Domise, Andray (27 Jun 2018). luke-cage-enough-with-the-jafaikans "Penggambaran Luke Cage Terhadap Orang Jamaica Sungguh Kejam" Check |url= value (bantuan). Naib. Dicapai pada 14 Mei 2022.
  58. ^ Pigott, Robert (25 Disember 2011). "Bible patois Jamaica: Firman Tuhan dalam kreol". BBC News. Dicapai pada 28 September 2018.
  59. ^ "Alkitab patois Jamaica mengeluarkan "Nyuu Testiment"". Warta Colorado Springs. 8 Disember 2012. Diarkibkan daripada [http:/ /www.gazette.com/articles/jamaica-148274-testiment-jamaican.html yang asal] Check |url= value (bantuan) pada 11 Disember 2012. Dicapai pada 8 Disember 2012. Unknown parameter |agensi= ignored (bantuan); Unknown parameter |petikan= ignored (bantuan)
  60. ^ Di Jamiekan Nyuu Testiment (Jamaican Diglot New Testament with KJV) org/web/20201211135708/https://www.biblesociety.org.uk/products/9780564020645/ Diarkibkan 2020-12-11 di archive. org (Error: unknown archive URL), British & Foreign Bible Society. Dicapai pada 24 Mac 2013.
  61. ^ Matyu 6 Di Jamiekan Nyuu Testiment. bible.com. Bible Society of the West Indies. 2012. Dicapai pada 2014-10-22.
  62. ^ Matius 6:9–13
  63. ^ Forrester, Clive (Mar 24, 2020). "Menulis Cik Lou Kanan: Bahasa, Identiti, dan Ortografi Jamaica Rasmi". Dicapai pada Mei 14, 2022. Unknown parameter |tapak web= ignored (bantuan)

Sumber umum sunting

  • Alleyne, Mervyn C. (1980). Comparative Afro-American: An Historical Comparative Study of English-based Afro-American Dialects of the New World. Koroma.
  • Bailey, Beryl L (1966). Jamaican Creole Syntax. Cambridge University Press.
  • Brown-Blake, Celia (2008). "The right to linguistic non-discrimination and Creole language situations". Journal of Pidgin and Creole Languages. 23: 32–74. doi:10.1075/jpcl.23.1.03bro.
  • Cassidy, Frederic (1971). Jamaica Talk: Three Hundred Years of English Language in Jamaica. London: MacMillan Caribbean.
  • Cassidy, Frederic; Le Page, R. B. (1980). Dictionary of Jamaican English. Cambridge, England: Cambridge University Press.
  • DeCamp, David (1961), "Social and geographic factors in Jamaican dialects", dalam Le Page, R. B. (penyunting), Creole Language Studies, London: Macmillan, m/s. 61–84
  • DeCamp, David (1977), "The Development of Pidgin and Creole Studies", dalam Valdman, A. (penyunting), Pidgin and Creole Linguistics, Bloomington: Indiana University Press
  • Devonish, H.; Harry, Otelamate G. (2004), "Jamaican phonology", dalam Kortman, B.; Shneider E. W. (penyunting), A Handbook of Varieties of English, phonology, 1, Berlin: Mouton De Gruyter, m/s. 441–471
  • Gibson, Kean (1988), "The Habitual Category in Guyanese and Jamaican Creoles", American Speech, 63 (3): 195–202, doi:10.2307/454817, JSTOR 454817
  • Hancock, Ian (1985), "More on Poppy Show", American Speech, 60 (2): 189–192, doi:10.2307/455318, JSTOR 455318
  • Harry, Otelemate G. (2006), "Jamaican Creole", Journal of the International Phonetic Association, 36 (1): 125–131, doi:10.1017/S002510030600243X
  • Ramazani, Jahan; Ellmann, Richard; O'Clair, Robert, penyunting (2003). The Norton Anthology of Modern and Contemporary Poetry. 2: Contemporary Poetry (ed. 3rd). Norton. ISBN 0-393-97792-7.
  • Irvine, Alison (2004), "A Good Command of the English Language: Phonological Variation in the Jamaican Acrolect", Journal of Pidgin and Creole Languages, 19 (1): 41–76, doi:10.1075/jpcl.19.1.03irv
  • Lawton, David (1984), "Grammar of the English-Based Jamaican Proverb", American Speech, 59 (2): 123–130, doi:10.2307/455246, JSTOR 455246
  • Mufwene, Salikoko S. (1 January 1983). "Observations on Time Reference in Jamaican and Guyanese Creoles". English World-Wide. A Journal of Varieties of English. 4 (2): 199–229. doi:10.1075/eww.4.2.04muf. ISSN 0172-8865.
  • Meade, R.R. (2001). Acquisition of Jamaican Phonology. Dordrecht: Holland Institute of Linguistics.
  • Patrick, Peter L. (1995), "Recent Jamaican Words in Sociolinguistic Context", American Speech, 70 (3): 227–264, doi:10.2307/455899, JSTOR 455899
  • Patrick, Peter L. (1999). Urban Jamaican Creole: Variation in the Mesolect. Amsterdam/Philadelphia: Benjamins.
  • Patrick, Peter L. (2007), "Jamaican Patwa (English Creole)", Journal of Pidgin and Creole Languages, Battlebridge Publications, 24 (1)
  • Rickford, John R. (1987). Dimensions of a Creole Continuum: History, Texts, Linguistic Analysis of Guyanese. Stanford, CA: Stanford University Press.
  • Velupillai, Viveka (2015), Pidgins, Creoles & Mixed Languages, John Benjamins Publishing Company, ISBN 9789027252715
  • Winford, Donald (1985), "The Syntax of Fi Complements in Caribbean English Creole", Language, 61 (3): 588–624, doi:10.2307/414387, JSTOR 414387

Bacaan lanjut sunting

  • Adams, L. Emilie (1991). Understanding Jamaican Patois. Kingston: LMH. ISBN 976-610-155-8.
  • Chang, Larry (2014). Biesik Jumiekan: Introduction to Jamaican Language. Washington, DC: Chuu Wod. ISBN 978-0-9773391-8-1.

Pautan luar sunting

Templat:Anglophone Caribbean Creoles

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Patois_Jamaica&oldid=6178464"